No. 1566. Woensdag 23 Juli 1S90 15de Jaargang. Een internationaal scheidsge recht en geen militairisme. BU 1 '1' H L A N 1). Uitgevers KüPFKRS tAUKEI. i. De ontdekking van den Heer Lantin. ?BXJ3 DJm ADVEBTENTIEN iBONEjEMKSTSPEU! f O.Sil Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voor het Buitenland 1,8Ü Afzinderljjke Nummers 0,03 Dit blad versehgnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z A TERDAG BüBïlAÏÏ! St. Janstraat Haarlem. AGIO'S 3ff A WON AGITATE Van I6 regels 30 Gents. Elke regel meer 3> Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag ss Vrjjdag-avond voor 6 nur ingewacht. De epidemie van het militairisme heeft alle Staten aangetast en werkt verdelgend op de natiën, 't Schijnt alsof er een wed strijd gehouden wordt, wie het grootste leger en het meeste krijgsmateriaal zal be zitten. Heel lang zullen de volken dit niet meer kunnen volhouden. De vreedzame oor log, of de permanente krijg in den vrede moet heu ruïueereu. Ea niet alleen ziju de materiëele lasten, welke de dreigende oorlog reeds in den vrede meebrengt, tot eeue ontzetteude en schrikbarende hoogte opgevoerd, maar ook de technische hulp middelen der vernieling ziju zoo geperfec- tiouneerd, dat men slechts sidderend aau de verwoesting denkeu ban, die een oorlog zal veroorzaken. Wij hebben misschien het puut bereikt waarop de militaire uitgaven juist door hare kolossale hoogte, en de krijgsraiddelen door hunne vreesetijke uit werkingen, beginnen propaganda voor den vrede te inakeD. De gedachte, twisten tus- schen twee Staten, in plaats van ze op bloedige slagvelden, door de beslissende uit spraak van eeu derde te doen beslechten, vindt meer en meer veld en af en toe is het deukb eld der scheidsrechterlijke uit spraak ook reeds praetisch toegepast. Werd het idee in het volkenrecht als een alge meen geldend beginsel ingevoerd, dan zou den de oorlogen, welke dikwijls wegens nietige, onbeduidende oorzaken ontstaan, verdwijnen of althans zeer zeldzaam wor den. In den laatsten tjjd heeft zich het geval bg herhaling voorgedaan, dat twee Staten, die het over eene zaak niet eens konden worden, de quaestie, evenals twee civiele partijen, voor een zelfgekozen rechter brach ten. Het eerste, nog eenigszins onvolko men voorbeeld van dien aard, was het in 1872 te Geneve verzamelde scheidsgerecht in de Alabama-quaestie, waaraan door da Vereenigde Staten, Engeland, Italië, Zwit- serlaud en Brazilië, elk door een gemach tigde vertegenwoordigd, werd deelgenomen. Wij noemen het een onvolkomen voorbeeld omdat de partgen zeiven iu de rechtbank, die over de quaestie vergaderde, zitting en stem hadden. Da uitslag was intusschen volkomen bevredigend: Engeland betaalde eene schadeloosstelling van ruim twee en dertig millioen gulden, waartoe het was veroordeeld. Later kwam het eigenlijke scheidsrechterlijke ambt in internationale verwikkelingen tot staud. Engeland en Portugal droegen het deu Heer Thiers op, toen zij voor de eerste maal in conflict kwamen in de quaestie omtrent Zuid-Afrika. Koning Leopold van België fungeerde her haalde malen als scheidsrechter. Keizer Wilhelm I legde den strijd tusscheu Enge land en Noord-Amerika bij. Keizer Alexan der II beslechtte een langdurigen twist FE U1LLE T ON. Vervolg en slot.) Den volgenden dag meldde de verblufte Lantin zich bij den juwelier aan. Zoodra deze hem zag, haastte hij zich met een beleefd lachje hem een stoel te geven. De bedienden kwamen ook, om Lantin van ter zijde aan te kijken met iets spot achtigs in de oogen en om den mond. De juwelier verklaarde het navolgende: «Ik heb informatie genomen, mijnheer, en als u bij uw voornemen blijft, wil ik u de som uhbetalen, die ik heb geboden.// De ambtenaar stotterde: «Wel zeker.// De juwelier baalde achttien groote bankbiljetten nit zjjne ladf, telde ze, bood ze Lantin aan, die eene kleine quitantie teekende en het geld met bevende hand in zijn zak stak. Maar op 't oogenblik, dat hij wilde heengaan, wendde liij zich tot den juwelier, die altijd nog glimlachte en zei met neergeslagen oogen: //Ik tussenben Peru en Japan eu toen Duitsch- land en Spanje het niet eens konden wor den omtrent de Caroline-eilanden, noodig- deu deze Staten Z. H. Paus Leo XIII uit als scheidsrechter in hun geschil te willen optreden. Een en ander bewijst duidelijk, dat de weldadige werking van scheidsgerech ten erkend en de vrees voor oorlog, zoo wel als de levendige weusch om het kostbare goed van den vrede te bewaren, evenzeer bij Vorsten als volken wordt gevonden en meer en meer tot ontwikkeüug komt. In het Italiaansche Parlement werd on langs door den v'oormaligen Minister vau Ouderwijs, Boughi, het volgende voorstel gedaan: Overeenkomstig hare in vroegere geval len geopenbaarde meeaing en om deze in het belang der financiën, der volks economie ea der noodzakelijke verminde ring van de militaire lasten der Staten eene verhoogde beteekeuis te geven en tot eeue heilzame uitkomst te geraken, noodigt de Kamer de Regeeriug uit, met alle mid delen de oplossing vau alle tusscheu de Natiën voorkomende geschiilen langs deu weg van het scheidsgerecht te doen plaats vinden en de aanneming van het scheids gerecht, betzij door algemeeue verdragen, hetzij door scheidsrechterlijke clausulen iu speciale verdragen, te laten bepalen. Da beweegreden die tot dit voorstel aanleiding gaf, zijn ontegenzeggelijk de militaire lasten, tegen welke Italië niet is opgewassen. Het is slechts een uit den tijd en zijne behoeften geboren weusch, waaraan de Italiaansche Afgevaardigde door zijn voorstel uiedrukking gaf. Meer no<* dan andere Slaten zucht Italië, dat nog maar steeds te vergeefs uitzie fc naar de weldaden vau het »vereeuigd koninkrijk, onder den last van het militairisme eu bet staat nog te bezien of Oostenrijk en Italië op den duur deu wedstrijd iu de ooilogs- toebereidselen kunnen volhouden. De be spreking va i Bonghi's voorstel werd overi gens op voorstel van den Minister-Presi dent Crispi, die er mede sympathiseerde, tot ia de behandeling der meest drin gende wetsontwerpen voorloopig uitge steld. Ook iu Engeland bestaat bij vele leden van het Parlement deu weusch om eene vereeniging van Europeesche Parlementen op te richten ten einde den vrede te be waren en tegen de algemeene ruïne, waar toe de krijgstoerustingen leiden, op te komen. Ongetwijfeld zou eene openlijke verklaring der Parlementen van de groote mogendheden, gericht tegen de naar eeu al- gemeenen ondergang leidende toebereidselen tot den oorlog, grooten indruk maken. Wanneer het mocht gelukken aan de krijgstoerustingen in de toekomst paal en en perk te stellen, dan zou de baan ge broken zijn en de vermindering der tegen woordige legers zou vau zelf volgen. Als een gunstig teeken kan men het overigens beschouwen, dat organen van allerlei rieh- heb ik heb andere juweelen afkomstig uit di zelfde nalatenschap. Zoudt ge die ook van me willen koopen?" Dejuwelierantwoordde: -/Wel zeker,mijnheer.//Een der bedienden ging heen, om ongestoord te kun nen lachen; een andere snoot heel hard zijn ueus. Lantin stond daar roerloos, rood en ernstig en zei: //Ik zal ze u brengen." En hij nam eene vigelante, om de juweelen te gaan halen. Toen hij een uur later bij den juwelier terug kwam, had hij nog niets gegeten. Ze begonnen de voorwerpen stuk voor stuk te onderzoeken en te taxeereu. Bijna alle waren ze van het huis afkomstig. Lantin was nu zoo ver gekomen, dat hij tegen de taxatie opbood, - zich boos maakte, vorderde dat men hem de boeken vertooude, waarin de verkoop stond opgeteekend en hij praatte hoe langer hoe haider naarmate de som grooter werd. De groote, briljanten oorknoppen twintig dui zend franks; de armbanden vijf-en-dertig duizend; de broches, ringen en medaillons zestienduizend; een parure van smaragden en safieren veertig duizend; een solitaire aan eene gouden keten, een, ting in de verschillende Staten, hunne stemmen verheffen tegen de overmatige uitgaven voor oorlogstoebereidselen, welke ongetwijfeld tot de ondermijning der Staten en tot eeu algemeenen ondergang leiden. Slot volgt.) Aan den Unioers wordt nit Rome ge schreven, dat de Paus zijne encycliek over de sociale quaestie bijna heeft voltooid. Doch daar Leo XIII alle weuschelijke voorzorgen neemt, vóórdat hij als uuiver- seele leeraar docteur universel) het woord voert, zoo kan het wel gebeuren, dat de openbaarmaking van de encycliek nog eeuigeu tijd op zich laat wachten. Da Huilige Vader staat 's nachts soms op, om een woord of zin, waarvoor hij een beter gevonden heeft, te veranderen, want zijn hoofd is onafgebroken bezig met de studie van het sociale vraagstuk. Het is vroeger dan ook wel gebeurd, dat Leo XIII op die wijze deu aauvaukelijken tekst van eeu stuk totaal heeft omgewerkt. Vau daar oponthoud. Bovendien, de Heilige Vader pleegt raad alvorens te beslissen. Als de eerste redactie van een stuk gereed is, dan gebeurt het niet zeldeu, dat hij eeuige exemplaren ervan laat drukken, om ze aan sommige Kardinalen of Prelaten te doen geworden. Deze maken er dan voor hunne opmerkingen de kantteeke- ningen bij, die zij dienstig oordeelen, en de Paus neemt er konnis van. Ook deelt Leo XIII wel zekere gedeelten van ziju geschrift aan sommige Kardinalen of Pre laten mede, en werkt daarna zijn geschrift om. Zoo is het met betrekking tot zekere zinsneden, rakende de algemeene politiek, geschied met de encycliek Sapientiae chris- tiancte. Het Hof van Assises te Parijs heeft uitspraak gedaan in zake de anarchisten, die aan den vooravond dar manifestatie van 1 Mei biljetten gedrukt en verspreid hebben, waarin aangespoord werd tot moord, plundering en insubordinatie iu het leger. Da beschuldigden waren zes iu getal, waaronder een Bulgaarsch student en twee Napelsche kleermakers. Dit drietal had zich echter bijtijds uit de voeten gemaakt. De drie anderen, Fran- schen, werden tot verschillende straffen veroordeeld. De drie voortvluchtigen zullen twee jaren in de gevangenis moeten doorbrengen en 3000 frks. boete betalen, als zij worden ontdekt. De Kamer heeft het belastingontwerp in ziju geheel aangenomen met 452 tegen 68 stemmen. De bekende Eng6lseke voorvechtster voor vrouwenrechten Lydia Becker is te Go ne ve overleden. De zes voornaamste muiters van het bataljon grenadiers uit de Wellingtou- eollier vormend, veertigduizend; alles te zamen maakte een som van honderd-zes-cn-negentig- duizend franks. De juwelier verklaarde met spotachtige goe digheid: //Dat is afkomstig van iemand, die al haar overgespaard geld aan koatbaarhedeu besteedde.// Lantin antwoordde met voel deftigheid:// I)at is eene manier als eene andere om zijn geld te plaatsen." En hij ging heen, na met den koopcr te zijn overeen gekomen, dat er den volgenden dag een contra expertise zou plaats hebben. Toen hij alleen op^ straat was, keek hij op naar de kolom Vendome, als had bij lust er op te klimmen als in een cocagne-mast. Hij ge voelde zich zoo licht, dat hij liaasje-over had kunnen spelen over het standbeeld van den Keizer, daar hoog in de lucht. Hij ging ontbijten hij Voisin en dronk wijn van twintig franks de flescli. Toen nam hij een huurrijtuig en maakte een toer door het Bosch. Hij keek met zekere min achting naar de equipages, geprikkeld door het verlangen oin de inenschen toe te schreeuwen: Ik ben ook rijk; ik heb tweemaal honderduizeud franks! kazerne staan terecht voor den krijgsraad. De Eugebcbe Regeering heeft den inhoud der Engelsch-Duitsche overeen komst in zake Helgoland enz. door alge meeue aanplakking openbaar gemaakt. Het plan tot overbrugging van het Kanaal is nu iu zooverre tot rjjpheid ge komen, dat er zich eene maatschappij ge vormd heeft om in Engeland eu Frankrijk de concessie voor dat grootscbe werk te verkrijgen. Gisteren is er eene algemeene vergadering vaii aandeelhouders geweest. De plannen zijn reeds geteekeml, boringen worden gedaau en de Fransche Minister van Openbare Werken heeft eene commissie benoemd om het plan te onderzoeken. Iu het Lagerhuis werd de Minister van Oorlog niet weinig lastig gevallen met vragen, tot welk besluit de krijgsraad is gekomen, die de insubordinatie der Garde grenadiers heeft behandeld. De Minister verklaarde evenwel dat hij zich niet kon uitlaten. Iu diplomatieke kringen te Berlijn wordt verzekerd, dat de onafhankelijkheids verklaring vau Bulgarije of terstoud bjj de terugkomst van Prius Ferdinand te Sofia zal plaats hebben, öf uiterlijk iu Septem ber na de bijeenkomst van de Bulgaarsche nationale vergadering. Naar aanleiding van de ongeregeld heden onder de werkstakers te Manresa had El liberal vau conservatieve wreed heden geschreven, daar de soldaten op de werklieden hadden geschoten. Uit eeu onderzoek is evenwel gebleken dat daarvan geen jota waar is eu als er gevuurd werd, geschiedde dit tusscheu de werklieden en de inwoners, die schoten heb ben gewisseld. Nu El liberal zijn bericht niet intrekt, wordt zeer terecht op de trouweloosheid van zekere bladen gewezen, die het »Ca- lomuiez, docteur!» tegen de conservatieve partij iu practijk brengen. Naar men uit ConstaDtinopel ver neemt, woonden de Minister van Financiën en de Ondersecretaris van Buitenlandscbe Zaken, beiden Armeniërs, de herhaalde Ministerraden niet bij, in welke bet Arme nische vraagstuk werd behandeld, eu dit bij wijze van protest tegen de door de Turken ouder de Armeniërs te Erzeroum aangerichte slachting. Beiden zouden het voornemen hebben af te treden. Nog wordt uit Constantinopel bericht, dat de Ministerraad besloten heeft de bur gerlijke Gouverneurs van Erzeroum terug te roepen eu te vervangen door militaire Gouverneurs. Volgens tijdingen uit Saint-Louis (Senegambië) heerscht aldaar de influenza, eu wel in die mate, dat vele takken van den openbaren dienst er ouder ljjden. Bijua de geheele bevolking is er door aangetast; doch eeu bedenkelijk karakter heeft de ziekte niet. Iu den raad der provincie Autwerpen heeft een merkwaardig debat plaatsgehad. Toen dacht hij aan zijn Ministerie. Hjj liet er zich heenrijden, trad cordaat bij zijn chef binnen en zei: „Ik kom u mijn ontslag indienen, mijn heer. Ik heb eene erfenis gekregen van driemaal honderdduizend franks.// Hij ging zijne oude collega's de hand drukken en hun zijne plannen voor't vervolg mededeelen; vervolgens dineerde h\j in het café Anglais. Toevallig naast een mijnheer zittende, die hem gedistingeerd toescheen, kon hij de verzoeking niet weerstaan, hem in vertrouwen eu met zekere coquetterie mee te deelen, dat hij viermaal hon derdduizend franks had geërfd. Deze grootspraak zal men wellicht deu man ver geven, wiens hoofd dien dag bjjna op hol raakte. Maar wat te zeggen van de vrouw, die een fortuin had, waarvan de man niets wist over hetgeen men zich niet moet verwonderen in een Parijsch huishoudenl en dit besteedde om aan een hartstocht van opschik te voldoen, ter- wjji zij voor den armen sukkel, dieD zij ge trouwd, slechts het hoognoodige van een alle- daagscli burgerhuislioudentje met nu en dan een extraatje over had. Er zijn toch vreemdsoortige schepsels onder de zon!

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1890 | | pagina 1