NIEUWE
Mo. 1701,
Vrijdag 26 Juni 189?.
16de Jaargang.
De vervolgingen der Katho
lieken in Rusland.
BUITENLAMP.
ABONNEMENTSPRIJS
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Slim.
HiAMEMSCHICOUROT.
Pei 3 maanden voor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
B U R E A TT: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgever»: RüPPEHS h LAUBEI.
Behalve het eigenlijke Polen, hot Congres-
Polen zoogenaamd, met de gouvernementen
Warschau, Radorn. Lubliu, Plock en Au-
gustowa, bezit het Russische Rgk nog de
volgende acht gouvernementen of provin
ciën, welke Rusland reeds vroeger van den
Poolschen Staat heeft afgescheurd, namelijk:
Kowno, Wilna, Grodno, Witebsk, Mohilew,
Minsk, Volbynie en Podolie. In deze laatst
genoemde gouvernementen, die men in den
regel West-Rusland» noemt, is de verdruk
king der Poolscbü en Katholieke bevolking
bizonder groot, aangezien de Russen van
meening zijn, dat de bewoners dezer gou
vernementen nog minder recht op hun gods
dienst en taal hebben, dat die van het zoo
genaamde Congres-Polen. Aan laatstge
noemden staat men nog een zeker recht toe,
Katholiek te zijn en Poolsch te spreken,
maar de ongelukkige bewoners van West-
Rusland» worden beschouwd als staatsmis-
dadigers en hoogverraders wanneer zij niet
tot de Russische Staatskerk behooren en de
Russische taal Diet spreken. »Dat zijn im
mers Russen,» roept dan de Panslavistische
pers verontwaardigd uit, hoe durven zij het
wagen, Katholieken en Polen te zijn?»
Aangezieu de godsdieust- en nationah-
teitsvervolgingen in Rusland in den laatsten
tij 1 wederom toenemen, is het geen wonder,
dat men ook in West-Rusland spoedig Pan-
Russiscbe vruchten wil zien rijpeD. Aan
Ljjfland en Kocrlaud grenst het gouverne
ment Witebs; dit en het naburige gouver
nement Mohilew noemt men ia het Czaren-
rjjk Wit-Ruslaud» De weg der verdrukking
leidt vau de Baltische provinciën natuurljjk
naar Wit-Rusland. Zoo bevatte dan ook de
Nowaja Wremja onlangs reeds een hoofd
artikel, dat tot opschrift heeft: Wat belet
Wit-Rusland, Russisch te worden.» De lo-
g'ca van dit artikel zou men vermakelijk
kunnen noemen, als de zaak niet zoo ernstig
was. Men tracht er in te bewijzen, dat de
Wit-Russen werkelijk Russen zijn, maar dat
ze Poolsch spreken, bidden en denken. Ieder
onbevooroordeelde zal daarop antwoorden,
dat zij dan geen Rassen, maar Polen zijn.
Maar de Now. Wremja argumenteert anders.
Dii orgaan beschouwt flat Poolsch spreken,
bidden en denken als eene misdaad, die door
den Staat moet verboden worden. De Staat
moet zorgen, dat ook de bewoners van Wit-
Rusland Russisch spreken, bidden en denken.
Dat met den eisch: »die lieden moeten
Russisch bidden,» de bekeeriug tot de ortho
doxie, dat wil z?ggen tot de Russische
Staatskerk, bedoeld wordt, kan men gewaar
worden aan het noodlot der Uniten (de Ka
tholieken, welke denSiavischeD eeredienst vol
gen), die in Rusland algemeen zijn verspreid.
FEUILLETON.
6)
Vervolg
Wat tante's hulp betrof, deze bestond voor
namelijk hierin, een iegeijk iets onaangenaams
te zeggen en zich vervolgens op die kist te laten
nedervallen, wdke juist moest uitgepakt worden.
De rechter, die een eigenaardig talent bezat om
toet het allerlaatste te beginnen, vond dat het nu
tjjd was om de familieportretten op te hangen,
die uit een bouwvallig kistje gluurden, waarin
ondermeer merkwaardige zich een lang vergeten
oudoom bevond, die zoo veelvuldig en in zoo veler
lei houdingen voorkwam, dat de Heer Muller,
geen raad met hem wetende, hem rechts en links
aanbood, doch zender het gewenschte gevolg, tot
dat ten laatste een der pakkers, met vier oud
ooms begiftigd, overgelukkig vertrok.
Weldra weerklonk bg al het andere gedruisch
het regelmatige hameren van den vader. Tante
had zich bij hem gevoigd, en stond hem in zoo-
trouw ter zjjde, dat zij elk portret, hetwelk
hï zoo juist had opgehangen, met de woorden
"Och kom weder afnam en ergens anders plaatste,
°f in het beste geval er met het hoofd op zij voor
U'og staan en zei//Dat hangt scheef
De Uniten bidden Russisch,» voor zooverre
zij Russen zijn, maar zij hebben de Slavi
sche liturgie. Desniettemin worden zij het
ergste vervolgd, waat de buroaucratie komt
wegens hunne Slavische liturgie tot de con
clusie, dat zij geene »Latijnsche Christenen»
zijn aldus worden iu Rusland overal de
Katholieken genoemd doch slechts weer
spannige, revolutionuaire kinderen der
orthodoxie, welke men door dwang en strenge
straffen op den goeden weg» moet terug
voeren. Zooals men zi6t hebben de Russen
steeds een motief om de lieden tot zich te trek
ken en elke weigering als boosheid en laag
heid te bestempelen.
Hand aan hand gaan hiermede de ver
volgingen der Uniten en der Katholieken
van den Latijnschen Ritus. De verzendingen
naar Siberië en naar het b noenland van
het Russische Rijk nemen steeds toe. Ter
wijl echter bij de Katholieken van den La-
tgnselien Ritus alleen Geestelijken wegens
godsdienstige misdaden» worden verdreven,
worden van de Uniten ook burgers en boe
ren, mannen en vrouwen verbannen. Alle
Uniten, die weigeren hunne kinderen door
een Priester der orthodoxe Kerk te laten
doopen en het kind zelf het Doopsel toedie
nen, worden verbannen. Wanneer zij hun
huwelijk door een Katholiek Geesteljjke la
ten inzegenen, dan wordt allereerst de Gees
telijke verbannen, daarna het echtpaar zelf,
tenzij dit van den Pope vergeving kan
verkripgon door de belofte voortaan bjj de
Orthodoxe Kerk te zullen blijven. Om aan
dit gevaar te ontsnappen geschieden bij de
Uniten vele huwelijken zonder kerkelijke
inzegening. Bjj de begrafenissen verrichten
de Popen de lijkplechtigheden, zónder de
verwanten daaromtrent te raadplegen. Met
behulp vau de politie wordeu de iijken op
d8 orthodoxe kerkhoven begraven en door
de Popen ingezegend. Zoo handelt men
met de Katholieken van den Latijnschen
Ritus niet, die van den Griekscken Ritus
behandelt men zoo, omdat men ze na
tuurljjk tegeu huu wil als leden van de
Orthodoxe Staatskerk beschouwt.
Desniettemin gebeuren er ook tegen de
LatijnscheKatholieken brutale vervolgin
gen. Een hoogst ergerlijk geval bad onlangs
in Kowno plaats, waar een zeer bemind en
geacht Kapelaan, Augustinus Gasewicz ge-
heeteu, zonder verhoor, zonder vorm van
proces, zonder dat iemand de oorzaak kon
gissen, plotseling door gendarmes werd gevat
en voor onbepaalJen tijd naar het binnen
land van Rusland werd getransporteerd. Daar
en in Siberië bevinden zich minstens veertig
andere» langs administratieven weg« verban
nen Katholieke Geestelijken, die voor het
meereudeel wegens het toedienen van het H.
Doopsel aan kinderen van Uniten en wegens
het inzegenen van Unitische huwelgken,
velen echter, zonder zelf eenige oorzaak of
De beide groote jongens hadden intusachen stil
vergenoegd op den grond een ontzaglijken tören
gebouwd, die door ieder der zoo druk bezige on-
derhoorigen eerbiedig moest ontzien worden. De
kleine meid, tan wie men zooveel zin voor archi
tectuur nauweljjks zou verwacht hebben, kroop
verrukt rondom het schoone gebouw, zij kraaide
van pnt en toonde hare ingenomenheid, zonder
een vinger naar het kunstwerk uit te steken, totdat
zij, in een onbewaakt oogenblik, er zich aan wil
lende oprichten, het gcheele monument omver-
trok. Met donderend geraas stortte hetineen.de
arme kleine met een driehoek treöeud, die haar
een groote buil bezorgde, welk ongeval een ver
vaarlijk geschreeuw ten gevolge had. Op het ka -
nongebulder der instorting volgde het geweervuur
van ettelijk oorvijgen; toen zeLen Karei en Her
man zich stil schreiend in een hoek, om, geljjk
hun geboden werd, ieder eene bladzijde te schrij
ven, daar er juist opdat oogenblik een inktkoker
aan het licht was gebracht.
Eduard werd intusschen wegens zjjne bleekheid
door mama in verhoor genomen en bekende ten
laatste, dat hij bij tante elf stukken koek gegeten
had, waardoor de akelige verschijnselen welke
zijne moeder bij hem waarnam, zich op het na
tuurlijkst lieten verklaren. Tante, aan wie de uit
slag van het verhoor niet zonder eenige scherpte
werd medegedeeld, kon maar niets van neefjes
redeu te weten, slechts op aanklacht van een
orthodoxen ambtenaar,pope of beambte daar
heen werden verbannen. Meldenswaardig is
het, dat gedurende de onderhandelingen met
het Vaticaau de meeste Geestelijken gratie
verkregen, onder andereu ook de vroegere
Bisschop Hiyuiöwiecki van Wilna, maar sinds
dien tijd hebben er steeds nieuwe transpor
ten plaats, hoofdzakelijk als de onderhande
lingen met den Paus minder goed of slecht
gaan, zoodat het aautal der bannelingen,
gelijk wij reeds vermeld hebben, minstens
veertig bedraagt. Misschien gebeurt zulks om
bij de verdere onderhandelingen met den Paus
eene compensatie voorhanden te hebbeD.
»Succes zal men met zulke brutaliteiten bij
bet Vaticaau niet verkrijgen. Rome heeft ten
allen tgde liever gansche landen prijs gege
ven, dan voor het geweld te buigen,terwijl het
voor beleefdheden zich dikwerf zeer toege
vend betoonde, zegt een Protestantsch blad,
de Kreuzzeüung, maar beleefdbeJen worden
in Rusland niet bewezen, dat is geen Rus
sisch gebruik in de aera van Pobedonoszew;
hoe gemakkelijk toch zou bet gaan een mo
dus vivendi« te vinden. Maar men wil echter
niets anders, dan de zoogenaamde vreem le
belijdenissenmet geweld onderdrukken eu
verdelgen.
Bjj de vermelding van de ergerlijke ver
volgingen der Katholieken in het Russische
Rgk komt ons de agitatie in de gedachten
van de jodenpers en zelfs van de christelijke
pers iu West- Europa. Voor de vervolgde
joden wordt hemel en aarde bewogen, richt
men vereenigingen op, vaardigt men deputa
ties af naar den Czaar, schreeuwt men wraak
en uit men bedreigingen. Maar voor de ver
volgde Katholieken heeft meu geen greintje
medelijden. Hunne vervolging wo:dt met
leede oogen aanschouwt, 't Schijnt ons niet
overbodig hier te herinnereu aan het lawaai
der jodenpersiu de aangelegenheid van Corfu;
aan den ijver, waarmede de mogendheden
bnnne vermaningen aan het kleine Grieken-
laud richtten, en aan de spreukkleiue die
ven hangt men, de grooten Iaat men loopen.
In het Pruisisch Heerenhuis is bij het
bespreken van den begrootingspost voor het
Koch-instituut de vraag gesteld: Is de we
tenschappelijke waarde vau Koch's genees
middel thans onbetwistbaar vastgesteld? In
antwoord daarop verklaarde de Minister van
Onderwijs, dat de kracht van het middel
aanmerkelijk versterkt zal worden, zoodra
het Dr. Koch gelukt is bet voornaamste
bestanddeel in volkomen zuiveren staat te
verkrijgen, waarvoor, naar Dr. Koch deu
Minister verzekerd bad, nog eenige wekeu
werden vereischt. Dan zal het geneesmiddel
en zgn8 samenstelling aan het oordeel der
geneeskundige wereld worden onderworpen.
ziekelijken toestand ontdekken, en moeder en tante
voelden tegelijkertijd den armen jongen ieder een
pols, waarbij zich het niet onbeduidende verschil
voordeed van tachtig en honderdtwintig polsslagen
aan de rechter- en de linkerhand en het waar
schijnlijk tot eene hefiige oneenigheid tusschen
de beide zwagerinnen zou gekomen zijn, indien
niet de rechter tusschenheide ware getreden en
de eene zoowel als de andere iD het ongelijk hadde
gesteld, door, na onderzoek, te zeggen dat het er
negentig waren.
De heer, Langdraad die zieh wederom had
vertoond en plaats genomen,had op eene kist, trok
zich voor den tjjd van een half uur in zijne woning
terug. De moeder koos partij voor deu rustver
stoorder, ten eerste, omdat hij haar had toega-
s'aan in zjjne keuken te wasschen, ten tweede,
omdat hij met de woorden"Ik ben namelijk
schilder!/.-verlof had gevraagd de beide /kleine
engel'jes" te mozen uitschilderen, welke benaming
voor Karei en Herman al sedert zoo lang in on
bruik was geraakt, dat zij voor het moederhart
wtder geheel de bekoring van het nieuwe had
herkregeu. De beide cherubs zeiven waren ver
ontwaardigd en bromden:
«Dat mankeerde er nog aan, bjj al het school
werk!,/
Juist had de rechter een stuk worstenbrood
uit een naburigen winkel laten halen en zat uit-
De Kamer nam vervolgens definitief den
post aan.
De Kellnerinnen te Eerïjjh hebben
eene socialistisch gekleurde oproeping rond
gezonden tot het bijwonen eeuer meeting.
Met verbittering wijzen zij op de vele moei
lijkheden, aan haar werkkring verhouden.
Vrouw of juffrouw Ihrer, de bekende woord-
voerdster, zal het debat iuleiden.
Men wil dat de jury der tentoonstelling
van schilderijen indertijd de opneming van
het schilderij van Generaal Von Moltke,
door deu Hongaarschen schilder Paria gky
op het doek gebracht, geweigerd heeft, om
genoegen te doen aan den President der
tentoonstellingscommissie Anton Von Wer
ner. Zooals men weet, heeft de Kei
zer, die het stuk voor 20,000 mark heeft
aangekocht, de jury er toe overgehaald, op
haar besluit terug te komen eu het stuk
alsnog eme plaats in te ruimen. Wat er
ook van zijn moge, zeker is het, dat de
Heer Von Werner Berlgn verlaten heeft
en gedurende meerdere weken te Loüdeu zal
V6rblijf houden.
De Fransche Kamer heeft de rechten
aangenomen zooals die door de commissie
waren voorgesteld, op: koffie, cacao, choco
lade, specerijen, thee, tabak, oliën, gom,
teer, kamfer, siroop en citroenen.
De Afgevaardigde Emile Ferry, heeft
bij de Kamer een voorstel ingediend, dat
de strekking heeft om deu stroom der par
lementaire welsprekendheid, of liever der
parlementaire langdradigheid minder mild
te doen vloeien. Hg wil uamelgk aan art.
101 van het reglement de volgende alinea
toevoegen:
»Het recht om van de tribune het woord
te voereu, is beperkt tot een half uur.
»Iu buitengewone omstandigheden kan
de Kamer echter bij wjjze van bizondere
vergunning een Afgevaardigde het spreken
een uur toestaan.
Het denkbeeld is niet nieuw. Voor eene
eeuw, in 1789, stelde een lid der Nationale
Vergadering, Boucher geheeten, reeds iets
soortgelijks voor. Hjj ging evenwel veel
radicaler te werk. Hij wilde den sprekers
slechts vjjf minuten geven, en het voorstel
werd aangenomen. Doch daar dit al tejofc
was, hield men er zich niet aan, en zoo
verviel het van zelf.
Sedert heeft men nog twee malen be
proefd den parlementairen spreeklust een
breidel aan te leggen, in 1815 en 1882,
maar beide beeren zonder gevolg.
De werkstaking der omnibusbeambten
te Marseille wordt rustig voortgezet. Twee
voorname maatschappijen weigeren de ei-
schen harer beambten in te willigen.
De werkstaking van het trampersoneel
te Lyon is geëind'gd met eene schikking,
waarbij de directie de voornaamste eischen
der mannen inwilligde.
geput op eene omgekeerde weschtobbe, om rustig
een paar beten te genieteD, toen de beer Lang
draad alweder binnentrad en belangstellend vroeg:
(,Wat eet gij toch, mijn waarde beer?// Gelijk
ieder begrijpt, is dat eene hoogst onaangename
vraag, wanneer men in bet geniep eene eenvoudige
boterham zit ta nuttigen. De Heer Langdraad
bracht ditmaal een eigen gemaakt kunstwerk,
n. 1. het huurcontract mede, waaraan nog eene
kleinigheid veranderd was, en verzocht zijn huur
der dit eens in te zien.
Onze rechter, die zjjn bril niet bij de hand had
en op het oogenblik niet wist waar hjj dit onont
beerlijke voorwerp gela'en had, begon in den wilde
te zoeken.
//Ga toch zitten, pnpa, ik zal hem voor u zoe
ken," dus troostte hem Marie, en de vader keerde
brommend naar zijne waschtobbe terug, wsarop
echter thans tot zjjne ergernis de Heer Langdraad
was gezeten. Welwillend schoof deze heer wat opzjj
en verklaarde zich bereid te wachten totdat de
bril zou gevonden zjjn. Zoo zaten dan de rechter
en zijn huisbaas schouder aan schouder, en terwijl
de Heer Muller inwendig kookte van woede, ver
haalde de Heer Langdraad in korte trekken zjjne
levensgeschiedenis en die zjjner zes broeders en
zusters.
Wordt vervolgd.)
