NIEUWE
No. 1603.
Zondag 19 October 1890
15dc Jaargang.
Beroepskeus.
B U IT ENLA N 1).
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
0,85
1,10
1,80
0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDA
BUEEATT: St. Janstraat Haarlem
G en ZATERDAG.
in. mill ij i .1 «p.
.nuindrTT:
AGITE MA NON AGITATE.
Er is een tpdstip iu 's raenschen leven
waarvan zijn geluk en welvaart in de toe
komst afbangen. Er is eene periode in
's menschen levenstijd, waarin kjj meer dan
ooit omzichtig en nadenkend moet handelen.
Daar immers kruisen verschillende we
gen «lkauder en de eene weg is uitlokken-
der voor den jeugdigen mensch dan de an
dere. Deze toont hem, oppervlakkig be
schouwd, meer gemak, meer genot, meer
voordeel, terwijl een audere hem moeilijker
en lastiger wil toeschijnen.
En, helaas! laat de jonge mensch zich dan
door een schijngezicht verleiden, om den in
zijn oog gemakkelijksten en aangenaamsten
weg te kiezen, dan vindt hij later veelal niets
dau bittere teleurstelling; dan komt er be
rouw over de gedane keus ende mensch
is voor zijn gansche leven ongelukkig en
beklagenswaard.
Gelukkig echter hp, die zijne keus niet
in blinden overmoed, onnadenkend bepaalt.
Gelukkig hij, die zich niet waagt op een
pad, dat hem niet tot eene goede bestem
ming leidt.
Wie dus op dien kruisweg des levens
staat, ga slechts na rijp beraad, na lang
nadenken en veel raadplegen met verstan
dige lieden te werk.
Wij meenden dit als inleidend woord te
moeten geven, want de keus tan het be
roep is een der gewichtigste vraagstukken,
die den nadenkenden geest kunnen bezig
houden.
't Is merkwaardig en treurig tevens dat
een productieve werkkring in onzen tijd meer
en meer in discrediet raakt. Dom vooroor
deel is hiervan de schuld. Een voorbeeld
tot opheldering. Terwijl het kennen van
verschillende talen den jongen koopman
voorheen veel booger aanspraken gaf en
eene degelijke koopmansopleiding voor hem
een brief van aanbeveling was, worden te
genwoordig jonge kooplieden van die soort
dikwijls veel kariger betaald, dau een ar
beider, die zijn ambacht goed verstaat. Kan
toorbedienden en klerken bieden zich voor
een zeer gering loon aan; ontzaglijk groot
is hut, aantal van die soort lieden, welke
een ellendig leven leiden. Een flink hand
werksman heeft het vrij wat beter dan zjj.
Toch blijft een dom vooroordeel tegen
den productieven arbeid bestaan, ofschoon
deze nog het best wordt betaald, in elk ge
val beter dan menig schrpversbaautje op
een kantoor.
Evenals in den koopmansstand is het ook in
menig ander vak gesteld, omdat wjj zulk een
groot getal zoogenaamde gestudeerde jonge
lieden hebben, die te veel zijn en daar
door juist iu hun vooruitkomen in de wereld
bemoeilijkt worden. Niet alleen de zooge
naamde geleerde beroepsvakken zijn meer
dau ruim voorzien, maar ook in de krin
gen der hoogere technische ambtenaren
heerseht overvloed aan personeel.
FEUILLETON.
Een moord.
Op nog geen geweerschot afstands van den zoom
van het woud stond de woning van den hout
vester, mijn vader. O, gij boomen! die ons zoo
nauw insloot! Wat hebt gij mij niet menigmaal
een duchtig pak slagen bezorgd! Wanneer ik
als achtjarige knaap thuis kwam en met open
gekrabde handen een uitgehaald jong eekhorentje,
eene jonge, grijze kraai of een jonge koekoek thuis
bracht, dan keek mijne goede moeder gewoonlijk
niet eerst naar het buit gemaakte dier, maar haar
oog onderzocht snel de ellebogen van mjjn kiel
en de knieën en achterzijde van mijn pantalon.Wee
my, wanneer het dan bleek, dat de al de puntige
takjes of de naalden der denneboomen, die ik
beklommen had, bet dure laken hadden bescha
digd. Nog zie ik ze, die gevreesde lange zweep,
met den reepoot,als handvatsel; als zijniet gebruikt
werd, hing ze altoos in het voorhuis tusschen de
geweren en weicasschen aan het rek. Werd ze eens,
wat gelukkig niet al te dikwijls gebeurde, door
de baud van haar strengen meester van den haak
Onze maatschappij heeft overvloed aan
»heeren«, die met hunue ontwikkeling aan
de inrichtingen van hooger onderwijs ver
kregen, elkander in den weg staan, terwijl
de degelijk, goede ontwikkelde werklieden
hoe langer hoe meer tot de zeldzaamheden
behooren.
Wp zeggen degelijk, goed ontwikkelde
werklieden, want het is eene dwaasheid, een
ander dom vooroordeel te meeneu, dat voor
een handwerksman eene zekere ontwikke
ling en wetenschappelijke kennis geheel eu
al overbodig is. Immers iemand, die goed
onderwijs genoten heeft en zich de kundig
heden heeft eigen gemaakt, welke voor de
beoefening van zijn vak uoodig zijn, zal
beter vooruitkomen in de wereld, dan iemand,
die zijn vak niet dan oppervlakkig keut en
die daardoor ziju stand onteert.
De kunstnijverheid, de handwerken, de
ambachten, de landbouw zullen in bloei toe
nemen wanneer de werklieden goed,voldoend
onderwijs hebben genoten.
Wp leven in een tijdperk van een geleerd
proletariaat. Er is overvloed van lieden,
die zich aan de gedeerde bsroepsvakken wij
den, en er zjjn te velen, die laag neder-
zien op den productieven arbeid. Het gevolg
daarvan is, dat velen, die zich door hunne
hoogere ontwikkeling boven anderen dach
ten te verheffen, vreeselpke teleurstellingen
moeten ondervinden en gedurende hun gan
sche leven een zwaren strijd om het be
staan te strijden hebbeD.
Zij, die ook thans nog het handwerk
hoogschatten en eeren zijn veel beter gesteld
eu veel gelukkiger, dan zoo vele anderen,
die met hunne te hooge ontwikkeling, het
ambacht hebben versmaad, doch die dau ook
als een gevolg van hunne waanwijsheid, de
wrangste vruchten moeten plukken.
Niet het beroep veredelt den mensch, maar
de mensch kan zijn beroep veredelen zoo
bp wil, boe eenvoudig en gering zijn be
roep ook moge wezen. Een nederig, maar
bekwaam werkman bewjjst meer diensten
aan de samenleving, dan al de halfbakken
geleerden te zarneu. Door het geleerde pro
letariaat loopt het sociale evenwicht het
grootste gevaar.
De ondervinding, welke immers de beste
leermeesteres mag genoemd worden, leert,
dat boven de geleerde, de productieve be
roepsvakken verre te verkiezen zijn.
Moge derhalve het handwerk, dat door
den Heiland zelf werd geadeld, wederom
meer en meer in eere komen, geljjk dit in
vorige eeuwen het geval is geweest. Heeft
de erkenning, de waardeering en achting
van het haudwerk zich baan gebroken, dan
zal daardoor niet alleen veel ongeluk en
ellende voorkomen worden, maar ook de
achting, die men den ambachtsman en zjjue
voortbrengselen toedraagt zal, tot heil en
zegen der gansche samenleving, in niet ge
ringe mate toenemen.
afgenomen, dan verstopten wjj ons allen drie: ik,
Hector, de langpootige brak en Barseh, de
krompootige das.
Toeh ben ik daarom nog nooit boos geworden
op die hoornen,welke al te dicht om ons heen ston
den en nog op dit oogenblik gedenk ik ze
met dankbare liefde. Welk een overvloed v«n
idyllische poëzie heeft niet het geheimzinnige le
ven, dat tusschen hunne wjjd uitgebreide takken
en onder hune schaduwen op het zachte mostapijt
over het tjjdperk mijner prille jeugd werd uit
gestort.
En welk een luidruchtig, vroolyk jagersleven
omringde mij niet in het ouderlijke huis! Daar
badt ge den met kiezelsteenen bestrooiden hof
met de vroolijke en mooie honden; daar hadt
ge het grasveld met de schietschijf, waarop de
buksen beproefd werden, daar hadt ge de wild-
kamer, waarin de geschoten bokken, vossen
en hazen aan de met bloed bevlekte haken
hingen, daar zag men in alle gangen en vertrek
ken jachtgereedschap en jachttropeeën, en als dan
de avond kwam, dan zaten in het gezellige woon
vertrek de jachtgezellen om de eikenhouten tafel
achter de bierkruik hunne pijpen te rooken en dan
kon men jagergeschiedenissen in overvloed hooren
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels30 Gents.
Elke regel meero
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag
en V r ij d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KüPPEKS I. A B E
tijd te hoog, dan dat de socialisten ze al
te openlijk en officieel zouden durvon aan
vallen. Kerk en godsdienst zouden echter
in eene socialistische maatschappij onmoge
lijk ziju, eveuzeer als iu eene liberale maat
schappij. Niemand zal zich op dit punt ver
gissen.
Op het socialistisch arbeiderscongres
te Chatellerault is het in de laatste zitting
tot eeue volslageu scheuring tusschen de
broeders gekomen. Reeds is gemeld, dat ver
scheidene gevolmachtigden, die met hunne
geloofsbrieven wareu gekomen, niet toege
laten zpn. Daartoe behooren Allemane, Clé-
meut eu Faillet, van de uiterste partij. De
Broussisten, aanhangers van wplen Joffrin,
die dus gerangschikt kunnen worden onder
de possibilisten, bleven mitsdien meester vau
het terrein. Deze hebben nu eeue motie aan
genomen, waarbij Allemane, Clément en
Faillet met huu geheeleu aanhang uitge
sloten worden vau de partp.
Crispi's Regeeriug heeft weer eens
een daad van geweld gepleegd.
Zij heeft naineljjk twintig Gemeentera
den ontbonden, die volgens de wet een Bur
gemeester gekozen hadden, maar die niet
in den smaak van het Gouvernement viel.
Door de outbindiug wil men natuurlijk
de kans wagen dat een Burgemeester be
noemd wordt, die Crispi Daar de oogen ziet.
Blijkens van de Prefecten iD verschil
lende Italiaausche Provinciën outvangen
verslagen, maakt men zich ongerust voor
moeilijkheden en onlusten ten gevolge van
het zonder werk zijn van groote hoeveel
heden arbeiders.
Bij het Ministerie van Binuenlandsche
Zaken is eene lijst samengesteld, uit welke
blpkt dat tegenwoordig in Lombardije hon
derdduizend lieden werkloos zpn in Pie-
mont 60,000; iu de Romagua 150,000; en
in Zuid-Italië ongeveer 300,000.
Te Gratteri, op Sicilië, hebben bloe
dige onlusten plaats gehad ten gevolge van
nieuwe accijnzen. De militaire macht gaf
vuur en verscheidene personen zpn gekwetst.
Op Malta ziju auti-Engelsche mani
festaties gedaan door de aldaar aanwezige
Italianen.
De Duitsche Keizer heeft bepaald, dat op
den dag van het Moiktke-feest op de iurich-
tiugeu van onderwjjs, in plaats vau het ge
wone onderricht, schoolfeesten zulleu ge
geven worden. De Minister van Onderwijs
is met de uitvoering van dit bevel des Kei
zers belast.
Naar men zegt, is de Berlijusche Mi
nister van openbare werken voornemens,
op verlaugen van den Keizer, in do voor
stad Lichtenberg bp Berlijn, eu in de nabij
heid der noordelijke arbeiderskwartieren van
Berlijn, omtrent vier duizend woningen voor
ondergeschikte ambtenaren eu werklieden
te bouwen, en wel tot den prijs van gemid
deld 4000 mark per huis voor een geziD.
De werklieden moeten 3000 mark betalen
om zulk eeu huis te krijgen en daa weke-
ljjks 5 mark huur, waarin begrepen is de
amortisatie. Tevens zullen, op verlangen
des Keizers, de spoorwegtarieven tusschen
Berlijn en de voorsteden ten bate der werk
lieden op de staatsspoorwegen zooveel moge
lijk worden verlaagd.
Op de dezer dagen gehouden verga
dering van het socialisten-cougres te Halle
is bij de toelichting van het program ook
het standpunt der sociaal-democraten in
zake den godsdienst in behandeling geko
men. Afgevaardigde Liebknecht, die rapport
over het partijprogram uitbracht, liet zich
daarbij aldus uit; De godsdienst moet eene
particuliere zaak blijven. De sociaal-demo
cratie wordt niet beheerscht door den gods
dienst, welke niet gevaarljjk is, zoolang de
klassenmaatschappij bestaat. Een aanval op
den godsdienst kan die maatschappij slechts
versterken.
Met deze redeneering klopt al heel slecht
eeu voorstel dat dezer dagen herhaaldelijk in
den boezem der socialistische partij is be-
haudeld en dat tot strekking had een uit
treden »en masse« uit de Latidskerk. Al
evenmin is zij iu overeenstemming te bren
gen met den haat, welken de sociaal-de
mocratie het Christendom en dert godsdienst
toedraagt en welke o. a. Bebel iu den Rijks
dag deed getuigen, dat de Katholieke Kerk
de grootste vjjaudin was zjjuer partij. Dit
heeft men dan ook oudervouden bij de ver
kiezingen, waarbij iu Katholieke gewesten
het socialisme de miuste voordeelen kon be
halen. Als een der groote factoren, welke
de sociaal-democratie heeft te bestrijden
wordt altpd bet Altaar* genoemd. Tegen
den godsdienst richt zij hare scherpste pij
len het is met duizend staaltjes aan te
toonen en wie eenig begrip heelt van
haar aard beseft terstond, dat het ook niet
anders kan. Het liberalisme heeft altpd be
weerd den godsdienst te eerbiedigen het
socialisme volgt eenzelfde tactiek door je
gens den godsdienst onverschilligheid voor
te wenden. Men weet echter waaraan zich
te houden. Het volk stelt de Kerk nog al-
in alle talen.
Was het dan wel wonder, dat in zulk eene
omgeving de lust tot het jachtvermaak zich spoe
dig voor goed van mijn hart meester maakte?
fteeds als zeer kleine jongen sloop ik naar bui
ten, naar het bosch met den houten handboog
over de schouders en mikte met mijn houten
pijl op den krasseDden ekster in het beuken
loof.
Dag noch nacht gunde ik mij bijna rust en
zoodra ik den eersten reebok met mijn kogel had
neergeveld, strekte ik mij „onder O'is, jagers",
languit aan de tafel en sprak om het hardst La-
tjjn met de meest vergrijsde dienaren van IIu-
bertus. Mijne verbeeldingskracht had toen
om mij van eene geliefkoosde uitdrukking te be
dienen de handen vol werk, daar het mjjn
jagerlatijn nooit aan stof ontbrak.
In dien zomer is mij reeds een hoogst onge
woon avontuur overkomen ja, ja; een wer
kelijk buitengewoon avontuur!
Het was op zekeren dag in het midden van
Augustus. Een hevig onweer had door de fel-
lene slagregens mij reeds de vroege jacht bedor
ven. Na tien uur in den morgen dreef de bui
af, de zon brak door de ontstuimig jagende wol-
Volgens een bericht uit Lissabon zou
de Engelsche Regeering geweigerd hebben
concessies aan Portugal te doen ten aanzien
der quaestie betreffende de Zambesi.
De Portugeesche Minister van Buiten-
landscbe Zaken, de Heer Barbosa Bocage,
heeft eergisteren eeue bijeenkomstgehadmet
den Eugelscheu Gezant. Deze verklaarde
dat Engeland streog vasthoudt aau de uit
voering van bet Zambezi-tractaat.
Uit Tessin wordt gemeld, dat eergiste
ren aldaar eenige kleine rustverstoringen
hebben plaats gehad.
Te Bellinzona werd een persoon dood
geschoten.
Men gelooft dat er weldra eene gemengde
Regeering gevormd zal worden, bestaande
uit 3 liberalen en 2 conservatieven.
ken en onder de invloeden harer zachte warmte
stegen uit de donkere bosschen de waterdampen
nu in dunne, blauwe wolkjes kronkelend naar
boven, om daar in de wolken te worden opge
nomen. Nu was het een jagerweer, zooals een
liefhebber bet ziek slechts kan wenschen.
Stiel gebruikte ik een stevig ontbijt, dat tevens
voor middagmaal moest dienen, wanneer ik niet
bjjtjjds terug was, en toen ging het er van
door onder natte boomen waarvan de lichte wind
de veelkleurige droppels op mij afschudde.
Op zulk een tijd glijdt de voet van den jager
onhoorbaar over den vochtigen grond in het
bosch; dan ruischt geen enkel blad en onhoor
baar laten zich de natte takjes in het zachte
moes vertreden.
Welk een buitengewoon rijk leven omgeeft in zulk
een uur den van stam tot stam voortsluipenden ja
ger, die onder de druipende takken zjjne loeren
de blikken laat rondweiden!
Ik zocht de open plekken en paden met on
hoorbare schreden op, eu het duurde dan ook
niet lang of ik had een bok geschoten ik spreek
in den figuurlijken zin want de reebok, die mjj
tot op twintig pas genaderd was, had ik op on
vergeeflijke wijze gemist. Wordt vervolgd.)
