N I E W E
No. 1549-
Vrijdag 13 Juni 1890
15de Jaargang,
De Katholieke Kerk in 15a-
gelaad en Schotland van
1800—t89U.
B UIT E X L A N
êk-fffS
?aus naa advbhtehtxém
De priestermoorder.
HA4IILIMSC
ABOÏÏEJSMBÏÏTSFBWÊ
9 9
Per B maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het Buitenland
Afzonderlijke Nummer®
Dit blad verschjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BC EB AU: St. Janstraat Haarlem.
0,85
1,10
1,80
0,03
30 Cents.
AGOTJS MA WON AQITAï'E
7an 13 regelt
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentien worden uitarljjk Maandag-, Woensdag
en Vrjjdag-avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KÜPPSKS I, A U E E Y.
II. (Slot.)
In het jaar 1880 telde men in Engeland
330 en in Schotland 39 kloosters. Al de
groote Geestelijke Orden, de Karthuizers, de
Trappisten, de Benedictijnen, de Premon-
stratensers, de Dotninicaneu, de Francis
canen, de Jezuïeten, de OratorianeD, oe
Liguoriauen, de Passionisten hebben zich
wederom op den bodem gevestigd, van welke
de ruwe hand der ketterij haar voor altijd
meende te hebben verdreven. En naast de
groote Orden uit vroegereu tijd, ziet men
thans nieuwe Congregaties '.n menigte
bloeien. De Christelijke Schoolbroeders, de
Ursulinen, de Dames du Sacté Coeur, do
Dochters der Christelijke Liefde, alle Con
gregaties, welke zich aau het onderwijs of
aan de verpleging van zieken wijden eu
die aan de oude Kerk van Engeland on
bekend waren, ontwikkelen zich thans vrij
op dezon door de vervolging omwoeien
bodem en leggen getuigenis af van de ver
bazende vruchtbaarheid van nat Katholi
cisme, tegenover de onvruchtbaaiheul en
de dorheid der ketterij.
Door eene grootsche dead van den
Plaatsvervanger van Jezus Christus is op
de opstanding der Katholieke Kerk in En
geland het zegel gedrukt, wij bedoelen
uameljjk de weder-invoering der hiërarchie.
Reeds door eene breve van Paus Gre-
gorius AVI, van den 30 Juli 1840 werd
het aantal Apostolische Vicariaten van vier
tot acht vermeerderd. Maar dit was nog
niet voldoende, want de Katholieke Kerk
had in Engeland voldoende bewijzen voor
hare levensvatbaarheid afgelegd, om te ver
dienen uit den toestand als Missie-land te
worden geheven. Den 29 September 1850
herstelde Paus Pius IX, door de bul Uni-
versitatis ecclesiaede Kerk in Engeland,
naardien hij het Aartsbisdom Westminster,
beuevens twaalf Bisdommen, Liverpool,
Salford, Schrewsburj,Newport,Nottingham,
Soutbwark, Birmingham,Clifton, Plymouth,
Hexham, Northampton en Beverley stichtte.
Het laatstgenoemde werd intusschen door
de beide Bisdommen van Leeds en Middles-
borough vervangen en het Bisdom j Porth-
mouth werd van het Bisdom Soutnwark
gescheiden, zoodat het aantal der onder
het Aartsbisdom van Westminster behoo-
FE U ILL E T O JV.
Vervolg.)
II.
In het kerkje ran St. Maria dell' annunziata,
dat tot de parochie van Don Agostino behoorde,
werd op Vastenavond-Dinsdag een buitengewoon
biduur gehouden. Het hoogaltaar was op de
zinrijkste wijze met frinsche bloemen versierd,
talrijke, brandende kaarsen zetten het altaar als
in eene zee van licht. Beven het tabernakel
stond de gouden remonstrans. De kostbare stee-
nen, welke de lunula omringden, straalden in
den glans der kaarsen. Daar troonde de Koning
der Koningen onder de gedaante van brood,
voor de geloovigen uitgesteld. Deze waren talrijk
vertegenwoordigd, aangespoord door de bekoor
lijkheid van het nieuwe, want het was de eerste
maal, dat in deze kerk, gedurende de Vasten-
avondsdagen de uilstelling en de aanbidding
van het allerheiligste Sacrament plaats vonden.
Bovendien was het in de parochie bekend ge
worden, dat de Pastoor Don Agostino deze
devotie ingesteld had, ten einde door een open*
baar zoenoffer paal en perk te stellen aan een
grooten smaad, welke den Heiland in het H.
Sacrament in deze stad aangedaan was gewor
den. En daarom wa3 het getal der geloovigen
zoo machtig vertegenwoordigd.
Menig christenhart, dat lauw en onverschillig
is, zoolang alles zijn gewonen gang houdt, wordt
warm en ijverig, als het verneemt dat zijn God,
rende diocesen thans veertien bedraagt.
Dan 26 Februari 1878 voleindigde Paus
Leo XIII het werk van zijn voorganger
door de herstelling der hiërarchie in Schot
land. In de plaats vau de vroeger bestaande
drie Apostolische Vicariaten, stichtte het
Opperhoofd der Kerk do beide Aartsbis
dommen Edinburg eu Glasgow benevens
de vier tot Edinburg behoorende dioce
sen Dunkeld, Aberdeen, Galloway en Argyll.
Ten slotte geven wij nog een overzicht
van de ontwikkeling der katholieke hië
rarchie sinds den aanvang dezer eeuw:
In bet jaar 1800: Engeland 4 Aposto
lische Vicarissen, 43 Priesters, Schotland
2 Apostolische Vicarissen, 12 Priesters;
te zamen 6 Apostolische Vicarissen en 55
Priesters. In het jaar 1840: Engeland 8
Apostolische Vicarissen, 608 Priesters
SSchotlaud 3 Apostolische Vicarissen, 60
Priester»; te zamen 11 Apostolisch# Vica
rissen en 668 Priesters. In bet jaar 1880:
Engeland 1 Aartsbisschop, 14 Bisschop
pen' 2198 Prieiters, Schotland 2 Aarts
bisschoppen, 4 Bisschoppen, 324 Prie»ters,
tezamen 3 Aartsbisschoppen, 18 Bisschop
pen, 2522 Priesters. In het jaar 1890:
Engeland 1 Aartsbisschop, 14 Bisschoppen,
2340 Priesters; Sehotland 2 Aartsbisschop
pen, 4 Bisschoppen, 329 Priesters; te zamen
3 Aartsbisschoppen, 18 Bisschoppen eu
2669 Priesters.
Welk een verbazend» en zegeurijke voor
uitgang valt er op het gebied der Katho
lieke Kerk in het groene Erin en in Schot
land op te merken.
Inderdaad Engeland bskleedt :u onze
dagen acme eereplaats in de katholieke
hiërarchie; op zijn uitgebreid grondgebied
telt, het in de vijf werelddeeleu thans: 22
Aartsbisdommen, 99 Bisdommen, 18 Apo
stolische Vicariaten en 6 Apostolische Pre
fecturen, terwijl zich onder de Engelsehe
onderdanen meer dan 13,500,000 Katho
lieken bevinden.
Mochten wij toch zeer spoedig de be
woners van het oude eiland der Heiligen
allen tot het geloof hunner vaderen zieu
terugkeeren, tot het heilig geloof waar
van zij, nu drie eeuwen gsleden, door de
hartstochten eu misdaden van Hendiik
VIII »u door d» hatelijke en verachtelijke
politiek van Elizabeth werden afgescheurd.
Door de kolossale en steeds toenemen
de ontwikkeling zijner koloniale bezittin
gen zou de bekeering van Engeland onge
twijfeld de bekeeriug der ganscke aarde
ten gevolge hebben.
Dien het nog uit den grond zijns harten bemint,
een grooten smaad wordt aangedaan, eu een zoen
offer eischt; vooral als het geldt tc beslissen
voor of tegen Christus. In zulke gevallen rekt
menig menschenbait, dat anders nog al be
sluiteloos en kanielend is, partij voor zijn
Verlosser.
De Pastoor Don Agostino knielde op een
met rood doek overtrokken ^kussen voor liet
altaar. Hij was een man nog in den bloei zijner
jaren, van eene hooge, edele gestalte, doch veel
kommer en zorgen hadden voor den tijd zijne
haren vergrijsd en de gewoonte om steeds tegen
de laagheid en het kwaad van de eene en tegen
de onverschilligheid en de lauwheid van de
andere zijde te strijden, hadden aan liet anders zoo
zacht en innemend gelaat een zekeren ernst
g0oreven.
Hij knielde biddend voor het altaar, leunende
met het hoofd in beide handen. Als hij bijwijlen
de groote oogen opsloeg, om ze naar het taber
nakel te verheffen, straalde (1 aarirt een vuur,
dat zoowel getuigde van teedere liefde jegens
zijn Heiland,als van rechtmatigen toorn over den
Hem aangedanen hoon.
Na geruimen tijd gebeden en bijwijlen een
blik in de zij panden der kerk geworpen te
hebben, om zich te overtuigen, dat de geloovi
gen in dichte drommen het godshuis vulden,
stond hij op en beklom den kansel om eenige
woorden tot de menigte te richten.
Zijne stem klonk zwak en be.vend, toen hij
begon: //Geliefde parochianen! Ik heb u hierheen
geroepen, opdat gij met mij treurt over eene
beruchte daad, welke in onze stad, dicht in
onze buurt, zelfs in deze kerk is voorgevallen;
opdat gij mij helpen zult om den greazenloozen
smaad te verzoenen, welke de trawanten van
Prins Von Bismarck was iu de vorige
maand als eereburger van Göttingeu uit-
genoodigd tot een bezoek daar ter stede.
Hierop beeft hg den 30 Mei uit Frie-
driclisruh een antwoord gezonden, hetwdlk
thans de ronde doet in de Duitscke bladen.
Na eene hartelijke dankbetuiging voor de
uitaoodiging aati »deu vroegeran acatlemie-
8n tegen woordi gen eereburger om da plaats
zijner jongelingschap weder eens te be
zoeken verklaart bij, het reizen geheel
ontwend te zijn eu arret eeus»te moeten
beproeven of hij dit kan te boven komen.
9 Dit wilde ik nu vooreerst rföen>, zoo
schrijft bij verder, »door een bdzoek aan
liet naburige Hamburg, dat nog geen drie
mijlen van suijne huisdeur verwijderd 1 igt.
Wanneer die proef om de baan cf«r huise
lijkheid, waaraan ik gewoon was gebraakt,
t» verlaten, bevredigend is uitgevallen, dan
zal ik misschien wel meerdere uitstapjes
beproeven -•
De Prins-Regent van Beieren heeft
«ene som van 6000 Mark geschonken als
bijdrage iu de kosten voor een gedénkteekeu
Ier eere van Prin* Von Bismarck.
Te Aken zijn huiszoekingen gehouden
bij verscheidene personen, die verdacht wor
den van anarchistische woelingen. Er zijn
bij heti niet slechts eene meuigte anarchis
tische geschriften «n strooibiljetten, maar
ook belangrijker stukken gevonden. Eenige
dezer personen zijn gevangen genomen. De
berichtgever voegt hierbij de opmerking,
dat de meeste anarchistische geschriften uit
Londen komen en over de Belgischs grenzen
in Duitscbiand worden binnengesmokkeld.
Da toestand van den onlangs afge
treden Beierscben Minister-President, Vrij
heer Von Lüiz, is plotseling zeer verergerd.
De gewezen Minister lijdt aan eene hart
kwaal, welke zijn leven ernstig bedreigt.
De zitting van den Rijksdag verkreeg
jl. Dinsdag politieke beteekenis door de
interpellatie van Eugen Richter, eindigende
met de vraag: hoe denkt de nieuwe Rijks
kanselier over deu beslaanden pasdwang
en de beperkingen van bet ongestoord ver
blijf in Ëlzas-Lotbaringen? Richter lichtte
zijne interpellatie toe met de bekende
grieven der Elza»»ers, dat door dezen
maatregelen niet ilechts het verkeer tus-
schen familieleden, maar niet minder ook
handel en nijverheid schade lijde»; niet met
eenigerlei vriendschappelijke bedoeling je-
8;tan onze lieven Heiland in het H. Sacrament
hebben aangedaan. Judas, de verrader, wiens
aandenken gevloekt blijft bij a'le geslachten,
heeft den Heer voor dertig zilverlingen verkocht,
maar aan-onzen onzftligen tijd was het voorbe
houden, nog veel ergers te doen. Met een kus
leverde de ellendeling den Zoon des mensehen
aan zijne vijanden over. In ons midden is zoo
iets ook gebeurd. Hier op deze gewijde plaats,
aan deze communiebank, alwaar gij zoo dikwerf
geknield hebt, orn het Brood des Levens te ont
vangen, heeft de gemeene liederlijkheid den
Verlosser den verraderkus op den mond gedrukt.
Openbare zondaressen met ocgebicchte en niet
berouwde gruwelen van alle soort beladen,
ellendige schepsels door de mensehen verachten
van God verlaten, hebben het gewaagd om met,
voorbedachten rade onwaardig de II. Communie
le ontvangen.
En hiermede nog niet tevreden hebben zij
de H. Hostie aanstonds r.a de ontvangst uit
den mond genomen, in een zakdoek gelegd,
naar een schandelijk huis gebracht en ze daar
aan de medehelpers der hel verkocht, niet voor
dertig zilverlingen, zooals de goddelooze Judas,
neen, maar voor den ellendigen prijs van vijf,
drie, ja zelfs voor twee franks.
Deze dus veronteerende en voor een bloedgeld
verkochte H. Hostiën werden dan naar eene
vergaderplaats gebrach', door beruchte perso
nen bespuwd, met messen doorstoken, in een
vat met modder geworpen en ten slotte op een
gloeienden rooster met wierook verbrand. O
gruwelijke misdaad! o boosheid zonder weerga!
Waarom heeft zich de aarde niet geopend, om
de misdadigers in te zwelgen? Waarom heeft de
toorn van den rechtvaardigen God niet aanstonds
de ellendigen verpletterd?
geus Frankrijk richtte bij zijne vraag tol
den Rijkskanselier, maar uitsluitend wegens
het Duitscb-uationaal belaag, dat alles uit
don weg geruimd warde wat eene innige
aanfluiting van dit ,oud-Duitsche gebied
aan het Duitsche vaderland belemmert.
Hierop antwoordde Caprivi ongeveer: ern
stig en herhaaldelijk had hij deze zaak
overwogen, maar hij is tot de slotsom ge
komen dat de bedoelde maatregelen be-
hooren gehandhaafd te worden. Uit een mi
litair oogpunt is het niet te verdedigen dat
Fransche officieren hun lu3t tot jageu vrjj
bot vieren op zulk een terreiu, dat mis
schien iu een lateren oorlog bet slagveld
zou wezen. Het aantal der in deu Elzas
verblijf houdende Franschen, die op de eene
of andere wijze in betrekking tot het leger
staan, was in de laatste jaren snel toege-
nomeu, eu de stille opruiing tegen deu
bestaaudeu toestand ouder de bevolking
van het Rijksland was onvermoeid voort
gezet. Daartegen moest de Duitsche Re-
gesring zich te weer stellen; men denke
slechts aan het bekende Elzasser landver-
raausproces. Aan zachtheid heeft de Regee-
ring het 17 jaren lang niet laten ontbreken,
en al wil de Regeering nu ook bij de toe
passing der vóorge«chreveu maatregelen
gaarne zooveel mogelijk gestrengheid ver-
mijdeu, hoever zij met hare zachtheid gaan
kan, hangt toch uitsluitend af van de hou
ding der Elzas-Lotharingers.
Aan het einde zijner herhaaldelijk toe
gejuichte rede verzocht Caprivi beleefd, in
het vervolg interpellaties, welke de buitsn-
laudscha politiek raken, niet in te dienen
dan na vertrouwelijke mededèeling en over
leg; voor geen Staat zijn de buitealaodsche
verhoudingen van penibeler aard dan voor
Duitscbiand.
In de militaire commissie van de
Hongaarsche delegatie heeft de Minister
van Oorlog gezegd, dat de eischen voor
bet krijgswezen thaus niet kunnen ver
minderd worden. De grondslagen zijn alle
gelegd, op welke men voort moet bouwen.
Belangrijke vermeerderingen zullen onver
mijdelijk zijn. Men zal waarschijnlijk eene
verhooging van de legersterkte in vredes
tijd in overweging moeten nemen. Ieder
moet medewerken om de militaire kracht
des Rijks te versterken. Oosteurijk-Honga-
rije mag niet achteruitgaan. De begroo
ting is een minimum en niet voor ver
mindering vatbaar.
De langdurige strjjd over de Maria-
kerk te Lucern, dat wil zeggen: over de
God is barmhartig en van eene oneindige
lankmoedigheid, omdat Hij eeuwig is; Hij heelt
tijd genoeg om op zijne vjjanden te wachten.
Dezen zullen Hem onfeilbaar in handen vallen
en niemand zal zijne wraak kunnen ontgaan.
Het is niet aan ons om de gerechtelijke straf
Gods over de zondaren af te smeeken want
zij zal vroeg genoeg en tevens vreeselijk over
deze rampzaligen komen maar de beleedigde
majesteit van God en der verachte liefde in
liet allerheiligste Sacrament boete en voldoening
te geven.
Aan ons, die zich met trots Zijne getrouwen
noemen, richt zich de Heiland om te zien, of
Hij onder ons een vriend vindt, die met Hem
treurt. Aan ons toont Hjj zijn goddelijk hart
door bloedige wonden verscheurd, met de woorden:
„ziedaar het hart, dat de mensehen zoo bemind
heeft en toch ontvang ik van de meesten
slechts vernederingen en beschimpingen in plaats
van dankbare wederliefde.//
Ja zeker, de goddelijke Heiland heeft gelijk
als Hij zich zoo roerend beklaagt. Zeker Hij
ontvangt allo beschimpingen en vernederingen.
Wat zou men hem ook nog meer knnnen aan
doen,den hetgeen men Hem heeft aanged»an? Wat
zou de hel nog vreeseljjker kunnen uitvinden,
en wat vermocht de mensehelijke boosheid meer
onteorends uit te oefenen, tegen het onschuldig
Lam Gods onder de gedaante van brood, tegen
Jezus in het allerheiligste Sacrament? Zulke
ongehoorde beleediging, het beste en het teederste
hart aangedaan, eischt eene openbare ver
zoening.
Wordt vervolgd.)
