NIEUWE
Mr. L. J. IJ. Van OGTROP,
m. 1682
Donderdag 7 Mel 1891
16de Jaargang.
Kiezers
Eene kwaal des tljds.
liet verwereldlijKen der
hospitalen.
B~IJ IT E i\ L A N tf
abonnementsprijs
In de branding.
L1HSC
Pei 3 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsoa ia Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUEEAtT: St. Janstraat Haarlem.
JtTMAlN LEaDRAJ
AQITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1—6 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Cont.au
Adrertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag-
en Vrgda g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgever»; KüPPEBS 1. A UBI
Aan de anti-revolutionnairekiesvereeniging
Nederland en Oranje te dezer stede mag
een woord van lof niet onthouden worden
voor het kloek besluit, 't welk bij acclamatie
door p. m. 70 vergaderde leden vóór de
eerste stemming van een lid voor de Pro
vinciale S:aten werd genomen, om n.l. op
voorstel van het Bestuur, op den candidaat
van de Kathol'eke kiesvereenigiug, den Heer
Mr. L. J.G. VAN OGXROP, mocht deze
in herstemming komen met den candidaat
der liberalen, te zullen stemmeu.
Dien steun aanvaarden wij en de houding
der anti-revolutionnairen verbidt ons zeer.
Zij hebben met ons deze leuze gemeen: in
geen geval een liberaal. En mogen er nu nog
enkele verdwaalden onder ons gevonden
worden, dm zich nog niet kunnen losscheuren
van hun liberaal begiusel, die het afvaardi
gen van een liberaal naar de Provinciale
Staten nog zoo heel erg niet vinden, dan
vertrouwen wij toch dat dezulken z ch wel
zulieu wachten voort te gaan, om verdeeld
heid en leugenachtige berichten te versprei
den on Ier de Katholieken ter bemanteling
vau huu onwaardig spel. De kiezers moeten
zich niet om dan tuin laten leiden door
grootspraak en ijdele belofte, maar zij moeten
wel bedenken, dat de vacante zetel in de
Provinciale Staten alleen te veroveren is,
door ijverige samenwerking van de Katho
lieken met de Ant-Revolutionnairen, die
terecht met ons atkeerig zgu van het reeds
al te lang domineeread liberaal element.
Men zij voorat iu deze dagen op zijne
hoede. Men zal trachten, en daarop wijzen
wjj zeer ernstig, don onnadenkenden kiezer
op een dwaalweg te voeren; verdachtma
king toch is in het politieke worstelperk
het°wapen dat gewetenloozen op droe/ige,
onverantwoordelijke manier hanteeron.
Krachtige samenwerking is bij de a. s.
her-.temming, met hot), die met ons veel
beginsel-gelijkheid hebbeD, gebiedeud. Sa
menwerking is nu hel eenige middel om den
gewenschten invloed der aut'-liberalen op
het staatsbestuur mogelijk te maken.
Hat i3 voor do auti-liberalea van ons
hoofd-district van groot belang te weten,
dat de anti-revoiniionnairen het flinke besluit
hebben genomen, om bij de a.s. herstemming
op Dinsdag d«n 12" Mei e.k., de candidatuur
van den Heer Mr.L J. G. VAN OGTROP
te zullen steunen. Daarom ve-tigen wij
nogmaals de aandacht op dit besluit. Zonder
samenwerking vermogen de anti-liberale
partgen in bet Haarlemsche district niets
met samenwerking vermogen zij veel, zeer
veel.
Wjj hopen a. s. Dinsdag door samenwer
king bij de stembus, diep doordrongen van
wederzgdsche belangen, als overwinnaars op
te treden uit deu feilen strjjd, die ons staat
te wacbtsn. Niemand blijve derhalve te huis.
FEU 1L L E T O N.
Gerrit Buizen had eenean zijne sombere baiten.
Be westenwind, die gisteren-avond opgestoken
en 'snachts tot een storm aangegroeid was, had
den geheelen nacht over het dak gebulderd en
het zolderkamertje doen schudden, dat hij sedert
vier jaar bij zijne getrouwde zuster bewoonde. Later
dan gewoonljjk was hij naar beneden gekomen,
had zwjjgend zjjn bord met boterhammen en zijn
kom thee van tafel genomen en zich in een hoek
van het huisvertrek neergezet,met eene uitdrukking
op het gelaat, welke voor allen, die hem kenden,
eene waarschuwing was: „om zich niet met hem
te bemoeien.//
Niemand van het talrjjke gezin hal dit dan
ook gedaan, behalve klein Gerritje, de jongste
van het aantal kinderen, oom Gerrit's petekind,
een ooljjk ding van zeven jaar, zoo rond en blo
zend als een bellefleur, volgens Gerrit's eigen
terklaring, een guir, zooals er geen tweede bestond.
Toen Gerriitje peetoom zoo stil en teruggetrok
ken in zjjn donkeren hoek had zien zitten, had
cjj zich al heel gauw van haar krukje laten glij-
Alle Katholieken en andere anti-liberalen
begeven zich ter stembus en brengen met
ons hunne stem uit op:
Kantonrechte te Amsterdam.
Het is een niet te loochenen feit, dat met
de toeneming der moderne beschaving de
waarheidsliefde allengs minder wordt be
oefend. Ja, men kan gerust zeggen, dat de
lsugeu in onze dagen eene vrij algemeeue
moreele k rankte is geworden. Sinds de zonde
in de wereld verscheen, is de leugen eene
leelgke vlek in de menschelgke natuur ge
bleven, maar nog nooit werd meer tegen
de waarheid gezondigd, dan in onzen zoo
hoog geroeindea beschaafden tijd.
De waarheid is eene dochter de3 Hemels.
Doch waar wordt zjj iu onze dagen in eere
gehouden? Wij streven naar waarheid, maar
het staat mat dit streven kwalijk gescha
pen waaneer wij niet deuken aan aan Hem,
Die het licht en de waaiheid i*.
De leugen is vrij algemeen, hebben we
zooeven gezegd eu we hebben ons daarbij
nii-t aan eene leugen schuldig gemaakt.
Sommigen liegen uit bekrompenheid, ande
reu uit gewoonte eu moedwil, ja, men vindt
zelfs virtuosen in 't liegen, die zoo ver ge
vorderd zijn, dat ze iu 't geheel niet meer
weten als ze liegen.
Men kan de leugen in vier klassen in
dealen. Ten eerste: het liegen van ambtswe
gen, dat dikwerf met den dienst» onaf
scheidbaar sebgnt. Er wordt met de waar
heid zoo vaak eeu slecht spel gespeeld om
fouteu te bedekken, terzake van vleierij en
oogeudienst of bjj het streven om mede
dingers in de oogen van superieuren te vei-
kleinen, om zelfs vrienden te belastereu en
te onderdrukken. Meuig bestaas, menig eer
lijk man is door de leugen vernietigd ge
worden. De tweede klasse vormt de at-sthe-
tische en literarische leugen, die niet alleen
in de poëzie te vinden is, maar ook in
nieuwsbladen, tijdschriften, receDsiëo, adver-
tent.ë», reclames enz. onvermijdelijk schijnt
te zijn. Waar wordt meer gelogen dan iu re
clames? Door duizenden immers wordt zweu-
delarg door leugens beoefent. Da derde klasse
wordt gevormd door de leugen uit jjdelhaid
eu goedaardigheid en de vierde klasse omvat
de leugen uit beleefdheid waarop het gansche
wetboek der galauteric» is gebaseerd.
Leugenaars zijn de broeders van de wind
builen; «ij kunnen snoeven dat iemand hoo-
ren en zien vergaan. De leugen is e: na prik
keling der eigenliefde, die meent dat waar
heid het verstand minder tot eer verstrekt,
dan eene leugen vau eigen vinding. Leu
gens zjjn vaak het product der behaagzucht
en van het streven om zich gewichtig te
den en hail ter herinnering, dat hij haar zijn
gewonen morgengroet nog niet had gebracht
tot tweemaal het roode, mollige knuistje op zijne
knie laten vallen, de tweede maal meteen paar
ongeduldige tikjes en een: //pscht, pscht, oome,"
dat anders wonderen vermocht. Maar Gerritje's
hand was met eene korte beweging weggeschoven
geworden en baar //pscht" onopgemerkt gebleven.
Buiten boemdc en bromd8 de kerkklok al ge-
ruimen tijd met lang aangehouden of dof en snel
wegstervende slagen, naarmate ze werden op
gevangen of voortgezweept door de windvlagen,
die elkaar met korte tusscbenpoozen opvolgden.
De ontbijttafel was iu der haast opgeruimd en
de kerkboeken waren uit hetkabinet gehaalden
uitgedeeld, vader en moeder waren met de oud
sten naar de kerk gegaan en Gerritje was haar
jongste broertje naar bet strand gevolgd.
Gerrit was alleen achtergebleven.
Hjj richtte zich meteen zucht van verlichting
op, keek nog zeer schuw een oogenblik in het
rond, ging lang/aam naar de pomp, liet zich den
koelen straal over het gloeiend hoofd loopen en
keerde weer langzaam naar zjjn stoel terug.
Westenwind, westenwind!
Hjj kende dien als geen ander. Killend voelde
hij elke vlaag opkomen, aangroeien, neervallen
tegen het huis, het omgieren en schudden, en
maken. De waarheid wordt gehaat, men wil
haar niet hooreu en, belaas! door de leugen
wordt maar al te vaak het voor oogen ge
stelde doel bereikt. De leugen vindt bijval,
de waarheid slechts haat, nijd en afgunst.
Er zijn menschen, en zeer vele menschen
zelfs, die eene leugen reeds zoo dikwijls
verteld hebben, dat, zij zeiven niet meer we
ten of het eene fabel is of geschiedenis.
Lieden mot eoue le/endiga phantasie wor
den leugenaars zonder het te weten. Zij
kleuren eu versieren alles wat zij verhalen
eu vinden dat alles zoo beter werkt dan
wanneer zij de waarheid verkondigen.
Da beste meuschen veroorloven zich dik
werf onwaarheden uit pure ij ielheid; zij oor-
deelen over werken, die zij nooit gezieu
hebben, over boeken, welke zij nimmer la
zen en spreken over steden eu lauden waar
zij nimmer een voot hebben gezet. Er zijn
menschen, die de vreesaljjkste dingen phau-
taseeren en dan zelveu overtuigd zij i, dat
die zaken werkelijk zjjn geschied.
Ooz9 tij i wemalt vau leugenaars in alle
s'andeu, vooral nu de taa1 zoo beschaafd»
geworden is, dat men niet meer durft te
zeggen: »>le man liegt,» marr hoogstens:
de mau is niet altijd consequent, lig kleurt
nu en dan.» Politieke leugens hebban iu
onzeu beschaafden» tgd eeu kolossaal pri
vilegie eu bij voorname ledeu kan de waar-
beid veelal geen herberg vinden. Zelfs de
ernstigste lieden hangen den mantel dik
werf naar deu wind, als zjj weten, uit wel
ken hoek bij waait.
Sommige aartsleugenaars brengen het ein-
de'jjk zoo ver in het liegen dat men van
die'lieden maar altijd het tegendeel moet
gelooveu om tot de waarhuid te komen.
Men verhaalt dat eeno Eogolsche Jury eau
zjjne misdaad erkennend roover vrijgespro
ken heeft, omdat hij als de grootste leu
genaar van bet land bekend stond. Men
verwierp zgne bekeuleuis en geloofde het
tegendeel van hergeen bij had verhaald.
Niet altjjd kan m-.n de leugenaars op
heeterdaad betrappen, maar toch zija er
kenteekc-n', die den leugenaar verradeu. Het
slechte geweten laat den leugenaar toch niet
de gewenschte rust eo ka!into en dikwjjls
windt hg zich zoodanig vast in zjjn leugen-
weefsel, dat hjj feu slofte wordt gevangen.
Niets verried/rt deu mensch zoozeer dan
wanneer hjj als leugenaar wordt ontmaskerd;
kg is niet beter, dan een dief.
In eene zitting van deu Brusselschon ge
meenteraad, niet lang geleden gehouden,
eischtea twee leden de verwereldlijking der
hospitalen van de Belgische hoofdstad, 't
Waren de Hoeren Vandandorpe eu Furné-
mont, die de vervanging eischten van de
daarna voortijlen iu woedende vaart. Hjj hoorde
de zes schuren en dreunen tegen het strand, zag
inzjjno verbeelding de hooggebolde, blinkende wa
terruggen aan zwelle' aanzwellen tot zjj hoog, op
gericht, met schuimende koppen omsloegen en
neerspatlen met doffen schok en brieschend
geweld. Hij zag nog m» er: iets wat iu geen jaar
gebeurd was en... in geene jaren weer gebeuren
zou, maar wat ham siuds dien vreeselijken wes
terstorm van verleden jaar altijd achtervolgde,
een schip, de nood-lag is top, met volle zeilen
aanhouden op de kust, en de reddingsboo', die
afstak, met hemzelf aan de riemen, log van hand
en zwaar van hoofdHij hoorde weer, zooals
toen, die stem, dreigend te midden van den
storm: //er uit met den dronkaard!" enzjjne
weigering,zijn tegenspartelen, zijne worsteliog, om
met echte dronkemanskoppigheid zijne plaats te
behouden cn de riemen niet los te latenhet
kwam alles tot hem, alsde wind uit het wesleu
bulderde, scherp als op dien noodlottigen dag.
Hij meende nog Ae armen te voelen, die liera
toen hadden aangegrepen en uit de boot gesburd.
Ook het later gebeurde, toen hjj tegen den
morgen in bet. politiebureau uit zijn roes was
ontwaakt, met eene vage, heel vage herinnering
aan het voorgevallene. Hij was naar het strand
geslenterd. De «torm was bedaard en de zee kal-
Liefdezusters door wereldlijke ziekenver
pleegsters.
De Heer Demot, Schepen van de Belgische
hoofdstad, verklaarde met dien eiseh te kuu-
nen meegaan en zeide,dat er reeds wereld! jjke
verpleegsters in de hospitalen dienst doen.
Doch toen de Heer Furcéoiont beweerde
dat de Liefdezusters pressie uitoefenen op
de zieken en haar dienst nio^goed verricht
ten, ontving hij de twee volgende,van partjj-
digheid onverdachte logenstraffiugen.
De Heer Buis zelfs, de bekende liberale
Burgervader van Brussel, zeidt: Als Burge
meester maak ik deel uit, van het Bestuur
der godshuizen en houd ik een nauwkeurig
toezicht daarop. Welnu, ik kan de bewering,
zelfs van indirecte pressie waarvan de Lief
dezusters beschuldigd worden, slechts als
leugens beschouwen, en ik moet hulde bren-
geo, aan den ijver, de toewijding en zelf
opoffering der Ga tbuisaounen.«
De Heer Douuet, lid van deu Raad van
Brussel sprak het volgende: De dagb'aden
hebben ons bekend gemaakt met de schan
delijke dingen, die met de wereldlijke ver
pleegsters hebben plaats gehad. Voor mg
hebben de Liefdezusters eigenschappen, welke
men nergens elders vindt, eene onbetwistbare
meerdere geschiktheid, namelijk "hare zelf
verloochening eu bewonderenswaardige toe
wijding. Nooit heb ik klachten gehoord van
de verdrukking door de Liefdezusters uit-
geoe'end.«
Waar zulke van partijdigheid ouverdachte
getuigenissen gegeven worden, zijn commen-
tareu zeker oveibodig.
Op de derde en laatste Conferentie van
htt anti-slaver nij Cougres werd ook door
den Zeereerw.Heer J.W.Brouwers,Pastoor te
Bovenkerk, het woord gevoerd.
Zijne voordracht was op het programma
vermeld onder den titel: Hollend ea Bsigië
in de zaak der bestrijding van de slavernij.»
Spreker begon met tegen ten titel pro
test aan te teekenen.
Over België wilde Spreker niet het woord
voeren. Wat dat laad voor de bestrijding
der slavernij gedaan heeft is zelfs boven
zjju lof verheven. Spreker wees echter op
het bezoek van wijlen Koning Willam III
te Brussel en de ontvangst hem, door Ko
ning L'.opold II, bereid, waarvoor het be-
wjjs geleverd is, dat alle vroegere veeten
nu waren vergeten.
Daarna verhaalde Spreker, op welke wjj ze
de bevrijding der slaven in de Nederland che
Koloniën was tot stand gebracht.
Na het einde der vtrgadeiing en voor
den aanvang van het banket warden de
Sprekers aan den Koning voorgesteld, die
iu het bizonder zich met Pastoor Brouwors
onderhield.
Tegen den Raad van het Centraal Be-
mer. Ginds, op nauwelijks drie-honderd meter
afstands, had hij den romp vaa het schip ge
zien, de masten weggeslagen, de achtersteven om
hoog gebeurd, deerlijk gehavend: onophoudeljjk
hadden de golven wrakhout aangespoeld. Ver
derop ee i zwarte vlek tegen den vaalgrjjzan
hemel en het witte strand eene groep menschen.
Werktuigeljjk was hij daarheen gegaan, zonder
opgemerkt te worden. Allen hadden den rug
naar hem toegekeerd; zjj praatten druk cn waren
jjverig in de weer. Waarmede, had hij niet kun
nen zien: de buit nstaanden hadden elkaar ver
drongen rondom oen vijftal voorover gebogen
mannen.
Uitroepen en verwenschingen had hij wèl op
gevangen.
,/t Is een schande voor het bestuur," bader
een gezegd: //de reddingsmiddelen in zulk een
toestand!//
„En een nog grooler schande voor ons volk,
dat de bemanning meer dieren dan menschen
waren," had een tweede uitgeroepen, vlk heb
er den ergslen zuiplap uitgegooid. Ik wilde wel,
dat hij armen en beenen bij den val had ge
broken!Beter bjj dan do jonge klant hier.//
Wordt vervolgd.)
