NIEUWE buitenland! No. 1531. Vrijdag 25 April 1890, 15 de JurgMg. Eene vraag des tijds. 6. Geboet. HURLEMSCHI CÖERMT ABOHNBMEMTSEBIJB Per 8 maanden voor Haarlem1 0,8& Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1.10 Voor het Buitenland 1,80 Afzonderlijke Nummers 0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. BUBEAU: St. Janstraat Haarlem. AGITB MA NON AGITATE ?B1JS DER ADVEBTENTIEN Van 16 regels 30 Cents. Elke regel meer 5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlgk Maandag-, Woensdag en Vrjjdag-avond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers: KüPPEBS A li A URE Y. Men heeft wel eens de vraag gesteld of Z. H. de Paus, die Bisschop is van Rome, zjjn zetel kan verplaatsen en in eene andere stad kan gaan resideeren. Het kon immers gebeuren, zoo redeneert men, dat in den ioop des tjjds de »eeuwige« stad door de eene of andere groote ramp van den aardbodem verdwjjnt. Deze vraag wenscheu we in 't kort te beantwoorden. Zeker, wjj kunnen de mo gelijkheid niet loochenen, dat Rome kan verwoest wordeD. Maar even zeker als deze mogelijkheid is, even vast is onze overtui ging, dat de stad Rome, als zjj heden wordt vernield, morgen weder wordt op gebouwd. Immers de gansche Christenheid zal bgdragen zenden om de eeuwige stad, hare hoofdstad, uit de ruïnen te doen op staan en om hare tempels in hun vorigeu glans en luister te herstellen. De mogelijkheid bestaat ook, dat het gansche Romeinsche Bisdom het geloof verliest. De geschiedenis immers meldt een betreurenswaardig groot aantal bisschoppe lijke, aartsbisschoppelijke steden en zetel plaatsen van Patriarchen, die het ware geleof hebben verloren en eene prooi wer den van het schisma of yaa de ketterg. Zal deze mogelijkheid ooit werkelijkheid worden? Wanneer men leest, hoe het ge loof der kerk te Rome reeds ten tijde der Apostelen in de gansche wereld werd ge roemd; wanneer men uit de geschiedenis verneemt, hoe Rome nooit eene dwaalleer liet opkomen, dan kau men onmogelijk gelooven, dat er ooit een tjjd tal komen, waarin Rome tot het ongeloof, tot het schisma vervallen zal en de Paus slechts nog Bisschop van Rome in partibus infide- lium, in het land der ongeloovigen zal zgn, Dit geval zal zich evenmin voordoen als het andere, dat de Paus zich Bisschop van Rome moet noemen, terwgl eene stad Rome niet meer op de landkaart is te vinden. Het is ook mogelgk, dat de overweldi ger, de monarch, die in het jaar 1870 zijn troon in de eeuwige stad heeft opge slagen, nog langoren tijd in Rome blgft en dat de H. Vader de eeuwige stad moet verlaten, omdat hij in Rome de Kerk niet meer vrjj kan regeeren. Niet weinigen zgn der meening toegedaan, dat men zich op eene afwezigheid van den Paus uit Rome moet voorbereiden. Immers de Italiaansche Minister-President Crispi heeft reeds in de Kamer verklaart, dat de Paus ook van een Europeeechen oorlog niets meer heeft te hopen, dat het met de wereldlijke macht van den Paus voor altijd is gedaan. IJdele taal! Door een Keizer Napoleon of door een Hohenstaufen op den Keizertroon ge- FEV1LLETO N. Vervolg.) Nu veranderde de ijverzucht in bitteren baat, welken hij bij elke ontmoeting door bitse woor- liet blyken, iets wat Julia volstrekt niet welkom was. Floris daarentegen sloeg er geen acht op en met zelfbewustzijn en fierheia trad. bij op. Zelfs de Graaf Van Lippe had de treurige waar heid ingezien, dat de jonge Graaf in geenen deele de eigenschappen bezat, die een edelman passen Graaf Von Lippe maakte in stilte een ver gelijk tusschen Jan Van Wittenhorst en blo ris en moest bekennen, dat dit meer ten gunste van dezen laatste uitviel; nu begon bij het te be treuren, dat hij aan zijn vriend de belofte had gegeven. Was hem zijn gegeven woord ook nog zoo heilig, toch hoopte hij dat deze zaak hem geen grootere smart mocht veroorzaken. Des morgens na het feest was het gansche dorpje in opschudding. Uit Venloo en Roermond waren tijdingen gekomen, dat de oorlog op han den was en de Graaf Von Wittenhorst met zijn zoon zich onverwijld naar het slagveld moes ten begeren. De verloving van zjjn zoon met Julia moest dus uitgesteld worden en niemand had er meer genoegen van dan de Graaf* Die sproken, zou aan zulk eene phrase door enkele Katholieken nog eenige beteekeuis kunnen gehecht worden; door Crispi ge sproken, is zij bepaald belachelijk. Het is inderdaad beschamend voor ons, dat Pro testanten, die de geschiedenis tot een on derwerp hunner studiën hebben gemaakt, een veel grooter vertrouwen op de vastheid en den bestendigen duur onzer katholieke instellingen aan den dag leggen, dan me nige Katholiek. In een tijd toen men reeds lang wist, hetgeen de Piëmonteesche Regeering, in overeenstemming met Frank rijk, voornemens was te doen en toen het reeds een openbaar geheim werd geheeten, dat Rome den Paus zou ontnomen wor den, schreef de protestantsche geschied schrijver Wolfgang Menzel het volgende: Hoe veel stormen heeft het Pausdom reeds doorstaan! Een toch heeft de H. Vader thans nog zgn zetel in Rome en hij zal dien weer terug krggen al wordt hij ook nogmaals uit Rome verbannen. De Itali aansche eenheidsdweperjj is thans nog, evenals ten tijde van Cola di Rienzi, eene flikkering en een stroovuur eu is in tegenspraak met het karakter van het Italiaansche volk. De machten, welke tegen den Paus vijandig optreden, zjjn toch niet in staat Rome duurzaam aan zich te onderwerpen. En zoo is het inderdaad. Als er coit eene waarheid door de geschiedenis is be vestigd dan is het deze, dat de Paus als hij uit Rome verdreven wordt, toch weder in de eeuwige stad zal terugkeeren. Vier en veertig maal is de Vader der Christenheid reeds uit Rome verdreven ge worden en vier en veertig maal heeft de H. Vader den Apostolischeu Stoel te Rome weder beklommen. Vier en veertig maal is in den loop der esuwen Cicero's voorspelling bewaarheid, dat de goden en de meuschen den Priesterkoning in Rome niet dulden, maar ook vier en veertig maal zijn de woorden van Pilatus wederom bevestigd: Quod scripsiscripsi; wat ik geschreven heb, blgft geschreven, Jezus van Naza reth is eu blijft in zijne opvolgers Koning in Rome. Reeds Paus Leo I, de Groote 440 tot 464 beeft den Hunnenvorst Atilla, den geesel Gods, gewaarschuwd zich aan Rome te vergrijpen, omdat zulk een mis daad door God gewroken wordt en daarbij op Totila en Aigulf gewezen. De geschie denis meldt sinds die dagen eene serie voorbeelden, die als bewijs dienen, dat men zich niet ongestraft aan den Paus en aan Rome zal vergrijpen. Wg zullen slechts aan de Hohenstaufen herinnerenwier laatste spruit op het schavot gestorven is en aau den Koning van Rome, die in het aerik, want nu viel een loodzware last van zjjn hart. Jan Von Wittenhorst koesterde intusschen de gedachte, dat hij in Julia eene levensgezellin had gevonden. Van de toestemming baars vaders was hjj verzekerd. Wat kon zjjn geluk nog in den weg staan, mogeijjk Flo ris? De Jonkheer lachte er om; echter kon hij niet betwisten, dat hjj alle kansen bezat, want hij had al de toe stemming van haar vader verkregen. Ulo ris be zat echter de lielde van Julia. V. De krijgsgeruchten, die als met de snelheid des bliksems over 't land vlogen, werden wel dra bewaarheid. De kreet „te wapen, te wapen! voor onzen Hertog!/' weergalmde van Noord tot Zuid en uit alle dorpen en steden rukte men troepsgewjjze aan om voor het dierbare vader land goed, bloed en leven ten ofter te brengen. Ook Floris Gravenvorst wilde niet jachter blij ven. Met weemoed zagen zijne pleegouders hem vertrekken, hoewel zij zjjn edelmoedig besluit goedkeurden; immers het gold het behoud des vaderlands. //Op spoedig wederzien!// riep Julia hem bjj 't afscheid toe. Hier of daar Koven," was het antwoord van den jongen held. Tusschen Spanje en het leger van Oranje, welke beide naar de heerschappij streefden, volgde slag op slag. Handel en nijverheid kwjjnden; velden en beemden lagen vwoest en veil," het geldgebrek was algemeen en het andere zoo vreedzame land buitenland als Vorst zonder land een een zaam graf heeft gevonden. Ook het Pië monteesche Vorstenhuis zal zijne straf, dat het zich aan den Paus en Rome heeft vergrepen, niet ontgaan. Wellicht zgn het de Romeinen zelveu, die eenmaal uit hun nationaliteitsroes outwaakt, zich zullen her inneren, dat het eene diepe vernedering is voor Rome, tot hoofdstad van een ko ninkrijk gedaald te zgn en dat Rome na zijne meer dan tweeduizendjarige wonder bare geschiedenis, slechts de hoofdstad der aarde kan zgn en de residentie van den Priesterkoning, wiens heerschappij zich uit strekt van de Noordelijke IJszee tot aau de kusten van den Stillen Oceaan. En onder den kreet: »Weg met de indrin gers!* zullen dan de Romeinen de Piëmon- teezen uit de eeuwige stad verjagen. Wij zgn vast overtuigd, dat de beieediging het lijk van Pius IX aangedaan, de Giordano Bruno-feesten en al de gruwelen, die in Rome niet door de eigenlijke Romeinen, maar door de vreemdelingen zijn gepleegd, den dag verhaasten, waarop de Heer der Kerk Zgn Plaatsvervanger zal recht doen wedervaren tegenover degenen, die hem van zjjne hoofdstad hebben beroofd en hem de doornenkroon hebben opgezet. Ook wg kunnen er toe bgdragen, dat deze dag spoedig aanbreekt, door te bidden voor het Opperhoofd der Kerk, gelijk de eerste Kerk voor den Apostel Petrus bad, toen hij iu den kerker- zat, en door geene gelegenheid te laten voorbijgaan zonder luide en krachtig te protesteereu tegen de ontheiliging van de hoofdstad der Chris tenheid.Zien we voorts vol vertrouwen in den geest op bet wapenschild, dat Paus Inno- centius VII zich had gekozen en 't welk eene rots iu zee voorstelt, door golven gebeukt, boven de rots de pauselijkg tiare met het opschriftin oeternum non commo velitur: zij zal niet wankelen of wijken in eeuwigheid. De werkdag van acht uren zal den grond slag vormen van het arbeidswets-voorstel, dat door de sociaal-democratische partij in den Duitschen Rjjksdag zal worden in gediend bij het begin van de nieuwe zitting. Naar hetgeen uit Berljjn wordt ge meld, kan als zeker worden medegedeeld, dat de Regeering vrjje beweging zal laten aau de uitvoering van plannen der werk lieden ten opzichte van den lsten Mei, maar dat zij aan de bij haar in dienst zijnde werklieden het wegblijven op dieu dag zal toerekenen als contractbreuk. Eene vereeniging van iudustriëeleD to Leipzig, die te zameu ruim 7000 werk- leed onder den druk der oorlogsschatting. Ge - pantserde ridders vielen met het zwaard of de lans in de vuist; andereu werden bloedig ge wond en onder die anderen, welke uit liefde voor het vaderland streden, behoorde ook onze Floris Gravenvorst. Met roem had hij gestreden, toen hij een steek in de rechterzijde ontvingen door het ontzettend bloedverlies in bezwijming viel. Toen hij weder tot zich zeiven kwam, lag hij reeds buiten het kamp op de baar der zie kenverpleging. Vlak naast hem lag een zwaar gewonde. Een lansstoot had hem de borst door boord en wel zoo, dat men uit zijn dof gesteun genoeg begrjjpen kon, dat hij spoedig uit zijne ellende zou verlost worden. Hij wendde zich tot Floris, die hem reeds lang met iunig medelijden en weemoed had aanschouwd. Hemel! Zijt gij de Heer Von Wittenhorst niet," sprak Flo ris verschrokken, //nooit had ik gedacht, dat wij elkander in zulk een toestand moesten wederzien./» //Floris," antwoordde de aangesprokene met gebroken stem, //vergeving voor het groote leed, dat ik u heb aangedaan; ik heb er voor geboet. Ik weet het; slechts weinige minuten blijven mij nog te leven over; laten wij samen verzoend en als vrienden van elkander scheiden.// Floris had reeds sedert lang het onrecht van zijn tegenstrever vergeten en vergeven. //Heer" gaf hjj ten antwoord, geen woord meer over het verledene, dat is geboet genoeg geboet door het bloed, dat wij beiden voor het vaderland lieden hebben, heeft het volgende bekend ge in aakttle. Wanneer in eene fabriek s/8 van het aantal werklieden den arbeid staken, wordt de fabriek gedurende een bepaalden tijd gesloten. 2e. Wanneer slechts enkele werk lieden wegblijven, worden deze terstond of binnen den kortst mogelijken termijn ont slagen. 3e. Werklieden, die ontslagen wor den wegens weigering van arbeid op 1 Mei, zuilen slechts op verminderd loon en alleen bij hunne vorige werkgevers dadelijk, maar gedurende de eerstvolgende zes weken bij geene andere fabriek worden aange nomen. Voorts hebben de eigenaars van fabrieken in de metaalindustrie aldaar met die te Halle, Brunswijk, Maagdenburg, Hannover en Berlijn zich vereeuigd tot een boud om werkstakingen tegen te gaan. Uit hun midden zal een comité van negen leden werkzaam zjjn om met de werklieden iu overleg te treden. Inmiddels hebben zij zich verbonden om ingeval van onrecht matige arbeidsstaking geen der daaraan deelnemende werklieden in hunne fabrieken meer aan te nemen. In de glasfabrieken te Pentzing, met 1200 werklieden, is afgekondigd, dat wie op 1 Mei niet te werk komt, gedurende vier weken niet meer in een dezer fabrieken wordt toegelaten. Dertig steenbakkers in het district Ra- thenow hebben zich onderling op boete verbonden, gezamenlijk al huuue werk plaatsen te sluiten, zoodra de werklieden bij een hunner den arbeid staken. De metaalfabrikauten te Maintz hebben verklaard, niet in onderhandeling te tre den met de algemeene looucommissie uit de werklieden, op grond dat die commissie niet met de inwendige toestanden van en met de geschiktheid der werklieden voor elk bedrijf bekend is; maar dat zij bereid zijn om ieder met zijue eigene werklieden een minnelijke schikking omtrent loon en werktjjd aau te gaan. Bij het diner te Bremerhaven aan boord der Fulda gehouden, heeft de Keizer gezegd, dat men op hem moest vertrouwen dat hij werkzaam zal zijn voor het behoud van den vrede. Wanneer in de pers zijne woorden soms anders mochten worden uitgelegd, moest men denken aan het ge zegde van den ouden Keizer: dat men aan het woord des Keizers niet moet draaien of eene spitsvondige uitlegging geven. Zijn streven is gericht naar den vrede. Handel en bedrijf kuuneu alleen bloeien wanneer zij door vrede zjjn gewaarborgd. De Frausche Regeering hreugt een Geel boek iu gereedheid, waarin de werk zaamheden der conferentie te Berlijn open baar zullen gemaakt worden. De Heer hebben vergoten." In stille droefheid reikten beiden elkander de hand. Het was een hartverscheurend, maar plechtig oogenblik. Voor de oogen van den iiaderenden dood sloot de engel des vredes een verbond tusschen twee harten, welke tijdens hun leven zoo verwoed tegenover elkander stonden. Verzoening, o, zoete vreugde, die, ais een zacbte halsem in de harten druppelt, die den menschen do heilzaamste gewaarwordingen des vredes, wel ke door den haat verscheurd waren, weder terug geeft. Floris en Johan waren vrienden, aan het verledene ward niet meer gedacht. Eene diepe, plechtige stilte heerschte in het ziekenvertrek, slechts nu en dan onderbroken door het kermen en klagen der gekwetsten onder het leggen van een nieuw verband. //Floris,// fluisterde Johan met de grootste in spanning, thans ga ik tot het groote legerover, waar alle strijd en drift voor een eeuwigen vrede moeten zwichten. In uwe handen der vriendschap leg ik mijne laatste wenschen. O, lichtzinnig heid! ua schulden op schulden gestapeld te heb ben, besloot mjjn vader, dat hij voortaan voor niets meer kon instaan; in mijn jeugdigen over moed verliet ik hem stilzwijgend en trad als vrijwilliger in dienst." Toen hij deze mededeeling deed, stortte hij beete tranen. Wordt vervolgd

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1890 | | pagina 1