NIEUWE Woensdag 24 Juni 189!» 16de Jaargang. Eene stichting van groote be- teekenis. BUITENLAND.- No. 1700 Slim. ABONNEMENTSPRIJS Pet 8 maanden voor Haarlem0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voor het buitenland 1,80 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschijnt elkeu DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. BïïBEAIT: St. Janstraat Haarlem. SIISK' AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 16 regels 30 Cents Elke regel meer5 Groote lettors worden berekend naar plaatsruimte Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag- en Vrgd a g-a vond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers: KüPPEBS fc DAUBEÏ. Den 5 Juni werd, zooals wij reeds ver meld hebben, op den Montmartre te Parijs met groote plechtigheid de kerk van het Heilig Hart door den Kardinaal Aartsbis schop Richard ingewijd. Deze basiliek, een der schoonste kerken van Parjjs, is onge twijfeld ook een der merkwaardigste gebou wen van onzen tijd. Zeer groot 100 bij 50 Meter is zij, wegens den stnaÜeu top van den berg waarop zjj staat,niet,maar daar om te solider. Zij bestaat geheel eu al uit harde, onverwoestbare steen; hout en metaal heeft men niet gebruikt, zelfs het dak be staat uit steenen platen. De basiliek is van byzantjjnsch-romaansehen stjjl. Het groote schip der kerk wordt gevormd door de vier reuzenpilaren, welke den grooten koepel dragen; het maakt een overweldigenden in druk door zijne eenvoudige, grootsche af metingen. Het zijschip, verbreed achter het koor, is omgeven door vijftien kapellen. Iu het midden van de onderkerk (crypta) be vindt zich de donkere, en daarom steeds van brandende lampen voorziene Allerzie- len-kapel; onder het hoogaltaar staat de St. Pieterskapel, die den op 16 Juni 1875 gelegden eersten steen bevat. Te midden van het portaal dat altaarsgewjjze is gebouwd, is eene nis voor het negen Meter booge beeld van den Verlosser. De groote koepel wordt door vier kkinere omgeven; zijdelings staat de klokkentoren. De bodem der basi liek is op gelgke hoogte van het 83 Meter van den aardbodem verwijderde kruis der (nu weder ontwijde) St. Genoveva-kerb, die op het hoogste punt van den linker Seine- oever is gebouwd. De voltooiiug der koe pels eu het ver ieren van het inwendige der kerk, eischen nog vijf jaar tijd en evenzooveel millioenen. De versiering zal ook grootsch en solide zjjn en bestaan nit mozaïek, schilderwerk, kostbare altaren en allerlei kunstwerken. Do eerste steen der basiliek werd door dan Kardinaal-Aarts bisschop Guibert gelegd, wien? stoffelijk heu se! daar naast zal bijgezet worden. Nog bewouderenswaard ger dan de soli diteit en de kunstwerken van dezen tempel is voorzeker de offorvaardigheid, dia zijne stichting mogelijk maakte. Tot du ver zij j mil i 'OO haaks uitgegeven en 24 milli- oen verzameld; men berekent, dat 8 mibiieu gevers eraan hebben bijgedragen. Het is dus een nationaal werk, waar an alle ijverige geloovtgen hebben deelgenomen. Geheel hrankrijk is m deze kerk door al zijne stan den, diocesen, steden, parochiën en genoot schappen vertegenwoordigd. De landbouw, ngverheid ea handel, het rechtswezen, de kunst, de geneeskunde, het leger en de vloot, zoomede de Priesterstand hebben eigene, aan him beschermheilige toegewijde kapellen, FE V ILL ET ON. 5) Vervolg _Op de trap hurkten ververs en metselaars ia kielen^; eene verfrischende hout-en kak- uc ei nieuwste nieuwheid drong den binnen- re en en tegemoet, die rechts en links terug deinsden voor het veelbeteekende woord „Geverfd." otroohalmpjes en papiersnippers duidden den weg aan, dien Mevrouw Muller de eerste be halve den huisbaas, die het waagde de verschrik kingen van het nieuwgebouwde huis te trotseeren den vongen dag had genomen. Blozend, hoewel slechts vau woede, volgde de rechter deze sporen, en de hoop op een behaag- M)k onderkomen in de eerste vier-en-twintig uren ™e bij hem tot onder het vriespunt. Wat bij vond,overtrof zijne ergste verwachtingen De kam.-rs, die hem met geopende deuren tegen- gaapten, toonden nog niet hei geringste voorne men, zich ooit als bewoonbirc vertrekken voor te doen. Schrikwekkends reuzengestalten, rsetpaklin- nen omwoeld, waarin de rechter onmogelijk zijne em van ouds vertrouwde meubelen kon herken- sn> stonden in woeste wanorde door elkaar. De voor welker kosten zij hebbeu bijgedragen. Vele gedeelten van het gebouw hebban op gelgke wijze kuime stichters, zooals de pi laar (a 100,000 franks) der St. Vmcentius- Vereeniging, de pilaar der pennen (van d8 schrijvers), der dichtkunst, der toonkunst, der verloofden, weduwen, der spinsters {pi- lier du fuseau). Voor den laatstgenoemden pijler hebben de spinsters van de meest af gelegen dorpen bijgedragen. Door afzon derlijke personen en groepen werden ge schonken 17,656 steenen a 120 en 3000 a 300 franks. Ook een aantal sieraden en kunstwerken werden ten geschenke aange boden. Parjjscbe dames hebben jarenlang gewerkt aan een tapijt van 150 Meter dat de wapens en deviezen van alle departemen ten bevat. Savoie schonk de »Savoyarde» genoemde en 28,000 kilogram wegende klok, die on langs te Armery werd gegoten. De klepel weegt 835, de door den Graaf Montbrun geschonken klokkestoel, van het beste eiken hout vervaardigd, 5000 Kilogram. Honderd Parjjscbe voerlieden hebben zich aangebo den, de klok van het station op den berg over te brengen. Do spoorwegmaatschappij Parjjs-Lyon, die de kluk naar Parijs brengt, heeft zich echter zelve de eer van deze taak voorbehouden. Het hier vermelde ban een begrip geven van de grootschheid eu de merkwaardigheid van dit nationale werk, dat in een tijd van verdrukking werd tot stand gebracht. T >en de eerste steen werd gelegd waren de con servatieven aan het roer van den Staat; de tot stichting der basiliek ïereisehte wet, werd door 382 Afgevaardigden goedgekeurd. En van de 138 tegenstemmers hebben de meeiten slechts tegen de wet gestemd, omdat eeaige Katholieke redenaars wat ver in hun jjver waren gegaan. Toenmaals beerschte zelfs bij de meeste republikeinen met be trekking tot de gruwelen der Commune de overtuiging der noodzakelijkheid van een omkeer iu Fraukrjjk. De basiliek van het Heilig Hart van Jezus gaf aau deze alge- meeue gevoelens uitdrukking. Zij zou het pand der boete, van Fraukrijks terugkeer tot God zij Gallia petiitens et devota.Van daar de algemeens deelneming aan het werk, vandaar de offervaardigheid om het, ou- danks alle verdrukking, ten uitvoer te bren- gen. Twee jaar na het leggen van den eersten steen verkregen de republikeinen de heer schappij eu dwongen zjj Mac Mahoa tot den aftocht. Da beruchte Maart-decreten wer den ten uitvoer gebracht, de godsdienst- looze school ingevoerd, de Ordesgeestelijken uit de scholen en hospitalen verdreven en in 't algemeen liet men geen jaar voorbij gaan of men had schadeljjke wetten en maatregelen tegen de Kerk genomen. Aan de geloovigen werden daardoor groote offers opgelegd. Alleen de 14000 nieuwe vrjje pakkers, die hij bij zijn vertrek uit L. meende ontloopen te zjjn, schenen hier weder onder vol maakt denzelfden vorm, Hs paddestoelen uit den grond op te komen, eu te midden van dat alles stond de irouw des huizes en gaf hare bevelen, met een doek om bet hoofd. Zij begroette man en^ dochter met e me zekere verstrooidheid, steeds een oog op het werkvolk gericht houdend. Marie had spoedig den toestand overzien zjj deed een groot schort voor en begon te hel pen. Wat haar vader betreftmet de zelftucht, den man eigen, ware hij het liefst aanstonds deze plaats der verschrikkingen ontvloden en juist stond hjj in beraad, boe zich ongemerkt te ver— wjjderen, toon Mevrouw Muller, zjine snoode voor nemens doorziende, hem toeriep: „Muller, wees zoo goed, eens toe te zien hoe de piano geplaatst wordt, opdat ze naar je zin komt te slaan De rechter slaakte een zucht en, zich in zijn lot schikkend, begaf hij zich naar de achterkamer, herhaaldelijk in gevaar, door meubelen verpletterd te worden, die nog voortdurend naar binnen werden gesleept. In de achterkamer gekomen, vond hij de met selaars in een allervroolijkst onderhoud met den behanger, die, te oordeelen naar het luide lachen, dat bjj het binnentreden van den heer des hui- scholen eischten jaarlijks 40 millioen en meer; voor de in hare werkJadigheid be perkte hoogescbolen weiden 25 a 30 mil lioen opgebracht. Voor het onderhoud der Geestelijken moest door de geloovigen wor den gezorgd, nieuwe hospitalen werden op gericht, het aantal arbeiJors-vereenigingeu vert'envoudigd, de godsdienstige genoot-eu broederschappen namen meer en meer toe; armen en zieken warden bij duizenden kos teloos bjj de groote bedevaarten naar Lour- des, Rome, Jeruzalem euz. medegevoerd. Al deze offers ziju mogeljjk gewordeu door de gevoelens, welke door de stichting van de kerk van het Heilig Hart ziju ontstaan. Zij is het pand der godsd enstige wedergeboorte van Frankrijk. Iu deze richting heeft deze stichting reads oneindig veel uitgewerkt. Behalve de Pa- rijzenaai's hebben reeds 860.000 buiten- landsche bedevaartgangers deu berg bezocht, waar onmildelljjk eene hulpkerk wsrd ge sticht. Ia den laatsten tijd wordt het Al lerheiligste voortdurend uitgestald, sindi ongeveer tien jaar ook des nachts. De tal rijke godsdienstige vereenigingen en broeder schappen van de Parjjache diocees trekken beurtelings des nachts ter aanbidding naar de basiliek. Elke parochie, broederschap enz. van het bisdom houdt jaarlijks eeue bede vaart naar deze kerk der verzoening. Dui zenden eu duizenden geloovigen beklimmen dagelijks den Montmartre; het is een ware gebedsstorm, die vandaar opstijgt en zich over het gaosche land uitstrekt. Wie denkt hier niet onwillekeurig aan de Israëlieten, die na hun terugkeer uit de gevangenschap, ondanks hunne ellende en noo onmiddellijk aau den herbouw van den tempel begonnen? Inderdaad de stichting van de kerk vau het Heilig Hart var, Jezus op den Montmartre heeft eeue beteekeui?; welke ver over Frankrijk uitstrekt. Ook zjj getuigt dat de Katholieke Kerk sterker, krachtiger wordt naarmate de vervolging eu ondruk- kiog in omvang en scherpte toeneemt. De Duitsche Bondsraad heeft, het voorstel van Beiereu tot wedertoelatiog d-r Redemp toristen verzouden aan de rechtskundige commissie. Volgens bericht in de Berlijnsche Post zal de Keizer dea 26 dezer te Wi'helmshi- ven ziju eu van daar naar Helgoland varen, a'twaar hg den 20an de Ke zerin zal aai.tref fen, die uit Hamburg met eene pa t euliere stoomboot naar Helgoland zal gaan, van waar het Keizerljjk echtpaar per Hohenzol- lern naar Amsterdam vertrekt. De termijn van acht dageo, die door de bakkersknechts te Parjjs aau de Regeering was gestsld voor het ophi ffen der bureaux de placement,bij weigering waarvan zij het werk zouden staken, is volgens een besluit iu eene zes verstomde, voorzeker een zeer geestig man moet zijn. De vroaw des huizes, die zich bewust was dat het voordezen nog verschrikkelijker geweest was, wekte iu de hoogste mate de verontwaardiging van liaar echtgenoot, door hem in alle gemoe delijkheid te vragen, of hij niet vond dat het nu al goed op ree begon te komen hetgeen bjjna een aanval vau beroerte tengevolge had. En toch was de vraag niet zoo geheel ongepast, aange zien het buffet en de sofa reeds aan de vriende lijke nitnoodigivig //ontdoe u wat 1" ten opzichte hunner stroo- en linnenomhulsels hadden gehoor gegeven, de familie zich al in het betwistbare bezit van stoelen bevond, eu een der pakkers in de grafneldeiachtige koude eetkamer bezig was het nog koudere porselein en aardewerk uit te pakken en op d-n grond te zetten, waardoor men bij deD aanblik van een trekpot en toebehooren eene, wel is waar hopelooze, gedachte aan huiselijkheid en avondeten bjj zieh voelde opkomen. Terwijl allen zwijgend en met inspanning werk ten, drong eensklaps van beneden uit het voor huis het geluid van onderscheidene luidruchtige stemmee, en tot sprakelooze ontzetting der moe der verscheen de tante die, met beide handen het voorwendsel aangrjjpend, dat de meubelen er waren, nu ook de kinderen kwam terugbrengen. door hen geboudene vergadering met acht dagen verlengd. De koets'ers en condacbeurs der Tram- way-maatschappjj te Bordeaux zullen waar schijnlijk het voorbeeld van huqne collega's te Parjjs en te Lyon volgen. Zjj hebben der directie eischen gesteld. WordeD deze niet ingewilligd, dan wordt de zweep er bjj neer gelegd. Ook de bakkersknecht te Bordeaux hebben piannen van werkstaking beraamd. In eeue vergadering is door hen besloten deze week eeue commissie te benoemen, die in last zal hebbea met de patroons te onderhandelen over eene verhooging van loon. Indien hieraan niet voldaan wordt, dan zullen zij het werk staken, niet dadelijk, maar onverhoeds, op e,n grooten feestdag te dier plaat>e, omdat de patroons vooraf geene voorzorgsmaatregelen kunnen nemen. De Katholieken van het arrondisse ment Fourmies zjja voornemen?, bij de eerste vacature voor de Kamer, die iu het district opeuvalt, de candidatuur te stellen van Pas toor Margerin. Deze candidatuur zal onge twijfeld bjj de geheele bevolking veel sym pathie vicdea wegeni de heldhaftige bemid deling van Pastoor Margerine op 1 Mei. Voor het Hof van Assises der Seine is dezer dagen hartelgk gelacheu, hetgeen daar eene zeldzaamheid is. De Bju'aagistische Afgevaardigde De Bdlleval vervolgde voor de jury een zjjaer oude verkieziagsagenton, zekeren Lanoir, dten hij van laster beschuldigde iu opeubare bjjeenkomsten. De getuigen in deze zaak brachten al zeer zonderlinge zaken aan het licht. Zoo was de lieer De Belleva! in openbare vetgaderingen verschenen mst twaalf flmke kerels bjj zich, d e in last hadden door toe juichingen en bravo's de aanwezigen warm te maken. Een getuige verzekerde, dat de Heer De Belleval een koetsier 200 fr. aangeboden had om het rjjtuig vau zijo mededinger Goblet in de wielen te rjjden. Maar bet mooiste komt nog. De Heer De B lleval had twee oude verpleegden uit het gesticht Bicêtre overal met zich medege- voe.d en tentoongesteld als overtuigde Boi- langisteo, die door het. bestuur van B cêtre om hutine politieke gezindheid weggejaagd eu van woning en voeding beroofd waren. Als-slachtoffers van de onverdraagzaam heid dor Rigeering werden de beide oudjes bjj de kiezers ingdleiJ. Een dezer vijjwiliige martelaren begon tcht'er dit leven moede te worden daar zjjne familie het sebaudeljjk vond, dat hg zich tot zulk eene komed e leende. Maar de tweede, alleen zjjnde en zich bjjg8Volg onmisbaar achtende, werd veel» eischend; de Heer Dr. B -lleval moest hem zooveel tabak verschaffen als hjj begeerde en gerneub.leerde kamers voor hem huren. Me- De kinderen hadden, zooals te begrjjpen is, grooten schik ia de algemsene drukte en bewe ging, behalve de vijfjarige Eduard. aan wien het scherpziend moederoog aanstonds ontdekt had dat hij er betrokken uitzag. Hij was op eene kist in een hoek gaan zitten, waar hjj met elke minnut een tintje bleeker werd, doch niemand had tjjd om zich met hem te bemoeien. tiet kleintje, dat nog in de kruip-periode ver keerde, bewoog zich in alle richtingen op han den en voeten over den dik met stof bedekten vloer, steeds in gevaar van doodgetrapt te worden, nu eens schreiend, dan weder angstverwekkend stil, wanneer het een of ander in den mond ge stoken had, wat haar dan door den eersten den besten weer werd afgenomen. Karei en Herman twee schooljongens van elf en negen jaar, die eerst volstrekt wilden meehel pen, ontdekten op een gegeven oogenblik hunne groote bouwdoos, en, er te zamen naar grijpend deden zjj haar met zooveel geweld van een» hooge kist op den grond tuimelen, dat er een stuk van het fraaie plafond naar beneden kwam, wat den huurders geen al te hoog denkbeeld van de duur zaamheid dezer allerkeurigst gedecoresrde vierde verdieping geven kon. Wordt vervolgd

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1891 | | pagina 1