NIEUWE
No. 1525.
Donderdag 10 April 1890.
Huisgezin en schooi.
iÜJlTENLAN lï
Waar woont het geluk?
De snelheid van bliksemtreinen.
HMRLEMCHI
ABOWKBMBHTSI'BIJB
Per 3 maanden voor Haarlemt 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1.80
Afzonderlijke Nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z A TERDAG.
B 0 KB ATJ: St. Janstraat Haarlem.
AGITSg HA NOW AGITATE
PB1JS DBB ADVEBTEHTIÊB
Van 16 regel» 30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en Vrjjdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KüPPEBS LAUEEY.
Nimmer is er eeu tgd geweest, waarin
men van alle zijden het oog meer op de
school heeft gericht dan in onze dagen.
Wie kent niet de veelvuldige eiaehen,
welke men aan de school stelt, de groote
verwachtingea, die men van hare werk-
dadigheid koestert. Doch alleen als inrich
ting van onderwijs kan de school niet aan
al de haar gestelde eischen voldoen en de
resultaten van haar arbeid zullen verach
ter de groote verwachtingen blij ven,lala zij
niet door den invloed der opvoeding wordt
gesteund.
Niet van het onderwgs alleeö, maar van
de opvoeding hangt het welzijn der men-
schen af eu voor de opvoeding van den
mensch tot den mensch moet de school
al hare kracht aanwenden. Op deze wijze
steunt zjj dan ook de plannen der goede
ouders, die hunne kinderen als goede, ver
standige, zedelijk reine en gelukkige men-
scben willen zien opgroeien.
't Is eene moeilijke taak, dat doel te be
reiken, maar zjj kan volbracht worden,
wanneer onze kinderen reeds in hunne
prille jengd in de vreeze Gods en in het
beoefenen der deugd van gehoorzaamheid
worden opgevoed. Aan da vervulling van
die taak ontbreekt veel in onzen tgd. Niet
door het africhten tot uiterlijke manieren,
niet door het voorpraten, maar door het
voorbeeld der opvoeders, door ware, on
gehuichelde vroomheid kan zulks geschie
den. Het voorbeeld toch werkt krachtiger
dan alle onderricht, dan elke aanprijzing of
vermaning. Waren ouders en opvoeders
het in dit opzicht eens, dan zou de zegen
van eene liefderijke en ernstige tucht overal
worden gevonden. De algemeene klacht over
het zedelijk verval, over ruwheid en ont
aarding der jeugd, zou binnen weinig tgd
verstommen, wanneer huisgezin en school of
Ouders en onderwijzers gezamenljjk naar
dit doel streefden en bjj dezen zegenrijken
arbeid elkaar trouw de behulpzame haud
boden.
't Is van het hoogste belang dat huisge
zin eu school de zaak der opvoeding ge
meenschappelijk beoefenen. Zullen er uit
onze scholen welgeaarde, zedelijke, brave
kinderen komen, die tot eer van hunne
ouders, van de gemeente en van den Staat
opgroeien, dan zal zulks slechts door we-
derzgdsche hulp der huiselijke opvoeding
en van het onderwijs op de school kunnen
verwezenlijkt worden. Zelfs als het familie
leven ook niet altjjd het schoolonderwijs
kan bevorderen, heeft dit minder te bedui-
FE U1LLETON.
Schets uit het leven eener kunstenares
door N. Bebnard Eoozen.
Vervolg en slot.)
Signor Maletti eiudigde met een vol en plech
tig akkoord, toen sprong hij op en reikte der
zangeres zijn beide handen. „Wees van harte
bedankt," riep hij uit. „Gij hebt mij sen edel
kunstgenoot gegeven. Als ik daarmede te vreden,
wat zeg ik er over verrukt ben, dan wil ik u
meermalen hooren. Kom daarom met mij naar
Verona; daar zult gij in mijn schouwburg de
primadonna zijn, daar wacht u een publiek, dat
gij verdient en dat u met geestdrift zal ont
vangen."
De signora wist eerst van vreugde met wat zij
moest antwoorden. Zij nam natuurlijk hot voorste
aan.
De maestro maakte een contract op, krach
tens hetwelk zij een honorarium kreeg, dat vijf
maal meer bedroeg, dan hetgeen zij tot hiertoe
in Poretta had ontvangen, ja hij vond zelfs goed
haar een aanzienlijk voorschot te doen, zoodat
tij den waard geheel afbetalen en het haar zoo
dierbare kruis weer inlossen kon.
Toen Signor Tomasi kennis kreeg van de ver
bintenis schrok hij eerst geweldig; hij had het
kostbare kruis reeds voor zijn onschendbaar
eigendom gehouden, maar hij schikte zieh vrij
■poedig in de omstandigheid en wenschte de
den, dan wauneer de huiselijke invloed
hinderljjk is aan het doel der school.
Huisgezin en school moeten in volmaakte
harmonie zijn om het werk der opvoeding
in een zin en geest te doen, zal het goede
vruchten dragen. Werken beide in verschil
lende richting op het ontwikkelingsproces
van het kind, d. w. z. verbiedt de eene in
richting hetgeen de andere toestaat, of
eischt deze wat gene nutteloos acht, dan
weet het kind niet, of de school of het
huisgezin gelijk heeft, of het den ouderwij
zer of de ouders zal gehoorzamen; zijn
gedrag wordt dan onzeker en in zijne le
vensbeschouwing Jkomt tweespalt. De gevol
gen van zulk een verschillenden invloed zijn,
dat er storing komt in de zedelijke ont
wikkeling en dat deze niet den normalen
loop kan nemen. Noch bet huisgezin,
noch de school bereikt dan het voorgestelde
doel.
Werken huisgezin en school elkander
tegen, vernietigt deze inrichting wat de
andere heeft opgebouwd, dan benadeelen
zjj hun invloed wederzijds. Ouder zulke
omstandigheden moet de zedelijke kracht
der kinderen verlammen. Slechts dan wan
neer huisgezin en school in eene en dezelfde
richting aan de ontwikkeling der kinderen
werken, wanneer beide precies hetzelfde
gebieden en verbieden, dezelfde deugden
met dezelfde middelen beoefenen, dezelfde
fouten consequent bestrgden, dan zal de
geesteljjke en zedelijke kracht der kleinen
verheven en gesterkt worden en hunne
ontwikkeling verkrijgt den normalen gang.
Aan huisgezinnen, waar de kinderen aan
de vreeze Gods, stipte gehoorzaamheid,
orde en reinheid gewend zijn, waar Gods
woord heilig wordt gehoudenwaar de
ouders worden geëerd, waar orde en wel-
voegeljjkheid in het gansche gedrag, in
de trouwe vervulling der plichten worden
in acht genomen, waar reine zin in woord
en daad den mensch sieren, aan zulke huis
gezinnen heeft de school trouwe bondge-
nooten en vasten steun voor de vorming
der jeugd en der algemeene welvaart. Eu
God zij dank, het getal van zulke familiëa
is niet geriDg. In de school ouderscheiden
zich de kinderen van zulke ouders door
oplettendheid, vlijt, reinheid, ordelievend
heid en stipte gehoorzaamheid en door een
zedelijk gedrag en zjj leggen daardoor het
fundament voor hun toekomstig geluk.
Doch helaas! bij een zeer groot deel
onzer kinderen ontbreekt de zoo noodza
kelijke huiselijke opvoeding. Velen worden
door hunne ouders niet tot werkzaamheid,
orde en reinheid aangezet. Valschheid, leu~
signora onder een grooten vloed van woorden
„hartelijk het rijkste geluk//, en riep tosn in
ernst: „lk heb het u bezen avond nog gezegd
signora, toen gij wat treurig waart gestemd. Gij
hebt nog een schitterende loopbaan voor u! Ja,
ja, als ik over kunst wil meepraten, dan weet ik
er wel het mijne van, en ik vergis me maar
zelden.//
De zangeres bleef met Signor Maletti sou-
peeren waarbij zij een levendig gesprek voerden
over kunst en tooneel, waarvoor Maletti leefde
en streefde en den volgenden dag werd de reis
met het rijtuig dat inmiddels was hersteld, voort
gezet, en na een voorspoedigen tocht, kwam men
met de beste hoop voor de toekomst te Verona
aan.
Daar werden ook de verwachtingen van Sig
nora Pasta niet teleurgesteld; zij vond een ruim
tooneel, dat de ontwikkeling van haar drama
tisch talent bevorderde, en een publiek, dat haar
wist te waardeeren en de nieuwe „Ster// op de
handen droeg. Zij beleefde triomf op triomf.
Haar stem, zoowel als haar spel kwamen spoedig
tot de hoogste volmaaktheid, weldra was zij de
verklaarde lieveling van Verona; zoo werd zij
kort daarna de gevierde primadonna van geheel
Italië aan de Scala van Milaan.
Daar ook ontmoette en hoorde de geniale
componist Bellini haar. Hij was zoo opgetogen,
dat hij voortaan bjj de heldinnen zijner opera's
steeds aan haar dacht en daarom ook zijn treffen
de rollen geheel op haar krachten berekend schreef
evenals Sardou voor Sarah Bernhardt later zijn
vrouwenrollen bewerkte. Zjj was dan ook oorzaak
van het ongehoorde succes van al zijn opera's
genachtigheid, list, boosheid, eigenzinnig
heid, luiheid en dergeljjke oudeugden vindt
men bij die kleinen in ergerlijke en be
droevende mate. Vader- en moederliefde
genieten die kinderen niet, gehoorzaamheid
leerden ze niet beoefenen. Zij worden be
dreigd en bang gemaakt met de school.
Hoeveel tijd kost het niet zulke ter school
komende kinderen vertrouwen in te boeze
men, hen tot opmerken eu gehoorzaamheid
te brengen. Daarbij komen nog bij vele
kinderen allerlei ergernissen, die door ooren
en oogen bij hen ingang viuden. Velen
zijn reeds bedorvenvóór zij ter school
komen, anderen bederven ook gedurende
den schooltijd door het slechte verkeer
te huis, zoodat het onderwijs op school bij
hen op een dooden bodem valt.
De ernst der zaak gebiedt het, hier te
wijzen op het zedelijk bederf, dat in vele
huisgezinnen heerscht, waardoor zoo menig
kinderhart wordt bedorven. Niet zelden
toch gebeurt het, dat volwassenen in het
bijzijn van kinderen over de Kerk, de school,
over gezag en gezaghebbers eu over God
delijke ordonnantiën op spottenden en ver
achtenden toon spreken. Hoe vaak geschiedt
het, dat kinderen alle achting voor hunne
opvoeders en superieuren, ja voor elke
goddelijke instelling hebben verloren. Hoe
kan er dan van heilzame gevolgen van een
nog zoo doelmatig onderwijs op school
sprake zijn. Zulk eene jeugd, nauwelijks
aan de school ontwassen, legt dan getui
genis af, door welken geest zjj wordt geleid.
Daarom, oetdcirs eu opvoeders, roept de
school om Gods eu uwer kinderen wille
smeekend, doch dringend toe: kom eu help
ons spoedig en goed.
Door de voortdurende verhooging van
het cijfer van het Duitscbe, leger is ook
gestadige vermeerdering van het korps
officieren noodzakelijk. Een goede indruk
maakt nu eene thans bekeud geworden
Kabinetsorder van den Keizer, waarbij met
nadruk aan de regiments-commandanten
bevolen wordt, bij de aanvulling van het
korps officieren niet meer, zooals tot hiertoe
bij voorkeur geschiedde, op adellijke ge
boorte en fortuin bij de aspiranten voor
officiersplaatsen te letten. Ook eene een
zijdige wetenschappelijke vorming zal niet
meer verlangd worden. Tegenwoordig komt
het meer dan ooit aan op barakter en
zelfverloochening. Alle hoogere officiereu
moeten door eeu spaarzaam en eenvoudig
leven een goed voorbeeld geven. Zoods van
„De zeerover//, //Capuletti en Moutechi//, de
//Nach wandelares", //Norma// vooral en //de
Puriteinen". Haar roem verbond zich voor alle
tijden aan dien van Bellini. Ook toen de componist
zijn triomftocht maakte door Europa, vergezelde
Pasta hem en sleepte vooral door de //Norma#
alle toehoorders in gloeiende geestdrift met zich
mede. Als men tegenwoordig de muzikale tijd
schrift dier dage* opslaat, is men verbaasd
over het ongehoorde enthusiasme, die deze hoog
begaafde zangeres met haar heerlijke stem en
edel spel te voorschijn riep.
Mlnar niet al te lang voerde zij dit afmattende,
vertereude bestaan, reeds in 1835 trok zjj zich
in het stille leven terug en ging zij een heerljjke
villa bewonen aan het meer van Como, waar zjj
algemeen geacht tot haren dood in ingetogenheid
leefde. Op haar leren ligt niet de smet, die soms
zoo rijkbeganfde kunstenaressen, op wier zedelijk
gedrag veel te zeggen valt, aankleeft. Zij leefde
alleen voor haar kunst, die haar heilig was en
die zij liefhad. Zij bracht haar verder leven
rustig door en verte'de zeer gaarne van den
ouden tijd, vooral sprak zjj bij voorkeur over
Bellini, wien zij de warmste vereering had ge
wijd. Soms dacht zij ook aan den zwaren strijd,
dien zij had gestreden in Poretta en dan was
zij gewoon te zeggen: „Ja, het is merkwaardig,
waar het geluk soms woont, voor het ons te gemoet
komt. Het mijne sliep langen tijd aan den Monte
Eiemo bjj Poretta tot het ontwaakte en te voor
schijn kwam, toen Signor Maletti Poretta voorhij
kwam en de as van zijn rijtuig brak Had het
zieh op dat gewichtig oogenblik verslapen, wie
weet, wat er vau mij was geworden. Eu dan zijn
eerbiedwaardige burgerljjke families met be
perkte geldelijke middelen moeten in ver
hoogde mate voor de aanvulling van het
officierskorps worden in aanmerking ge
nomen. Die regimenten, zoo verklaart
de Keizer schat ik in het bizonder
hoog, welker officieren zich met geringe
middelen weten in te richten, en toch met
een opgeruimd gemoed hun plicht doen.
De toenemende weelde in het leger moet
met allen ernst en nadruk worden bestreden.
Van Duitsche zijde wordt er op
merkzaam op gemaakt, dat de nieuwe Gou
verneur-Generaal Emin-Pacha volstrekt niet
de taak heeft Wadelaï opnieuw te vero
veren, maar reeds rijkelijk bezigheid vindt
met tot aan Victoria-Nyauza de ver
houdingen en grenzen van het inwendige
achtorland van het Duitsch-Afrikaansche
kustgebied te regelen, en volgens de over
eenkomst tusschen Duitschland en Engeland
van het jaar 1886 de verschillende sferen
van belangen daar ter plaatse vast te stellen.
Duitschland wil niet dergelijke ervaringen
omtrent de Eugelsche begeerlijkheid opdoen,
als onlangs Portugal aau het gebied der
Zambesi.
Volgens de National-Zeitung zonde
de blijvende vermeerdering der uitgaven
ten gevolge van de verwacht wordende
militaire wetsvoorstellen stellig 18 millioen
mark per jaar beloopen.
Blijkens bericht van den Gezant der
Frausehe Republiek is, met het oog op de
voortdurende woelingen in Dahomey, het
gedeelte der Slavenkust de grens van de
Duitsche eu Frausehe bezittingen der Popos
en de oostelijke grens der Fransche bezit
tingen van Porto Novo, met ingang van
4 dezer, in staat van blokkade gesteld.
De Pastoor van Saint Martin d'Ar-
dèche was van zijn tractement beroofd,
omdat bij beschuldigd werd eene politieke
predikatie gehouden te hebbeu, tijdens de
algemeene verkiezingen.
Bij ministerieel besluit is den Eerwaar
den Geestelijke zijn tractement teruggegeven,
omdat bewezen is dat de grijsaard sedert
verscheiden maanden bedlegerig was en ook
op het oogenblik, dat bjj de bewuste pre
dikatie zou gehouden hebben. Wat te deu
ken van een Prefect, die zoo maar licht
vaardig beschuldigt?
De verbittering tegen Emin's handel
wijze neemt te Londen toe. Het blijkt, dat
hij na zijn herstel niet geschreven heeft
aan Stanley noch aan dokter Parke, welke
laatste hem zoo liefderijk verpleegde. De
Regeering van Egypte is ook weinig ge
sticht, doordien Einin niet eens naar Caïro
er altijd nog raenschen, die zelf op weg zijn, om
het geluk op te zoeken; men moet het zijne
verstandig afwachten, totdat het komt. Niemand
echter kan antwoorden op de vraag: Waar woont
het geluk? zelfs de fabeldichter niet.//
Een bewoner van Botterdam, een van Arnhem
en een van Amsterdam zaten onlangs heel ge
moedelijk in een koffiehuis te Eotterdam bjj el
kander en spraken over de snelheid der spoor
treinen. Ieder hunner stofte er op, dat van zijn
stad uit de snelste treinen liepen. //De bliksem-
trein BotterdamAmsterdam//, vertelde de Bot-
terdammer, „loopt zoo vlug, dat de tusschen-
stations, waarlangs je vliegt,, éene enkele ge
meente schijnen uit te maken." „Dat betee-
kent ook wat", sprak de Arnhemmer, „tusschen
Arnhem en Zutfen loopt een trein, die de tele
graafpalen zoo hard voorbij rent, dat je een hek
meent te tien," „Dat is allemaal nog niks",
zei de Amsterdammer; „laatst moest ik van Am
sterdam naar Utrecht, maar kwam juist aan het
station Weesperpoort, toen de trein reed» in be
weging was. Ik wipte op een treeplank; een
beambte wilde er mij afsleuren; met d* eene
hand hield ik mij 9tevig vast en de andere hief
ik op om den vent een mep van belang te geven
wie denk je, dat de mep kreeg de stations
chef te Abkoude, die daar juist op het perron
stond