BlNMKMLAm).
len der kerkelgke goederen te verwereld
lijken, m.a, w. in te palmen.
Het beginsel van arbitrage, als mid
del om een conflict tusschen twee Staten te
voorkomen, zal nu weder worden toegepast
op een geschil over de grenzen, dat Portu
gal en de Congo-Staat verdeeld houit.
Eerst scheen het alsof Portugal enkel de
tusschenkomst, de bemiddeling van Z.H. den
Paus aanvaardde; het blijkt nu echter uit
eene mededeeling van de Tempsdat Por
tugal zich aan eene uitspraak van den Paus
zal onderwerpen. Die interventie is nu in
een scheidsrechterschap omgezet.
Toen de Paus een vorig maal als arbiter
optrad in een moeilijk conflict dat over
de Carolinen-eilanden tusschen Duitschland
en Spanje bracht hij de zaak tot een
gelukkig en voor beide partjjen bevredigend
einde. Het is te hopen dat dit ook thans
weder het geval zal wezen.
't Ware te wenschen dat internationale
quaestiën steeds langs dien vredelievenden
weg tot eene joplossing konden gebracht
worden.
Maar wij deden dat vroeger reeds uit
komen tot hiertoe werd het middel van
arbitrage eigenlgk alleen gebezigd in die
gevallen, waarin geen der partijen de zaak
door het zwaard wil doen beslissen.
De gevaarlijke tegenstellingen, welke tus
schen de groote machten te betreuren val
len, zullen, helaas! niet door scheidsrechters
worden uit den weg geruimd.
Toch moet elke stap, hoe bescheiden
ook, op den goeden weg der arbitrage, iu
den aangeduiden geest, met warmto worden
toegejuicht.
De kleinste lichtstreep kan den komenden
dag aankondigen!
De Agence Havas verneemt uit Bua-
nos-Ayres, dat het eskader van Chili in
opstand is gekomen, maar het leger den
President getrouw blijft en de bevolking zich
rustig houdt. De staat van beleg is afge
kondigd en krachtige maatregelen zijn ge
nomen om den opstand te onderdrukken.
Naar luid van berichten uit Teheran
heeft de Perzische Regeering den anti-En-
gelschen agitator Sueik Jamaleddin het land
uitgezet.
Staten-Generaal.
GEMENGDE BERICHTEN.
De Rijksveearts van Haarlem-
Tabak en de dieren.
Liberale theorieën. Br was een tijd, dat
men dweepte met het gezegde: //De vrije Kerk
in den vrijen Staat//. Dit gevleugelde woord vond
zelfs onder de Katholieken, de oppervlakkige na
tuurlijk, aanhangers en verdedigers. De huichel
achtige verkondigers van deze nieuwigheid voor
spelden heil en zegen voor de Katholieke Kerk,
vooral, indien zij dien weg opwilde, zou de Paus
machtiger worden dan ooit een Stedehouder van
Christus op aarde was geweest. Hij zou vrij, vol
komen vrjj zijn op geestelijk gebied en bevrijd
van al de beslommeringen eener wereldlijke sou-
vereiniteit.
Met geweld werd den Paus zijn wereldlijk ge
bied ontnomen. De rooverregeering nam alles voor
zich. Om zich voor de beele wereld een glimp
van billijkheid en rechtvaardigheid te geven, be
weerden de vorstelijke rooiers slechts te gehoor
zamen aan den onvermijdelijken drang der om
standigheden, Italië wilde een zijn. Om de Katho
lieken te paaien, maakte men eene waarborgwet.
Als geesteljjk opperhoofd der Kerk zou de Paus
volkomen vrij zijn. In het Vaticaan zou hij als
onbeperkt wereldlijk vorst heerschen.
Hoe is men deze beloften, gesanctionneerd door
eene waarborgenwet, nagekomen?
De Paus te Rome is niet eens vrjj in zjjne
briefwisseling. Het vrije beheer in het Vaticaan
heeft men hem ontnomen. De Kerk geniet te Rome
geene vrijheid van onderwijs. Zij is niet eens vrjj
in hare tucht. Zij is niet vrij over de Geestelijke
Orden. Zelfs de vrijheid om over hare rechtmatige
bezittingen te beschikken, beeft men baar ontno
men. Erger nog, men heeft haar de rechtmatige
bezittingen, die aan de gezamenlijke Katholieken
van den heelen aardbodem behooren, wederrechte
lijk ontnomen. Zjj bezit geen anderen waarborg
voor hare vrijheid, dan die, welken hare meest
verwoede vijanden haar slechts zoo lang gunnen,
•ls zij dit voor de ten uitvoerlegging van hunno
helsche plannen goedvinden.
En deze plannen zjjn?
«Om met de steenen van het Vaticaan den
tempel der geëmancipeerde Rede op te bouwen.//
Zoo luidt woordeljjk de circulaire van het Groot
Oosten van het Tiber dal, uitgevaardigd voor de
verkiezingen dd. 10. October 1890. (F. W
De Katholieke Kiesvereeniging Hecht voor
Allen te Nijmegen, heeft in hare vergadering van
jl. Maandag de volgende motie aangenomen:
//De Kath. Kiesvereeniging Recht voor Allen
te Njjmegen, overtuigd, dat, ofschoon het openlijk
uitspreken van meeningen omtrent gewone regee-
riugszaken door Kiesrereenigingen onvoegzaam en
verderfelijk is, acht het niet iu strijd met het
algemeen belang, maar passend en nuttig in zaken
als de ons land bedreigende, noodlottige legerwet,
die doelloos de vrijheid aanrandt en onbereken
bare financiëele schade met nieuwe lasten na zich
sleept, hare afkeuring uit te spreken en daartegen
ten ernstigste te protesteeren.
Zjj is van oordeel, dat de Katholieke Afgevaar
digden gehouden zijn zich tegen de legerwtt te
verzetten met al de middelen en op alle wijzen,
die de landswetten toelaten, en, vertrouwen stel
lende in het beleid der Katholieke Afgevaardigden
gaat zij over tot de orde van den dag.//
Naar wjj vernemen, zal eerstdargs eene wij
ziging worden gebracht in de indeeling van het
geneeskundig staatstoezicht voor Noord Braba- t,
Zeeland en Limburg. E°n gedeelte vau Noord-
Brabant zal bij Limburg, en een ander gedeelte
bjj Zeeland worden gevoegd, en in verband hier
mede de tegenwoordige Inspecteur van Zeeland
naar Limburg worden overgeplaatst.
Haarlemmermeer, 13 Jau. Vrjjdag jl. is men
eindelijk begonnen om versch water in de Haar
lemmermeer te laten, dat, zoo niet te laat, dan
toch hoog noodig was.
Algemeen is men bevreesd, dat de meeste visch
dood is, hetgeen helaas, weinig bemoedigend is
voor de pachters van het water, die jaarlijks groote
sommen voor het visch water betalen.
Dat die vrees niet ongegrond was, bleek dezer
dagen, toen men uit sommige bijten visch iu
plaats van water schepte, waarvan de meeste reeds
dood waren.
De Tweede Kamer kwam jl. Dinsdag-namiddag
te 3 uur bjjeen tot regeling der werkzaamheden. Zij
besloot Donderdag te beginnen met de nog aanhan
gige begrootingshoofd&tukken ea daarna de Steden-
wet en het ontwerp betreffende de mailvaartcontïfce-
ten te behandelen. De heer Tak Van Poortrliet
heeft eene interpellatie over het Congo-tractaat
aangekondigd.
In CaliforDÏë, den weg naar San-
te-Cruz, te San Jcsup, bestaat een hotel, zooals
cr zeker in geheel de wereld er geen twee zijn.
Daartoe is een getal van dia reuzenboomen, welke
men in dat gedeelte van Amerika vindt en waar
van de stam bijna altijd hol is, ingericht.
Ia een ervan, omtrent 7 meter in omtsek,
bevindt zich het outvangsalon; twee andere hoo
rnen van omireut dtzellde dikte, dienen tot groote
eet- en rookzaal. Een twintigtal andere, van
kleiuere afmeting, dienen tot slaapkamers. Het
geheele hotel is op de geschiktste wjjze gemeu
beld.
Is er dan geen plek op de wored waar
men vrij blijft van de influenza? Totnog-tee meen
de man, dat het hart van Afrika niet door de
influenza was veroverd, maar daar schrijft nu de
Engelsche consul te Mount Zomba, aan de Shiré
dat de influenza daar zeer heftig heeracht en on
der blanken en zwarten, jongen en ouden groote
verwoestingen aanricht.
Zal de mensch ooit kunnen vlie
gen? Deze «raag heeft onlangs de Heer O. Lilien-
thai voor eene vrreeniging tol bevordering der
industrie in Duitschland besproken en bepaald toe
stemmend beantwoord. De waarneming van het
vliegen der vogels leert, zeida hij, dat er me
chanische middelen moeten zijn, waardoor men vrij
en sDel door de lucht zal kannen vliegen. Men
kan zich het vliegen zoo voorstellen, dat de vleu
gels door de beweging in de lncht krachten op
wekken, die opheffend werken. Deu grootsten
invloed op de grootte dier htffeuda kracht heeft
de vorm, d. w. z. de kromming var. het gebogen
vleugelvlak. Bij eene si elle vlucht, als de vogels
onder ten zeer sehtrpon hoek de lucht doorklie
ven, vertienvoudigt die welving de dragende
kracht.
Het beste middel om de vrije vlecht te bevor
deren is natuurlijk de wind zelf. Bij goed vlie
gende vogels spsart hij den vleugelslag uit en
stolt hen iu staat op de lucht te drijven. Ieder
heofc wel eens een vogel bewegingloos in den
lucht zien staan, slechts du en dan met eene kleine
draaiende beweging zich richtend r.a«r den wind.
Dit wordt daardoor verklaard, dat de gemiddel
de werking var. den wiud hetzelfde resultaat
heeft als een lichtstroom, die zwak stijgt, onder
een hoek van 3o. Op grond vaa deze beschou
wingen moet de mogelijkheid voor den meuech
om te vliegen worden erkend. Het is slechts een
zuiver mechanisch probleem. Doch om hei op te
lossen zullen door proeven nog een groot aantal
gegevens gevonden moeien worden, die a's basis
kuunen dienen voor eene wiskunstige wetenschap
pelijke behandeling.
Ook in het zuiden Tan Europa heeft
da winter streng geheersch'.
Te Nimos o. a. daalde op 11 Januari de ther
mometer tot 9 graden onder nu).
De spoorweg- maatschappij ParijsLyonMid-
dellaniisohe Zee laat warmen wijn aan haar be
ambten uitdeden.
Te Beaucaire is de Rhö ie dichtgevroren. In het
geh^rsla departement is de koude ondragelijk.
Van Pontarlier werdt getdegrapheerd, dat het
spoorwegverkeer in die streken is gestremd. De
treisen blijven iu de sneeuw steken.
Als eene merkwaardige bizonder-
beid uit de behrndding vaa een longlijder naar
Koch's methode deelt ds Beilijneche arts Saats
het volgende mede:
//Een Barlijr ch fabrikant waa onder mijne be
handeling gekomen wegens begin van longtering;
geconstateerd wtrd de aanwezigheid van tuber
kelbacillen iu hut speeksel eu de iuspuiti gen met
Koch's lymplte gaven duidelijke reactie, hoewel
zo.der hevige koorts. Daarentegen ontsloud drie
of vier uren na elke inspuitir g sterke prikkel tot
hoesten met vermeerderde süjmafscheiding. Vier
uren na de 13de inspuiting hoestte de patiënt bij
eene heviga hoestbui een beentje op, (IVü can~
timeier lang, lVs breed, 3/r dik en puntig aan eene
zjjde), dat hij zich nu herinnerde een jaar
of anderhalf geleden in de keel te hebben voelen
schieten.//
Te Cherbourg heeft Zaterdag
middag een korporaal in scherts eu geloovende
dat het wapen nitt geladen was eene revolver af
geschoten op een sergeant, die terstond dood
neerviel. De ongelukkige dader is van wanhoop
krankzinnig geworden.
De man, die te Groningen vier
zijner kinderen onverzorgd had achtergelaten, is
te Rotterdam door de politie aangeho' den, op
grond dat de arrondissemeuts-rechtbank te Gro
ningen rechtsingang met bevel tot gevangenneming
tegen hem had verleend.
Hij is ter beschikking van de justitie naar
het huis van bewaring overgebracht, ten einde
naar Groningen te worden getransporteerd.
In de dagbladen kwam dezer da-
gen de volgende advertentie voor:
35 franks per week .worden in Holland aan
geboden aan Heeren en Dames met Schrijven,
gemakkelijk Copiëorwerk bij zich aan huis.
Brieven aan deu directeur van het Journal des
Travailleurs, 9 Rue Say, te Parijs.
Iu verband hiermede schrijft de Uaagsche Ct.:
Het kwam ons zoo vreemd voor, niet alleen dat
er met gemakkelijk kopiëerwerk zooveel geld zou
zijn te verdienen, maar ook dat men daarvoor uit
Frankrijk liefhebbers zou moeten gaan zoeken in
Nederland, dat wij besloten, de zaak eeis nader
te bekijken.
Er werd daartoe op de advertentie geschreven,
en per keerende post ontving de aanbieder eene
gedrukte circulaire, waarin werd verteld, dat men
met het aangeboden wtrk, eenige uren daags schrij
vende, minstens f 20 's weeks kon verdienen. Da
35 franks waren das al 45 geworden. Maar
er volgde eene kleine voorwaarde:
«Indien gij geneigd zijt, u met dezen arbeid te
belasten, zend ons dan ommrstaande verklaring
terug met een postwissel van 3 fr. 60. en binnen vijf
dagen daarna zult gij, met onze instructies, het
noodige materiëel ontvangen om uw werk te be-
gicnen.
«Die som vertegenwoordigt de waarde van die
bezending en hare frankeering, en zal u hij da
eerste betaling worden teruggeven, terwijl het werk
telkens op uwe aanvrage zal worden aangevuld."
Prachtig mooi, niet. waar! Minstens 20 gld. in
de week met enkele uren daags Vopiëoree: eu dit
maar dadelijk voor iedereen, die 3 fr. 60
overzet dil
Doch! die 3 fr. 60, daar konden we ons nog
maar niet overheen zetten. En we schreven nog
eens naar Parijs, nu naar iemand, die ambtshalve
op dergelijks zaken een goeden blik hteft. Het
antwoord luidde:
//Het individu, dat de aanbieding doet, is vol
slagen zonder middelen. Zijne aanbiedingen zijn
even onvertrouwbaar als onuitvoerbaar. En men
zal dus verstandig doen, zich van elke relatie met
hem te onthouden, met name het zenden van geld,
dat moet worden tenggegeven.//
Het scheen ons plichtmatig, aan deze informatie
openbaarheid te geven, ter inlichting van goed-
geloovigen, die op dergelijke advertenties mochten
schrijven en er misschien hun goede f 1.70 aan
zouden wagen als er dan van //wagen// sprake
kan zijn.
Eene 22-j arige jonge dame, de oud
ste dochter van zekeren Heer Schultz, wonende te
Totteiham, is jongstleden Zaterdag op treurige
wijze om het leven gekomen. Des ochtends kwam
een winkelbediende in gezelschap van een grooten
hond orders halen voor de benoodigdhtden voor
dien dag. Toen de dienstbode do deur geopend
had, drong de hond naar binnen en liep ten der
kamers binnen waar de jorge dame zich bevond.
Eensklaps viel de houd op het meisje aan en
verscheurde haar letterlijk voor dat, op het gegil
der ongelukkige hulp kon komen opdagen.
Een in der haast onlbodea dokter kon slechts den
dood van Mejuffrouw Schultz constateercn. Het
88Dgtzioht waa tevens met brandwonden bedekt,
zoodsti men vermoedt dat de jonge dame voor het
vuur zat, toen de hond op haar aanviel en dat
zij met het aangezicht voorover is gevallen.
Uit Baarn wordt gemeld: Maandag
heeft de Heer V. met echlgenoote en nog drie andere
perroaen een zeer meikwaardigen en zeldzamsn
tocht ondernomen. Hat gezelschap bracht namelijk
per arrufkde een btzoek aan Msrkeo.
Om kwart voor 9 uren ging msn de Eem af naar
de Zuiderzee, om verder op het kompas de reis voort
te zetten. Dat men echter nog al een weinig nit den
koers is geraakt, bewijst wel dat men eerst te 3 uren
tot verbazing van de Markers den zeedijk overstak
en dwars over het eiland heen op de Go j.dzec aan
hield naar Monnikendam. O er Broek en Sehauw
zette rnon de reis voort tot Buiksloof, waar hst paard
en de slede achterbleven, omdat door voortdurenden
dooi het niet raadzaam was, des tocht voort te zet
ten.
De reizigers keerden gisteren-avond per trein in
goeden welstand terug.
De scheepvaart op deTheemsis
geheel gestremd. Sedert 1854 kwam dal niet voor,
Door de administratie van de schut
terij in eene provinciale hoofdstad was een schutter,
wiens //tijd om//, was, reeds herhaaldelijk aangezegd
zijne wapens en kleediiig in te leveren. Hieraan was
echter nooit gevolg gegeven, zoodat na de derde
aanmaning een bode erop lostrok om den schutter
de moeite te besparen en het goed zelf usee te nemen.
AlLs kwam opzijn vragen voorden dag,
de korte jas echter was door moeder de vrouw in een
j»k herschaper; de glimmende kuoop/n waren door
witte beeneu vervangen en roode kraag eu opsla
gen waren mede verwijderd. O/ze schulterijbode
werd dooi de vrcuw dss huizts,dieaiin de waschiob-
be stond, heel kalm ontvangen,en zij toonde zich
hoewel noode bereid om van haar eigoaaardig
klesdingstuk afstard te doen.
Aan den.restaurateur aan het sta
tion der Staatsspoorwegen te Zrvcnaar is opgedragen
aan de conducteurs dier maatschappij bjj aankomst
aldaar warme spijzen te verstrekken gedurende dezen
strengen winter.
Onlangs plaatste een houder van
een hulppostkantoor ia Friesland voor eene welda
digheids-commissie eene advertentie ir. eeDe te Gro
ningen verschijnende courant om aanbiedingen van
eene zeki-re hoeveelheid pondematen vlas. Een pon-
demaat is een oude Fiitsche vlakiemiat (I derde H.
A.) Eenigen tijd daarna ontving de opz/.nder der
advertentie bericht, dat tegen hem proces-verbaal
was opgemaakt wegens het gebruiken van niet bij de
wet erkende maten.
mermeer waatechuwt den landbouwers, na de
schapeD weinig groen in de weide viaden, zij
zich vergasten op coniferen welke men in tuinen
of op ervou vindt en waarvan velen vergiftig zijn.
Reeds zijn enkele dieren aldaar door het eten
daarvan aan de gevolgen bezweken.
Te Windesheim is Zondag-avond
eene kar, bespannen met een paard, en waarin
twee personen, op den overweg door den spoor
trein overreden. O'schoon de sluitboomen voor
den naderenden trein behoorlijk gesloten wareD,
was men toch woest doorgereden. De eerste boom
brak, voor den anderen moest het paard blijven
staan. De kar werd in splinters geslagen, en een
der mannen.de andere was er uitgesprongen
werd over het geheele lichaam erestig gewond;
zijn toestand is zorgelijk.
In den trein had men slichts een lichten schok
gevoeld.
Zaterdag- a Vond is te Arnhem (KI a-
rendai) eene vroaw B. bijna levend verbrand.
Zij viel op de kachel en kreeg zulke ernstige
brandwonder), dat zij naar het stedelijk zieken
huis moest vervoerd worden. Zjj is reeds over
leden.
Te Maastricht zijn Vrjjdag -avond
de reizigers in den omnibas van den rijtuighou-
der K. aan can groot ge/aar ontsnapt. Tusschen
de afsluitboomeu van dan overweg nabij hot spoor
wegstation viel esn d :r paarden op de rails, juist
op het oogenblik dat een trein van Luik kwam
binnenstoomen. Slechts met groote moeite mocht
het den machinist gelukken d'n trein op zeer
korten afstand van de plaats, waar de omoibu3
stond, te doen stilhouden, waardoor oug lukken
werden vo rkotnen.
Het is diezelfde overweg, waarover zoo dik
wijls is geklaagd, en die nog onlaags in de Twee
de Kamer den Heer Schreiaamacher aanleiding
gaf ora daarop de aandacht van den Minister van
Waterstaat te vestigen.
Ten gevolge van de groote massa
gevalien sneeuw is op 10 Januari te Rsggio Emi-
lio het dak der manege ingestort, waar juist in
structie werd gegeven aan o: dsroffleieren van
een artiHerie-regimeut. Twee hunner werden ge
dood, zes zwaar en tien licht gewoed, terwijl van
de paaiden drie werden gedood en twaalf gewond.
De veiling van de renpaarden van
den te New-York overleden bankier Belmout heeft
f296,640 opgebracht.
Als een van de merkwaardigste
tochten, die gedurende dezea winter over het ijs
plaats hadden, mag wel worden genoemd die, welke
werd gedaan door ten zestal mannen vanLeeuwarden,
waarvan drie met huune vrouw er bij. Zaterdag
ochtend vertrokken zij van daar mat eeue met vier
paardeD bespannen slede naar Holwerd, en van daar
ging het naar het eiland Ameland,waar zjj dts namid
dags half 4 aankwamen. De inwoners van het eertts
dorp, Nes, die hau uit de verte hadden zien aanko
men, begroetten hen met groot gejuich. Da oudste
inwoners herinneren zich niet, dat nog ooit zoodanige
tocht ws8 geschied. Het vertrek had plaats don
volgenden dag, voormiddags half 12 en te 6 uur
was het gezelschap behouden en wel te Leeuwarden
terug. Da reis waa niet altijd van gevaar ontbloot.
Som» gingen de pooten der paarden door het ijs, dat
niet overal even dik was, doch zij waren dan snel
'weder bovenop en trokken daarna de slede tr fluks
overheen. Op meer dan éane plaats dreven jjsschot-
sen tot eene belangrijke hoogte opgekruid.
Uit Stavoren meldt men van 12
Januari:
Hed ii onderramen zeven inwoners dezer plaats
den tocht over het ijs der Zuiderzee naar Enkhuizeo,
waar zij, blijkens ontvangen telegram, behouden zijn
aangekomen.
Hoezeer de koude de oodenvan
dagen heeft aangegtepen, blijkt het best uit de
sterf te-statistiek van Londen. In de tweede week van
December was hat getal personen boven de 80 jaren,
in de Engelsche hoofdstad overleden 100; een in
geruimen tijd niet beieikt getal en toch nam de
stoifte iu de drie opvolgende weken voor de mtar
dan 80-jarigen nog voortdurend toe, van 116 tot
142 en 148. Moo kan dus niet genoeg op de oudjes
passen! De influenza komt nog veel te Londen
voor, maarshchts bij uitzondering met doodeljjkeu
afloop. Te Londen had men verleden week 2516
sterfgevallen of 601 boven het gemiddelde cijfer,
waardoor de percentage rees tot 29.7 pi r duizend
inwoners. Dit zeer hooga cijfer wordt vooral door
ziekten «si de ademhalingsorganen veroorzaakt. Er
stierven aan die ziekten 927 personen in de laagste
week, of 417 meer dao het gemiddeld'-.
Er is reeds veel over het riokeu gesc'arsveni
zoowel door voor- als tegenstanders. N et onaar
dig is wat de bekende dierschilder Paul Mryer-
heiar omtrent hel rooken meedeelt. Hij is zelf
een litfheober er van, doch alleen van lichte
sigareo, en meldt het volgende omtrent zijne mo
dellen in den dierentuin.
De gewone bruine beren, schrijft bjj, zijn ware
liefhebbers. Blaast men hij hen rabaksrook door
de tralies, dan komen ze allemaal hun rug en
kop met innig welbehagen tegen de jjzeren stan
gen sohuren, waartusschen de rook doorging. Het
is een zeer vermakelijk gezicht.
Een leeuw stopte ik eens met een boetseer-
heutje een flinke dozis snuif in de neusgaten.
Hij richtte zich op, nieste geducht en ging weer
liggen. Alle geiten, herten, lama's enz. vreten
hartstochteljjk graag snuif, tabak en sigaren. Met
een zeer kwaadaarriigen wilden lama had ik vriend
schap gesloten door hem vaak auuif te ueren.
Eens teen eeoige suldaten hem plaagdec, b upuw-
b'i he-i van onder tot boven en zij riepen lachend:
«Sapperloot, die stinkt naar tabak.// Ook groofc
