NIEUWE
Wo. 1639
Woensdag 2! Jannari 189!
I6f!e Mfgm>
'L Or. WlndthorsL
BUITEML Afri).
Pei 3 maanden voor Haarlem0,85
"Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG eu ZATERDAG.
BUEEATT: St. Janstraat Haarlem
Tan 16 regels80 Cents
Elke regel meer6
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertent iën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag-
en Vrjjda g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Het gansche Katholieke Duit ichiand viert
feest ter gelegenheid vau den taohtigsten
verjaardag van een zijner edelste zonen,
den nooit volprezen strijder voor waarheid
en recht, den hoogvereeiden en geliefden
leider van het Centrum. Allerwegen heb
ben er meetings en feestmaaltijden, maar
ook plechtige HFf. Missen ter i itentie van
den Jubilaris plaats en du zanden in deu
laude en daarbuiten bieden deu Feesteling
de verdiensten hunner gebeden en goede
werken aau. Het feest wordt algemeen ge
vierd, geen gemeente waar Katholieken wo
nen, zal zich onthouden om hier op dezen
ginds op genen dag, eeu aandeel te nemen
aan het feest van den welbeminden, hoog-
geachten Jubilaris.
Eu met recht neemt het Katholieke
Duitscbland deel aan dit merkwaardig fa
miliefeest, want zoo oo.t een man de al
gemeens erkenning zjjuer nooit volprezen
verdiensten, de plechtge hulde voor zjjue
grootsche daden in de hoogste mate heelt
verdiend, dan is het stellig de onvermoeide
kampioen voor de eischen en rechten der
Duitsche Katholieken.
Maar niet alleen in Duitschland, ook
daarbuiten nebben duizenden deelgenomen
aan de hulde den grooten btaatsman op
zjja tachtigsten verjaardag gebracht. Want
ofschoon hjj meer in '*t bizouder voor de
belangen en rechten streed van Duitsehlands
Katholieken, waren zijne daden eu woorden
steeds van dien aard, dat ook niet-Duitsche
Katholieken hem den cijns der dankbaar
heid zjjn verschuldigd.
Ook wjj nemen in den geest deel aan
de hulde den beroemden Jubilaris gebracht
en wjj stemmen volkomen in met de schoone
woordeD, welke hrt Schwarze Blatt Jeu Fees
teling wijdde, eu die wij, zeker tot genoe
gen onzer lezers, hier laten volgen.
.Wanneer het Katholieke Duitsche volk,
zegt genoemd blad, aan zijn Windthorst,
op die is tachtigsten verjaardag in gebeden,
en feestgaven vreugdevol hulde brengt, dan
vereert het zgu leider in deu de wereld be-
wegenden strijd voor de heiligste goederen
der menschheid.
»De parel van Meppen» heeft men den
man genoemd, die in politieke bekwaam
heid en reinheid van karakter onovertrof
fen is, en eene parel» is bij inderdaad,
eene parel, die het Katholieke volk in het
goud vau onbreekbare trouw heeft gezet.
Wanneer onze tegenstanders er genoegen
in scheppen ouder de Katholieken, lieden
te zoeken, die de richting van Windthorst
niet zgu toegedaan, dan gunneu we hun
deze vreugde; door hnnne eigene zoo dik
werf herhaalde pogingen tusschen^ Windt
horst en het volk eene spaak in 't wiel te
stekeD, getuigen zij klaarblijkelijk, hoe hoog
zjj zelveu de waadde vau dezeu mat weten
te schatten; wederom een motief temeer
voor ons Katholieken, steeds indachtig te
zjjn, welk een kleinood wj in dezeu mau
bezitten.
FE V1LLE T O N.
Eenvoud of weelde?
gehad, wij hebbeu onzen Windthorst. Smee-
ken wij God, dat Hrj 'den leider kracht ver-
leeue nog vele, veie jaren de Katholieke
zaak te dienen eu zichin de liefde vau het Ka
tholieke volk te verheugen.
HIAKLIHSCHË M114 IT.
ABONNEMENTSPRIJS
ÏIENKKATi
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTBNTIEN.
U i t g e
ers: KüfPKRS 1,AUKE!.
Twee dames, Miss Bomley Wright en Miss
Ada Wood, die te zamen het «Kookboek voorden
middenstand" in Engeland uitgaven, schrijden
zoo nu en dan zeer lezenswaardige artikelen in
een Engelsch vrouwenblad. In het laatst geschre
vene komt o. a. dit voor:
Zuinigheid en het besparen van gekl zijn voor
vele menschen synonieme uitdrukkingen. Voor
hen beteekent het woord zuinigheid het zich ont
zeggen van vele aangename dingen; het streng
vasthouden aan eene levenswijze, die het toegeven
aan persoonlijke smaak weelderige spilzucht noemt.
Voor anderen weer wil zuinigheid zeggen: het
koopen van inferieure dingen, omdat ze goedkoop
zjjn, eene vergissing, die zooals de ervaring leert,
tot grooter schade leidt, dan het voordeel van de
weinige uitgewonnen stuivers kan goedmaken.
Voor weer anderen is het woord zuinigheid een
vare sohrik. Zjj zeggen; «Waarom zou ik zuinig
Wij zijn daarvan ech-er s'uds lang be
wust. Wanneer men heden met grond mag
zeggen: He:, Katholieke Duitschland viert
deu dar, waarop zijn leider den drempel
van het tachtigste jaar overschrijdt, dan
wordt daardoor uitgedrukt hoe zeer het hart
van bet Katholieke volk met gevoelens van
buide op dit feest i« vervuld.
O u Windthorst naar behooren te waar-
dteren, moest men eene geschiedenis schrij
ven van de Duitsche Katholieken sinds de
laatste twintig jaar.; iu dit boek, dat voor
zeker vele geest-.-«daden van Katholieke man
nen uit den leekenstand, als Mallinkrodt,
Reichensperger, Von S.borlemer, Von Fran
kenstein euz. zou bev .t - n, zon d) na tra van
Windthorst schier op elke bladzij ie te lezen
zijn. Windthorst is als Clemens August,
Görres en Von Kwtteler, een hoeksteen in
de geschiedenis van het Katholieke volk
in Duitschlaud en in de historie van den
strijd om bet bestaan en het recht van het
Katholicisme in dat land.
In eeu tijd waarin in Duitschland overal
de strijd tegen het Katholicisme uitbarstte,
heeft het gansche Katholieke volk er zich
in den loop der jaren aan gewend, in
den eeneD naam Windthorst zijn program,
het program der Duitsche Centrumpartij,
de belichaming van het heerljjke devies:
»Voor waarheid, recht en vrijheidte aan
schouwen.
En deze man is zulk een vertrouwen
waardig. Wie, als hij, gedurende twintig
jaar aan de spits van den strijd heeft ge
staan, als eerste mikpunt van alle vijandige
aanvaileD, wie zoo onverschrkken en dap
perden vijandin het aangezicht durfde zien,
omkleed met de wapenrusting des geloofs,
beschermd door het vleklooze schild vau eeu
rein karakter,die met het scherpe z waard des
geestes onder de vijanden sloeg en het slag
veld met lijken bedekte, die is een welbe
proefde strijder en heeft een veel edeler
loon verdiend, da i schatten, eereposten en
ordeteekenen: hij heeft het hart van het volk
gewonnen.
De meest geliefde man pleegt in de we
reld ook de meest gehate te zjjn. Hoe toch
hebben in een tijd, die nog niet lang ge
leden is, de officieuze loonschrjjver3 van
Von Bismarcks regime den leider van het
Katholieke volk als een »rijksvjjand» als
een Welf« uitgekreten! En heelt niet de ijze
ren Kanselier zelt hem in 't openbaar ruw
aangegrepen, natuurlijk niet zonder gevoe
lige nederlagen te ondervinden!
Duitsche trouw, Duit che geest en Duit
sche humor worden door onze Chauvinisten
hoog geprezen. Nu, meu noeme ons in het
groote Duitsche vader'and een man, die
deze eigenschappen in zijn perso m op meer
volmaakte wijze vereenigt. En dan ga men
heen en make zich belacbeljjk dezen man
als een rijksvgand te brandmerken. Hem
zelf zal het natuurlijk niet schaden, want
bij heeft den troost, dat de lie'de vau het
Katholieke volk hem voor al dien smaad
ijjkelijk schadeloos stelt.
Ierland beeft zjjn bovrijder, O'Conuoll,
zijn, ik heb geld genoeg; ik'«hoef zoo schriel en
geldzuchtig niet te zijn!/' De ware zuinigheid
echter bes aat niet uitsluitend in het besparen
van geld; integendeel, zij blijkt dikwijls meer uit
koopen dan uit sparen In zaken, de gezondheid,
de opvoeding en gepaste ontspanning hetreffende,
is onthouding j e ne zuinigheid. Deze wil veel meer
ztggen: het vermjjden van alles, wat naar ver
kwisting zweemt, en het zuinig huishouden is de
poging, om voor het geh ele gezin de meest ito
gelijke gezondheid en levensvreugde te verworven.
In dezen zin opgevat, is het zeker de plicht van
ieder huisvrouw, van de hoogs'e tot de laagst
geplaatste, om zninig te zijn.
Er wordt veel gesproken over de spilzucht der
lagere klasse, een verwijt, dat dikwjjls verdiend
is, maar misschien nog meer verdiend voor den
gegoeden stand. Hoeveel toch wordt er soms niet
verspild bij het klaarmaken van een enkel gerecht,
dat nog slechts een van vele op de tafel verschij
nende schotels is? Het betoog,dat men het wol
betalen kan, is geene rechtvaardiging voor ver
kwisting. De tegenwoordige manier van koken
heeft vele voQtdeelen; de plompe massa's vau
Do socialistische aanvoerders hebben een
nieuw middel uitgedacht om eeuewerkstaking
zoo lang mogelijk te doen volhouden en dege
nen, die er aau deelnemen onder de vaan der
partij te houdeu. Bij het begin der werk
staking wordt nameljjk aan die personen
eene rijkelijke ondersteuning toegezegd, maar
wanneer zij die yerkrjjgen, moeten zij voor
het onfcyangeno eene schuldbekentenis on
derteekenen, waar vau het bedrag onmid
dellijk moet worden terugbetaald wanneer
de ouderteekenaar binnentijds weder aau het
werk gaat. Daardoor worden allen, die on
dersteuning genieten, op genade of onge
nade aan de aanvoerders overgeleverd. Da
gevolgen van dezen maatregel ondervinden
thans de schoanmakessg iznlleu te E 'furt. De
meesten aldaar hebben het werk hervat,
omdat zij de staking niet konden volhou
den. En al de overigen zouden ook gaarne
weder aan het werk gaan, maar kunnen
niet, omdat zij dan terstond, zoo noodig
gerechtelijk, om terugbetaling worden aan
gesproken. Thans is echter de vraag gere
zen, of de werkgevers niet tets zouden kuu-
nen doen om, door tegemoetkoming in dat
bezwaar, de terugkeerenle gezellen aau het
socialisme te ontrukken.
De verzoekschriften bij den Rijksdag
tot opheffing der verbanningswetten op de
Jezuïeten-orde vormen te zamen niet geheel
vijf folio deelen, terwijl de verzoekschrif
ten tot behoud der wet meer dan 16 folio's
vullen. Mochten de voorstellen van D
Windthorst dienaangaande in stemming ko
men, dan zullen zij, door deu Heer R ch-
ter en diens partjj gesteund, misschieü kans
hebbeu te worden aangenomen.
De aarts-liberale Kölnische Zeitung meent
echter en zij hoopt het ongetwijfeld
vurig, dat, zoo de Rijksdag de wetten al
mocht aannemen, zij toch zeker door den
Bondsraad zouden varworpen worden.
Zijne Eminentie de Kardinaal-Aarts
bisschop van Parijs heeft besloten dat op
25 Januari te 9 uren in Nó re-Dame eene
H. Mis opgedragen zal worden om de ze
geningen des Hemels op Frankrijk af te
smeeken.
Het is op verzoek van een groot aantal
Katholieken dat Monseigneur Richard doze
plechtigheid bevolen heef', waarbij de Re-
geeriug, naar Lij hoopt, zich zal laten ver
ft gm woord igeu.
Gelijke gebeden zijn ten Hemel opge
zonden in verschillende kerken op jl.
Zoudag 18 Januari; dit geschiedde ter uit
voering van een weuscb, uitgesproken door
de Katholieke congressen van Rjssel en
Nantes.
In hun verzoekschrift aan den Aartsbis
schop van Parijs drukken de Katholiekeu
weinig voedzaam eten, die men vroeger gebruikte,
hebben plaats gemaakt voor meer degeljjke spjj-
zen die minder volume en meer voedende kracht
bezitten maar met deze verbetering is ook eene
zucht n'aar verfijningen weelde ontstaan, die ont
zenuwend werkt op bijna op alle klassen der maat
schappij. Ia zijne levensbeschrijving zegt Ben
jamin Franklin, dat er in zijns ouders huis nooit
eani"e notitie werd genomen van de qualiteit
en de bereiding der spijzen; goed of slecht, zij
werden zonder aanmerking verorberd. Zulk eene
onverschilligheid is niet bepaald aan te bevelen,
maar in den tegenwoordigen tijd is er op navol
ging van dit voorbeeld al heel wenig kans. Jon
gelieden betoemen zich op hun critisch onder
scheidingsvermogen, wat betreft de verdiensten
van eene of andere schotel, en zelfs kindereu wei-
gersn eenvoudig bereide spijzen te eten. Het ge
vaar, dat in deze neiging ligt, is niet twijfelachtig.
Door alle eeuwen heen h eft elke maatschappelijke
klasse getracht, de gewoon, e na te volgen van
de haar eerstvolgende in rang en elke huis
houding is onbewust een model, waarnaar een an
der tracht zjjn leven in te richten. Er worden
van het diocees zich aldus uit:
»Hoe meer de tjjd voorbij gaat des te
groot er wordt de ongerustheid van hetChris-
teljjke volk; het vraagt zich met angst af
wat er worden moet van onze godsdienstige
en nationale instellingen, indien de anti
christelijke secten voortgaan met de Kerk
te noemen de vjjandin van den Staat en
der moderne maatschappij.»
Io de Kamer heeft Laur de Regee-
ring geï itepelleeril over het wegvloeien
vau het goud. Hij viel haar aan wegens
het leeuen van 75 millioen goud aau de
Eugelsche Bank.
Rouvier verdedigde dien maatregel en
nam er de verantwoordelijkheid voor op zich.
Eene rno'ie van Laur, waarin vermeld
werd cat de verklaringen der Regeering
onvoldoende waren, werd verworpen met
428 tegen 29 stemmen.
De K irdiuaal Da Lavigerie heefc aan
alle vrijwilligers, die zich in Fiankrgk
aangemeld hebben tot bestrijding van de
slaverng, een geschrift van vijftig bladzjj-
deu ia grooi octaaf doen toekomen, waar
in bij hun regels geeft. Z. Em. bestempelt
de Vereeniging met den naam van gewa
pende Broeders of Pionuiers vau de Sahara.»
Ij Schotland ziet het er met da
spoorweg-strike nog altijd even rampzalig
uit. Ougelukk'g ziju eeuige der werksta
kers of hu ine aanhitsers tot bedreiging en
zelf tot dadeuvao geweld overgegaan. Van
spoorwegbruggen, op eeuzama plaatse
warden verraderlijk staenen geworpen op de
machinisten van voorbijrijdende treinen;
werklieden, die zich ter wille van vrouw ea
kindereu niet bij de strike hadden aange
sloten, werden bedreigd en aangevalleu b§
het gaan naar en komen van de werk
plaats; eu het verkeer op de ljueu wordt
gevaarlijk gemaakt door het versporren van
de rails met zware voorwerpen. Te Dun
fermline bestormde eene bende vrouwen het
station; zg trokken eerst at, toen de politie
versterkt was aaagerukt; terwjjl te Perth
de vensters der locomotitfloodsen werden
ingeworpen en andere schade aangericht.
Mea meldt uit Constantinopel, dat
de Oitomanische Commissaris iu Bulgarjje
gemachtigd is om officieuze betrekkingen te
onderhouden met Vorst Ferdinand. Men
ducht nieuwe moeilijkheden met het patri
archaat in Armenië, die dan Patriarch zou
den nopen opnieuw zjjn ontslag te vragen.
Volgens berichten uit Tripoli beerseht
daar een gespaunen toestand tusschen den
Gouverneur en de bevolking. Eerstgenoemde
ontdekte dat onderschei lene Arabische hoof
den geene interventie eu bezetting van Euro
peanen begeerden en hiertoe desnoods tot
een algemoeneu moord der Europeanen
wilden overgaan. De Gouverneur liet som
migen kerkeren, anderen vluchtten Daar
Malta.
De berichten uit Armenië ziju weler
onrustbarend; het heet dat op geheime mee
tings van Turken te Eczeroem besloten is
tot de vernieling der Armenische bevolking
eu tot eeu algemeenen chris ten moord! De
pogingen aangewend, om den geestelijken, zede
lijken, en physieken standaard der lagere klassen
op te heffen, maar er is een heiboom die, goed
aangebracht, b -ter werkt dan alle andere en dat
is: de mode. Als zuinigheid in plaats van weelde
mode was, zou de les, door de rijken gegeven,
door de armen spoedig worden geleerd en een
groote waarborg voor de na'ionale welvaart zjjn
verzekerd. De verbindende schakel tusschen dehoo-
gere en de lagere standen wordt door onze dienst-
biden gevormd. De ouderwetsche dienstmeid, die
na haar werk de8 avonds zich met naaiwerk b-jzig
hield, is zoo goed als verdwenen.
De les, die menig meisje medeneemt als zjj een
dienst verlaat, is deze: dat het toegeven aan elke
voorbijga inde gril iets is, dat van zelf spreekt;
dat eenvoud in kleediug en levenswijze dingen
zijn om belachelijk te maken en teminachten, en
dat genotzucht het doel van het leven is. Zjj
neemt die les mede naar huis, als zjj huwt en
de gevolgen zijn te zien in menig rampzalig gezin
en iu do politie- rapporten, maar weinigen denken
aan do oorzaak van dezen toestand: de verwend
heid en de weeldezucht der hoogere standen,