NIEUWE
No. 1633
Vrijdag 14 November 1890
15de Jaargang.
Ook een Argument.
BUITENL A N 1).
FE U1LLE T O N.
De geschiedenis van eene doodkist.
HUIilEHSIHi: II) IK VIT.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland s> 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
B IJ R E A TT: St. Janstraat Haarlem.
MAIN TIEN DRAf.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Grooie letters worden berekeud naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Ad vertentiën wordeu uiterlijk Maandag-, Woensdag-
en Vrgda g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: it F f S) B 8 t A U BE
De schrijver van een ingezonden stuk in
Het Centrum (30 Oct.) bad beweerd, dat
men sinds maanden en maanden niets meer
deed dan het reeds gezegde repeteeren en
herkauwen. Daar weet Het Centrum raad
op; en het geelt ons heel iets nieuws te
lezen.
Wij hebben reeds gemeld, dat de Heer
Van Houten als hevige tegenstander is op
getreden van de drukkende militaire lasten,
die de Minister Bergausius het volk wil
opleggeu. Hij bestrijdt die wet met argu
menten, die ook door de Katholieken ge
bezigd zijn. In dit punt zijn wij het dus
met den Heer Van Houten eens. Daar is
niets aan te doen. A! hebben wij talrijker
grieven en grieven van aodereu aard dan
die Afgevaardigde opnoemt, dat neemt niet
weg, dat wjj ook door dezelfde motieven
bewogen worden als hij, om deel te nemen
aan denzelfden strijd. De Heer van Houten
moge zijn wie hij wil; hij moge iu andere
quaesties lijnrecht tegenover ons staan; hier
is hij onze strijdgenoot; en wij weaschten
van harte, dat hij alle liberalen aan zijne
zijde kou scharen.
Bet Centrum, dat behalve rustig toe
zien» alle middelen ter voorkoming van
persoonlijken dienstplicht afkeurt, verzet er
zich tegen, dat wij den radicalen Heer Van
Houten als strijdgenoot begroeten. En waar
om? Omdat die Heer is eeu atheïst, een
godloochenaar en een nieuw-Maltbusiaau.
Ziehier de eigen woorden van het blad:
Bedenkelijk zouden wij het achten, als
wij niet wisten, dat de Katholieken ook in
Noordbrahant meuschen waren met gezond
verstand, die met volslagen atheïsten, met
godloochenaars en nieuw-Malthusianen niet
het minst uitstaande willen hebben; als wij
het denkbeeld eener gecombineerde actie»
van de Noordbrabantsche Katholieken met
de maDnen van De Dageraad niet te dwaas
vonden om verder te bespreken.»
Als eeu Katholiek wat tegen de legerwet
zegt, klinkt het: pas op, gij maakt er eeu
uitsluitend katholieke zaak van! Als een
radicaal hetzelfde doet met argumenten ook
door de Katholieken gebruikt, dan is bet
weer: pas op, hij is een nieuw-Malthusiaan!
Wat hier nu het atheïsme en het Malthu
sianisme met de nieuwe legerwet te maken
heeft, mag de Hemel weten.
Waarom wordt op dienzelfden grond niet
alle gemeenschap met de Calvinisten aan
stonds afgebroken? Zij belijden toch leer
stellingen, die wij als Katholieken veraf
schuwen; zij haten onze Kerk even innig
als de radicaien; dus dan moeten wij met
hen ook niets uit te staan willen hebben;
dus dan is eene gecombineerde actie» met
hen ook te dwaas om te bespreken.
Toch heeft men daar anders over gedacht.
Men beeft gemeend, dat bij een niet weg
te nemen verschil in de voornaamste pun-
Ingezonden.
(Vervolg.)
Zonder een oogenblik te dralen, liet zij een
timmerman komen en verzocht hem eene flinke
eikenhouten, in lood gevatte doodkist te maken
en te zorgen dat deze haar in een vuurhouten
kist binnen tweemaal vier-en- twintig uren werd
bezorgd. Juffrouw Sigorelj was in haar gansche
leren nooit verder geweest dan de omstreken van
Nancy. Doch voorzien van reispas en een valies
stapte zij twee dagen later, nadat zij zich over
tuigd had dat de doodkist in de goederenwagen was
gezet, met een kaartje voor de tweede klasse in
den trein.
De tante van Frans was een klein, gerimpeld
vrouwtje, wier hoofd en schouders reeds ter aarde
neigden. In diepen rouw gekleed, zocht zij zich
een bescheiden plaatsje in den waggon en ging
j,oen allereerst haar tweede ontbijt gebruiken, dat
n den vorm van een half flesehje wijn en water
ten van ons leven, in godsdienst en geloof,
toch nog wel gelijke gezindheid mogelijk
is met betrekking tot enkele puntea van
politiek. En|vervolgens meende men op die
punten zeer goed gezamenlijk te kunnen
optreden, zonder dat een vau beide partjjen
hare waardigheid verloor; terwijl zij voor
al het overige zoo ver van elkaar verwijderd
blijven als de waarheid van de logen.
Maar nu het den persoonlijken dienst
plicht geldt, wordt het opeens anders. En
de Katholieken hebben wel zooveel gezond
verstand (die van Noordbrabant worden tot
hun troost daarvan niet uitgezonderd), dat
zij van geen atheïstische zijde hulp in den
strijd willen in de politiek.
Och neen, mijneheeren, de Katholieken
zulien altijd het atheïsme, de godlooche
ning eu het Malthusianisme verafschuwen;
weest gerust. Zij zullen zich uooit lateu
opnemen in den broederenkring van de
mannen vau De Dageraad. Zoolang de Heer
Van Houten blijft, wat hij is, zullen hunne
godsdienstige en zedeljjke begrippen op eeu
oneindigen afstand van de zijne verwijderd
zijn.
Maar daar is op het oogenblik geen sprake
van. De Heer Van Houten bestrijdt de schan
delijke legerwet; wij ook. Hij heeft er be
zwaren tegau, die ook do onze zijn. Dus
wjj strijden met hem om die zware ramp
van ons af te weren. En daarin wordt hij
door het nieuw-Malthusiauisme evenmin be
zield als wij.
De vraag komt ons bijna op de lippen,
of Het Centrum het iu deze quaestie dan
niet eens is met Van Houten. Het heeft
wel eens beweerd besliste tegenstander van
den persoonlijken dienstplicht te zijn. Maar
daar schijnt toch iets te haperen. Het heeft
verklaard te zijn tegen alle agitatie; die grief
kan het niet tegen Van Houten hebben.
Het heeft gezegd, dat men er geen uitsiuitend
Katholieke zaak van moest maken; dat kan
het den Heer Van Houteu nog minder ver
wijten. Nu roept het: de Heer Van Houten is
atheïst,godloochenaar en nieuw-Mathusiaan,
eneu daarom zijn wij het met hem niet
eens omtrent de legerwet? Dat klopt niet.
Met smaad eu spot bestrijdt Het Centrum
allen, die zich tegen het militarisme van
Bergausius verzetteD. Zoolang het do Katho
lieken alleen gold, kon het van zijne be
strijding nog een of andere redeu aanvoe
ren, die tot zekere hoogte eenigen schijn
voor zich had. Maar die redenen gaan niet
door voor den Heer Van Houten. Toch wil bet
met hem niet eens zijn en tegelijk den naam
van beslist eg enstander van persoonlijken
dienstplicht bewaren.
Laat ous eerljjk ziju: zou Het Centrum
zich niet ui eene valsche positie gewerkt
hebben? P- D.
In de laatste dagen is er te Berlijn Koch's
geneeswijze van tuberculose iets meer be
kend geworden, en wel bepaaldelijk wat be
en een paar broodjes met ham uit hare reistasch
te voorschijn werd gehaald. Daarna liet zij den
blik over hare medereizigers dwalen, doch daar
deze niet in haar smaak vie.en, sloot zij allengs
d® oogen. Zoetjes aan viel zij in slaap en toen
zij wakker werd, was zij reeds mijlen ver in Duitsch-
land en moest zij van train verwisselen.
Eindelijk was zij te Maintz. Het adres van haar
neef op te geven, ten einde de doodkist aan huis
te laten bezorgen en zich met eene vigelante naar
de woning van Frans te laten brengen dit
alles was slechts kinderspel voor de oude juf
frouw. Zij had een gevoel alsof zij wakend droomde
en alsof zij moed noch kracht had om te denken.
Toch was zij op het ergste voorbereid,
Welnu? vroeg zij, toen Boiron de deur open
deed.
Boiron had haar nooit gezien.
Dood niet waar? zuchtte zij droevig.
Boiron spalkte zijn oogen wijd open.
Ik ben de tante van kapitein Coste, voegde
dé oude dame er bij. Ik kom uit Nancy.
De kapitein was niet alleen niet dood, maar het
koudvuur was uit de wond verwijderd en deze
begon te genezen.
treft de behandeling van den zoogouaam-
den lupus, of tuberculeuzen wolf in het aan
gezicht. De legerarts Pfuhl, Koch's schoon
zoon eu assistent, heeft iu het ministerie
van oorlog eene voorlezing gehouden over
Koch's ontdekking, weiker hoogst verras
sende, schier onmiddellijk zichtbare uitwer
king bij lupus aauschouweljjk werd gemaakt.
Tegelijkertijd heeft Koch's tweede assistent,
Dr. Libbertz, tijdeus een kort verblijf in
zijne vaderstad Frankfort, ten overstaan vau
een aantal artsen een geval van lupus be
handeld. Telegrammen uit Fraukfort mel
den hieromtrent het volgende:
Eergisteren werd door Dr. Libbertz, in
de kliniek van Dr. Herxtieimer en iu tegen
woordigheid van eeu aauta' geuoodigde me
dici, een zestienjarig meisje, dat aan ver
ouderden aaugezichis-ÏM/nts lijdt, met een
decigram van Koch's entstof op de kranke
plek ingespoten. Binnen 24 uren reeds viel
er eeue zichtbare beterschap waar te nemen,
en volgens de gisteren en hedeu gedane
waarnemingen der bij het geval betrok
kene art-en, zon er binnen enkele dagen
op genezing mogen gerekend worden.
Voor zoover tot op het oogenblik bekend
is, wil Koch op 26 dezer in de Berlijusehe
Medizinische Gesellschajt mondeling zijne
geneeswijze en ontdekkingen mededeeleu.
Terstond na deze openbaarmaking zal de
door Koch eu zijne helpers bereide entstof
voor alle geneeskundigen onverwijld beschik
baar worden gesteld. De prijs per flesehje,
voor 20 tot 30 inspuitingen, zou voorloo-
pig 25 M. bedragen.
Genezing bij nog jonge gevallen van loug-
tuberculose wordt als absoluut zeker aan
gegeven.
Ook in diagnostisch opzicht beeft de
metbode hooge waarde, aangezien de ent
stof slechts den tuberkelbacillus doodt eu op
niet-tuberculeuze ziekte-aandoeuingen niet
reageert.
Koch heeft tweemaal den Keizer eene
mondelinge mededeeliug gedaan. Het ge
rucht loopt, dat de Keizer 2,000,000 M.
voor Koch ter beschikking wil stellen: éen
millioen als persoonlijke eeregift aau Koch,
die, zonder op eeuig voordeel voor zich
aanspraak te makeu, zijne uitvinding aau
de gebeele wereld schenken wil; en een
tweede millioen tot het bouwen van eene
staatsinrichtiug ter bereiding van het ge
neesmiddel.
Van eene andere zijde wordt gemeld dat
er onder Koch's toezicht eeu groot militair
hospitaal zal gebouwd worden voor de aan
tering lijdenden onder bet Berlijnsche gar
nizoen, en dat er bij den Rijksdag een kre
diet van 500,000 M. zal worden aange
vraagd tot stoffelijke bevordering van proef
nemingen ter genezing van andere, met
name besmettelijke ziekten.
Ten behoeve vau een gedenkteeken te
Berlijn ter eere vau Prins Von Bismarck
is tot nog toe 838,525 mark bijeengebracht.
Bij den maaltijd in het Mansion
House zeide Salisbury dat alle teekenen des
O tante, lieve tante! riep hij blijde uit. Is
u hier? Ik wilde juist schrijven.
Tante Sigorel hoorde ternauwernood wat hjj
zeide. Zij dacht aau de doodkist, de prachtige
doodkist!
Niettemin omhelsde zij haar neef zoo hartelijk
mogelijk. Zij ontdeed zich van haar sjaal, zette
haar rouwhoed af en haalde eene muts voor den
dag. Geheel onder den indruk zijner dankbaar
heid, riep de kapitein gedurig uit:
Wat is het toch lief tan u, dat gij gekomen
zijt
Een oogenblik later vroeg hij:
Gij zijt toch, hoop ik, niet van plan, ter
stond te vertrekken?
Ik zal bij u blijven totdat gij weder op de
been zijt, Frans, werd hem geantwoord.
Hebt ge een kofier bij u? Is hij onderweg?
Zal ik hem door Boiron laten afhalen?
Neen, dank u, hij zal hier bezorgd worden.
Goed. Gij blijft natuurlijk hier logeeren.
Ik heb een aardig kamertje voor onverwachte
gasten.
Toen een had uur later, een kruier met de
doodkist aan de deur verscheen, werd het gevaarte
tijds een gunstig aanzien hebben voor den
Éuropeeschen vrede. Een dier teekenen is
het aanstaande bezoek van den Itussischen
Kroonprins aan Britsch-Indië. Alleen Ne
derland dreigt de Brusselsche conferentie
te zullen doen schipbreuk lijden. Er bestaat
geene beduchtheid voor gevaar ten opzichte
van de ouderhandelingen met Portugal,
terwijl er thans eene voorloopige schikking
met die mogendheid is gesloten. De spre
ker betreurde het Mc KiDley-tarief, maar
verklaarde dat Engeland geene tegenmaat
regelen zal voorstellen.
Zeer scherp wordt over 't algemeen
in de Engelsche pers Stanley's gedragslijn
tegenover de officieren van zijne achterhoe
de, tijdens den tocht in Darkest Afrika af
gekeurd. Er wordt zelfs aangedrongen op
een gerechtelijk onderzoek. De Luitenants
Ward en Troup hebben de aantijgiugen van
Stanley tegen Barttelot en Jameson ten
stelligste tegengesproken. Bonny daarente
gen, die ook bjj de achterhoede was, heeft
in een onderhoud met een correspondent
van The Times,de beschuldigingen tegen Stan
ley iu hoofdzaak bevestigd, ook de geschiede
nis van den moord op het negermeisje.
Da waarschijnlijkste verklaring van de
in het kamp bedreven gruwelen is nog, dat
de ongelukkige officieren door ellende en
outberingeu en den omgang met zieken en
wilden krankzinnig ziju geworden.
De Emin-Commissie plaatst in de En
gelsche bladen een brief, waarin zij tegen
spreekt dat zucht naar wiust of roem haar
drijfveer voor de uitzending van Stanley
zou geweest zijn. Zij brengt dien reiziger
lof voor zijn belangloos werk.
De rechtbank der Queen's Bench heeft
yerklaard, dat er geene aanleiding bestaat
om Castioni aau Zwitserland uit te leveren,
de vijl Rossi's dood gedurende eene staat
kundige omwenteling plaats had. Castioni
zal hedeu iu vrjjheid worden gesteld.
Generaal Boulanger heeft Jersey ver
laten en is te Londen aangekomen.
De Zwïtserscha Bondsraad heeft aan
den Nederlandschen Raad van State zijn
diep leedwezen betuigd over het instorten
van den Koning eu zjjne oprechtste wen-
scheu doen overbrengen voor diens spoedige
volkomens genezing.
Ondanks alle inspanning aan de ver
schillende Italiaausche miuisteriëele depar
tementen om bezuinigingen in te voeren,
blijft er nog altijd op de begrooting voor
1891 een tekort van minstens 80 millioen,
zoodat werkelijk geen andere uitweg moge
lijk schijnt dan nieuwe belastingen. Eu er
wordt reeds zoo geklaagd over den schier
oudragelijken belasting-druk.
Iutusschen heeft de Heer Luzatti, die ge-
no8tnd wordt als aanstaand Minister van
Financiën, in eene, te Padua gehouden rede
voering bezuiniging bet eenige gezonde mid
del genoemd om uit de moeilijkheid te ge
raken. Eene staatkunde van zuinigheid is,
nevens die des vredes, eeue dringende nood
zakelijkheid.
naar de kleine logeerkamer gesleept en daar
tegen den muur gezet.
Drie weken gingen voorbjj. Tante Sigorel was
en bleef bij haar neef. Zij zorgde voor zjjne kleine
huishouding en hielp hem waar hij hulp behoefde.
Tante, zeide lig op zekeren dag, gij moet
u hier niet altijd opsluiten. Waarom gaat gij niet
eens uit. Er zijn hier vele bezienswaardige ge
bouwen: de kerk, het kasteel en het arsenaal, en
bovendien is er een fraai standbeeld van Guten
berg.
Stil! antwoordde de oude vrouw, om al die
dingen geef ik niets. Ik blijf veel liever tehuis.
Ondanks haar rustig, vreedzaam leven, was er
iets dat daar als een looden wicht op het hart
lag, en dat was de tegenwoordigheid van de dood
kist. Wat zou zij met dat voorwerp beginnen?
Hoe zou zij het kvvjjt raken? Eiken avond ble
ven, voor dat zij in haar bed stapte, hare blikken
aan de roode kist vastgenageld, die er bij het
twijfelachtige flikkerlicht der kaars akeliger uitzag
dan ooit; en wanneer zij des morgens ontwaakte,
grjjnsde voor alles de griezelige lijkkist haar aan.
(Slot volgt.)
