NIEUWE
No. 1625
Vrijdag 12 December 1890
5de Jaargang.
Dc katholieke pers.
li l) 1 'S' E N L A l».
Een Les.
ARIE
ABONNEMENTSPRIJS
Pat 3 maanden voor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen iu Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,08
Dit blad verschjjnf
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUEEAfT: St. Janstraat Haarlem
TlEJsDRJf:
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels 30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contaut;
Advertentie n worden uiterlijk 11 a a n d a g-, Woensdag-
en V r ij d a g-a rond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: kübiE SS 1,A USE Y.
„Mijn beste, de waarheid voor alles Ik ben
meer in aanraking gekomen met portiers en s'ot-
bewaarders dan met de kasteelheeren, maar ten
slotte, hoe arm, hoe onbekend ik ook ben, men
heeft mij toegestaan om alles te bezoeken... be
paald alles dit is boveudien een zaak,die men
in den regel niet weigert
„Hoe komt het dan dat Mijnheer de Vernes?"
„Dat is zoo sinds zijn huwelijk. Vroeger liet
men de oude zalen aan de toeristen zieD, zelfs
al was de kasteelheer aanwezig. Tegenwoordig is
het kasteel alleen te zien als mijnheer en me
vrouw weg zijn. Overigens is er niets bizouders
te kijk, alles is ten onderste boven gegooid, ver
nietigd; men heeft mij alleen gesproken van eenige
gothieke ornamenten,van een antieken schoorsteen
ondersteund door cariatiden en een plafond waar
van de gebeeldhouwde pilaren op kantwerk ge-
jjjken.
De pers is een machtig wapen, maar vaak
moeilijk te behandelen. Gelijk alle wapenen
kan het al te gemakkelijk gebruik worden
voor geweld en het dieut vaak meer het
kwade dau het goede. Het kwetst dikwerf
zelfs hen, die er gebruik van maken.
Indien het waar is, zoo schreef' indertijd
het Journal de Romedat de Kerk nood
zakelijk moet kunnen bescbikken'over ver
dedigingsmiddelen tegen de gevaren, welke
haar bedreigen, volgt daaruit niet dat hare
polemisten iu alles de tactiek hunner vij
anden moeten volgen. De natuurlijke wa
pens van de apostelen der revolutie zijne
beleedigingeu, laster en geweld.
Deze kunnen onze wapens niet zjjn.
Voor den Katholieken schrijver zijn de
eenige, goedgekeurde wapenen die, welke hij
in het arsenaal van het geloof, de weten
schap en de gejoude wijsbegeerte vindt.
Den haat, die da Kerk van alle kanten
bestookt, zal hjj zegevierend beantwoorden,
niet door een zelfden haat, ruaar door de
liefde. De liefde is het waarlijk onoverwin
nelijke, Christeiijke wapen.
Dat is het weiktuig onzer kostbaarste ze
gepralen. Door de lieble heeft Christus ge
zegevierd over het heidendom. Door de
wonden, die de revolutie heeft geslagen, te
genezen, en niet door er nieuwe bij te voe
gen, zal de Kt.rk baar wettigen invloed te
midden der moderne beschaving terug ver
krijgen. Wij zijn eer geneesheeren dau sol-
dateD. Moeteu wij te onzer verdediging ten j
strjjde trekken, laten wij er dau als Caris-
tenen heengaan.
Eerst iu' onze eeuw heeft de periodieke
pers de ontzaglijke macht veroverd, welke
zjj uitoefent op de leiding dor Regesringen
en den gaug der maatschappij. Door de
pers voortgeplant, hebben de denkbeelden
hunne uitbreulingskracbt vertienvoudigd.
Is deze groote verspreiding door do pers
bewerkstelligd, goed of kwaad? Het schijnt
dat de goddelooze revolutie er het best ge
bruik vau heeft kunnen maken om de aan
zich zeiven overlaten geesten te mi leiden.
De aantrekkelijkheid van bet kwaad is groot,
en heeft men eeuwaul het wettig gezag
verworpen, dan wi! men geene an dere raad
gevingen ontvangen, dan die da driften vleien
eu de begeerlijkheid prikkelen.
Het kerkeljjk gozag stelt tegenover de
plaag der slechte boeken, de censuren der
Congregatie vau onderzoek, die aan de Ka
tholieken de dwaling aantoont tegen het
geloof of de rechte rede. Maar hoe te voor
zien iti het kwaad, door de slechte nieuws
bladen aangericht, welke dagelijks bij mii-
lioenen verspreid worden, overal doordrin
gen, iu aller handen vallen, als van zelfs
ieder onder de oogen komen? Een schip,
dat de pest aanbrengt, wordt ouder qua
rantaine gesteld; men kan voorzorgen ne
men tegen de menigte schadelijke kiemen,
welke de lucht medevoert; men kan de
FE DILLE T O A'.
Yerolg en slot.)
slechte werking vau een boek beperken,
maar 't is zeer moeilijk te waken tegen
de verspreiding der slechte nieuwsbladeu.
Da Regeeringen zijn maar al te vaak ge
dwongen de teugels los te laten en zich
te bedieueu vau die salscbe eu leugenach
tige vrijheid, de vrijheid der onverschillig
heid genaamd. Indien dë Vorsten met al de
middelen waarover zij beschikken, de aan
slagen niet kunnen onderdrukken der dag
bladen, die hunne tronen ondermijnen, hoe
zou dan het Pausdom, beroofd van alle
stoffelijke macht, de godsdienst, en de maat
schappij kunnen verdedigen? Welk genees
middel is er tegen de slechte pers, teuzjj
de goede?
Het steunen der goede pers n dus een
ernstige plicht, zoo gaat het Journal de
Rome voort. Het is het verlangen ook vau
den H. Vadar.
Het doel der Katholieke pers is: De vol
keren iu te lichten omtrent de rechten van
den H. Stoel; de vrjjheid der Kerk terug
te eischeu voor htfar Hoofd en de ledeu,
tegenover de revolutiounaire en godlooche
nende tirannie; de beginselen vau denCkiste-
ljjfeen Staat te stellen tegenover de begin
selen vau het herlevend heidendom; de waar
heid bevestigen tegenover leugen; den mach
tigen aantooueu, dat zjj zwak zijn zonder
Gods hulp en den zwakken dat zij sterk zijn
door de bescherming Zijner Kerk; het recht
huldigen tegen de macht; mede te werken
aan de weldadige werking van het Paus
dom iu zijne betrekkingen mot de Staten;
de leugen en lasteringen wederleggen; deri
Christeljjkon geest te doen booren te mid
den der moderne maatschappij; tot God de
vorderingen der hedendaagsebe wetenschap
terug te brengen. Dat is bet uitgestrekte
veld waarop de Katholieke pers moet werk
zaam zjju.
Maar zal zjj aan haar doel iu alle op
zichten kunnen beantwoorden, dari moet zij
ook stoffeljjk en geestelijk gesteund worden,
door allen, die het ivel- meenen met Kerk,
Staat eu maatschap; ij. Haar groei en bloei
moet bevorderd worden. Geen offer moest
in dit opzicht te zwaar schijnen omdat de
verspreiding van goe ie lectuur een zedelijk
liefdewerk is. Paus Pius IX getuigde, dat
»de liefdadigheid niet altijd beoefend wordt
door aalmoezen, maar ook door goede lec
tuur. Ea deze uitspraak wordt bevestigd
door de woorden van Paus Leo XIII: »de
godsdienstige pers is in onzen tijd volstrekt
noodzakelijk voor de verdediging der Kerk.»
De godsdienstige pers is derhalve oen liefde
werk en zij verdient dus te worden onder
steund en begunstigd opdat zjj de mededin
ging der ongelnovige pers zegevierend kan
doorstaan.
De Katholieke pers heeft de overtuiging,
dat zij de waarheid aan hare zijde heeft,
en daarom strijdt zij met vastberadenheid
den Gode welgevalligen strijd. Om dien kamp
evenwel voort te zetten heeft zjj den steun
noodig van hen, wier belangen od rechten
„Was het Mevrouw de Vernes,die wij daar aau
een der vensters zagen?"
„Mevrouw de Vernes, gedroomt, het was het
kameuiertje maar.//
//Best mogelijk/Ie koude noordenwind deedmjju
oogen tranen en in heb zoo half en half een vrou
wengestalte meenen te ond rscheiden
Lodewijk glimlachte spottend.
//Mijn waarde", zeide hij ironisch, „Mevrouw
de Vernes is geen vrouw, het is een klein af
godje, of minstens een schepseltje van een geheel
bizonder en zeer zeldzaam maaksel
//Zoo werkelijk? Een beetje poppetjesachtig, niet
waai?
„Een beetje! Ik zegje, dat zij meent, van ander
klei te zijn gevormd dan wij arme plebejers."
//Is ze mooi?"
//Nu, ze is niet leeljjk.//
//Itijk
„Ja, vrij rijk, vermogend genoeg maar niet
tegenstaande dat, zou ik haar niet hebben willen
trouwen, als men haar aan mij had gepresenteerd,
dan zou ik ronduit gezegd hebben: //Dank u, veel
te dure waar." Dat kleine wijfje daar, mijn bes e
jongen zal haar man nog ruïueeren.//
//Loop heenl"
zij verdedigt, want zij kan dan alleen vrach
ten van haar wetk oogsten, wanneer zjj
bulp en medewerking ondervindt bjj de ver
vulling van hare belaugrijke taak.
Moge zjj te allen tjjde dien gewenschteii
steun iu ruime mate ondervinden!
Gelijk wij reeds in ons vorig nummer
hebben medegedeeld is de Groothertog eu
zijn gezin te Luxemburg aangekomen en
met, warmte ontvangen.
Vóór het afleggen van den eed, bracht
de Groothertog hulde aau wijlen den Koning,
d e bet land gelukkig, voorspoedig eu onaf
hankelijk maakte. De dankbaarheid van eeu
vrij volk zoo zeide de Groothertog is
eeue belooniug voor den Koning en eene
hs voor mij eu mjju zoon. Het volk zal
de nagedachtenis des Kouiuga in eere hou
den. Ik ken de plichten, welke de grond
wet mij oplegt. Om die vervullen, zal ik
trachten het vertrouwen der bevolking te
behouden. Ik bid God, dat, hij den baud
tusschen Luxemburg eu mij zegene.
Daarna legde de Groothertog* den eed af.
Verscheidene Be gisebe bladen vei-
tnelden een gerucht, dat de mogendheden
tut He Nederlandsche Regeering eene ge-
zamenljjke nota zouden richteu naar aan
leiding van het verzet der eerstgenoemde
tegen het heffen van invoerrechten in den
Co u go-staat.
Bij den Duitschen Bondsraad is eene
keizerlijke verordening ingekomen, volgens
welke, op grond van de wet op de voedings
middelen, net vervaardigen en verkoopeu
van werktuigen tot het maken van kunst
matige koffieboouen moet verboden worden.
Deze aangelegenheid heeft, da Rageering reeds
langen tijd bezig gehóuden.
Met het oog op de naderende confe
rentie tot schoolhervorming hebben de 837
hoogleeraars van al de faculteiten der Bar-
lijnsche universiteit, tot den Minister van
ouderwijs eeue verklaring gericht, waarbij
zjj in liet belang van het academisch onder
wijs er tegen opkomen, dat er opdegym-
nasiën aau hst ouderwijs, iu verband met
de klassieke oudheid, feitelijk afbreuk zou
gedaan worden.
De indiening van eeu wetsontwerp
bjj den Bondsraad, tot wijziging der wet
geving op den alcohol wordt tegemoet ge
zien.
De socialistische groep in den Rijks
dag h'. eft tot hare bestuurders de Afge-
>dtn Bdbel, Meister en Singer gekc-
va,
zen.
De Vereeniging voorchristelijke volks
beschaving keelt op haar adres aau den
Keizer, betreffende Zondagsrust bjj post-,
telegraaf- eu spoorwegdienst, ten antwoord
ontvangen: lo. dat de post- en telegraaf
dienst op Zon- en feestdagen reeds zoover
is beperkt, als met het oog op het alge
meen belang maar eenigszins mogelijk is;
„Neen, en dat zal zou heel lang niet duren.
Zij heeft een allerbespottelijkste opvoeding gehad...
Wat zij het beste kent, (iat is haar fortuin ver
kwisten."
„Is zij koopziek, verkwistend."
//Dat kan ik juist niet zeggen, ten minste
hier buiten kan zij geen o erdreven uitgaven
hebben, maar bij haar aan huis wordt alles zoo
over den balk gegooid, dat bet de spuigateu
uitloopt. Als huishoudster beteekent zij nie's, uie-
mendal. Praat er niet van om de boden na te
gaan, te onderzoeken of zij eerlijk zjjnofzebun
loon verdienen. Zij zou je mooi bedanken. Zij zou
denken, dai zoo iets veel te min was voor baar.
Ik heb haar vergeleken bij een afgodje, maar het
is eigenlijk een echte godin, een versierde was
sen pop, zjj ziet niets/hoort niets, bemoeit zich
met niets."
„En haar man laat haar begaan?"
Lodewijk trok de schouders eens op.
„De arme man. Wat wilt ge dat hjj zal zeggen.
Hij is bjjna gek van verliefdheid. Hij ziet wel,
dat zij niet genoeg fortuin heeft om als een prin
ses te leven, en zich volstrekt niet met. het huis
houden te bemoeien; maar hij durft haar niet op
haar merk te zetten. Hij maakt wel eenige op-
2o. dat hjj.de spoorwegdiensten reeds de noo-
dige regeling bestaat om de beambten eu
werklieden op Zou- eu feestdagen zooveel
mogelijk in staat te stellen aau de gods
dienstoefening deel te nemen en hun verder
gelegenheid te geven tot rust eu ontspan
ning; maar dat er tegen eene verdere uit
breiding der Zondagsrust ernstige bezwaren
bestaan en zij onder de bestaande omstan
digheden onuitvoerbaar zou zijn.
Ia de Ierscbe kerken is jl. Zondag
het document der Aartsbisschoppen en Bis
schoppen voorgelezen, waarbij wordt ver
klaard, dat Paruell niet langer waardigis
aan het hoofd der nationalistische partjj te
blijven. Op verschillende plaatsen zijn door
Geestelijken redevoeringen iu denzelfdea
geest gehouden.
Paruell vertrok naar Ierland, om zjjue
zaak bij bet volk te bepleiten. Hij zal ach
tereenvolgens te Dublin, Limerick, Cork eu
Waterford ledevoeringeu houden. Het is te
vreezen, dat de gewezen Leader daarbij nog
veel indruk op de gemoederen maken zal
en een groot deel der bevolking op zjjne
zijde halen. Paruell is een buitengewoon
spreker en de diensten, door hem aan de
Iersche zaak bewezen, kunnen niet op ten-
maal worden vergeten. De gevoelens te
zynèn aanzien schijnen derhalve in Ierland
verdeeld te zijn. De meeste Iersche afge
vaardigden, die naar Amerika gingen, heb
ben geweigerd verdere bijeeukomsten te
Chicago eu elders bjj te wonen en zjja naar
New-York teruggekeerd. Van daar zullen
zij weldra naar Engeland terugreizen. Dil
lon en O'Brien, die voor den Engelscheu
strafrechter naar de Ver. Staten gevlucht
zijn, zullen waarschjjnlijk naar Parjjs ver
trekken, ten einde zich zoo dicht mogeijjk
bjj hunne collega's te beviuden. Eeue de
legatie' der ant'-Parnellisten zal daar met
hen komen confereeren. Alle Iersche afge
vaardigden, die thans in Amerika toeven,
hebben hunne instemming betuigd met de
verkiezing vau den Hoer Mac Cartby tot
leider der partjj. Alleen de Heer Harrison
maakt hierop eeue uitzondering. De Iersche
afgevaardigden zjju thans verdeeld in 51
anti-Parnellisten eu 31 Parne'ilisteu. De
eersten brengen een eigen fonds bijeen, de
wijl Parnell bei Parjjsche iouds van 20.000
ponden sterling voor zijne eigen groep be
houdt. De Mac Cartisteu zjja verder voor
nemens een eigen blad uit te geven, waar
voor reeds een waarborgkapitaal van 30,000
pd. at. bijeen is. Men wil daardoor den in
vloed van hst parneüistiscke Freeman's
Journal» breken.
Intusscuen gaan Paruellisten en anti-
Paruellisten in het Lagerhuis nog broe-
derljjk samen. In de eergisteren door het
Lagerhuis gehouden zitting was aan de orde
de twei de lezing vau het ontwerp tot op
richting van een afzonderijjk departement
voor iandbouw-aangblegenheden in Ierland.
De Heer Hwaly stelde de verwerping voor.
Het outwerp werd echter met 191 tegen
merkingen en geeft baar wel eens goeden raad,
maar Mevrouw wordt boos eu bjj strijkt de vlag...
Maar daar is een beambte.... Hoor eens vriend,...
ik wou je iets vragen, man."
De beambte naderde, luisterde tos, beloofde
wat men van hem verzocht en de twee reizigers
verwijderden zich, even luid sprekend als zjj ge
komen waren.
Het was hoog tijd. Mevrouw da Eaventine kon
zicli niet langer meer inhouden. Zoodra zjj ver
dwenen waren, richtte zij zich statig op.
//Wat eeu uitschot!" zeide zij mat diepe min
achting.
u Welk een les\" fluisterde Cecile beschaamd.
„Wat belief, nichije Ge noemt zoo iets een los!"
„Ja, taute, en met Gods hulp, zal ik er partjj
van trekken.//
Goede wil is een groot best ding, soms is het
alles wat de barmhartige Voorzienigheid van som
mige arme menschen vraagt. „Vrede den menschen
van goeden wil, zongen de Engelen te Bethlehem.
//Help u en God zal u helpen," zegt de wijsheid
der volkeren. Me/rouw de Vern, s heeft een goe
den wil. God zal verwachten wij, haar pogingen
zegeneu en het huishouden van Cecile zal ge
lukkig zjju..,. ala tante naar kuis gaat.
