NIEUWE
J
m. 1640
Vrijdag 23 Januari 189!
16de Jaargaag.
Godsdienst en sociaal-demo
cratie.
U IT KSL A:\ii.
Uit het leven van een koordedanser.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem0,85
Voor de orerige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderljjke nummers0,03
Dit blad verscbjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUEEAIT: St. Janstraat Haarlem
na map
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER AD VERTEN TIEN.
Van 1—6 regels30 Cents
Elke regel meeri
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Adrertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: S.Ü PPËRS k i.AUJÜÏ,
Vijandschap tegen God en tegen Chris
tus is de ware gezindheid der sociaal-de
mocratie, vernietiging van den godsdieust
haar werkelgk doel en evenwel verklaren
de sociaal-democraten ahjj Idoor dat Gods
dienst eene private zaak moet zgu. Maar
hoe zou het met den Godsdienst gescha
pen staan wauneer hjj naar de opvatting
der sociaal-democratie werd beoefend. Dan
moet hg in het openbare leven geheal en
al verdwjjneu en worden opgesloten in hart
en huis, dan moet het godsdienstonderwijs
uit de school verdreven worden; alle gods
dienstige feestdagen zooals Kerstmis, Pa-
achen, Pinksteren, Allerheiligen enz. zouden
moeteu afgeschaft worden, dan bestoud er
geen godsdienstige eed meer bjj het gerecht,
dan zouden zelfs de klokken moeten ver
stommen, die tot de openbare godsdienst
oefeningen uitnoodigen en de afgestorvenen
zonden zonder gebed en zegen aan den
schoot der aarde worden toevertrouwd.
En zoo ver zal het komen, wanneer de
sociaal-democratie zegepraalt!
Eu zal men aan de eiscben dier onzalige
partg toegeven? Moet de Godsdienst eene
private zaak worden? Mag elk openbaar
levensteeken en bekentenis des Geloofs wor
den onderdrukt, verstikt?
Neen, driewerf neen. De G dsdienst van
Jezus Christus moet het gausche leven, ook
het openbare volk3- en staatsleven omvat
ten en doordringen; immer en overal in
huis en in de gemeente zoowel als in den
Slaat moet de Christen zich naar zijn Ge
loof richten. Te verkondigen, dat de Gods
dienst uit het openbare Rven moet ver
dwijnen, dat is eene dwaalleer, ook dan
wanneer men hem in het hart van den
mensch en in het huisgezin zou willen
dulden. Mag zulk eene dwaalleer ook rasar
den minsten aanhang ten deel vallen? Nooit
en nimmer! Hij, die ook maar iu een punt
van Christus' leer wetens en willens af
wijkt, die zondigt zwaar en verloochent het
geloot; bij stelt zich, naar de leer der Kerk,
buiten de Kerk.
De sociaal-democratie heeft hare plannen
reeds lang beraamd. Eerst moet de Gods
dienst uit het openbare leven verdwijnen,
dan zal hij in de harten der meusehtn van
zelf teniet gaan, gelijk eene plant, die vau
licht en lucht wordt beroofd. Weg met den
Godsdienst, weg met Christus! Weg met
het Geloof; het moet onderdrukt, vernietigd
worden! Dat is de leer, die heinde en verre
door de sociaal-democratie wordt verkon
digd.
Voor het Geloof hebben millioenen Chris
tenen hun bloed vergoten eu dit Geloof zou
men willen verdelgen eu dat vooreen Ju-
FEÜ ILL ET O N.
In het „Magazine Lippincott, van verleden jaar
komt een opstel voor van den beroemdsten koor
dedanser van deze eeuw, J. J. Blondin, die door
zijne ongehoorde kunstverrichtingen in Europa,
Amerika en Australië algemeen bekend is gewor
den. Gevolg gevende aan de uitnoodiging van
gemeld tijdschrift, om iets naders over zijne be
roepservaringen mede te deelen, verhaalde Blondin
het volgende:
Zestig jaren zijn er nu ongeveer verloopen,
•inds ik op de stijve koord dans en meer dergelijke
toeren verricht, zoodat ik wel durf beweren, eenige
ondervinding te hebben opgedaan ten opzichte
tan de vreag hoe 't er hier beneden, uit hoogere
gferen beschouwd, uitziet. Zeker heb ik de groot
ste helft mijns levens boven de hoofden van de
groote menigte doorgebracht (1). Men zal het dus
1) Hoe de Heer Blondin dat met zjjne behoefte
aan slaap, met tal van andere dingen, die op de
koord toch niet nit te voeren zijn en met zijn ge
woon leven in de maatschappij, heeft kunnen vin
den, begrijpen we niet. Maar iemand, die gewoon
is in hooger sferen te leven, mag men eene dich-
erlijke vrijheid niet te hoog aanrekenen.
dasloorr, voor een voorgespiegeld aardsch
paradijs, dai nooit op aarde zal verschijnen!
Onmogelijk.
Da sociaal-democratie staat lijnrecht te
genover den Godsdieust. Wie er nog aan
twjjfelt vergeljjke eens welk eene groote te-
geustelling er bestaat tusschen Christus en
de woorden van de leiders der sociaal-demo
cratische partij.
Christus leert: GoJ, de algoede Vader,
regeert de wereld eu weet in Zijne Godde
lijke wijsheid ook alle ellende iu de wereld,
die door de zonde komt, ten beste te wen
den.
De sociaal-democratie zegt: Er is geen
God, geeue Goddelijke Voorzienigheid. Wij
zyu godloochenaars, «verklaarde Bebal in den
Duitsoheu Rijksdag.
Christus leert: De ziel des meuschen is
onsterflijk, de Hemel is 's menscheu doel;
daar is de ware, nooit eiudigende, de eeuwige
gelukzaligheid. Zookfc allereerst het Rijk
Gods.
De soeia.il-Iemoeratie zegt: Geniet zooveel
gij kunt, er bestaat geeue eeuwighei I, geen
leven na dit leven.
Christus leert: Zonder Mij kunt gij niets,
geen heil zonder Mi).
De sociaal-Jemocratie zegt: Wjj hebben
geen Verlosser van den Hemel noodig; de
arbeid is de Verlosser van den nieuwen
tijd. (Dietzen, de godsdienst der sociaal-
democratie).
Christus leert: Wie de Kerk niet hoort,
is een heiden eu eeu openbaar zondaar.
De sociaal-democratie zegt: Onze partij
kent geen kerkgenootschap.
Christus leert: Geef den Keizer wat des
Keizers en God wat Godos is. Wees gehoor
zaam aan het wettig gezag.
De sociaal-democratie zeg!: Wij erken
nen geen gezag noch in den Hemel noch op
de aarde.
Christus beveelt: Gij moet den eigendom
eerbiedigen en ieder geven wat hem toe
komt.
De sociaal-democratie zegt: Alle kwaad
der maatschappelijke orde wordt veroorzaakt
door het private bezit; bodem, grond enz.
moet gemeenschappelijk eigendom worden.
Christus leert omtrent het huwelijk: Wat
God verbonden heeft, zal de mensch niet
fcheiden.
De sociaai-demccratie zegt: Als man en
vrouw elkaar niet meer beminnen, dan gaat
ieder zijns weegs; zjj scheiden. (Bucb, de
Vrouw).
Ziedaar eenige van de vele tegenstellin
gen tusschen den Godsdienst en de sociaal
democratie. Zij derhalve, die aanhangers
worden van de nieuwe dwaalleer, vallen af
van het Geloof, dragen bjj tot het bederf
dor maatschappij en storten zich zelf in
een afgrond der diepste ellende en der wan
hoop eu gaan voor eeuwig verloren.
ook niet ouuatuurljjk vinden, dat ik de verzoeking
geen weerstand kan bieden om 't een en ander,
dat betrekking heeft op mijn veeljarig beroep en
me belangrjjk genoeg toeschijnt, mede te deelen.
Ik behoef eigenlijk niet vooral uitdrukkelijk
te zeggen, dat er meer soorten van koordedansen
zijn dan een. In eiken Amerikaanschen circus kan
men verschillende soorten zien uitvoeren. Wij,
lieden van het vak, erkennen slechts drie vormen
als geldig, waarvan er echter tegenwoordig een
bijna in onbruik is geraakt. Volgens rangorde
der moeilijkheid en dus ook wel van de grootere
aantrekkelijkheid voor het publiek, komt het eerst
in aanmerking de „hooge koord//, dat zoo dicht
bij de wolkon wordt gespannen als de onver
schrokkenheid des kunsteuaars en de ter zake
betreffende politie-verordeningen het gedoogen.
In de tweede plaats komt de //lage koord//,
waarop de jongere krachten zich bewegen en dat
slechts zeven of acht ,voet van den groud verwij
derd is; eindelijk het oud- Frankische, en zooals ik
boven reeds heb gezegd, ook het geheel verouderde
//schuine koord."
De laaistgenoemde is misschien de oudste vorm
van het koordedansen, die waarschijnlijk welt ot
in de klassieke oudheid opklimt. Het ontleent
zijn naam daaraan, dat de kunstenaar op eene
koord klimt, die met het eene einde aan den
grond is bevestigd, terwijl het andere eind veertig
of vjjftig voet hooger is vastgehecht. In mijne jeugd
Het wetsvoorstel betreffende de Sperr-
gelder is thans ingekomen. Het steit het
gansche fonds ter beschikking van de be-
tieffeude diocesen, wier Oversten daaruit
de aauspraken van instellingeu en personen
voldoen. Ter uitwijzing hieromtrent beschikt
in elke diocese eene uit drie Geestelijken eu
twee rechterlijke (niet in staatsdienet zjjn-
de) leeken bestaande commissie. De over
schietende bedragen worden door deOver-
hedeu der diocese tot kerkelijke doeleinden
aangewend, als ondersteuning van gemeen
ten en het bouweu of herstellen van ker
ken. Omtrent deze aauweudiug doen de
kerkelijke overheden den Minister bericht.
De Germania verklaart zich namecs de
Centrumpartg met bet ontwerp betr.-ffeude
de verdeeling der Sperrgelder (de tgdeus
den Kulturkampf in beslag genomen be
zoldigingen van Katholieke Geestelijken,
ten bedrage van 16,000,000 M.) tevreden.
De Katholieke Duitsche pers wjjst
met voldoening op de groote blijken vau
sympathie, aan den leider der Centrumpar
tg ter gelegenheid vau zijn 80.4en verjaar
dag ten deel gevallen. Mat ongeduld werd
hij door zijne collega's iu den Rijksdag op
gewacht, en de liberale en conservatieve
Afgevaardigden waren schier even hartelijk
iu hunne gelukwenschea als de Katholieken.
In den loop der vergadering nam YYindt-
horst nog tweemaal deel aan het debat en
wie hem dan daar zag, verklaart een oog
getuige, met het zwarte zijden kapje op
het hoofd en een bloemruiker in de lin
kerhand, levendig, als altijd, gesticuleerend,
zou hem geen tachtig jaren hebben gege
ven. Aan het einde dor zitting weuschte do
President Yon Devetzow den Jubilaris, na
mens den Rijksdag, in hartelijke bewoor
dingen geluk en hierop volgde eeu alge
meen applaus. Windthorst zelf was (liep
getroffeu en met hem het geheele Centrum.
De kleine Excellentie verklaarde, dat de
onderscheiding, welke hem v.tn de zjjde vau
den Rijksdag ten deel viel, de grootste was
van zijn geheele leven. Een dergelijk geval
is dan ook éenig in de parlementaire ge
schiedenis van Duitichland en de Katholie
ken wyzen er met voldoening op, dat zjj,
die het meest zijn verguisd in hun politieke
leven, als een Franckeustein en vooral eeu
Windthorst, thans om het zeerst worden
«ehuldigd. Zoo behalen karakter eu hooge
geestesgaven de overwinning op alle poli
tieke opwinding en vgaudschap.
De viering van Wiudthor-t's feest werd
ingeleid met eene plechtige H. Mis in de
St. Htdwigkerk, die door de iedeu der Cen
trumpartij uit den Rgksdag en uit het Prui
sische Huis van Afgevaardigden werd bij
gewoond. Van buiten- en binnenlands wer
den den Jubilaris eene meuigte gelukweu-
was deze vorm nog algemeen verspreid en zelfs
heden ten dage herinnert het dikwijls gebezigde
„an ascension// voor de e»ne of andere bizondere
voorstelling op de hooge koord er nog aan. Het
behoeft geene bizoudere vermelding, dat bij dezen
vorm de moeilijkheid in de uitvoering veel ge
ringer is dan bij de tegenwoordig meest gebrui
kelijke vormen.
Ook het dansen op den gespannen jjzeren draad
kan als een tak onzer kunst worden aangemerkt.
Maar door de vakmannen wordt het niet als zoo
danig erkend. Hoe zonderling het namelijk den
le keu moge toeschijnen, het is oneindig ge
makkelijker over een draad te gaan dan op de
gewonen hennepen koord, en met een heel be
scheiden aanleg, een'g geduld, physieke geschikt
heid, kan men zich in drie of vier weken eene
oppervlakkige kunstvaardigheid op den ijzeren
draad eigen maken. Een mjjner sujetten, die
vroeger iu zijn leven nooit den voet op de koord
had gezet, werd spoedig nadat hij me verlaten
had, als draad-kunstenaar hoogberoemd en rijk
betaald.
De koordedanser word!, evenals de dichter, ge
boren en laat zich niet kunstmatig aankweeken.
Ik zelf was niet ouder dan vier jaren, toen ik
reeds over eene koord trippelde en op mijn acht
stejaar gaf ik te Turijn voor den Koning eene
extra-voos stelling op de hooge koord.
Bijna zonder uitzondering krjjgen de jonge,
schen iu proza eu poëzie toegezonden. Kar
dinalen eu Bisschoppen, Domkapittels en
Convicten, Katholieke veraenigingen van al
lerlei aard. talrijke Duitsche adellijke fa-
miliëu, Geestelijsen enz. hebben hem op
die wjjze hunne sympathie doen blijken.
Uit Rome ontving Windthorst van Kardi
naal Rampolla namens Z. H. den Paus eene
schriftelijke felicitatie. Verschillende bladen,
ook die volstrekt niet tot de Centrumpartg
behooren, zooals bijv. het Berliner Tage-
blatl* en de Berlijusche »Börsencourier«,
gaven eeu overzicht van zijne parlementaire
werkzaamheden. De beide hier genoemde
voegden daarby zulk eene waardeerende be
schouwing omtrent zijne persoonlijkheid, dat
de »Garmauia« deze artikelen heeft overge
nomen.
Na afloop der kerkelijke plechtigheid
werd den Kleinen Excellenz» een bedrag
van 43,000 Mark aangeboden voor de Ter-
wezeulgkiug van zijn geliefd droombeeld,
het verrijzeu van een waardigen Godstem
pel voor den Katholieken eeredienst in Han
nover. Iu deze stad, welke bjjna 100,000
inwoners telt, moeten de Katholieken zich
met een zeer klein kerkje behelpen en nu
heeft sinds jaar en dag Dr. Windthorst
voor het bouwen eenergrooter kerk geijverd.
De 43,000 Mark, hem thaus aangeboden,
zgu iu verschillende kiesdisticten in Duitsch-
land bijeenverzameld.
's Namiddags had een groot parlementair
diner plaats iu het Kaiserhof, door de leden
van het Centrum hun leider aangeboden,
waai aan twee honderd persoueu deelnamen.
Aan tafel werd de schriftelijke geluk wensch
van Kardinaal Rampolla in het latijn en
bet felicitatie-telegram vau den Pauseljjken
Nuntius te Muucbeu iu het Fransch voor
gelezen. De toost op Dr. Windthorst werd
uitgebracht door Graaf Ballestrem, Voor
zitter van het Centrum en den Rijksdag.
Na de reeks van toosteu betuigde Wiudt-
horst iu warme bewoordingen zgu dank,
waarbij hij onder anderen deed uitkomen
dat iu trouwe gemeenschappelijke samen
werking het succes der Centruiuparty ligt,
eu het voor haar ongetwijfeld een verblij
dend verschijnsel is dat er ook in andere
bondsstaten Centrumiractiëu worden opge
richt, waardoor iuzonderheid hetgrootner-
togdorn Badeu de trots van het Centrum is
geworden. Ten slotte verklaarde hij, in
weerwil vau zijn boogen ouderdom op zijn
post te willen volharden.
Te Munchea hebben alle Katholieke
vereenigiugen mede den verjaardag gevierd.
Op verscheidene plaatsen in Duitsch-
laud is den 18on dezer het twintigjarig
bestaan van het Duitsche Rijk herdacht in
feestelijke bijeenkomsten.
Iu België houdt de beweging tot her
ziening der grondwet ter verkrjjging van
algemeen stemrecht aan.
beginnende artisten, behalve hun ander onder
richt, ook les in het koordedausen; maar slechts
weinigen brengen het verder dan de eerste gronden
der kunst. De gebruikelijke leermethode bestaat
daarin, dat men den leerling over eene smalle
plank laat gaan, wier breedte eiken dag vermin
dert, totdat zo eindeljjk overeenkomt met de ge
wone koord. Ook liet vaststaan en het aannemen
van bevallige houdingen leert hjj op deze wjjze
en eerst op 't laatst leert men hem de koord zelf
te bewandelen.
Het toestel, waarvan zich ten koordedanser van
den eersten rang bedieut, ziet er in de oogen
van de leeken heel eenvoudig uit, maar het vor
dert, zoowel in zijn samens el als in zjjne opstelling,
eene groote mate van nauwkeurigheid. De koord,
die ik het meest gebruik, bestaat in eene buig
zaam soort van itaaldraad, dat met de beste
qualiteil henneptouvv is omwoeld en ocgeveer
twee duim in doorsnede heeft. De lengte bedraagt
verscheidene honderd ellen en de kosten beloopen
zoowat 500 dollars. De beide einden zjjn elk op
eene groote windas gerold, dat door zjjn omdraaien
de koord, die d or twee palen wordt ondersteund,
strak gespannen houdt. Gewoonljjk kost me de
nauwkeurige opstelling van den toestel verschei
den dagen.
{Wordt Vervolgd.)
