NIEUWE
No. 1670
Woensdag 8 April 1891,
De Argenlijnsche 1/Krach.
U i '8' E fi L, A
n
Op de goede vriendschap».
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
B U R E A TT: St. Janstraat Haarlem.
ALNTlENDiUJ
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1—6 regels30 Ceats
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contan
Advertentie n worden uiterlijk Maandag-, Woensdag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KüPPERS «t L A U R I Y.
Van gene zijde des Oceaans komt het
bericht tot ons, dat de republiek Argenti
nië, welker ordelooze financiën reeds lan
gen tjjd op de Europeesche Beurzen veel
zorg en last veroorzaakten, thans voor een
staatsbankroet staat en dat de provincie
Buenos Ayres de betaling der renten reeds
heeft gestaakt. De coupons der staatsschuld
van 1 April worden niet uitbetaald en het
is zeer waarschjjoljjk dat ook de op 1 .Juli
vervallen interest van de ia het jaar 1885
aangegaue leening van dertig millioen gul
den, niet zal worden voldaan.
Vele kapitalisten, die zich indertjjd door
de fraai gestelde en tot deelneming uit
lokkende prospectussen lieten verleiden, om
Argentijusche effecten te koopen, ziju thans
slachtoffers van hunne waaghalzerij en een
staatsbankroet der Argentjjnsche republiek
zal wellicht nog grootere verliezen op de
Europeesche Beurzen teweegbrengen, dan
bet staken van betaling der bekende firma
Baring Brothers te Londen, die tot dien
maatregel genoodzaakt was, tengevolge van
de financieels crisis in den Argeutjjuschen
Staat.
Deze Zuid-Amerikaansche republiek heeft
in ongeveer tien jaar honderden miliioenen
schuld gemaakt en steeds werden hare lee
ningen, ondanks hare zeer twijfelachtige
soliditeit, bijna geheel en al in Europa ge
plaatst, waar, helaas! altjjd nog lichtgeloo-
vige kapitalisten zich bevinden, welke hun
goed geld in de meest onzekere uitheem-
sche papieren willen beleggen.
Na de treurige ervaringen, welke de Eu
ropeesche kapitalisten, de Nederlandsche
zeker niet het minst, met Amerilsaansche,
Itaüaanscbe, Spaansche, Egyptische effecten
en staatspapieren,met Turksche ioten en der
gelijke papieren van twijfelachtige soliditeit
reeds in vroegere jaren hebben opgedaan,
zou men meenen, dat die lieden wat voor
zichtiger waren geworden en zicb, ondanks
alle mogeljjke reclame, voor het aaukoopen
voor dergelijke onsolide effecten zouden
wachteü.
Geenszins! Zooals men zief, zijn er altjjd
kapitalisten, die zich op het broze jjs wa
gen en zich door lage koersen en hooge
renten laten verleiden om ten slotte geen
rente te ontvangen en later zelfs hun ka
pitaal te verliezen.
Zulke lieden verdienen eigenlijk geen me
delijden allerminst zij, die zich aan Argen-
tjjosche papieren hebben vergaapt.
Het heeft inderdaad aan waarschuwin
gen voor de Argentjjnsche effecten niet ont
broken.
De treurige politieke en fiuauciëeletoe
standen der Zuid-Amerikaansche Staten ziju
FEUILLETON.
Kom naar buiten, George Burks. Zet dat
glas neer 't kan niet wachten. Ik moet je
dringend noodzakeljjk spreken 't betreft de
Maatschippjj.
Ik bemoei me nog al niet dikwijls met eens
andermans zaken, is 't wel? Als dus een oude
kerel als ik, een ander begint te waarschuwen,
dan kan je wel nagaan, dat hjj dit doet, omdat
hjj het dringend noodig vindt.
„Even een glas op de goede vriendschap ge
dronken?// zeg je.
Ja, daar weet ik alles van. Zelf ook wel ge
daan. Ga hier eens even op den rand van het per
ron zitten.
Naar mjjnc meening moesten machinisten het
minste van allen de flesch ter hand nemen. Leven
en goed wordt ons toevertrouwd. Wjj hebben een
moeiljjk vak ik geloof niet dat de menschen
het over 't algemeen goed begrijpen. Ik herinner
mjj nog hoe ik, als een jonge vent als jij, voor
't eerstop eene machine geplaatst, mijzelf een reus
toescheen of iets van dien aard, als ik het land
doorvloog en het ijzeren beest precies liet doen
wat ik wilde. De kracht, die ik uitoefende, bracht
bjjna mijn hoofd op hol.
Alles ging goed toen ik trouwde en bleef nog
een geruimen tjjd zoo doorgaan. Wij bewoonden
een aardig huisje, mjjn vrouwtje ca ikj wjj hiel-
sinds lang geen geheim meer, hunne staats
economie is in den regel ellendig, aangezien
er altijd avonturiers zijn, die zich ten koste
van de massa bevoordeelen. Ofschoon Zuid-
Amerika door de natuur rjjk gezegend is,
en de haudel verbazend toeneemt, zijn de
economische aangelegenheden toch totaal
ongezond en heerschen er de onverkwikke-
lijkate toestanden. Aanhoudende ijverzucht
tusscheu de onderscheiden republieken is
aan de orde vau den dag; burgeroorlogeu
en revolutiën behooren er uiot tot d8 zeld
zaamheden; het gebrek aan een wettig gezag
komt telkens aan den dag en het kan dus
geen verwondering baren, wanneer ook de
fiuauciëele toestanden veel te wenscheu
overlaten. Terwjjl iu de Vereenigde Staten
van Noord-Amerika een vast centraal be
stuur aanwezig is en de watten geëerbiedigd
wordeD, terwjjl iu die Staten de fioauciëu
zich in bloeienden toestand bevinden en jaar
in j iar uit kolossale overschotten verkregen
wordeD, zoodat wij in Europa met eene
zekere ijverzucht op dien gunstigeu fioan-
ciëelen toestand zien, ontdekken we in het
Zuiden van het nieuwe werelddeel juisi het
tegendeel.
Daar zijn de banden der Staatsorde bui
tengewoon los, er ontbreekt een vaat gezag
en de fiuanciëele aangelegenheden ziju in
een wanhopigen toestand.
't Is bedroevend, dat er nog nieuwsbladen
zijn, die er zich toe leenen het publiek met
valsche voorspiegelingen te verleiden om
geld te steken in bijna waardelooze uitheem-
sche papieren. Deze bladen dragen mede de
schuld aan de verliezen, welke thans worden
geleden. Eerljjke nieuwsbladen zullen geeue
beursreclauies opnemen en slechte papieren
aan het publiek opdringen; maar, men weet
het, de Beurs heeft een grooten iuvloed op
de pers, vooral op de niet-katholieke, libe
rale en kleurlooze!
Amerikaansche papieren zijn steeds zeer
in trek bij het publiek. Da hooge rente
verblindt de menschen eu zoo worden er
steeds nog koopers gevonden voor papieren,
welker soliditeit met nul gelijk staat. Men
zou meenen, dat de lui eindelijk toch wat
voorzichtiger te werk zoudeu gaan, als zij
reeds zoo menigmaal van eene slechte maikt
thuis zijn gekomen. Och neen; zoodra er
weer eene uitheemsche leaning wordt uitge
schreven, komen er ook tal van afnemers
opdagen. Alleen de Engelschen en Franschen
zijn iets voorzichtiger geworden; zij geven
hun geld niet zoo heel gemakkelijk iu ruil
voor slechte papieren.
De waarlijk eerljjke pers zou zich zeer
verdienstelijk maken wanneer zij het publiek
aanhoudend bleef waarschuwen en t it voor
zichtigheid aanmanen. Het zijn in den regel
ook de met veel zorg en moeite gespaarde
den veel van elkaar en zjj was een weinigje
trotsch op haar machinist alihans dat placht
ze wel eens te zeggen. Zij was lief en aardig in
haar spieken. Geen kakelaarster en knap ook.
Na eenigen tjjd werd ons een meisje geschon
ken. Mjjn vrouwtje en ik delibereerden er een
tijd over, hoe wfj haar zouden noemen Wjj bla
derden vele boeken door van voor tot achter en
schreven daarna alle mooie namen op, die we
wel eens hadden gelezen. Maar geen van die alle
kon ons bi'iredigen. Den geheelen weg over stond
ik op mijne machine naar een naam voor de kleine
te zoeken. Mjjn vrouwtje wilde haar Endora Isa
bella noemen, maar dat klonk zoo mal. Daarna
probeerden wij Rebecca en Magdalena, Anna
Amanda en wat al niet. Eindelijk, wanneer ik
de kleine aankeek, was het precies als of ik Elize
zag. Haar heele mollige figuurtjezeide Liesje.Ik
wilde haar Liesje te noemen - mijn vrouwtje
kreeg er ook pret in dus Liesje was en bleef
het.
Ik zeg je, George, het was een kind dat men
niet onopgemerkt kon voorbijgaan. Ze was mol
liger en mooier dan alle, hare oogen waren grooter
en donkerder dan die van de mooiste volwassen
vrouw, die je ooit hebt gezien en helder als ster
ren, en ze had van dat lichte zijdeachtige haar,
dat zoo aardig kan glinsteren en krullen.
Ze kon al gauw loopen en kwam mij dikwijls te
gemoet huppelen, 'k Heb verscheidene van hare
witte boezelaartjes vuil gemaakt, door er met
mjjn gezicht tegen aan te gaan liggen voor ik
penuingen, diedoor de buitenlaudscbe leenin-
geu jammerlijk verloren gaau; het is dus
plicht om het gosdgeloovige publiek voor
verliezen te waarschuwen.Misschien zal deAr-
gentjjnscbe Krach* tot eene ernstige waar
schuwing dieuen en zullen de kapitalisten
in het vervolg niet meer zwichten voor de
verleidelijke aanprijzingen van buitenland-
sche effecten zonder reëele waarde.
Eerst nu kan men volkomen de schade
overzien, die de strenge vorst gedurende den
winter aan de landerijen in België heeft
aangericht. Volgens een der Belgische bladen
is de tarwe, waarmede niet minder dan
276,000 HA. was bebouwd, voor drie vierde
door de vorst vernietigd, en ook de vroege
gerst is geheel bevroren. De gezamenlijke
schade wordt op 29,000,000 franks geschat.
Tegeu de vermelde verklaring van de
Llatuburger sigarenfabrikanten-vereeniging
maakt thans de Nederlandsche consul-gene
raal Richard Vou Schmidt-Pauli eeue tegen
verklaring openbaar, waarin hij mededeelt,
dat het beweerde bericht vau dan Nederland-
8chen vice-consul, waarin deze de Arnster-
damsche Kamer van Koophaudel aanbeveelt
met de Hamburger tabaksarbeidersvereeni-
ging iu betrekking te tredeu, in het geheel
niet bestaat. Da Nederlandsche vice-consul
bapaalde er zich toe,de hem gedane voorstellen
vau da arbaidersvereeuiging eenvoudig aau
den voorzitter der Amsterdamsche Kamer
vau Koophandel privatim toe te zenden, met
de opmerking, dat bij cousul die
voorstallen noch beoordeelen, noch beant
woorden kon.
Da Prins-Regent vau Beieren heeft
Graaf Preysiug 10,000 Mark ter hand gesteld
voor de Mariakerk te Iiancover, wijleu Dr.
Wiudthorst's stichting.
Da Figaro bevat een schrijven van
den Graaf van Parjjs, gericht tot den senator
Bocher, den oulangs afgetreden voorzitter
vau hat hoofdcomitéder royalistische partij.
Da Graaf vau Parijs betuigt deu Heer Bocher
zjjndank voor de bewezen diensten en brengt
tevens ter openbare kennis, dat Graaf d'Hau-
teville vooriaau als ziju vertegenwoordiger
te Parjjs is aangewezen.
Het mijnwerkers-congres te Parijs
heeft eenstemmig en met groote geestdrift
aangenomen de voorstellen der Belgische
Afgevaardigden. Volgens deze zullen de bui
tenlaudscbe mijnwerkers door alle middelen
welke in hunne macht staan, hetzij door
zelf het werk te staken, hetzij door de pro
ductie van steenkool te vermindereu, de al-
gemeeue werkstaking bijstaau, welke weldra
in België moet uitbreken.
Hot congres is onder langdurig hoerage
roep uiteengegaan, na eenparig op voorstel
het had afgewasschen, en menigmaal ontsnapte
mij inwendig de bede: „God, bewaar nsjjn kindl
behoed mjjn kleine engel//.
Toen zij wat ouder werd, nam ik haar wel
eens mede op de locomotief, liet haar de wer
king van de verschillende deelen der machine
zien en legde haar de bet,eekenis der signalen
en andere dingen uit. Ze was toch zoo'n knap
leerzaam kind en stelde er veel belang in. Het
was als of ze dat alles van haar geboorte af reeds
had geweten. Ze kreeg de spoorlijn lief en was
er altjjd te vinden. Nog hoor ik haar tegen een
harer spielmakkertjes zeggen: „Daar komt mijn
Pa aan hjj is een machiuist. Zou je niet
graag willen dat hij jou Pa was?//
Mijne woning stond dicht aan de ljjn; ontelbare
keereü s'ond de kleine meid op het friseh groene
bleekveldje voor de deur met hare kleine hand
jes te wuiven, als mijn trein haar voorbijstoof.
Nu, op zekeren dag ving ik den terugtocht
aan, vol van de //goede vriendschap", die gij ook
zooeven hebt gedronken. Ik liat de machine snor
ren. We waren allemachtig vrooljjfc de stoker eu
ik. Nooit te voren was ik dronken op de loco
motief gekomen, anders had de Maatschappij me
reeds lang gedaan gegeven. Nimmer hadden wij
voor of ra dien tjjd znlkeene korte thuisreis als
deze. Ik had juist genoeg besef over om te weten
wat ik deed, maar geen oordeel genoeg cm in
een buitengewoon geval te handelen. Wjj vlogen
letterlijk voorbij den seinpaal van ons stadje.
Lodderig keek ik voor mij uit en George,
vau de Engelscbe Afgevaardigden het co
mité, dat reeds te Brussel iu 1890 werkzaam
is geweest, opuieuw belast te hebben met
het gereed maken eener ontwerp-constitutie
voor een internationalen mijnwerkersbond.
Twee Russische officieren ziju ta Saiot-
Etienne aangekomen, om met de aldaar
bestaande wapenfabriek te onderhandelen
over het leveren van 300,000 geweren aau
huune Regeering.
Da eigenaars der ijzerhutten in het
noorden van Engeland hebben aan hnnne
werklieden medegedeeld, dat zij het loon
moeten verlagen, omdat de marktprijs vrij
wat lager is dan de kosten van voortbren
ging. Als de markt niet weldra verbetert,
zullen verscheidene ovens worden uitge
doofd.
Te Barcelona is een man in hechte
nis genomen, die vier geladen bommen bij
zich had.
De opgewondenheid onder de werklieden
neemt toe en de politie houdt eeu wakend
oog op de anarchisten.
Met het oog op de werkstaking van
1 Mei, hebben de overheden van Barcelona
maatregelen genomen om een werkzaam
oog te laten houden op den verkoop van
wapenen en ammunitie door de zwaard
vegers. De sterkte der garnizoenen van
Catalonië zal gebracht worden op 15 000
man.
De fiuanciëele crisis, welke in Italië
heerscht, doet zich in vele steden ernstig
gevoelen.
Zoo heeft het bekende Huis Gebroeders
Lavarella te Genua, eigenaar van de Stoom
boot-Maatschappij van dien naam, surséance
van betaling aangevraagd. Het werd daartoe
gedwongen door het faillissement van eene
andere groote firma aldaar, terwijl de crisis
te Livoruo er ook niet vreemd aan is; deze
doet zich ook te Florence gevoelen.
De te Florence verschijnende Nazione
schrijft: Velen hebben schade geleden ook
in onze stad, door de finaucieële crisis te
Livoruo. Een bekend industriëel heeft er
200 000 lire bij verloren; anderen van 20
tot 40 000.
Te Livorno verergert de toestand; ver
scheiden handelshuizen hebben hunue be
talingen gestaakt.
De voornaamste huizen iu alcohol en suiker
te Milaan haddeu verleden jaar groote zaken
gedreven mst de Gebroeders Corradiui te
Livoruo, die thans op de vlucht zijn. Geluk
kig hadden genoemde huizen reeds sedert
eenigen tijd hunne betrekkingen met die
handelaars afgebroken eD lijden dus geene
schade.
In het buitenland was de firma Gebroeders
Corradiui, voornamenlijk op de markten van
Parijs, Berlijn, Weenen, Pesth en Londen
toen wjj de buitenwijken doorraasden, zag ik mjjne
kleine meid doodstil met eene roode vlag wuivend
op de ljjn staan.
De lucht scheen mij op eens vol kinderen die
mjj in grillige wanorde voor de oogen dansten.
Ik zou de machine hebben kunnen doen stop
pen, als ik maar genoeg besef had gehad om te
weten welke schuif ik beet moest pakken? Maar
ik was te dronken! En dat Engeltje stond daar
al dien tijd om ons bjjtjjds te waarschuwen,terwjjl
wjj met vree8lj]ke vaart regelrecht op eeh
hoop balken instormden, die door den een of
anderen schurk op de rails waren gelegd vlak
over het lichaam van mijn kind! O! mjjn lieve
ling! Ga heen George. Oeh God!
moet ik je nu nog vertellen hoe dat verminkt
bloedend overbljjfsel ook de moeder den dood
aandeed! Moet ik je nog zeggen hoe ik rondliep
als de moordenaar van mjjn eigen kind, dat mjj
had willen redden? En moet ik je nog aan het
verstand brengeD, dat ik dit had te danken aan
de „goede vriendschap//, waarvan gij zooeven
hebt geproefd?
Je zult het niet meer doen, niet waar? en je
neemt je voor om matig te wezen? 'k Hoop het
voor jou, George; denk aan mij ik was toch
ook geeu dronkaard en 't was maar een enkela keer
dat ik mjj ie buiten giug. O, God! mjjn kindl
o-
