No. 1566.
Woensdag 23 Juli 1S90
15de Jaargang.
Een internationaal scheidsge
recht en geen militairisme.
BU 1 '1' H L A N 1).
Uitgevers KüPFKRS tAUKEI.
i.
De ontdekking van den Heer
Lantin.
?BXJ3 DJm ADVEBTENTIEN
iBONEjEMKSTSPEU!
f O.Sil
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het Buitenland 1,8Ü
Afzinderljjke Nummers 0,03
Dit blad versehgnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z A TERDAG
BüBïlAÏÏ! St. Janstraat Haarlem.
AGIO'S 3ff A WON AGITATE
Van I6 regels 30 Gents.
Elke regel meer 3>
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag
ss Vrjjdag-avond voor 6 nur ingewacht.
De epidemie van het militairisme heeft
alle Staten aangetast en werkt verdelgend
op de natiën, 't Schijnt alsof er een wed
strijd gehouden wordt, wie het grootste
leger en het meeste krijgsmateriaal zal be
zitten. Heel lang zullen de volken dit niet
meer kunnen volhouden. De vreedzame oor
log, of de permanente krijg in den vrede
moet heu ruïueereu. Ea niet alleen ziju
de materiëele lasten, welke de dreigende
oorlog reeds in den vrede meebrengt, tot
eeue ontzetteude en schrikbarende hoogte
opgevoerd, maar ook de technische hulp
middelen der vernieling ziju zoo geperfec-
tiouneerd, dat men slechts sidderend aau
de verwoesting denkeu ban, die een oorlog
zal veroorzaken. Wij hebben misschien het
puut bereikt waarop de militaire uitgaven
juist door hare kolossale hoogte, en de
krijgsraiddelen door hunne vreesetijke uit
werkingen, beginnen propaganda voor den
vrede te inakeD. De gedachte, twisten tus-
schen twee Staten, in plaats van ze op
bloedige slagvelden, door de beslissende uit
spraak van eeu derde te doen beslechten,
vindt meer en meer veld en af en toe is
het deukb eld der scheidsrechterlijke uit
spraak ook reeds praetisch toegepast. Werd
het idee in het volkenrecht als een alge
meen geldend beginsel ingevoerd, dan zou
den de oorlogen, welke dikwijls wegens
nietige, onbeduidende oorzaken ontstaan,
verdwijnen of althans zeer zeldzaam wor
den.
In den laatsten tjjd heeft zich het geval
bg herhaling voorgedaan, dat twee Staten,
die het over eene zaak niet eens konden
worden, de quaestie, evenals twee civiele
partijen, voor een zelfgekozen rechter brach
ten. Het eerste, nog eenigszins onvolko
men voorbeeld van dien aard, was het in
1872 te Geneve verzamelde scheidsgerecht
in de Alabama-quaestie, waaraan door da
Vereenigde Staten, Engeland, Italië, Zwit-
serlaud en Brazilië, elk door een gemach
tigde vertegenwoordigd, werd deelgenomen.
Wij noemen het een onvolkomen voorbeeld
omdat de partgen zeiven iu de rechtbank,
die over de quaestie vergaderde, zitting en
stem hadden. Da uitslag was intusschen
volkomen bevredigend: Engeland betaalde
eene schadeloosstelling van ruim twee en
dertig millioen gulden, waartoe het was
veroordeeld. Later kwam het eigenlijke
scheidsrechterlijke ambt in internationale
verwikkelingen tot staud. Engeland en
Portugal droegen het deu Heer Thiers op,
toen zij voor de eerste maal in conflict
kwamen in de quaestie omtrent Zuid-Afrika.
Koning Leopold van België fungeerde her
haalde malen als scheidsrechter. Keizer
Wilhelm I legde den strijd tusscheu Enge
land en Noord-Amerika bij. Keizer Alexan
der II beslechtte een langdurigen twist
FE U1LLE T ON.
Vervolg en slot.)
Den volgenden dag meldde de verblufte Lantin
zich bij den juwelier aan. Zoodra deze hem zag,
haastte hij zich met een beleefd lachje hem een
stoel te geven. De bedienden kwamen ook, om
Lantin van ter zijde aan te kijken met iets spot
achtigs in de oogen en om den mond.
De juwelier verklaarde het navolgende: «Ik
heb informatie genomen, mijnheer, en als u bij
uw voornemen blijft, wil ik u de som uhbetalen,
die ik heb geboden.//
De ambtenaar stotterde: «Wel zeker.//
De juwelier baalde achttien groote bankbiljetten
nit zjjne ladf, telde ze, bood ze Lantin aan, die
eene kleine quitantie teekende en het geld met
bevende hand in zijn zak stak.
Maar op 't oogenblik, dat hij wilde heengaan,
wendde liij zich tot den juwelier, die altijd nog
glimlachte en zei met neergeslagen oogen: //Ik
tussenben Peru en Japan eu toen Duitsch-
land en Spanje het niet eens konden wor
den omtrent de Caroline-eilanden, noodig-
deu deze Staten Z. H. Paus Leo XIII uit
als scheidsrechter in hun geschil te willen
optreden. Een en ander bewijst duidelijk,
dat de weldadige werking van scheidsgerech
ten erkend en de vrees voor oorlog, zoo
wel als de levendige weusch om het kostbare
goed van den vrede te bewaren, evenzeer
bij Vorsten als volken wordt gevonden en
meer en meer tot ontwikkeüug komt.
In het Italiaansche Parlement werd on
langs door den v'oormaligen Minister vau
Ouderwijs, Boughi, het volgende voorstel
gedaan:
Overeenkomstig hare in vroegere geval
len geopenbaarde meeaing en om deze
in het belang der financiën, der volks
economie ea der noodzakelijke verminde
ring van de militaire lasten der Staten
eene verhoogde beteekeuis te geven en tot
eeue heilzame uitkomst te geraken, noodigt
de Kamer de Regeeriug uit, met alle mid
delen de oplossing vau alle tusscheu de
Natiën voorkomende geschiilen langs deu
weg van het scheidsgerecht te doen plaats
vinden en de aanneming van het scheids
gerecht, betzij door algemeeue verdragen,
hetzij door scheidsrechterlijke clausulen iu
speciale verdragen, te laten bepalen.
Da beweegreden die tot dit voorstel
aanleiding gaf, zijn ontegenzeggelijk de
militaire lasten, tegen welke Italië niet
is opgewassen. Het is slechts een uit den
tijd en zijne behoeften geboren weusch,
waaraan de Italiaansche Afgevaardigde
door zijn voorstel uiedrukking gaf. Meer
no<* dan andere Slaten zucht Italië, dat
nog maar steeds te vergeefs uitzie fc naar
de weldaden vau het »vereeuigd koninkrijk,
onder den last van het militairisme eu bet
staat nog te bezien of Oostenrijk en Italië
op den duur deu wedstrijd iu de ooilogs-
toebereidselen kunnen volhouden. De be
spreking va i Bonghi's voorstel werd overi
gens op voorstel van den Minister-Presi
dent Crispi, die er mede sympathiseerde,
tot ia de behandeling der meest drin
gende wetsontwerpen voorloopig uitge
steld.
Ook iu Engeland bestaat bij vele leden
van het Parlement deu weusch om eene
vereeniging van Europeesche Parlementen
op te richten ten einde den vrede te be
waren en tegen de algemeene ruïne, waar
toe de krijgstoerustingen leiden, op te
komen. Ongetwijfeld zou eene openlijke
verklaring der Parlementen van de groote
mogendheden, gericht tegen de naar eeu al-
gemeenen ondergang leidende toebereidselen
tot den oorlog, grooten indruk maken.
Wanneer het mocht gelukken aan de
krijgstoerustingen in de toekomst paal en
en perk te stellen, dan zou de baan ge
broken zijn en de vermindering der tegen
woordige legers zou vau zelf volgen. Als
een gunstig teeken kan men het overigens
beschouwen, dat organen van allerlei rieh-
heb ik heb andere juweelen afkomstig
uit di zelfde nalatenschap. Zoudt ge die ook van
me willen koopen?"
Dejuwelierantwoordde: -/Wel zeker,mijnheer.//Een
der bedienden ging heen, om ongestoord te kun
nen lachen; een andere snoot heel hard zijn ueus.
Lantin stond daar roerloos, rood en ernstig
en zei: //Ik zal ze u brengen."
En hij nam eene vigelante, om de juweelen
te gaan halen.
Toen hij een uur later bij den juwelier terug
kwam, had hij nog niets gegeten. Ze begonnen
de voorwerpen stuk voor stuk te onderzoeken en
te taxeereu. Bijna alle waren ze van het huis
afkomstig.
Lantin was nu zoo ver gekomen, dat hij tegen
de taxatie opbood, - zich boos maakte, vorderde
dat men hem de boeken vertooude, waarin de
verkoop stond opgeteekend en hij praatte hoe
langer hoe haider naarmate de som grooter werd.
De groote, briljanten oorknoppen twintig dui
zend franks; de armbanden vijf-en-dertig duizend;
de broches, ringen en medaillons zestienduizend;
een parure van smaragden en safieren veertig
duizend; een solitaire aan eene gouden keten, een,
ting in de verschillende Staten, hunne
stemmen verheffen tegen de overmatige
uitgaven voor oorlogstoebereidselen, welke
ongetwijfeld tot de ondermijning der
Staten en tot eeu algemeenen ondergang
leiden. Slot volgt.)
Aan den Unioers wordt nit Rome ge
schreven, dat de Paus zijne encycliek over
de sociale quaestie bijna heeft voltooid.
Doch daar Leo XIII alle weuschelijke
voorzorgen neemt, vóórdat hij als uuiver-
seele leeraar docteur universel) het woord
voert, zoo kan het wel gebeuren, dat de
openbaarmaking van de encycliek nog
eeuigeu tijd op zich laat wachten.
Da Huilige Vader staat 's nachts soms
op, om een woord of zin, waarvoor hij
een beter gevonden heeft, te veranderen,
want zijn hoofd is onafgebroken bezig met
de studie van het sociale vraagstuk. Het
is vroeger dan ook wel gebeurd, dat Leo
XIII op die wijze deu aauvaukelijken tekst
van eeu stuk totaal heeft omgewerkt. Vau
daar oponthoud. Bovendien, de Heilige
Vader pleegt raad alvorens te beslissen.
Als de eerste redactie van een stuk gereed
is, dan gebeurt het niet zeldeu, dat hij
eeuige exemplaren ervan laat drukken,
om ze aan sommige Kardinalen of Prelaten
te doen geworden. Deze maken er dan
voor hunne opmerkingen de kantteeke-
ningen bij, die zij dienstig oordeelen, en
de Paus neemt er konnis van. Ook deelt
Leo XIII wel zekere gedeelten van ziju
geschrift aan sommige Kardinalen of Pre
laten mede, en werkt daarna zijn geschrift
om. Zoo is het met betrekking tot zekere
zinsneden, rakende de algemeene politiek,
geschied met de encycliek Sapientiae chris-
tiancte.
Het Hof van Assises te Parijs heeft
uitspraak gedaan in zake de anarchisten,
die aan den vooravond dar manifestatie
van 1 Mei biljetten gedrukt en verspreid
hebben, waarin aangespoord werd tot
moord, plundering en insubordinatie iu
het leger.
Da beschuldigden waren zes iu getal,
waaronder een Bulgaarsch student en twee
Napelsche kleermakers.
Dit drietal had zich echter bijtijds uit
de voeten gemaakt. De drie anderen, Fran-
schen, werden tot verschillende straffen
veroordeeld.
De drie voortvluchtigen zullen twee jaren
in de gevangenis moeten doorbrengen en
3000 frks. boete betalen, als zij worden
ontdekt.
De Kamer heeft het belastingontwerp
in ziju geheel aangenomen met 452 tegen
68 stemmen.
De bekende Eng6lseke voorvechtster
voor vrouwenrechten Lydia Becker is te Go
ne ve overleden.
De zes voornaamste muiters van
het bataljon grenadiers uit de Wellingtou-
eollier vormend, veertigduizend; alles te zamen
maakte een som van honderd-zes-cn-negentig-
duizend franks.
De juwelier verklaarde met spotachtige goe
digheid: //Dat is afkomstig van iemand, die al haar
overgespaard geld aan koatbaarhedeu besteedde.//
Lantin antwoordde met voel deftigheid:// I)at
is eene manier als eene andere om zijn geld te
plaatsen." En hij ging heen, na met den koopcr
te zijn overeen gekomen, dat er den volgenden
dag een contra expertise zou plaats hebben.
Toen hij alleen op^ straat was, keek hij op
naar de kolom Vendome, als had bij lust er
op te klimmen als in een cocagne-mast. Hij ge
voelde zich zoo licht, dat hij liaasje-over had
kunnen spelen over het standbeeld van den Keizer,
daar hoog in de lucht.
Hij ging ontbijten hij Voisin en dronk wijn
van twintig franks de flescli.
Toen nam hij een huurrijtuig en maakte een
toer door het Bosch. Hij keek met zekere min
achting naar de equipages, geprikkeld door het
verlangen oin de inenschen toe te schreeuwen:
Ik ben ook rijk; ik heb tweemaal honderduizeud
franks!
kazerne staan terecht voor den krijgsraad.
De Eugebcbe Regeering heeft den
inhoud der Engelsch-Duitsche overeen
komst in zake Helgoland enz. door alge
meeue aanplakking openbaar gemaakt.
Het plan tot overbrugging van het
Kanaal is nu iu zooverre tot rjjpheid ge
komen, dat er zich eene maatschappij ge
vormd heeft om in Engeland eu Frankrijk
de concessie voor dat grootscbe werk te
verkrijgen. Gisteren is er eene algemeene
vergadering vaii aandeelhouders geweest.
De plannen zijn reeds geteekeml, boringen
worden gedaau en de Fransche Minister
van Openbare Werken heeft eene commissie
benoemd om het plan te onderzoeken.
Iu het Lagerhuis werd de Minister
van Oorlog niet weinig lastig gevallen met
vragen, tot welk besluit de krijgsraad is
gekomen, die de insubordinatie der Garde
grenadiers heeft behandeld. De Minister
verklaarde evenwel dat hij zich niet kon
uitlaten.
Iu diplomatieke kringen te Berlijn
wordt verzekerd, dat de onafhankelijkheids
verklaring vau Bulgarije of terstoud bjj de
terugkomst van Prius Ferdinand te Sofia
zal plaats hebben, öf uiterlijk iu Septem
ber na de bijeenkomst van de Bulgaarsche
nationale vergadering.
Naar aanleiding van de ongeregeld
heden onder de werkstakers te Manresa
had El liberal vau conservatieve wreed
heden geschreven, daar de soldaten op de
werklieden hadden geschoten.
Uit eeu onderzoek is evenwel gebleken
dat daarvan geen jota waar is eu als er
gevuurd werd, geschiedde dit tusscheu de
werklieden en de inwoners, die schoten heb
ben gewisseld.
Nu El liberal zijn bericht niet intrekt,
wordt zeer terecht op de trouweloosheid
van zekere bladen gewezen, die het »Ca-
lomuiez, docteur!» tegen de conservatieve
partij iu practijk brengen.
Naar men uit ConstaDtinopel ver
neemt, woonden de Minister van Financiën
en de Ondersecretaris van Buitenlandscbe
Zaken, beiden Armeniërs, de herhaalde
Ministerraden niet bij, in welke bet Arme
nische vraagstuk werd behandeld, eu dit
bij wijze van protest tegen de door de
Turken ouder de Armeniërs te Erzeroum
aangerichte slachting. Beiden zouden het
voornemen hebben af te treden.
Nog wordt uit Constantinopel bericht,
dat de Ministerraad besloten heeft de bur
gerlijke Gouverneurs van Erzeroum terug
te roepen eu te vervangen door militaire
Gouverneurs.
Volgens tijdingen uit Saint-Louis
(Senegambië) heerscht aldaar de influenza,
eu wel in die mate, dat vele takken van
den openbaren dienst er ouder ljjden. Bijua
de geheele bevolking is er door aangetast;
doch eeu bedenkelijk karakter heeft de
ziekte niet.
Iu den raad der provincie Autwerpen
heeft een merkwaardig debat plaatsgehad.
Toen dacht hij aan zijn Ministerie. Hjj liet er
zich heenrijden, trad cordaat bij zijn chef binnen
en zei: „Ik kom u mijn ontslag indienen, mijn
heer. Ik heb eene erfenis gekregen van driemaal
honderdduizend franks.//
Hij ging zijne oude collega's de hand drukken
en hun zijne plannen voor't vervolg mededeelen;
vervolgens dineerde h\j in het café Anglais.
Toevallig naast een mijnheer zittende, die hem
gedistingeerd toescheen, kon hij de verzoeking
niet weerstaan, hem in vertrouwen eu met zekere
coquetterie mee te deelen, dat hij viermaal hon
derdduizend franks had geërfd.
Deze grootspraak zal men wellicht deu man ver
geven, wiens hoofd dien dag bjjna op hol raakte.
Maar wat te zeggen van de vrouw, die een
fortuin had, waarvan de man niets wist over
hetgeen men zich niet moet verwonderen in een
Parijsch huishoudenl en dit besteedde om
aan een hartstocht van opschik te voldoen, ter-
wjji zij voor den armen sukkel, dieD zij ge
trouwd, slechts het hoognoodige van een alle-
daagscli burgerhuislioudentje met nu en dan een
extraatje over had. Er zijn toch vreemdsoortige
schepsels onder de zon!