NIEUWE
n
\'o. 1666
Woensdag 25 Maart 1891
16de Jaargang.
De Katholieke Kerk in den
vreemde.
BUITENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DHR ADVERTENTIBN.
De duif der Voorzienigheid.
Wordt virvol^
1ARLM
Per 8 maanden voor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
B U B. E A TT: St. Janstraat Haarlem.
iiraat.
NDiUï
Van 16 regeli30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag-
en V r ij d a g-a rond voor 6 uur ingewacht.
Uitgever»: KAPPERS k LaUREY.
Wegens den feestdag van O. L. V. Boodschap
zal de Nieuwe Haarlemsche Courant Donderdag a. s.
niét worden uitgegeven. Het eerstvolgend nummer
verschijnt Zaterdag 28 Maart e. k.
Met dankbaarheid maken wjj gewag van
deu vooruitgang waarin het Katholicisme,
Ondanks alle vervolging en moeilijkheden,
ook in den vreemde zich mag verheugen.
Zoo ontleenen wjj uit een schrijven uit
Christiania aan een hoogadelijk persoon te
Rome gevestigd, het verblijdeud bericht,
dat het Katholieke geloof ook in Noorwegen
verrassende vorderingen maakt, welke tjj-
diog ons de hoop doet voeden dat de
Katholieke Kerk ook in dat noordelijke land
tot een geweDsehten bloei zal komen.
»Onlaugs«j zoo schrjjft men mt Christiania,
»ondernatn de Earw. Pater Scheer, Domini
caan, eene reis naar Christiania om daar
godsdienstige voordrachten te honden. Reeds
'oor zjjue aankomst hadden onderscheiden
nieuwsbladen daarvan melding gemaakt en
nog voor de lezingen een aauvang namen
gaf het voornaamste blad van Christiania
een uitgebreid artikel over de Dominicanen
te Dusseldorf, in wier klooster eenige Nooren
vriendelijk waren opgenomen. De meest ont
wikkelden, vooral de theologen hadden van
Pater Scheer eeoe uitnoodiging ontvangen
tot bjjwouing der voordrachten, die gedu
rende' drie weken, (driemaal par week) in
de St. Olafskerk ten aauhoore van 12 a 1500
personen werden gehouden. Reeds op den
eerstan dag was de kerk voi; ua de tweede
voordracht betreurde men het dat de kerk
niet grooter was. Wie eene staanplaats wilde
hebben, moest langer dan een half uur
voor den aanvang reeds aanwezig zijn. Van
dag tot dag klom de belangstelling in
den witten* Pater en in diens voor
drachten; bij de laatste (over godsdienst en
wetenschap) waren er 300 studenten van
de hoogescbool bij tegenwoordig. De kalme
verklaring en ontplooiing van de leer van
het primaat des Pausen, van de onfeilbaar
heid, de voordrachten over bijbel en (raditie,
°ver de inspiratie der heilige boeken enz.
waren zoodanig, nat zij de harten der anders
denkenden met welwillendheid vervulden.
De Eerw. Pater ontving talrijke bezoeken
«n schriftelijke en mondelinge waardeerin
gen van aanzienlijke personen. Men gaf
zelfs den wensch te kennen eenig6 conferen
ce te houden in de de aula der universiteit,
doch dit scheen den Pater noodig noch nuttig,
want een dankbaarder auditorium zou hij
foch niet kunnen vinden. Ministers, Profes
sors, rechters, advocaten en ambtenaren
woonden de voordrachten bij. Geheel Chris
tiania sprak van den witten Pater* en van
diens couferentiëu. Iu de twee groote dag
bladen van Christiania verschenen regel
matig uitgebreide verslagen. Personen uit
de hoogste standen wendden zich tot den
Pater met de vraag, wat zjj moesten doen,
aangezien zij begonnen te gelooven, dat de
FE U1LLETON.
Vervolg
Een oogenblik later bevonden zich de beide
landlieden in tegenwoordigheid van Cathariua
en hare voortreffelijke dochter. - Gjj weet, Me
vrouw, zeide de pachter tot de weduwe, na eene
korte inleiding van weinig beteekeois, gij weet
dat het aanstaanden Woensdag de dag is, waarop
ik u den koopprijs moetbetalen
Ik weet het, mijnheer, viel Catharina, bjj
wie deze woorden wreede herinneringen opwekten,
hem zuchtende in de rede.
Zonde ik u, Mevrouw, mogen verzoeken
my op dien dag een genoegen te doen?
Een genoegen, mijnheer, Herman?en welk,
bil ik u?
Dat, van een gedeelte van dien dag in
Owe oude woning te komen doorbrengen....
Is het mogelijk, mijnheer? vroeg Cathaiina,
verwonderd over eene zoo zonderlinge uitnoodiging:
8Ü verlangt dat ik kom...,
Katholieken de waarheid bezitten. Een blind
Hoogleeraar was op alle conlerentiën aan
wezig en zond den Pater zjju nieuwste
wetenschappelijk werk als een bewijs zijner
vereering, benevens eene miniatuurschilderij,
de middernachtszon aandenNoordkaap voor
stellende. Iu de boekwinkels werd het portret
van Pater Scheer ten verkoop geëxposeerd
en het werd door Protestanten gretig ge
kocht.
Christiania telt 140.000 inwoners waar
onder ongeveer 400 Katholieken. Gausch
Noorwegen telt nauwelijks lOOOKatholieken,
met 5 Missiepriesters, onder vjjf millioen
Protestanten. De gekeele, wegens hare uit
gebreidheid zeer dure Missie, moet door
aalmoezen worden onderhouden. Mogen de
Katholieken den ijverigen^Noorschen Missio-
narisen ter zjjde staari, opdat de vriendelijke
ontvangst en de verbiedende gevolgen van
deu eersten witten Pater in het Noorden
door vele andere moge gevolgd worden.
Uit het onlangs verschenen jaarboek
Catholic Directory ontleenen we de volgende
statistieke opgaven, die vaa den vooruitgang
van het Katholieke leven in het grijze
Albion getuigen.
In Engeland vindt men een Aartsbisdom
en 14 Bisdommen, in Schotland een Aarts
bisschop en 4 Suffragaan-Bisschoppen. Ka
tholieke Pairs* telt Engeland en Ierland
er 41, Katholieke »Baronets« 53. Boven
dien telt de Katholieke Kerk van Groot-
Brittannië nog talrjjke familiën der zooge
naamde gentry d. w. z. oude voorname fa
miliën zonder adellijken titel, die gedeeltelijk
het Katholieke geloof nooit ontrouw zjjn
geworden en gedeeltelijk in den laatsten
tjjd in den schoot der Katholieke Kerk zijn
teruggekeerd. Onder de leden van den
Kouinklijken Geheimen Raai bevinden zich
9 Katholieken, onder wie de vroegere Mi
nister van Binnenlandsche Zaken en de
Eugelscho Gezant iu Constautiuopel. Iu het
Lagerhuis hebben 76 Katholieken Afge
vaardigden plaats genomen.
Iu Engeland en Schotlaud telt men 12
1300 opeubare kerken en kapellen en on
geveer 2800 Priesters, dus meer dan het
dubbele aantal Geestelijken dan tijdeus de
herstelling der Katholieke hiërarchie in het
jaar 1850.
Als een der voornaamste bekeeringen in
den laatsten tijd mag zeker wel geuoemd
worden die eenei voorname dame Mrs. Gully
nit Brighton, die met hare drie kinderen te
Napels op het Feest der Onbevlekte Ont
vangenis der H. Maagd iu de Katholieke
Kerk werd opgenomen en op deuzelfden dag
van Z.Em. Kardinaal Sanfelize het H. Vorm
sel ontving; voorts de bekeering van den
Heer William Gibson, oudste zoon en erf
genaam van Lord Ashbourne en student
aan de universiteit te Oxtord.
Ook in Engelsch Iudië vormt de Katho
lieke beweging steeds grooter kringen. Naar
het voorbeeld der Catholic Union» voor
Om u te dienen, Mevrouw; ik besef zeer
goed dat mijn voorstel u vreemd moet voorko
men, zelfs onbehoorlijk, maar wat zal men er aan
doen? Grijsaards zjjn dikwijls een weinig bjjge-
loovig; ik houd wjj overtuigd, dat deze ia be
zitneming noodlottig voor mij zal zijnzoo gij
niet uwe toestemming geeft om er voor ik het
huis voir goed ga betrekken, nog eenige uren
in djor te brengen.
Maar, mijnheer, merkte Catharina goedig
aan, dewijl ik uit eigen beweging mijn huis ver
kocht heb, hoe zou het denkbaar zijn?...
Zeker! Mevrouw, ik weet zeer goed, dat
deze gril belachelijk is; cuaar de ouderdom heeft
recht op inschikkelijkheid, en gij zjjt zoo goed
Mevrouw, dat ik bezwaarlijk kan denken, dat gjj
mjj deze gunst zoudt weigereD; hiervan houd ik
mij overtuigd.
Herman sprak met zooveel ontroering; hjj
seheen zooveel gewicht te hechten aan het ver
krijgen van deze gunst, en hij drong zoolang
aan, dat Catharina eindelijk erin toestemde,om
hem dit genoegen te schenken.
Heb ilauk! duizendmaal dank, Mevrouw;
Woensdag morgen zal mijn zoon u in een rijtuig
Groot-Brittaunië heeft zicb ook in Engelsch
Indië eene Katholieke vereenigiug gecon
stitueerd, welke de rechtsn en belangen der
Kerk zal behartigen. Deze vereeniging, die
haar centralen zetel ta Bombay heeft, zal
zich in contact stellen met de Katholieke
beweging in Europa en Amerika. Op deze
wijze reiken de Katholieken van het eene
einde der wereld tot het andere elkander
de hand en bereiden zicb voor op eene ge
meenschappelijke actie ter verdediging hun
ner Kerk.
Verblijdende berichten komen ook uit
Japan. Sinds de 16e eeuw, toen de bloeiende
Christelijke gemeenten iu Japan bjjna totaal
vernietigd werden, kou eerst in 1866 het
Missiewerk daar te lande in bet openbaar
plaats hebbeu. Sedert dat jaar is het aan
tal Katholieken tot 40,000 aangegroeid,
die in 496 gemeenten verspreid leveu en in
drie Apostolische Vicariaten warea inge
deeld. Deze droegen den naam Noord-Ja
pan, Cen»)aal-Japan en Zuid-Japan. Noord-
Japan heelt eene bevolking van 19 millioen,
waaronder 10266 Katholieken; Centraal-
Japan 13 millioen met 2200 Katholieken;
Zuid-Japan 6 millioen met 27000 Katholie-
keu. Ouder deze omstandigheden nam de
n. Stoel het besluit, da hiërarchie in te voe
ren, te meer daar de Japansche Regeering
zich gunstig gezind daarvoor betoonde. Van
nu af is Japan in 4 diocesen: Tokio, de
hoofd- en resident ie-stad van den Mikado
met 2700 Katholieken, Sendri, Koito en
Nagasaki ingedeeld. Tokio is de Metropo-
litaan-zetel. Het vroegere Vicariaat Noord-
Japm, een kolossaal uitgebreid grondgebied
werd iu twee diocesen, Tokio en Ssndri,
met 7500 en 2500 Katholieken verdeeld.
De Bisschoppen zijn allen Priesters uit het
Missiegenootschap te Parijs. Dit genoot
schap, dat tegenwoordig 26 Missiestaties in
Ona u, Tougkiu en Japan bezit, beeft dezer
dagen eeu jaarverslag over 1889 uitgegeven,
waarin gemeld wordt, dat hst H. Doopsel
door de Missionarissen van dit geuootschap
in de bovengenoemde landen werd toege
diend aan 31761 volwassenen en 130,2b9
kinderen. Er badden 843 bekeeringen plaats
van ketters. Groote verwachtingen worden
van Japan gekoesterd, nu de Regeeriug den
11 Februari 1889 de godsdienstvrijheid heeft
geproclameerd eu hare bescherming aan de
Missiën heeft toegezegd.
Zoo komen uit alle oorden der aarde af
en toe de meest verblijdende berichten tot
ons omtrent deu vooruitgang der Katholieke
Kerk, ondanks de vervolging ea verdrukking
waaraan zij, helaas! ook in beschaafde lan
den is blootgesteld. Moge door Gods bij
stand die groei en bloei blijven aanhouden
en toenemeu en aan de Onsterfeljjke Moe
der overal die erkenning en waardeering
worden verleend, welke haar ongetwgfald
in de hoogste mate toekomt.
komen afhalen, u en uwe beminneljjka dochter,
en weest overtuigd dat gij beiden een recht aan-
genamen dag zult doorbrengen.
Een aangenamen dag! mompelde de we
duwe, terwijl zij het hoofd liet zinken, en bit
tere tranen aan hare oogen ontwelden.
Ja! recht aangenaam, ik beloof, ik verzeker
u zulks, zeide de grijsaard glimlachende.
Én mijn vader heeft nooit in de minste
belofte gefaald, voegde Fiet er bij.
Tot Woensdag dus, honden wjj dit als af
gesproken. A p opos, Mevrouw, hebt gjj niets
meer van uw koffertje vernomen?
Niets meer, mijnheer Herman, zeide Ca
tharina, ten uiterde verwonderd uit dsn mond
des pachters, zonder de minste voorafspraak, deze
vraag te vernemen, welke hij zeer goed wist, dat
ontkennend moest beantwoord worden.
Schrijf, bid ik u, Mevrouw, mijne vraag
niet enkel aan eene nieuwsgierige beweegreden
toe. Ik herhaal het, oude lieden zijn dikwerf
wat bijgeloovig; daarom slaan zij zoo gemakkelijk
geluof aan voorteekens eu vooigevoelens; welnu!
sedert dezen morgen heb ik een voorgevoel, dat
zich vast en zeker moet verwezenlijken.
Door den Belgischen Minister van Bui-
tonlandsche Zaken, Prins de Caraman-Chi-
may, is, ten einde te waarschuwen tegen de
landverhuizing naar Zuid-Amerika, aan de
Koninklijke Gouverneurs in de provinciën
eene circulaire verzonden, welke in het Dan-
delsblad van Antwerpen als volgt vertaald
wordt medegedeeld:
Het blijkt uit inlichtingen, welke mjj on
langs zjjn toegekomen, dal de Zuid-Ame-
rikaansche staten, de Argentijnsche Repu
bliek, Uruguay, Paraguay, Chili, Brazilië,
enz., hoegenaamd geeue hulpbronnen voor
de Europeesche landverhuizers meer ople
veren.
Iu al de staten vaa La Plata nameljjk,
zou het den werkman zeer moeiljjk zjjn
bezigheid te vinden. In Chili is de politieke
toestand ganscb ongeschikt voor de kolo
nisatie.
Wat de oostelijke republiek Uruguay be
treft, deze schjjnt onzen landbouwers over
het algemeen niet te bevallen.
Uit Brazilië hebben de agenten van den
buitenlandscheu dienst aan injju departe
ment inlichtingen doen toekomen, betrek
kelijk de ellendige voorwaarden, welke aaa
de werklieden in de provincie San Paolo
worde» opgelegd in de koffieplantages, en
welke ik nnttig oordeel, hier in het kort
mee te deelen.
Deze werkers genieten 2000 reis, of 5 fr.
per dag zonder kost, of de helft met den
kost.
Het voedsel bestaat uit tasaio (gedroogd
vleescb) dat men in de saladeros van de
Argentijnsche Republiek en vau Uruguay
toebereidt, booneu en koffie.
Bij het regiem van dit voedsel, vooral
van het gedroogd vleescb, worden de Euro
peesche werklieden, onder het gloeiend kli
maat van Brazilië, spoedig ziek, de meesten
hunner krjjgen daarenboven oogziekten.
Te meer de verwoestingen, in deze pro
vincie door de gele koorts aangericht, waar
door in de stad Campinas alleen 7000 per
sonen werden aangetast, schjjuen voldoende
om onze landgenooten te overtuigen, dat
het verblijf in deze streek niet aan te ra
den is.
Een groot getal landverhuizers hebben,
om aan het ellendige lot te ontsnappen,
niet geaarzeld om ziek zjjnde, te voet en
zonder hulpmiddelen, reizen vau 150 mjj-
len te doen, door woeste en gevaarlijke
streken.
Het spreekt van zelf dat op dezen tocht
vele kinderen van gebrek en vermoeinis
bezwijken.
Ik oordeel dus, M. de Gouverneur, dat
er reden bestaat om de landverhuizing naar
die streken stellig af te radeD, zoo laag de
tegenwoordige toestand niet verbetert.
Met betreurenswaardige hardnekkig
heid zet Parnell zijne droevige campagne
tegen de meerderheid der Iersche bevolking
en Afgevaardigden voort. Hjj tracht thans
En wat voorspelt dat voorgavoel, mijnheer.-
Dat gjj u 'geheel6 fortuin zult terug vin
den, zonder dat er een penning aan ontbreekt.
Catharina zag den grjjsaard met een soort van
mede'jjden aan.
Bespot rajj vrjj, Mevrouw, zoo veel gij wilt
maar ik draag de overtuiging met mjj rond, dat
dit zoo zal gebeuren.
Wat mjj betreft, zeide Piet, ik deel zonder
aarzeling de meening van mijn vader.
En zoo ik mij niet bedrieg, hernam de
pac'iter, dan zal deze gebeurtenis, waaraan gij
thans zoo slecht uw vertrouwen kunt hechten,
binnen acht dagen plaats hebben.
Dat alles is een droom; mijnbeer.
Maar zoo het eene waarschuwing des He
mels was?
Onmogelijk.
Dit is een woord dat voor den goeden
God niet bestaat. Maar komaan, wij moeten el
kander verlaten; wij willen de dames evenwel
nog niet vaarwel zeggen; tot Woensdag; vergeet
vooral mijne voorspelling niet; ik ben zeker, ja zeer
zeker, dat zjj zich zal bevestigen.
