BUITENLAND.
BINNENLAND.
Trier het spreekgestoelte. Hg sprak over
het socialisme en de socialisten. Hij deed
opmerkendat het Socialisten-Gesetz
't welk den 1 October e. k. ophoudt, niets
heeft uitgewerkt; integendeel, de genees
middelen hebben de ziekte bevorderd, zij
is hoe langer zoo erger geworden. Den
vijand moet niemand geringschatten. Wij
zullen met de socialisten rekening moeten
houden. Hunne troepen zijn goed georgani
seerd. Wij kunnen zeer veel van ben lee-
ren. Wij moeten hen bekampen met de
zelfde middelen, die zij bezigen om hunne
valsche leerstellingen te verbreiden: de
pers, goede aitikeloD, korte brochures en
vlugschriften. Wij moeten hen bestrijden
door de leer des Kruises en door de Chris
telijke Charitas.
Dr. Sehmitz, van Crefeld, spreekt over
de Christelijke school. Goede tijden, goede
scholen, slechte tijden, slechte scholen.
Naar aanleiding van deze woorden be
spreekt hjj de Chris telg ke school en de
vruchten der godsdienstlooze school. Voor
al brengt hg dan 8n Duitschen Lehrer-
tag van oulangs te Berljjn in herinnering
en zegt welk een man Dittes was, die in
Oostenrijk de godsdienstlooze school in
augureerde. De man, die zeide bij zijn
optreden aau hat paedagogium te Weeneu:
»Over dezen drempel mag de voet eens
Priesters niet tredenkreeg zijn zin. De
man, die in de Kamer dorst uitroepen:
»Ik wil liever in de hel zgn, dan met een
Monnik in den Hemel,is later door hen,
die hem te Gotha geroepen hadden, aan
de deur gezet. Oostenrijk heeft de wrange
vruchteD van zgn werken geplukt en plukt
ze, helaas! nog. Daarover behoeft verder
niets gezegd te worden. Talrijke onder
wijzers hebben tegen Dittes' streven op
paedagogisch gebied geprotesteerd, en zelis
Von Dossier heeft zich tegen hem verklaard.
In 't belang van de onderwijzers, ouders
en kinderen sluiten wij ons aan bij dit
protest. Godsdienstig moet de school zgn,
niet kleurloos. Men heeft ons gezegd: het
kind verstaat niets van dogmatiek. Het
kind weet ook geen verschil tusschen repu
bliek en monarchie. Het begrijpt ook niets
van de beweging der aarde. Moet daarom
in de school daarover niet gesproken wor
den? Men beweert dat de godsdienst met
vakonderwijs niets te maken heeft. Dit
zou alleszius te pas komen, als de mensch
een dier, een poedel was; doch de mensch
denkt, en dat -denken moet een religieus,
godsdienstig denken zijn. Onmogelgk kau
een onderwijzer, in welk vak ook, gods
dienstloos blgven, want niet wat hij leert
geeft hij het kind mee, maar wat hij is.
{Zeer waar.) De mensch is Diet voor deze
aarde, maar voor den Hemel geschapen.
Het onderwijs en de opvoeding moeten dus
ten doel hebben den mensch te brengen
tot zijne eindbestemming. Bovenaan moet
staau de reinheid der ziel; die willen wjj
vóór alles bewaren, en met 's menschen
schoonste droomen, de poëzie zjjner ziel.
Wie de deur der school voor den Priester
sluit, die sluit de deur des Hemels voor
het kind. Wat de neutrale school heeft
voortgebracht, zien wjj aan de sociaal
democratie. Het Christendom heeft de
wereld voor barbaarschheid behoed, en
het zal haar verder daarvoor bewaren.
Niet Goethe, niet Schiller kunnen ons red
den, maar de H. Kerk. Luide teekenen van
goedkeuring.)
Tegen 8 nur sloot de Voorzitter de ver
gadering.
De avondzitting van 27 Aug. werd door
een overgroot aantal belangstellenden bij
gewoond. De Voorzitter meldde dat er een
telegram van Rome was ontvangen, inhou
dende, dat Z.H.Leo XIII van ganscher
harte aan de verg. zijn zegen schonk.
Als Sprekers traden dien avond op: Dr.
Porsch, uit Breslau, met eene redevoering
over de vrijheid der Geestelijke Orden; Dr.
Sieben uit Deidesheim, die een treurig ta
fereel van het Staatskirclientlium in Beie
ren ophing; de Heer Rake, uit Mainz, met
eene rede over de Kerk en de beschaving;
Dr. Hertling, die in sierlijke taal den
grooten Görres teekende en Dr. Liber, die
over den toestand van den Paus het woord
voerde.
Al deze redenaars werden met onver
deelde aandacht aangehoord en hunne re
devoeringen met luide teekenen van goed
keuring begroet. Het maakt een treffenden
indruk vijf leeken van dien rang |en stand
de zaak der Kerk te hooren verdedigen
en dan op zulk eene voortreffelijke wijze.
Donderdag-ochtend werd de laaste open
bare zitting van de 37ste alg. verg. van
Duitschlands Katholieken gehouden, welke
werd vereerd met de tegenwoordigheid van
Z. D. H. Mgr. Krementz, Aartsbisschop
van Keulen, die van Coblenz geboortig is.
Na voorlezing van de besluiten, welke in
de sectiën zijn genomen, gaf de Voorzit
ter het woord aan Pastoor Wacker uit
Zeringen, die eene rede hield over de be-
teekenis van de Katholiekendagen. Na
dezen geleerden Spreker hield Dr. Hein-
rich, Pastoor-Deken van Mainz, eene korte
doch pittige en geestige rede waarin hij
aanspoorde tot eensgezindheid en moed
in den strijd en tot, vreugde en blijmoe
digheid naar den wil van God.
De slotrede was natuurlijk voor Dr. Windt-
horst gereserveerd. Anderhalf uur hield
hij de vergaderden bezig op de hem eigene
onnavolgbare wijze al het gesprokene in
de vergaderingen resumeerende. Dr. Windt-
horst betuigde dank aan allen, die tot het
welslagen der vergadering hadden bijge
dragen, inzonderheid aan Mgr. Krementz
voor diens tegenwoordigheid.
Wat is wel de voornaamste beteekenis
van dezen Goblenzev Katholieken-Dag?
vraagt hij vervolgens. Aan vriend en
vijand is daardoor opnieuw duidelijk ge
maakt, dat wij een, dat wij vastbesloten,
dat wij krachtig zijn. Wij hebben getobnd
dat wij tot den krijg zijn toegerust. Alle
standen zijn in deze Vergadering vertegen
woordigd; de Regeeringen weten van nu
af dat alle Duitsche Katholieken, zij mo
gen hutten of paleizen bewonen, vast aan
eengesloten in het gelid staan. Men late
hen dus met rust! Met aandrang spoort
Spreker vervolgens de vergadering aan
om de missiën te steunen, vooral die in
Duitsch-Afrika. Ook voor de Centrums
partij in de Kamer en in den Rijksdag
verzocht hij den steun van gansch het
Katholieke Duitschland. Laat men het
Centrum alleen staan,dan zullen onze tegen
standers zeggen, dat Windthorst suf ge
worden en op zijn ouden dag niet meer
toerekenbaar is. HilariteitHet Centrum
zal zich ten plicht rekenen, alles wat van
de Meiwetten nog overgebleven is uit den
weg te ruimen.
Zijn slotwoord was in het belang van
de school. Dezen strijd zal hij niet op
geven voordat de volle zege bevochten
is. Hij besluit met de woorden: »Ik ver
trek van Coblenz in de overtuiging dat
wij hier tot heil van Kerk en Staat zijn
werkzaam geweest.Daarna beval hij
zich aan in de gebeden van allen, vooral,
voegde hij er vol aandoening bij, als ik
eens tot het getal der dooden zal belmo
ren.
De president verzocht, alvorens de ver
gadering te sluiten, om den Aartsbisschop-
pelijken zegen.
De Aartsbisschop, ofschoon zichtbaar lij
dende, hield nog eene korte doch krachtige
toespraak en zegende daarna de vergade
ring, in de hoop dat hare werkzaamheden
vruchtdragend zouden zijn voor Kerk en
Vaderland; dat allen éen zouden blijven
in geloof en liefde, opdat zij, na hier voor
de Kerk te hebben gestreden, eenmaal de
triomfeerende Kerk mogen binnengaan.
Geknield ontvingen de duizenden den
Bisschoppelijken zegen.
Nogmaals roert de president de bel. Het
is om eene treurige tijding mede te deelen.
Het oweder, dat gisteren tegen vijf uur
woedde, heeft het dorpje Munchenweiler
zwaar geteisterd. De Pastoor smeekte om
hulp in den grooten nood. Na de arme
gemeente in de weldadigheid der aanwe
zigen te hebben aanbevolen, sloot de Pre
sident deze 37e Vergadering met den groet:
Geloofd zij Jezus Christus!
Dat deze Vergadering een der schitterend
ste is, welke in de laatste tien jaren ge
houden werden, getuigden allen, die gewoon
zijn de Katholiekendagen te bezoeken.
Ongetwijfeld zal zjj dan ook bij allen
een onvergetelijken indruk achterlaten.
De H. Vader heeft aan den Beierschen
Oud-Minister Von Lutz een vleiend schrjj-
ven gezonden, om hem met zjjne bekeering
geluk te wenschen.
t> De Kölnische Volkszeitungmeldt,
dat de pogingen om een vergeljjk tusschen
den Keizer en Prins Von Bismarck tot
stand te brengen met succes zgn bekroond.
Nevens het plan omtrent een huldeblijk
aan den Veldmaarschalk Graaf Moltke op
zgn negentigsten verjaardag (26 October),
is er in zijue geboorteplaats Parchim (in
Mecklenburg) een tweede plan beraamd.
Men wil aldaar eene inzameling van gel
den over geheel Duitschland houden, ten
einde het huis, waar Moltke geboren is,
aan te koopen en het hem als nationaal
geschenk aan te bieden, met verzoek: het
huis met de overschietende gelden te be
stemmen tot de eene of andere stichting.
Waarschjjnljjk als protest tegen de
algemeene Katholiekenvergadering te Co
blenz, zal nu te Keulen een oud-katholie
kendag gehouden worden, waaraan volgens
de Bonner Zlg. ook de Nederlandsche oud-
katbolieke Bisschoppen zullen deelnemen
en wel de Aartsbisschop van Utrecht met
de Bisschoppen van Haarlem en Deventer.
Dit jaar zullen in Frankrgk ten
gevolge der eerste toepassing van de nieuwe
legerwet, 184,922 recruten in dienst treden,
tegen 130,453 in het vorige jaar.
Louise Michel heeft een redevoering
gehouden te Londen ten aanhoore van eene
talrijke menigte vreemdelingen. Zg vertelde
in Londen gekomen te zgn om er een
poosje te blgven, daar zg wel zin had eene
staatkundige martelares te zijn, maar er
niet op gesteld is door de Pransche Re
geering ijr een gekkenhuis te worden op
gesloten. Overigens sprak zg ruim anderhalf
uur over het socialistische programma. De
geestdrift van de toehoorders was niet zeer
groot en zelfs de Carmagnole» kon de ge
moederen niet tot warmte brengen.
De Spaanscbe Regeeiing heeft be
sloten tot bet zenden der door den Gou
verneur van Melilla aangevraagde verster
kingen.
De cholera neemt in de zuidoostelijke
provinciën toe.
De Russische stad Kineshma (met 4000
inwoners, in het Gouvernement Kostrowa)
is grootendeels afgebrand. De schade wordt
op drie millioen r. geraamd. Onder de van
alles beroofde bevolking heerscht gebrek
aan voedsel. Voorts zijn er te Orel 20
groote en in eene voorstad van Kursk
150 kleinere huizen eene prooi der vlam
men geworden.
Uit San Salvador wordt bericht, dat
Generaal Ezeta het vreaesprotokol met
Guatemala heeft onderteekend.
Uit Melbourne wordt bericht, dat de
werkstaking ernstige afmetingen aanneemt.
De bemanningen van de schepen der Union
Steamship Company« hebben het werk ge
staakt, daartoe gedwongen door de am-
bacbtsvereeniging omdat de firma in ver
binding staat met de vereeniging van scheeps
eigenaren, en ook een aantal werklieden
in de New Castle kolenmgn hebben den
arbeid opgegeven.De gasstokers teMelbourne
zullen waarschijnlijk ook den arbeid sta
ken, omdat er niet-leden van de ambachts-
vereeniging gebruikt zgn om de kolen te
lossen.
De 3e September 1890 is een merkwaardige
dag. Het is de dag waarop het 12Vs jaar za'
geleden zijn, dat de Vader der Christenheid, Z.H.
Paus Leo XIII, tot Stadhouder Gods werd ge
kroond.
Op dien dag, meer dan ooit, zullen de Katho
lieken van den ganschen aardbodem voorzeker de
heilvolle daden herdenken, welke de regeering van
den hooggeachten en hooggeprezen Opperpriester
in zoo hooge mate hebben gekenschetst en diep
doorgronden welke groote macht en majesteit het
Pausschap verheft boven alle instellingen en
stichtingen dezer aarde. Voorzeker zullen op dien
dag de Katholieken vurige gebeden ten Hemel
zenden om God te danken voor al de weldaden,
welke Hij tijdens het Pontificaat van Paus Leo
aan de Kerk heeft bewezen en om Zijn voortdu-
renden bijstand in te roepen voor den Opper
priester, die in de hoofdstad der Christenheid, of
schoon omringd van zijne vijanden, de Kerk van
God bestuurt en zjjn moeilijk maar heilvol werk
verricht met een liefde, energie en toewijding,
welke de bewondering afperst zelfs van zjjne
tegenstanders.
Voorzeker de Stadhouder van Christus heeft
recht op onzen dank, op ons gebed, op onze
hulde en wij twjjfelen dan ook geenszins of alle
Katholieken zullen op den dag van Leo's kro
ning zich niet onbetuigd laten en door het
uitsteken der Nederlandsche vlag ook uiterljjk
toonen, dat zjj deelnemen aan het feest, 't welk
de Vader der Christenheid op den 3en Septem
ber viert.
Deze dag kenschetst zich overigens nog door
eene andere merkwaardigheid, waarop wjj reeds
in ons nummer van 29 Mei hebben gewezen.
Het zal op dien dag 1300 jaar geleden zjjn, dat
Paus Gregorius, de eerste van dien naam en door
de Kerk als Heilige vereerd, den Pauselijken
Troon beklom.
Een Opperpriester zooals de H. Gregorius er
een was, verdient inderdaad, dat men de gele
genheid te baat neemt, welke het dertiende
eeuwfeest zjjner troonsbestijging aanbiedt, om
zijne herdenking op te frisscheu. Niet in een
enkel opzicht, maar in velerlei verband heeft
onze tijd gelijkheid met den tijd van dien groo
ten Paus; wjj hebben dezelfde smarten en rampen
te verduren, dezelfde geneesmiddelen, zjj het ook
in anderen vorm toe te passen.
Evenals Leo XIII arbeidde ook Gregorius aan
de uitbreiding der Kerk; geljjk Leo XIII ijverde
ook Gregorius I voor de afschaffing van den sla
venhandel. Gregorius I was, Paus Leo XIII is
de energieke verdediger van het erfgoed van den
H. Petrus. Leo XIII wordt met recht geroemd
als wjjsgeer en dichter, als beschermer van kun
sten en wetenschappen, Gregorius I was de uit-
stekendste schrjjver van zjjn tjjd en maakte zjjne
onschatbare talenten dienstig aan de opluistering
der godsdienstige plechtigheden door zijne ver
ordeningen betreffende de liturgie en hoofdzake-
ljjk ten aanzien van den kerkelijken zang. Evenals
Leo XIII mag Gregorius de Groote een vader
der armen, een steun voor bedrukten, een helper
voor noodljjdenden naar ziel en lichaam worden
geheeten.
Talrijk zjjn de aanrakingspunten, die tusschen
het Pontificaat van den H. Gregorius en dat
van Paus Leo XIII bestaaD. Moge daarom ook het
dertiende eeuwfeest van het Pausschap van
Gregorius den Grooten, van een Opperpriester,
die als een der grootste mannen van zjjn tijd
staat aangeschreven, die door vriend en vjjaud
hooggeacht, Kerk, Staat en maatschappij in de
hoogste mate aan zich heeft verplicht, door alle
Katholieken op waardige wjjze worden gevierd.
Eene liberale overweging. Eene weduwe,
Mevrouw Bonnet, geb.Perrin, te Parijs,had 10,000
frs. vermaakt aan de kerk van het H.Hart te Mont-
martre.
De Minister van Justutie heeft echter de noo-
dige machtiging om het legaat te aanvaarden
geweigerd.
De oorzaak wordt door den liberalen Temps
toegeschreven aan de overweging dat de kerk
van het H. Hart reeds zeer groote sommen ont
vangen heef; en de Minister van oordeel was,
dat de ontvangsten niet vermeerderd mochten
worden ten nadeele van de erfgenamen.
Volgens de overweging van het liberale blad
zal "het dus in 't vervolg aan den Minister van
Justitie in Frankrijk zijn overgelaten te beslissen
hoe groot de som mag zjjn, die de Katholieken
in het Katholieke Frankrijk voor het bouwen
hunner kerken mogen besteden. Zijn de inge
komen gelden naar 's Ministers begrip voldoende,
dan moeten de giften geweigerd en ter beschik
king van Z. E. gesteld worden.
Inderdaad, we moeten het herkennen, 't is
eene kosteljjke vrjjheid, welke de Katholieken
genieten in het land der liberale republiek //bij
uitnemendheidl//
Steeds hebben wij beweerd, dat, hoezeer ook
journalisten en lectoren het tegenovergestelde
uitbazuinen, de meerderheid der liberale en der
antirevolutionnaire partjj tegen afschaffing der
dienst ver vanging is, onder de tegenwoordige
omstandigheden, bij den slechten toestand der
kazernen, die nog niet in de schaduw der ge
vangenissen kunnen staan.
Sedert de discussie over de wet-Bergansius
begon, wordt onze bewering gedurig gestaafd.
Zoo schrijft nu weer het antirevolutionnair Week'
blad voor IJsel- en Vechtstreek, allicht niet zon
der geïnspireerd te zijn (Overijsel wordt grooten
deels door antirevolutionnaire Afgevaardigden
vertegenwoordigd): //Of het ontwerp van den
Minister Bergansius zooals het er ligt, nu juist
de goedkeuring van alle of zelfs maar van de
meerderheid der antirevolutionnairen heeft, zulks
belwjjfelen wij zeerHet grootste bezwaar
tegen het ontwerp, een bezwaar, dat ons bedun
kens de aanneming ervan moest verhinderen, is
dat de noodzakelijke verbetering van de meeste
kazernen en van het kazerneleven in het ont
werp der legerwetten niet wordt aangegeven
Eene haastige behandeling van het ontwerp zouden
wjj niet gaarne zien. Zouden er geene andere
noodzakeljjker wetten nog vooraf dienen te gaan,
wetten, waarbij de geheele Rechterzijde der
Kamer eenstemmig kon zjjn?//
Een afkeurend oordeel behoeft niet duideljjker
te zijn. {De Gelderlander.)
De St.-Ct. No. 201 bevat de wet van 12
Augustus 1890, tot aanwijzing van de hooge
en gewichtige openbare betrekkingen bedoeld in
art. 90 van de Grondwet, voor de verkiesbaar
heid tot lid van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal.
De Commissaris des Konings in Drente
heeft de Burgemeester in die provincie nitge-
noodigd, het spek dat naar Duitschland wordt
uitgevoerd, op elke spekzijde te doen stempe
len, bijv. met het gemeentewapen, en een afdruk
van dien stempel te plaatsen op het certificaat
van oorsprong. Als reden wordt opgegeven het
feit, dat door de handelaren in spek, Amerikaansch
spek als Nederlandsch spek wordt uitgevoerd
op certificaten van oorsprong, die daarvoor niet
zjjn afgegeven. De Minister heeft aan dezen
maatregel zijne goedkeuring gehecht.
Amsterdam, 28 Augustus. Door het ge
meentebestuur en de directie der Imperial gas
fabriek worden onderhandelingen gevoerd om
den gasprijs te verlagen van 9 op 7 cent, met nog
eene extra-vermindering voor groote verbruikers.
Spoedig zal dienaangaande een voorstel van Burg.
en Weth. den Raad bereiken.
Haarlemmerliede en Spaarnwoude, 29
Aug. Door Burgemeester en Wethouders dezer
gemeente is de Heer B. M. F. Junius Van He-
mert, volontair ter gemeentesecretarie, ontslagen.
GEMENGDE BERICHTEN.
ZekeieE. Horlings, te Oude-Pekela,
wien verleden week voor de 7de maal een zoon
geboren werd, had aan dit kind de voornamen
gegeten van den Koning en daarvan aan Z. M.
kennis gegeven. Hierop ontving Horlings het
volgende bericht van Het Loo geteekend door
den Adjudant, particulier Secretaris des Konings.
//Zjjne Majesteit de Koning draagt mjj op ter
kennis te brengen van E!zo Horlings, te Oude-
Pekela, in antwoord op diens verzoek van den
14a Augustus 11., dat zjjne Majesteit, wenschende
aan de ouders in het algemeen algeheele vrjj
heid te laten in de keuze der namen voor hunne
kinderen, op da; verzoek geene beschikking beeft
gelieven te nemen."
Diefstal vanvee uit deweids komt
nn en dan nog al eens voor. Zelden hoort men
echter van vergrooting van den veestapel, zonder
dat de eigenaar-zelf hiertoe heeft medegewerkt.
Toch doet dit geval zich thans te Achttien
hoven voor. Bjj twee veehouders aldaar zijn nl.
twee zwartbonte kalveren in het weiland bezorgd,
zonder dat men weet wie de dieren daar ter
plaatse heeft gebracht.
D e Z w e e d s c h e z w e m m e r Gustaaf
Akej heeft in 9 uren tjjds den afstand van 80
kilometers afgelegd, welke den phare du Planier
scheidt van het établissement du Roucan Blsnc
te Marseille. In de 9 uren dat bjj in het water
gebleven is, nuttigde Akej een weinig vleesch,
twaalf harde eieren en drook hij een liter wjjn en
twee flesschen cognac. Indertijd heeft hjj in de
golf van Finland een afstand van twee en twintig
meter afgelegd bjj eene koude van 8 graden Cel
sius, waarna hjj vier en twinig uren buiten kennis
is gebleven. Verleden jaar is Akej de Sond over
gezwommen.
Te H a m b u r g h e e f t o m deveertien
dagen een opanbare verkoop van postzegels plaats
//postzegelbeurs// genaamd. De laatste beurs, den
20en Aug. gehouden, werd bjjgewoond door de
meest bekende handelaren in postzegels te Berlijn,
Oldenburg en Stettin.
De HeerG. B., te Alkmaar, die den
strjjd tusschen de Noordeljjke en Zuideljjke
Staten van Amerika van 186165 medegemaakt
