NIEUWE
Mo. 1638
Zondag 18 Jannarl 1891
16de Jaargang.
Moderne humaniteit en de
Liefdezusters.
KUITEN LA MD.
ABONNEMENTSPRIJS
fr. p.
ƒ0,85
1,10
1,80
0*03
G en ZATERDAG.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 r
Elke regel meer
SO Casts
i
AGITE MA NON AGITATE.
Koude voeten.
IJHSdlIi (OllllH.
Pei 8 maanden voor Haarlem.
Voor de overige plaatsen in Nederland
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDA
BUREAIT: St. Janstraat Haarlem
ftlNUE
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag-
en Vrgda g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgever.: KiiPPKBSfc 1, AU BET.
Hoe de moderne humaniteit van de Chris
telijke naastenliefde niets weet en niets
weten wil, wordt ons duidelijk bewezen in
Frankrijk en in Duitschland. In laatstge
noemd land mogen alle burgers vrij bunne
werkzaamheden verrichten, bun ambt of
beroep uitoefenen behalve de Jezuïeten. In
Frankrijk is het met de moderne humani
teit nog erger gesteld. Daar is men nog
niet tevTtdsn met den baat tegen de Ordeos-
geestetjjken, daar baat men ook de vrou
welijke persoueu, die voor God loven* en
vol offervaardigheid gedurende hear gansche
leven zich wijden aan den dienst tiet armen,
zieken en ongelukkigen.
Te Parijs heeft men, tot groot verdriet
der zieken, de Liefdezusters uit de hospita
len verjaagd en door wereldlijke verpleeg
sters vervangen. De kosten zijn veel boo-
ger geworden en de zieken worden slecht
verpleegd, zoodat zelfs ougeloovige geoees-
heereu den terugkeer der Liefdezusters ei-
scheu. Zij mogen echter niet teruykeeren,
omdat 'tis ontzettend! de Nonnen,
die zich overal als de Zusters der armen
en zieken hebben doen kennen, met een
stervende over God en de H. Maagd zou
den kunnen spreken. Liever ziet men, dat
de zieken eene behoorlijke verpleging mis
sen, dan dat men hen aan zulk een .ge
vaar» zou blootstellen. Zoover gaat de gods
diensthaat van het liberalisme in de Fran-
sche republiek. Men bewijst er alle moge
lijke beleefdheden aan eene gewetenlooze,
scbaamtelooze moordenares, maar de offer
vaardige beoefeuaressen der Christelijke
naastenliefde worden er schandelik ver
dreven.
De fanatieke, liberale geesten in Frank
rijk •willen echter meer dan de verjaging
der Liefdezusters uit de hospitalen, zjj wil
len haar geheel en al doen verdwjjnen, zij
verlaugen de totale opheffing van de Ka
tholieke Orden in naam der vrijheid,
geljjkheid en broederschap. Alle Orden en
vrome genootschappen in Frankrijk moeten
zoodanig onder de wet worden gesteld, dat
de vijandig gezinde Regeering het in hare
macht heeft ze bionen eenige jaren van
hunne have en goed te berooven en ze van
huis tot huis te verjagen.
In het jaar 1850 telde men in Frank
rijk 895 Katholieke Genootschappen of
vereenigingeu, waarvan 800 voor vrouwen
en 95 voor mannen, met 150,000 leden.
Het vermogen dier vereenigingeu werd door
Gambetta, die de door hem bedrogen werk
lieden met de plundering der kloosters
FEUILLETON.
Het volgende opstel van de hand van Dr. S. Sr
Coronel, ontleenen we aan het Dagblad van Z
Holland en 's Gravenhage. W ij meenen onzen le
zers geen oudieust te doen, het te hunner kennis
te brengen. Het is in deze koude dagen stellig
van actueel belang.
Het huiszittend deel van ons volk gaat een
moeilijk seizoen tegemoet.De winter met zijne natte
en besneeuwde straten weerhoudt een groot deel
der bevolking, waartoe wij onze lieve wederhelften
rekenen, nog meer van de straat, dan des zo-
zomers met mogelijkheid het geval is. De huise
lijkheid is zeker te prijzen, maar zij brengt toch
hare bezwaren mede. Onder deze reken ik de
koude voeten. Dwaas, zai men mij toevoegen, om
over zulk een onderwerp nu nog in een krant
te gaan sckrjjven, doch wie de kwelling van koude
voeten kent, zooals de schrijver dezes, zai het
toch der moeite waard achten, een blik in dit
opstel te slaan, al zal hij zich door den inhoud
niet geheel bevredigd zien Koude voeten ij a eene
plaag voor menscheu, die gedoemd zijn hun leven
grootendeels in huis of op het kantoor zittende
door te brengen. Zij kunnen ons waarlijk het
^even vergallen, den lust tot ar oiden benemen,
^ns tot een kwelduivel voor onze omgeving ma-
en. Volbloedige personen, zoowel als bleekzuch
ten, kunnen er van meespreken; beiden maken
troostte, geschat op 1200 millioen franks
oogeuschjjLtlijk veel, doch weinig wan
neer men aan 't rekenen gaat. 1200 milli
oen frauks brengeD, a 4 percent, 48 mil
lioen reute op, zoodat de 150,000 leden
ieder voor zich eene bescheideue jaarreute
van 320 franks genieten. Eene verdeeliug
iu sociaa -deiaocratischen zin zoude voor de
Ordeujjin Frankrijk zeer voordeelig zijn,
vermits de staathuishoudkundigen het gemid-
deldejaarlijksch inkomen van een Fransch-
mats op 580 a 600 franks berekenen. Ondanks
hunne geringe jaarreute gaven in 1880 die
genootschappen in Frankrijk aan 2,280,999
kinderen (waarvan 60,265 iu weeshuizen
eu 11,815 iu opvoedingsne tichten) ouder
wijs, verpleegden zjj 114,259 ztekeu en ouden
van dagen eu vei zorgden zij 14,361 doof
stommen, krankzinnigen en blinden. En
wat doen de geldkoniugen der aarde, wat
doet Rothschild niettegenstaande hunne zeer
groote bezittingen in vergelijking met deze
arme leden van Katholieke genootschappen
in Frankrijk?
Maar al het werk der Katholieke inrich
tingen van Christelijke liefdadigheid in de
Fransche republiek wordt door de mannen
der moderne humaniteit niet gewaardeerd;
de voorbeelden van versterving, van zelf
verloochening, van offervaardigheid eu moed
in den dienst der armen en zwakken zijn
voor de humaniteitsapostelen onverdrage-
lijk, zjj koesteren vrees voor de woorden:
»Ga heen eu doe desgelijks.® Eu daarom
moeten de Orden in Frankrijk geruïneerd
wordeD, natuurlijk slechts hmgs den weg
der wet!
De Orden in Fraokrjjk betalen alle, 't zjj
ze erkend zjju of niet, belasting evengoed
als ieder ander. Zjj betalen grond- en per-
soneele belasting voor hnune godshuizen
en inrichtingen van weldadigheid; zij be
talen zelfs belasting voor de door hun ver
pleegde weezeu, grijsaards enz. Zij betalen
deur- en vensterbelasting ook voor huune
kerken; zjj betalen bovendien sinds veer
tig jaar de belasting der »doode hand®,
die de zoogenaamde overgaugsbelasting ver
vangt. Door de wet van 1880 is hun voorts
eene tweede bizondere belasting opgelegd
en in 1884 eene derde bizondere belasting,
de zoogenaamde vermeerderiugs-belasting,
die in hare tegenwoordige toepassing eene
ware vernietiging van het vermogen kan
geheeten worden, omdat zjj in elk belas
tingsdistrict wordt geheven, waar eene Orde
eene inrichting heeft. De Liefdezusters b.v.
tellen 10,000 leden in 800 belastingslistric-
ten en zij hebben 2300 millioeu vermogen,
dus 2300 Irank per hoofd. Als er nu eene
Zuster sterft, dan wordt er van ieder der
overige Liefdezusters in elk der 800 belas-
zjj hun het leven onaangenaam.
Vader Hufeland toont duideljjk aan het eigen
aardig verband, waarin de voeten, voornamelijk
de voorzolen, met de bovenste lichaamsdeelen
staan, zoodat door het koud worden van de voeten
(dat is door onderdrukking daarin van de werk
zaamheid der huid) zeer licht ongesteldheid vau
het hoofd en van de borst- en buikingewanden
kunnen teweeggebracht worden.
Dat weten zij ook bij ervaring, die aan chroni
sche koude voeten lijden. Hunnegewone kwalen zjjn
hoofdpijn, beklemming op de borst en krampen
in den buik. De stoelvasten lijden gewoonlijk aan
gebrekkiger, stoelgang en al de onaangename ge
waarwordingen, die daaruit voortvloeien.
Ik wil thans niet iu geleerde beschouwingen
uitwijden ouitreut al tie min of meer lastige en
sotns gevaarlijke gevolgen, uit die kwaal »oort-
vloeiende, maar mij rechtstreeks op praktisch ge
bied begeven, dat is, de middelen hau de hand
doen, om die kwaal zooveel rsogeljjk te voorko
men eu op te hefl'jn.
Laat ons met het voorkomen beginnen: verwen
uwe voeten niet, begin ze reeds van de prilste
jeugd te harden. Het is verboden, om zuigeliugen
en kinderen van jongs af de voeten met warm
water te wasschen en ze warme wollen kousen
en sokken er over aan te trekken, in de bedjes
warme kruiken te leggen he groote kinderen veel
in warme kamers te houden, de verpleging der
voeten tot eenmaal 's weeks te beperken. VVascli
ze van jongs af met koud wnter en spons dan te
vens het geheele lichaam met matig koud water
tingsdistricteu minstens fr. 2,85 belasting
geheven; dit is niets anders dan vernieti
ging van het vermogen. Wordt deze be
lasting met kracht en geweld doorgedreven,
dau is de vernietiging der Congregaties, de
verdwijning der Kathdlieke hospitalen, wees
huizen en andere inrichtiugen van Christe
lijke liefdadigheid zoogoed als bezegeld.
Iu de Fransche republiek heeft de Chaii-
tas, de werkdadige liefde, plaats jjmoeten
maken voor brutale onverdraagzaamheid en
vervolgiug8zncht, die men door schoonklin
kende phrasen tracht te maskeeren.
Alles natuurlijk in naam der »humaui-
teitdoch ten nadeele der Cbristeljjke naas
ten Helde.
Arm Frankrjjk! In welk een poel van
ellende zijt gjj gevallen en hoe droevig staat
het met uwe toekomst geschapen!
De geneeskundige faculteit der Wurz-
burger universiteit heeft den Geheimrath
Dr. R. Koch den Riuecker-prjjs toegekend,
bestaande uit 1000 mark en eene gouden
medaille.
Iu Pruisen wordt herhaaldelijk van
Katholieke zjjde de pariteits-quaestie ter
sprake gebracht en niet zonder reden. Men
weet wat hiermee wordt bedoeld. De _Ka-
tholieken verlangen, dat men hen niet stiet—
moederljjk behaudele, dat men Praiseu
niet beschouwe als een zuiver Protestant-
schen Staat en dat zjj niet worden uitge
sloten bjj het bezetten >an openbare amb
ten, wat maar al te dikwerf geschiedt. Zij
wenschen, dat de Regeering rekening houde
met hunne getalsterkte en dat de gewesten,
waar zjj over de groote meerderheid be
schikken, niet met Protestantsche en libe
rale ambtenaren van hooger en lager rang
worden overstroomd. Dat die klachten ge
grond ziju, is met cjjfers aan te toonen.
De Katholieken vormen een derde deel van
de bevolking, maar onder de Ministers wordt
slechts een Katholiek gevonden en welk een
Katholiek! De man doet zjjne kinderen eene
Protestantsche opvoeding geven. Van de elf
Opper-Presidenteu, of Gouverneurs der pro
vinciën, is niemand Katholiek, hoewel eeni
ge provinciën bjjna uitsluitend of althans
voor verreweg het grootste gedeelte door
Katholieken worden bewoond. Er is wel
eens sprake van geweest, dat Baron Schor-
lemer Alst, tot Gouverneur dier proviucie,
met welker belangen hij ten zeerste is ver
trouwd, zou wordeD benoemd en dat Baron
Von Huene, eeu ander Centrumlid, Minis
ter worden zou, maar per slot van reke
ning zijn beide heeren op zij gezet, niet
omdat zij de noodige bekwaamheden mis-
af. Zoo wordt de circulatie van het bloed ia de
huid bevorderd, de gevoeligheid van de huid
verminderd en het lichaam gehard. De hartstoot
wordt krachtiger en stelt het hart in staat den
bloedstroom tot de uiteinden van het lichaam te
drijven, zoodat er geen ongelijke bloedverdeeling
kan plaats helmen.
Men vermijde daarbjj alle eng sluitende kle
dingstukken en banden, vooral nauwe schoenen
en kousebanden Laarzen met zeer hooge hakken
zijn ook nadeelig, omdat zij door drukking op
de wreef den bloedsomloop in den voet belem
meren.
Men kan niet genoeg de waarde beseffen, van
het loopen met bloote voeten in den zomer en
vooral voor kinderen in het mulle zand en op het
zachte gras. Wie een tuiu heeft, stelle hen daartoe
veel in de gelegenheid eu laat ze, alvorens zjj de
woniög weder betreden, de voeten met een voch
tiger! doek goed afwrijven. Men zorge voorts, dat
het kind zacht schoeisel aan heelt, waardoor de
voet niet gedrukt wordt eu behoorlijk kan uit
wasemen. Maar bovenal zorge men er voor, dat het
kind niet met natte of vochtige voeten blijft loopen
of zitten. Het is de gewoonte van vele ouders,
om de kinderen bij de geringste vochtigheid over
schoenen te doen aantrekken. Als die schoenen
wat nauw zjjn, en het kind wat traag is, dan
houdt het die schoenen een paar uren in de school
aan eu wordt zoodoende een lijder aan koude
voeten.
Het is ook verkeerd kinderen langen tjjd schier
onbewegeljjk in de schoolbanken te laten zitten
ten, maar omdat zjj Katholiek waren.
Van de vier-en-dertig Regeerings-Presiden-
ten, of Onder-Gouverneurs, zijn er slechts
twee Katholiek.
Onlangs waren twee|j posten vacant in
zeer Katholieke gewesten, nl. te Trier en
te Goblentz. Onze geloofsgenooten meenden,
dat nu eens met het uitsluitings-systeem
zou worden gebroken, maar hunne ver
wachting werd wreedeljjk bedrogen. De beide
plaatsen werden opnieuw door niet-katho-
iieken bezet. De Presidenten der hooge ge
rechtshoven zjjn eveneens allenProtestant.
Nauweljjks vindt men er enkele Katholieke
Raadsheeren. Natuurljjkfzjjn de toestanden
aau de universiteiten en in de'administra-
tieve en ministeriëele bureaux niet beter,
terwjjl nog niet lang geleden bjj de behan
deling der nieuwe schoolwet is aangetoond,
hoe ook bjj het lager onderwjjs de Katho
lieken onbillijk worden behandeld. Onze
Duit8che geestverwanten hebben het op de
eerste plaats aan Prins Yon Bismarck te
wjjten, dat de zaken aldus staan. In 1871
klaagde de Heer Yon Maliinkrodt over het
onrecht zjjne geloofsgenooten aangedaan bjj
het bezetten van opeubare posten en amb
ten. En de jjzeren Kanselier®, die toen
juist zijn Cultarkampf begon, gaf daar
op onomwonden te kennen, daL.de Ka
tholieken geen recht hebben op deelneming
aan de publieke zaak in Pruisen! Deze geest
is nog niet geweken.
Trouwens niet alleen in Pruisen worden
de Katholieken door het liberalisme met
vijandigheid behandeld. In het Katholieke
Frankrjjk is de Katholieke theologische fa
culteit aau de Sorbonne opgeheven en in
de plaats daarvan eene modern-Protestaut-
sche faculteit opgericht. Eu van de tachtig
prefecturen zijn er veertig bezet door joden
en de rest door vrijmetselaars!
In het Deutsche Medizinische Wochen-
schrift beschrijft Dr. Koch hoe bjj tot de
ontdekking van zjjn geneesmiddel kwam,
welke proeven hjj nam en de verschillende
uitwerking op gezonde en tuberculeuze diereD,
Het middel is een glycerine-extract uit
de zelfstandigheid der zuiver gekweekte tu
berkelbacillen.
Vervolgens beschrjjft hjj hoe bjj zich het
ontwikkelingsproces der bacillen in het le
vende lichaam voorstelt en verklaart som
mige der verschijnselen, waarop bjj zjjno
overtuiging grondvest aaugaande de speci
fieke geneeskracht van zjjn middel.
Bjj de beraadslaging, welke in den
Rijksdag werd voortgezet over de voorstel
len der sociaal-democraten en Duitsch-vrjj-
zinnigen, ten aanzien der opheffing van de
tolrecateu op granen en vee, was in poli
tiek opzicht het gewichtigst de verklaring
of in huis aan de werktafel. Minstens na elk nar
rust moet tien minuten beweging worden geno
men. Zeker zal het uoodig zjjn hier bjj te voegen,
dat het kiud buiten de school zooveel mogeljjk
beweging moet nemen ea dan liefst in de frissche
buitenlucht.
Als nu de volwassen ljjder aan koude voeten
meent door vuur- en waterstoven, door viltpan-
toffels en voetzakken den bloedsomloop te kunnen
bevorderen, dan vergist hjj zich deerlijk. Hjj zal
integendeel ervaren, dat zijne kwaal eer verslim-
mert dan betert. Die middelen doen hetzelfde wat
lauwe voetbaden uitwerken; zij verslappen de huid-
vaten en vertragen den bloedstroom in de voeten.
Geen beter middel dan flinke beweging, kleine
wandelingen, meermalen op een dag herhaald.
En wie daartoe niet in de gelegenheid is, make
viermaal daags een kwartier kamergymnastiek met
de beenen eu het bovenlijf. Heeft men dan nog
last van koude voeten bij het naar bed gaan, dan
kunnen flinke afwrjjvingen met een ruwen koud-
vochtigen doek goede diensten doen, waarna men
de voeten in eeu wollen deken rolt. Maar al die
kunstmiddeltjes zjjn zeer problematisch; flinke
beweging dageljjks door weer en wind en daarbjj
zorg voor droge voeten, is het beste middel tegen
koude voeten.
Wie zjju leven regelt naar de hierboven gegeven
wenken, zal de waarheid ouderviuden vau het oude
spreekwoord: //hoofd koel, voeten warm, maakt
deu rjjksten dokter arm,//
