NIEUWE No. 1659 Zonlag 8 Maart 189'. 16de Jaargang. De sociaal-democratie en de tien geboden Gods. DUIT EILAND. II. (Slot). ABONNEMENTSPRIJS Pei 3 maanden voor Haarlem0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voor het buitenland >1,80 Afzonderljjke nummers0,03 Dit blad verscbynt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. B U RE A TT: St. Janstraat Haarlem .TTTMAIN TIEND R iï AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Yan 16 regels30 Cents Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht. U it g c v e r s K P P E R 8 l.AUBIY, De Almachtige gat den meuschen het gebod: Zes dagen zult gij arbeiden en het woord vervullen: in het zweet uws aaoschijus zult gij uw brood verlieuen! Op den zevenden dag klinkt der m6u:"Cbheid het woord in de ooren: Wisch u w zweet van bet voorhoofd, kleed u in een feestelijk gewaad en treed Gods tempel binnen; heden is het de dag des lleereu, heden is bet de dag waarop de vloek van den arbeid van uwe schouders wordt genomen; kom tot verade ming en deuk er aan dat na vele moeite volle dagen op aarde een dag der eeuwigheid zal aanbreken. Zoo is de Zondag een dag van rust voor het lichaam, een dag van rust voor de ziel des menscben, opdat hij niet zal bezwjjken onder de zorgen en het ljjdeu dezer aarde, opdat bij ook kau zorgen voor de groote eeuwigheid, voor de eeuwige bestemming zijner ziel. Hem klinkt eene stem in de ooren: Zie, gelijk deze zes dagen zijn voorbjj ge gaan, zoo zal ook de bittere tyd van uw leven voorbijgaan eu zooals gij beden tot verademing komt, zoo zult gij ook eenmaal jubelen als de dag des Heereo is gekomen. De Zondag is een jubeldag voor het huis gezin, dat gedurende de werkdagen van el kaar gescbeideo, des Zondags geheel is ver- eenigd. Neem den Zondag weg en gij hebt het huisgezin opgelost; de leden zien elkan der niet meer, zjj, die zoo na aan elkaar verwant zijn, hebben geen tijd meer tot spreken of overleg, zij kunnen niet rusten van den arbeid. Inderdaad het derde gebod: Gjj zult denZondag heiligeo, is een sociaal gebod, een gebod van verlichting voor den arbeidendeu menscb- Het vierde gebod: Eer uw vader eu uwe moeder, leert niet alleen de plicht der kin deren jegens de ouders ea de plicht der ouders jegens de kinderen, daarin wordt ook uitgesproken de plicht der onderge schikten jegens hunne meesters, de plicht der meesters jegens hunne ondergeschikten. Zoo lang dit geboi gehouden wordt, zoo lang de meester in den gerst vaa dit ge bod zyue bevelen geeft, zoolang de onder geschikte in den geest van dit gebod ge hoorzaamt, is het sociale leven der mensch- beid eeo genot; liefdevol en zonder onaan genaamheden is dan het verkeer tusschen ondergeschikten en meesters, het verkeer dat thans vaak zoo hard, zoo moeilijk, zoo bitter is. 'c Is niet Gods schuld als het soms zoo zwaar valt te gehoorzamen als het vaak in zoo hooge mate moeilijk is te bevelen. Het vierde gebod is een sociaal ge bod. Hoeveel jammer en ellende toch zou er uit de wereld verdwyaeu als het vierde gebod in eere werd gehouden. Ht-fc vyfde gebod luidt: Gij zult niet doodslaaa; niet doodslaau dior geweld, maar gy zult ook nismands leven verbitte ren, gij zult niemand laten honger of dorst FEUILLETON. Een jachtavontuur. Vervolg en slot.) Het duurde niet lang, of de oorzaak der op schudding vertoond* zich in den levenden ljjve ▼au een jaguar, de verschrikkelijkste tijgerkatvan Zuid-Amerika. Ik hield mg doodstil achter mijne steenen ver schansing. Zouder een vin te verroeren slosg ik al de bewegingen van den jaguar gade. Door de spleten van den muur kon ik zien, hoe hij den grond omwoelde en de rersche schildpadeieren met smaak verorberde. Voor de tweede maal kwam de nacht met zijne schrikbeelden mij overvallen, die niet verdwenen voor aleer de tlaap mij had overmeesterd. Toen de dag weer aanbrak, was ik razend van honger en dorst. Ik was eiudeljjk doof van alles. Slechts eene gedach'e kwelde mij. Ik kon den haat, d en ik tegen den kaaiman, welke mg niet een oogenblik ljjden, gij zult niemand haten of vervolgeu, gij zult niemand laten omkomen in nood of elleode; gij zult iedereen met liefde eu met oprechtheid b jegeuen. Iu dit gebod wordt de matigheid, die voor allen zoo nood zakelijk is, voorgeschreven; de matigheid, die zoo noodig is iu alle standen der mensche- lyke maatschappij. Immers boe veel deuren worden er geopeud voor de ellende, die door de onmatigheid werd veroorzaakt, en die den socialen nood doet stijgen. Zien wij niet in het zesde gebod een waar borg voor het huisgezin, een waarberg voor de meuschelijke waardigheid, eeu waarborg voor de reiuhoid van den men eb, dien God naar Zija beeld heeft geschapen? O, wan neer dit gebod werd nageleefd hoeveel el- iende zou uit do menschheid verdwijoeu, hoeveel vyaodschap eu haat z ruden ophou den te bestaan. Het zesde gebod is derhal/e eeu sociaal gebod. Gij zult niet stelen, D bet zevende gbbod. Dit is een verbod vau elke ongerechtigheid, vau welken aard ook; een verbod der on rechtvaardige onderdrukking der a-men, een verbod van uitmergeling der zich in nood bevindende Datuurgenooteu. Alles vrat tegen de gerechtigheid indruischt, heeft de Al machtige iu het zevende gebod verboden. Als do gezamenlijke menschheid dit gebod naleefde dan zou nood en ellende uit het sociale leveu zyu verdweuea. Gij zult tegen uw naaste geen valscbe getuigenis geveu! Hoeveel schade wordt er aan het sociale leveu toegebracht, hoeveel levens worden er geruïneerd door de over treding van dit gebod. Als men geen ver trouwen kan stellen op het woord van den menscb, boe kau dan het maatsehappeljjk leven bestaan? üw ja zij j i, uw ueeu zij neen, zti le de Goddelyke Heiland. N Jtneu we de waarheid weg, dan ontstaat er eeu ondrageljjke toestand in de menschheid. In het negende en tiende gebod ten slotte wil de Almachtige met wortel en tak alles uitroeien, wat hiudirlijk is voor het sociale leven, de begeerlijkhei 1 des vleesches, de begeerlijkheid der hebzucht. Zoo hebben wjj in de tien geboden de wet, welke God der menschheid iu het harte heeft gelegd door te zeggen: Handel volgens deze geboden eu wees vol maakt.*Alleen het volgen der tien geboden kau de diepe wouden der hedendaagsche menschelyke maatschappij genezen; de leer der sociaal-democratie nu staat in de scherp ste tegenstelling tot de tien geboden Gods eu stort derhalve de menschheid onfeilbaar in het verderf. De samenkomst der centrale sectie voor het voorstel tot grondwetsherziening in België heelt gisteren niet plaats gehad,daar de Heer Sainctelette verhinderd was die by te wo nen. Dinsdag a. s. nu zal de Minister- President, de Heer Beeruaert, dedenkbeslden der Regeeriug omtieat de toekomstige rege ling vau het kiesrecht in de centrale sec- uii het gezicht verloor, bad opgevat, niet uit mijne gedach'e verbanneD. Zoo dikwjjls ik mgnc blieken naar den kant wendde, waur hg lag, zag ik dat hij zijne oogen steeds op mij had gericht. Ik had slechts een verlangen meer, namelijk hem te ver delgen, al moest ik miju gevoel van wraak ook met den dood bekoopen, en eene prooi van de andere worden. Dit gevoel van wraak gaf mg nieuwe kracht. Ik maakte eene tweede verschansing op 5 a 6 meter van het water. Ik zocht de twee grootste mguer eenden uit, plukte ze, legde za op den raud van het water, en haastte mij om achter mjjne nieuwe verschansing te komen. Mgn geweer, dat nog altcos met een schot ge laden was, stond naast mg, en met ongeduld wachtte ik den vijand af. Het eene uur verstreek na het andere,en ik be gon reeds aan den goeden uitslag vanmgnspo- ging te wanhopen, loon ik eensklaps eene kleine beweging in het water bespeurde. Dealligator verhief zich met zjja zwart geschubden rug boven het water. Gedurende een half uur bleef hij iu de zelfde onbeweeglijke houding. Het was zeker ,dat tie komen uiteenzetten. By de voortzetting van de derde le zing van het wetsontwerp betreffende de inkomsten-belasting heeft het Pruisische Huis van Afgevaardigden eergisteren het artikel betrtffsnde de uaatnlooz» vennoot schappen hersteld in den oorspronkelyken vorm van het Regeeringsvoorstel, met deze uitzondeiiug echter, dat 3i/8 in plaats van 3 pet. van het aandeelen-kapitaal vrij van belasting zal blyven. Enne poging om even- zoo bet Regeeringsartikcl betreffeude het afschaffen van de belastingsprivilegiën der ïRaicbsunmittelbaieu weder in de plaats te stellen vau het bij tweede lezing geamen deerde artikel, mislukte, hoewel de stemmeu byua staakten. De verdere behandeling der artikelen bracht geene meldiugswaardige veranderingen, doch liep gisteren nog niet ten einde. Bjj de behandeling van de begrooting der rijksspoorwege i iu den Rijksdag ver klaarde Höffd (Lotharingen), dat het Rijks- land zwaar geleden heeft onder de pasmaat regelen, en helaaff schreeuwers in Fraukrijk, die zich in het bezit wanen van het mono polie der vaderlandsliefde, thans eene ver- blydeude verzachting belet hebben. Iu naam van Eizas-Lotkariugeu verklaarde hij dat de bevolking met die schreeuwers niets ge meen heeft. De leiders der nationaal-liberale party in het 19a kiesdistrict voor den Ryks lag hebben naar men verneemt, Prins Von Bis marck candidaat gesteld voir de aanstaande aan vuil ingsverkiez ng. Men beweert dat Keizer Wilhelm zeer ontmoetigd en verbitterd is over den weer stand, dien zijne edelmoedigste denkbeelden ondervinden en over Let socialistische karak ter, dat vele werkmansbonden aannemen, in spijt vau zijn edel streven naar verbete ring van den toestand der werklieden. Ziende dat er met de liberalen eu vrjjziunigen in dit opzicht geen land te bezeilen valt, zou bij er sterk over deuken, weder geheel in streng conservatieven zin te gaan regeereu. Voor den bouw der Katholieke kerk te St. Iogbert heeft de Keizer 1000 mark geschonken. De Kardinaal-Aartsbisschop van Parijs heeft eergistereu den zestieudeu verjaardag der stichting van de kerk van het Heilige Hart op Montmartre gevierd, eu het gebouw bezocht. Het is nu zoover gevorderd, dat de laatste ba> d gelegd wordt aau de transepts en de kamer, die voor de calorilère wordt gegraven. Dd basiliek z»l na verloop van drie maanden openg steld kunnen worden voor den dienst. Daarna zal men aan het werk gaan tot het bouwen vau den grooten koepel en later tot het bouwen van den open klokketoreu. Vóórdat beiden gereed zijn, zullen er, naar men schat, nog vyf jaren verlo ipen. Tot dusver ziju bjjna 23 millioen aan den bouw besteed. De gedenkschriften van Talleyrand, waarvan twee deelen verschenen ziju, vallen geducht tegen. Zij brengen niets nieuws hg mg niet zien kou, want anders ware hg weer ondergedoken. Hg ging zeer voorzichtig en sluw te werk Eiudelgk naderde hij den oever. Hg was schier in de onmiddellijke nabijheid van de eendvogels. Zgoe vraatzucht was grooter dau zgne voorzichtig heid, eu eensklaps zag ik, hoe hij zijue kolossale kakeu in al haar wijdte en grootte opende. Mgn God! welk eene rij van reusachtige tauden, welk een gapende afgrond. Ik gunde mij den tgd niet ze langer te beschouwen. Ik hield mijn geweer reeds tegen den schouder gedrukt, eu had den loop door eeD der spleten van den muur gestoken, en loste mijn eenig schot recht inden gapenden muil van het oudier, Met zijn stsart geeselde het monster het water, en bezorgde mij zulk een slortbad, dat ik er druip nat van werd. Eindelijk werd alles doodstil en onbewegelijk op het water. De kaaiman lag daar voor mij. Zgn oogen warea nog altoos geopend. Zjj waren na het schot nog altoos even dof als van tevo ren. Ik dorst mg niet verroeren. Nog een nacht ging voorbij. De honger dwong eu onthullen niets, zoodat niemand begrijpt waarom de groote diplomaat bevolen had, dat zij eerst dertig jareu na zijn dood open baar gemaakt mochten worden. Iu eene redevoering, bij een maal tijd der Kamer vau koophandel gehouden wees Lord Salisbury op deu verbazenden vooruitgang van den handel. Hij zinspeelde daarbij ep het herleven van het protectio nisme in Frankrijk en Amerika. Voorts zeide hij, dat de Regeering onzijdig moet blijven by de geschillen tusschen werkge vers en werknemers, doch dat zij het ont zag voor de vryheid van den arbeid moet handhaven. Eergistereu heeft het Huis der Lords arrest gewezen in de zaak der gebroeders Vagliano tegen de Baak vau Eagelaud, be treffende 71,500 in nagemaakte wissels door de Bank aau een oueerlyken klerk vau de gebroeders Vagliano uitbetaald. Iu eersten aanleg was de bank veroordeel! het verlies te dragen; hst IJoogerhuis daaren tegen deed uitspraak tegen den eisch van de gebr. Vagliano. Iu het Lagerhuis stelde Storey de verdagiug der zitting voor als protest tegen de geweldenarijen der politie ter gelegen heid van di werkstakingen te Silk worth. De motie, door Matthews bestreden, werd verworpen. Fergusson verklaarde, dat de Regeering nog onkundig is vau nieuwe troebelen op Creta en van den moord van Christenen, welke aan gendarmea wordt toegeschreven. a** De republikeinen blijven te Lissabon voortgaan met onrust stoken en valsche ge ruchten verspreiden. Nu hebben zjj weder laten uitstrooien, dat te Madrid een opstand was uitgebroken, waaraan tien Regimenten hadden deelgeno men. Dit gerucht werd des avonds weerlegd in alie offfciëdle eu politieke kringen. Deze republikeiusche kunstgrepen verwonderen de overheid zelfs niet meer; men is er aan gewoon. Het garnizoen is nog steeds onder de wa penen en de officieren slapen in de kazernes. De Kolonel van het zesle regiment ja gers en de Commandant zjjn door den krygsraad uit de gelederen ontslagen. La Tribuna bevat het verhaal van wreed ledeu door zekereuLuitsnant Livraghi in Abyssinië bedreven. Geholpen door twee agenten liet hy rijke Abyssinische kooplieden oplichten maakte Z'ch van hunne goederen meester ea liet hen daarna buiten de stad vermoorden. De Regeering zal over deze zaak worden geïnterpelleerd. De dagbladen, het verhaal overnemende, schryven, dat de Italiaansche overheden in Abyssinië een zonderling mid del bezigen, om de beschaving in dit laud voor te bereiden. Groote ontroering heerscht te Syracuse. Du Prefect Penniuo heeft, tengevolge van tegen hem ingebrachte beschuldigingen van welken aard wordt niet gemeld de vlucht genomen. Een Dominicaner Pater van Nancy mij eene rauwe eend voor lief te nemen Eindeljjk brak na een langen nacht weer een nieuwe bange dag aan. De brandende zoo goot nog feller hare stralen op de reeds verzengde aarde. Weldra verkreeg ik de zekerheid, dat het mon ster dood was. Door het ingezwolgen water en de hitte der zon, zwol het aanzien der oogen op Elk oogenblik dreef het kooger en lichter boven het water. Eindelijk trilde ik door al mijn ledematen: zon dit monster voor mg de reddingplank, mijn plecht anker worden? Zou dit lichaam,gevuld met doo- dende gassen mij als reddingvlot kunnen die nen? Ik waagde heteindeljjk uit mgn schuilhoek te voorschgn te treden. Ik nam den kaaiman bg zgn afzichtelijken staart. Het schrikkelgkste gevaarte was vlot geiaakt. Het had eeu heel anderen last kunnen dragen, dan die van mijn uitgevast lichaam. Ik zette my schrylings op den rug, als op een rijbeest, bezigde de kolf van mgn geweer als roeispaan en stuurde zoo recht op mgn bootje af. Ik stapte van den kaaiman in mg u vaartuig, ik was gered, en heb u mjju jachtavontuur verleid,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1891 | | pagina 1