N I E W E
V
Tweede Blad.
No. 1524.
Zondag 6 April 1890.
15c?9 Jsar&fiBg-
PAASCHEIEREN.
Als de ruwe winterstormen zwijgen, als
na maanden van duisternis voor den eer
sten keer het licht der lente lacht, als het
frissche groen van onder het dorre loof te
voorschijn komt en, zooals de dichter
zong:
dan zegt het oude sprookje, doet de zon
drie vreugdesprongen, dan klopt ook den
mensch het hart van lust en liefde, dan
laat zelfs de Kerk het risus paschalis, het
blijde paaschgelach schallen.
Wanneer men zelf verheugd is, wil men
ook anderen vroolijk zien. Vandaar ook
blijft in vele streken de bestaande gewoonte
heerschen, elkander op Paaschdag geschen
ken te geven. Merkwaardig is het, dat men
ook in de groote wereld het oude symbool:
het paaschei in eere houdt.
In Noord-Duitschland geeft men eerst
den zoogenaamden paaschhaas, die naar het
volk zegt, de eieren meebrengt. Beide zin
nebeelden der vruchtbaarheid en van zegen,
wijzen op de verrijzenis der natuur uit den
langen winterdood Intusschen moet men
met het schenken van eieren voorzichtig
zijn; in Frankrijk en Italië kent men het
niet en het zou een bewijs van onbeschaafd
heid zijn in Parijs en Rome in familiën het
symbolische paaschei als geschenk aan te
bieden.
Over het algemeen echter is de betee-
kenis van het ei als een symbool van het
verborgen, sluimerende leven wel te allen
tijde en in alle landen verspreid geweest.
Voor de klassieke volkeren getuigt het van
de waarheid der natuurwijsgeerige spreuk,
hierboven vermeld, en bij de Romeinen
nog van den vorm abovo »van 'tei af,»
dat wil zeggen »van het begin af.» In
haar geheel luidt die spreuk abovo ad ma
lum en beteekent »van het ei tot den ap
pel,» wijl de Romein den maaltijd met
eieren begon en met ooft besloot.
Voor den Christen echter beteekent het
paaschei ook het hoogere, het nieuwe leven
waartoe de geheele wereld mede opgestaan
is door de verrijzenis van den Schepper.
Als wij in deze dagen in onze huisgezin
nen het oude gebruik volhouden, dan zul
len wij ook aan den dieperen zin daarvan
denken en aan onze kinderen ruededeelen.
De bij de oude Egyptenaren, Grieken,
Romeinen en andere verspreide legende
van den vogel Phenix hangt nauw samen
met den paaschdienst. Dat was eene merk
waardige vereeniging van de natuur-op-
vattingen der Indogermanen en die der
Egyptenaren.
De Phenix, die met zijne lichtende vleu
gelen de zon voorstelde, stortte zich ster
vend (in den winter) op den grond; uitzijn
bloed verrees de jonge Phenix (de lente).
Het jong hulde den gestorven phenix-va-
der in een ei van wierook en myrre, het
welk hij op het hoofdaltaar te Heliopolis,
de stad der zonne, neerlegde.
Dat ei, het afgeloopen zonnejaar, werd
dan ook door de Egyptische priesters luis
terrijk in de lente begraven. Zoo begon
met het nieuwe jaar de nieuwe Phenix zijn
leven, en de oude Egyptenaren vierden
daarom het paaschfeest, dat wil zeggen
het begin van het nieuwe zonnejaar.
Bont° schildert ons Plinius den zonne-
vogel, bont zijn vooral de paascheieren
gekleurd, die in de jonge lente en de
nieuwe zon worden voortgebracht. Dat de
paascheieren zelfs met uienschillen geel o
met roodhout rood geverfd worden, is
eveneens eene zeer oude gewoonte. Men
stelt er thans allerlei kunstige figuren, zelfs
godsdienstige feesten op voor.
Een der volken, die het iD de versie
ring der eieren het verst gebracht hebben,
zijn de Wenden in de Boven-Lausitz (het
Pruisische deel van Neder-Silezië). De
brouwen en meisjes bewerken daar de eieren
op drieërlei manier: öf de rauwe eieren wor
den met vloeibare was beschilderd en dan
met de zoogenaamde eierkleur in water ge
kookt, waarbjj zij dan op de met was be
streken plaatsen ge ene kleur aannemen; öf
het patroon wordt op de gekleurde eieren
met sterk water geëtst; öf men krabt het
met een scherp, spits mes in de schaal.
Met deze eenvoudige middelen maken de
Wenden eene reeks van pliantastische,
origineele patronen, die de bewondering
van kunstenaars hebben gewekt. Er werd
daarom door eene Berlijnsche firma in het
vorige jaar «ene tentoonstelling met pre-
miën van deze eieren geopend, en gedurende
eenige weken werden de eieren, Linden-
strasse 18 te Berlijn, ter bezichtiging ge
steld. Het denkbeeld neemt in Berlijn bi
zonder op; de jonge dames zijn er aan het
teekenen en kleuren gegaan en het laat
zich aanzien,dat deze tak van kunst-industrie
weldra het zenden van chocolade- en suiker
eieren zal verdringen. Een goed hard ge
kookt ei toch bederft niet, maar droogt
zonder onaangename gevolgen te veroor
zaken, na jaar en dag uit, zoodat men de
kleine kunstvoorwerpjes als souvenirs be
houden kan zoolang men wil.
De paascheieren zijn in een woord een
passend beeld van het verrijzende lenteleven,
van de nieuw ontwaakte, tot nieuw leven
geboren natuur. Ja, de heele schepping
staat op met haar Meester en Heer. Het
is 't feest der Verrijzenis dat 's menschen
harte vervult met zalig genoegen.
Daarom ook heeft zich het aloude ge
bruik der paascheieren gehandhaafd. Moge
het ons steeds een aangename overlevering
zijn uit het leven onzer ouders en voor
ouders.
Het eiertikken op Paschen.
In de meeste steden en dorpen van ons
vaderland, waar het eiertikken op Paschen
nog in gebruik is, heeft men eene plek
gronds voor dit feest afgezonderd. Zoo bijv.
te Winterswijk de Wême. te Arnhem de
Praast of Paascliwei, te Wageningen den
Paaschberg.
Het eiertikken bestaat hierin, dat de éene
met een der punten van zijn ei tikt op dat
van den andere, die het, om beter weer
stand te bieden, maar even met het eene
einde buiten de gesloten vuist houdt. Wieus
ei gedeukt wordt, heeft het verloren. De
gewoonte is, dat men met gelijke einden
op elkander tikt, dat is: spits op spits,
stomp op stomp. In dit spel hadden vroe
ger wel eens zeer ergerlijke praktijken
plaats. Sommigen bliezen den inhoud door
een klein gaatje uit hun ei weg eu goten
gesmolten pek in de plaats, hetwelk, ge
stold en hard geworden, de eieren van alle
partijen kneusde. Anderen wisten op een
houten ei zoo kunstig de kleur van de
eierschaal aan te brengen, dat het voor
een echt doorging en natuurlijk alles
kneusde wat maar voorkwam. Ongelukkig
echter voor de bedriegers, wanneer het
werd ontdektDe minste straf bestond
daarin, dat zij van het hoofd tot de voeten
met eierstruif bedekt werden, waarna zij
dan, onder de slagen en schoppen der me
nigte, de paaschwei werden afgedrongen.
Paascli vuren.
Omne vivum ex ovo.
„De leeuwrik stijgt op PasschJagmorgen
„Omhoog naar 't heldere luchtgebied,
„En kweelt daar hoog, in 't blauw verborgen
Een heerlijk schoon verrijanialied,"
Nog in Gelderland en Overijsel is, in
ons land, het gebruik overgebleven om
Paaschvuren te ontsteken, waartoe de kin
deren het hout bij de landlieden inza
melen.
Ook in andere landen vindt men dit
gebruik weder, dat met de reinigende
kracht van het vuur ongetwijfeld in ver
band staat. Het oud-üuitsche nodfyr werd
dan ook alleen door wrijving van hout
voortgebracht, waardoor het geacht werd
zijne oorspronkelijke reinheid te herkrijgen;
al het vuur moest eerst gebluscht worden.
Ook de oude inwoners van Rome hadden
de gewoonte, zich op den 'disten April te
reinigen met door een groot vuur te gaan.
GEMENGDE BERICHTEN.
Als eene bizonderheid kan wor
den medegedetld, dat op het erf van den land-
botwer H. Poppe, te Westenholte, een ooievsar
is, die aldaar opzijn nest heeft overwinterdD.mr
goed voederen heeft men haar dezen winter over
gehouden, maar wat men ook deed of hoe men
baar ook lokte, zij was niet te bewegen, zelfs
niet bij de koudste dogen, om huis te komen.
Te S trijp (N.-B.) loste een knaap
ia het bijzijn van eenige kameraden een schol
met eene revolver. Een audere knaap, de 14
jarige v. d. L., schrikte daarvan zoo hevig, dat
hij dieutengevolge is overleden.
Eene zeer merkwaardige vlam. E e nje vlam
vau 3000 jaar brandt sinds de riigen vau Homerus
in Liekiejin Klein Azië. Het is de in de oudheid zeer
beroemde chimaera, een brandende gasstroom,
die uit een spleit opstijgt van den Yanartach
(„verbrande steen//) en eene hoogte bereikt van
een meter. Uit andere openingen van den berg
komen kleinere vlammen tejvoorschijn. De oudste
vermelding van dezen vuurkuil vindt men bij Ho
merus: daarna wordt zij meermalen door andere
schrijvers genoemd als de „ouaterfelijke vlam."
Te N ij land (Fr.) dronk dezer d»gen
een ruim tweejarig kind uit een trekpot met
heet water, met het droevig gevolg, dal het den
volgenden morgen is overleden.
In de Fransche kolonie Nieuw
Caledouië moet de melaatschh-id zich iu den
Bataten tijd op onrustbarende wijze verspreid
hebban. Volgens brieien iu deDix-Neuvieme Siècle
zijn vau de veertigduizend inboorlingen 5000
aangetast door de vreeselijke ziekte.
Er is eerst weinig gedaan om de ziekte te stui
ten; maar thans zijn er twee koloniën gevormd,
waar aller, die kenteekenen van melaalschhtid
vertoonen, worden afgezonderd. Dii is tellier wat
laat geschied en de voorzorgsmaatregelen moeten
niet voldoende zijn.
Er moeten ook drie Europeanen door de on
geneeslijke ziekte zijn aangetast.
Bij het graven vanhetkanealHer-
ne Dortraur d Emdeu zijn 8000 grond
werkers noodig. Gaarne wordsu daar Nederlanl-
sefce werklieden verwacht. De werkzaamheden
beginnen eerstdaags.
Eene bende Zigeuners sterk 200
personen; welke de Belgische justitie te Vité
over de Nedtrlandsche grenzen trachtte to zei ten,
werd door de Nederlandsche politie teruggedre
ven. Da noodige maatregelen zijn genomeu om
esue ov rschrij ling van de g/ei zru te voorkomen.
Een schipper te Lei m u i d en vond
Zo datmo/gen iu de Poel, bij Alsmeer, eene
volg<l den schuit, zonder iemand aan boord.
Ko t daarna werd het lijk van den schipper
J. llo'd re, uit Kudelstaart, uit het water opge
haald.
Een naam van 109 letters. Volgens de
Engcieche offieëde Gazette heefi de Koningin
varf Engeland to lid van htt wetgevend lichaam
ven Oey'on b noemd den Heer Panabokke Se.mas-
tawikrau.a Karuuatilake Abheyawarriene Bnuaii-
asekera J yasundara MudiyansGage Tiki/i Banda
R .lemunatooeya. De te Columbo verschijnende
Ceylon Gazette verklaart zich in een hoofdartikel
zeer ingenomen mot die benoeming, maar be
paalt zich er toe den naam Van deu nieuwen
wetgever slechts eenmaal te vermelden met de
o m iking, dat, tengevolge van het vele niurws
de plaatsruimte ontbreekt zich verder met deu
H<-er Panabokke enz. enz. in te laten. Trouwens
de naam van dien heer bevat niet minder dan
109 letters.
Op de veemarkt te Groningen wer
den Dinsdag door den Heer Verdius, districts
veearts, 18 schap n, lijdende aan schurft, iu be
slag genomen, om verder onschadelijk te worden
gemaakt. Tegen deu eigenaar werd proces ver
bad opgemaakt.
Te Brussel is het oude paleis van
Justitie, dat men bezig was af te brekeD, plot
seling gebe-l ingestort. De puinhoopen verspreid
den zich ver over de Ruysbrockstraat, maar men-
scheulevens rijn niet te betreuren.
Het geheele getal ridderorden,
die Prir.s Von Bismarck bezi', bi draagt. 103.
Daarbij zijn er 14 in dienaar ten van groote waarde,
nl.: de Zwarte Adelaar van Pruisen, de Hohen-
zolleru8ter, hel Commandeurskruis van dezelfde
orde, de Badenscbe orde van getrouwheid, de
B/ie sche orde van St. Huhtr', de Saksische or
den van de Kroon en de Valk, de Wurtemberg-
sche Kroonorde, de IJzeren Kroon van Oosten
rijk, de Christusorde van den H. Stoel, lit t por
tret van dm Schach van Perzië, de St. Acdreas-
orde van Rusland en twee Turksche ridderorden.
De schadevergoedingen door deu
Belgischen Sraat, te betalen aan de slach offers
van de spoorwtgramp te Groeneedaal, bedragen
2.300.000 fra.
De b e k e n d e o p z i c h t e r R o b e r I, d e
oud-gtdiende met zijn Militaire Willemsorde en
andere decoratiën op de borst, die de merkwaar
digheden van het Valkenhof te Njjmegen uit
legde, heeft zijne betr.kkiug nedergelegd. Velen
zullen zich hem nog herinneren. Minder alge
meen bekend is misschien het feit, waarmede hij
de Militaire Willemsorde verdiende. Op 15 Die.
1832, toen de Franschen de vlag van de Citadel
te Autwerpm hadden weggescholen, klom hij
onder eene hagelbui van kogels den maat in en
bevestigde de vlag weder op d/n top. {Arnh. Ct.)
In het begin van Mei zal Edison
de hoofdstedeu ma Midden-Europa btzueken,
voornamelijk VVeeneii en Burla Pest en vandaar
naar Constanliuopel en het Oosten vertrekken.
In Engeland zullen na afloop van
verschillende concession al de teiephoonnetten
door den Slaat worden aangekocht en iu eigen
beheer geëxploiteerd.
In Europa wordt het telephoonw.Zfu reeds in
Duitschland, Frankrijk, Zwitserland en Luxem
burg door den Staat g ëxploiteerd. Iu Italië is
door den Minietir der posterijen een wetsontwerp
voor staatsexploitatie der telephonen bij de Kamers
iugtdiend, terwijl iu België gelijk voornemen be
staat.
He den,aid us schrijft de Parijsche
correspondent der N. R. Ct. was ik in de ge
legenheid een nieuwen toestel te zien workeD,
die op de wereldtentoonstelling in de machire-
gale/ij wel was ingezonden, maar aldaar den
vorigenzomer nog niet in Werking kon gesteld
wordor. Hij is uitgevonden door den ingenieur
Bstsagnes. De toestel dient om het steirogra-
phischii verslag vau eenige redevoering por tele
graaf over ie brengen naar e.n<; plaats, die op
een afs'aud, hij voorbeeld van negenhonderd kilo
meter, gelegen is, tegelijkertijd dat de stvDOgraat
zijue teekens opach i ij ft.
De stenograaf, zooala men weet, heeft een
eigen alphabet van teekens, waardoor hij sneller
dan een gewoon schrijver iu staat is een spreker
te volgen in diens redevoering, Die teekens kan
men Zetten met da hand, maar men kan ze ook
zetten nut eene machine iu den vorm vau eene
plano md todsan. Iedere toets komt overeen met
toue steuogrnphiacbe Ltter. Wanneer een rode-
naar aar. htt spreken is, bespeelt de stenograaf
rijn kl svi<er, waaruit eene papierstioak afrolt, die
zoodoende b drukt wordt met de redevoering in
stenograpkisch schrift, tegelijkertijd dat zij wordt
uilgesproken. D ze toestel bestond reeds ge-
ruirneu tijd tn is uilgevonden door een Itali-
aausehen ingenieur Michelo. Nu heeft de Heer
C s agues dit werktuig tot grondslag genomen
voor zijn denkbeeld. Hij snijdt als het ware den
toestel van Michela in twerën. Hij zet htt kla
vier met de toetsen op de plaats van vertrek
waar de redenaar spreekt. En voorts plaatst hij
den band papier, die bedrukt word t, op de plaats
van aankomst, op een willekeurig aantal kilometer
afstand». Eu die twee h lften der machine van
Michela verbindt hij door een eleetriscben draad,
evenals de sleutel eu de schrijftoeeiel der gewone
telegraaf te eameu verbonden zijn. Het station
Van aankomst vertaalt de stencgraphische teekens
tt gi lijken ij I iu gewone drukieiters, zoodat bij
voorbeeld een dagblad te Havre of te Brussel
iu ziju kantoor kun afl zen, wat de stenograaf
afzeudt, die geplaatst is naast de tribune der
Kamer te Parijs.
I n de Pall Mall Gazette worden E n-
gelscher, die een Paaach-tocbtje willen maken,
opgewekt om eens naar Haarlem te gaan cn
daar de bloeiende bollen in oogenechouw te ne
men.
Naar aanleiding van het plan om
te B rlijn een nationaal gedenkleekeu ter eere
ven Von Bisruarck op te richten, herinnert de
Vossische Zeitung aan hetgeen hij op den 12
No'embt-r 1881 in den Rijksdag heeft giz gd:
„Wat standbeelden betreft, zoo moet ik toch
zeggen, dat ik voor deze wijze van dankbdoo-
uing niet gevoelig ben. Ik zou ia de grootste
verlegeuheid ziju wauneer ik bijv. te Keulen
kwam, en niet weten met welk een gezicht ik
daar mijn standbeeld zou voorbijkomen. Ik onder
vind dit te KiBsiugen; het stoort mij iu het ge
not mijner wandelingen, wauneer ik zoo eenigs-
zins fossielachtig naast mij zelveu sta."
De opmerking is gemaakt, dat
tooneelspelers veel meer lijden aan verzwakking
van de stembanden dan tooneelspeelsters. De be
kende Londensche geneesheer sir Morell Mac
kenzie schrijft dat aan het rooken toe.
Een historische sleep. In het Notting-
ham-plds bevindt zich ten der kostbaarste eu
merkwaardigste Vcuetiasnsck slepen, die bekend
zijn. Het stuk is afkomstig van het kleed, dut
Koningin Marie Autoinettn op hare bruiloft droeg,
hoeft eenr. let gte van 4 meter, bij eene breedte
van 75 cM. Arabesken, mensch- en dierenfi-
guren, alsmede de wapens der Konir gin eu eene
koningskroon zijn met de hand op het kleed ge
slikt.
