NIEUWE
agite ma non agitate.
Zondas; 5 Jail 1891
16de JairgMg.
Ontvolking en overbevolking.
BlJiTEIMLAiVi).
1704
Slim.
LEIHS(<
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUBEA1T: St. Janstraat Haarlem.
[RANT.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 rogels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend uaar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentie n worden uiterljjk Maandag-, Woensdag-
en V r jj d a g-a rond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KöPPEBS fc LAUSIT.
De uitkomsten der volksstelliugen, di9 in
Eugeland, Frankrjjk en Duitschland in de
laatste jaren zjjn gehoudeD, hebban aan
getoond, dat ook in die landeu eeue on
rustwekkende verplaatsing va't waar te
nemeu van de plattelandsbevolking uaar
de groote en grootare steden. En ook na
de jongste volkstelling in Oostenrijk neemt
men dezelfde verschijnselen in dieu Staat
Waar, ofschoon niet in die horge mate als
in de eveuvermelle laudeu. Sinds lang6n
Yjjd wordt in de Ojstenrjjksche Monarchie
°P het platteland, zelfs in door de natuur
meest begunstigde streken, het gebrek aan
arbeidskrachten voorden landbouw gevoelt,
dit gebrek wordt zelfs door vele met de
omstandigheden bekende personen van ge
zag als een dui- voornaamste oorzaken van
don achteruitgang van het landbouw-bedrjjf
beschouwd en uien bedenkt allerlei kunst
matige middelen ooi voor de bewoners van
bet platteland wederom bet verblijf en den
arbeid op het land zoo aangenaam en voor-
eelig mogeljjk te maken. Zoo beeft bij-
vooibatild de Afgevaardigde vau den Land-
*g Karl Morre in zijoe onlangs versche
nen brochure over den toestand der laud-
ouwers een voorstel gedaan, ten doel bek
ende den Staat de verplichting op to leggen
om voor de oude, tot werken ongeschikte
landbouwers zorg te dragen.
E i wat ziet men iu de steden gebeuren,
welke de op het land zoo onmisbare werk
krachten opnemen? Dat er duizenden eu
duizenden flmke mannen en vrouwen, zon
der >',erk en dienteugovolgs zonder brood
menschen, die werken kunnen en die
niet* vuriger verlangen dan te arbeideu.
in lediggang en ellende moeten omkomen,
omdat daar waar zij zjjn, geen werk te ver
kregen is.
In den regel ljjden en klagen deze lie
den in stilte in die stadsdeelen der arme
menschen, welke voor de meeste rijke en
welgestelde bewonets onbekend zjjn. In el-
ken strengen winter neemt de ellende in
zu'k een hevigeu graad toe, dat zij niet
meer in stilte kan geleden worden, maar
op ontzettende wijze te voorschijn komt.
Koude, honger en alltrlei ontberingen drjjven
de talrijke noodljjdecdewerklieJe.o uit huaue
woningen eu waar het hun door de Re
giering niet wordt verboden, verzamelen zjj
zich op de pleinen en in de itraten, ver-
toonen met de achteloosheid van de wan
hoop hunne armoede en ellende en verlau-
F E 1 L L E T 0%.
9)
Pirvolg
zeiUl'" ^#ar Z u 'k tock benieuwd naar zjjn,"
'ie hjj, en zonk afgemat in een stoel.
Ufsli vUW ^ul'er> mag ik n verzoeken voor een
en l i te Z0.rSen?" Troe8 Sehmid plechtstatig,
me* e ?- ^arie> die lanS werk had om den koffer
bet linnengoed open te doen.
Wa erwÜl zij hiermede bezig was, nam Sehmid het
een r' 0I*! ^-8ar toe ®u'sleren: Als ik je vader
noo- V*"™soupeetje bezorg, zegt hij 'an avond
UK ja! Wedden?''
Kchte verlegen en knikte.
Beluf r'°°P van een half uur deed de zeer goed
een ®de luitenant de familie door het luiden van
toeep 1 naar binnen roepen, en moest ieder
maakt611 dat het onmoSelÜke mogeljjk had ge-
Vo®r 'a8 een kleed op den vloer, de tafel was
licht 9°k RescbOTen, de lamp verspreidde haar
Tlam 6* 0?«r' ,(*er eea ketel suisde de spiritus-
aj6 j 'erwjjl de biefstukmachine, geuren opzond.
■jj e stoutste verwachtingen rechtvaardigde.
en gj rechter legde zijn servet over de knieën
/;g4 ^en jongen man de hand toe.
meer maak je mijn compliment! Dat is
ketel? ik verwacht hsd. En wat is er in dien
,;|£g v*ioe8 hij nieuwsgierig.
Voor on kere grog, zooals die op het oogenblik
vergen03 j"eQ een vereischte is,// zeide Sehmid
glas van h 6n 8cb°nk den heer des huizes een
d®n dampenden drank in. //Zie zoo, nu
geu werk of tenmiustd de voor hun onder
houd noodzakelijke aalmoezen.
Bijna alle groote steden van Europa
hebben in den vorigeu ongewoon strengen
winter zulk een schouwspel beleefd. Groote
onlusteD, verwoede uitbarstingen van wan
hoop hadden slechts plaats te Parijs eu
Milaan. Iu andere steden hebben de werk-
loozen vergaderingen belegd en een verzoek
om werk tot de autoriteiten gericht. Ste
delijke besturen maar vooral ook part'cu-
liere personen hebben aan da ongelukkige
hulpbehoevenden werk verschaft of tenmin
ste ondersteuning verleend. Vooral het
particulier initiatief heeft voor de werkloozen
veel, zeer veel verricht. Op grootsche, uit
gebreide wjjze had zulks te Parjjs plaats.
Zeer milddadig tooude meu zich ook in de
groote steden van ons land, alsmede te
Berlijn en Londen waar het stedeljjk bestuur
met tal van vereeoigiogen en vele menschen-
vrieuden samenwerkte om de groote ellende
te lenigen. Te YVeenen, waar de nood*
ontzettend was, hebben de ongelukkigen bun
vreesclgk lot met kalmte en beiu3ting en
zonder buitengewone ondersteuning gedra
gen. Eindelijk kwam er hulp van den Hemel
iu de gedaante van kolossale sneeuwmassa's,-
welkor opruiming aan tallooze ougelukkigeu
werk verschafte. Overal is men echter in
den vorigen wiuter tot de erkenning geko
men, dat tegenover de overgroote ellende,
zooals men die tegenwoordig in de groote
steden aautreft, de particuliere liefdadigheid
en de best geregelde Staats-armeuzorg niet
anders i«, dan een druppel water op een
gloeienden steen.
Da bewoners van steden, die slecht* de
in hunne onmiddellijke omgeving plaatsheb
bende versehiji sslen en bestaande omstan
digheden kennen, schrjj'ön meestal de
onmetelijko ellende toe aan overbevolking.
Maar hij, die rekening houdt met de toe
standen op het platteland, komt van die
dwaling terug eu het wordt hem duidelijk,
dat niet de overvloed van menschea maar
de opeeuhooping ervan op zekere plaatsen
de oorzaak van die verschrikkelijke sociale
toestanden is.
Het is waar, groote eu iudustriëele steden
hebben toevoer van menschen voortdurend
noodig, willen ze niet iu bevolking achter
uitgaan. Mat de levenskracht van familiën
is het somtijds spoedig gedaan. Te Weenen
bij voorbeeld beweert men op grond van
langdurige ervaringen, dat daar in deu regel
eene familie niet langer dau drie geslachten
duurt. Deze offers aan menschenbiacbt en
meiischenlevens zijn wellicht noodzakelijk
is ook mijn biefsti k klaar.//
Terwjjl allen smulden, zat Marie met een kloppend
hart aan tafel. Sehmid had nog niet de minste
toespeling op de gewichtige gebeurtenis gemaakt,
en toonde zich zoo vrooljjk, als had hjj de in-
williging des vaders reeds in den zak. Van de
toestemming der moeder hail Marie zich voor het
eten reeds verzekerd, do gedachte hoe men den
vader het gebeurde zou mededeelen, deed het hart
der beide dames popelen.
Thans nam de rechter een teug uit zijn glas,
en leunde met eene uitdrukkiug van grortj be
vrediging achterover in zjjn s'oel.
//Nu, dat moet ik zeggen, je hebt je zaakjes
schitterend gedaan, ik vergeef u zelfs de gesehie-
denis met den pels!//
//Daarmede ben ik nog niet teviedeu, ik zou
n gaarne nog iet9 verzoeken?"
De rechter zag hem met achterdocht aan.
//En dat is?" vroeg hjj langzaam.
„Ik wilde gaarne eeu toost instellen//, zei
Sehmid stoutmoedig.
«Anders niet?" vroeg de vader met een ver
licht hart.
//Jawel u moet mjj belo/en met dezen loost
in te stemmen!//voer de jonge man lachend voort,
terwjjl hjj reeds aan des rechters gezicht bemerkte,
dat deze den samenhang der dingen begon te
raden.
//Nu, dat wil ik wel doen!" zei de Heer Muller,
en zag zijne vrouw vragend aan, die hem toe
knikte, ais wilde zij zeggen: "Laat hem zjjn gang
maar gaan!//
Sehmid tikte tegen zjjn glas.
//Dames en heerenl// begon hjj met luider stem.
Er is hier een verloofd paar in ons midden.
De rechter sprong op.
voor de voortdurende algemeens ontwikke
ling en de groote en iudustriëele steden
vormen door deze eigenaardigheid in elk
geval een veiligheidsklep tegeu mogeljjke
overbevolking maar tnsschen deze be
hoefte aan toevoer eu het tegenwoordige
snelle toenemen vau het bevolkingscgfer
der steden is eeu groot onderscheid.
Zou de wijsheid der Regeeringeu voor
deze hoogst bedenkelijke ziekteverschijnselen
aan het sociale lichaam, die in den Ratsten
tjjd zoo bizonder aan bet daglicht komen,
geen enkel geneesmiddel kennen?
De vertegenwoordigers der verschillende
staten, die aan de anti-slaverug-coufereij-
tie hebben deelgenomen, zg te Brussel aan
het Ministerie van buiteulandsche zaken bij
eengekomen en hebben besloten, dtn termijn
der ratificatie te verlengen, ten einde aan
Frankrjjk do gelegenheid tot nadere over
weging te geven.
Alle Duitsche bladen wjjden sympa
thieke artikelen aan Nederland, naar aan
leiding van het bezoek van het Ki-izerlyk
echtpaar aan ous land. De National Zeilung
wijst op de stamverwantschap tusschen de
beide volken eu de oude batrekkingen tus-
scben de dynastie der Hobenzolleru eu bet
Huis van Oranje. Duitschland heeft zelfs in
geval van oorlog geen bondgenootschap taet
Nedorlaud noodig, maar enkel diens onzij
digheid. Met het bewaren van de ueutra-
liteit, die overeenkomt met Nederlands wen-
schen, strooken Duitschlands belangen vol
komen.
De te Berlijn ontvangen berichten
stemmen ove.eeu iu de verklaring, dat de
feestelijkheden en versieringen bjj het be
zoek des Keizers iu Nederland werkeljjk
schitterend en grootsch zijn geweest. Met
barteljjke voldoening wordt daarin de iu
waarheid gistvrijsen vrie ideiyke ontvangst
door hut Huf en de bevolking van Neder
land gepreze
Volgons de Beriijusche bladen zal de
Bondsraad in zjjne tegenwooidige zitting
nog geeue beslis ii g nemeu op het voorstel
van Beieren tot weiertoelating der Redemp
toristen. Het voorstel is iu handen eener
commissie van rapporteurs, eu we', reeds
daarom zal de beslissing zijn uitgesteld tot
de najaarszitting.
N lar aanleiding van het voorgeval
lene met de bakkersgezellen te Parjjs wordt
in de bladen de aandacht gevestigd op het
congres van Duitsche bakkersgezellen, het-
//Zeg eens!// riep hjj verschrikt.
//Een feit, mjjnheer Muller! Mag ik u cok ver
zoeken met mjj op het welzjju der dochter van
den huize te drinken, en tegeljjk op het mjjne?
Mjjnheer Muller ik heb uw woord!"
Hjj zag hem met zulk een trouwhartig gezicht
aan, dat de vader slechts na een oogenblik aar
zelen?, de heni toegestoken hand vatte en hartelijk
schudde.
//Nu, voor mijn partl" zeide hij half geroerd,
half spjjtig, waarop Maria hem jubelend om den
hals viel en hem niet weder losliet, dan toen hjj
haar brommend voeg of zij hem aanstonds, op
het verlovingsfeest al, wilde verworgen.
De algemeene opstand, dien de groote gebeur
tenis teweegbrach', onderscheidde zich in zooverre
van andere verloringsoogeublikken, dat eerstens
hier de mot der tweemaal weggeroepen werd, ter
wijl zij bezig was haar zegen te geven, omdat
E-iuard zoo huilde; dat ten tweede Herman, die
na zich fliuk te goed te hebben gedaan, vau tafel
was opgestaan, tbans op een paar stelten, die hjj
gevonden had, reusachtig groot, al stampend
kwam binnenstappen; en dat ten derde het poe
der tegen de motten, waarvan het tnpjjt nog vol rat,
ieder in den neus en in de keel vloog, zooiat
men altijd juist moest niezeu en hoesten, als men
ie's roerends of tceders wilde zeggen.
Maar met een goeden wil vermag men veel:
dat zag men hier, bjj deze verloving met hin
dernissen, wederom bewaarheid.
Het laatste storende intermezzo bestond hierin,
dat de Heer Langdraad, toen het avondeten
nauweljjks afgeloopen was, nog eens even kwam
kjjken. Hjj had eene brochure in de hand en
reikte die den Heer Muller over met de woor
den: ,/Ik ben nameljjk spiritist!//
geen in Altenburg is gehouden en alwaar
44 steden waren vertegenwoordigd. Aldaïr
werd on Ier anderen tot het bijeenroepen
van eeu internationaal congres van lakkers
gezellen besloten. Er werd in herinnering
gebracht, dat er in Duitschland ten vorigen
jare bjj hun tak van bedrjjf drie werk
stakingen,nameljjk te Berljjn,Koningsbergen
en Leipzig, hebben plaats gehad, welke alle
drie op niets zjjn uitgeloopen. Daar echter
de toestand der bakkersgezellen in het
Duitsche Rjjk verbetering vereischt, willen
zjj nu trachten, te dieu einde 6ene krachtig
gecentraliseerde vereenigiDg in het leven
te roepen.
Het wordt evenwel betwjjfeld of dit zal
gelukken; want niet alleen op het coDgres
heerschte onder hen de grootste verdeeld
heid, maar ook over het algemeen bestaat
er iu Duitschland bij geen bedrjjf of beroep
ergeus zoo weinig onderlinge toenadering
als juist bjj hen. Inzonderheid voor een
internationeel congres ontbreekt bet bjj hen
niet slechts aan de noodige voorwaarden
eu kracht van organisatie, uiaar ook aan
geld; daarom verwacht men niet, dat het
bovengenoemde congresbesluit veel zal op
leveren.
De Parjjsche bakkersgezellen hebben
sedert het besluit tot werkstaking eiken
dag op de Arbeidersbeurs eeue vergadering
gehooden, waarin, ondauks de afkeuring
die huune handelwjjze bjj het publiek ge
vonden heeft, en ondanks don steeds ster
ker wordenden tegenstand hunner vakge-
nooten, be-loten werd het beslu t te hand
haven, zoolang de bureaux de placement niet
opgeheven werden. Maar eindelgk ziende
dat zjj met de werkstaking het beoogde
doel niet kunnen bereiken, hebben zjj eer
gisteren eieren voor hun geld gokozen en
zjjn zjj overeengekomed aan de werkstaking
een einde te maken.
Daar Parjjs een over.loed van bakkersge
zellen heeft, die geen vasten dienst hebben,
zoo zal het de vraag zjjn, of de werksta
kers weer ia genade zullen opgenomen
worden door de patroons.
Het Lagerhuis heeft bjj de behande
ling van het wetsontwerp betrtffeBde bet
kosteloos onderwjjs met 341 tegen 30 stem-
meu het voorstel der Regeering aangeno
men, volgens hetwelk de bij trage uit de
staatskas, ter voorziening in de kosten, 10
shilling per leerling zal bedragen. Met al
gemeene stemmen werd de leefljjd tol op
welken de kinderen de school kunnen be
zoeken, bepaald op 15 jaren.
De Standard behelst een hoofdartikel
De rechter schonk hem een glas grog in.
„Alsjeblief", zeide hjj, „dan zal dit juist iets
in uw vak wezeul"
//O neen", merkte de Heer Langdraad belee-
digd op, „in dien zin verzoek ik u mjjne woor
den niet op te vatten ik houd mjj bezig met
de geestenwereld.
„Nu, daar behoor ik niet toe!" antwoordde
de heer des huizes ongeduldig. "Wjj vieren juist
de verloring mijner dochter, en bemoeien ons
derhalve niet met geesten!//
De Heer LaDgdraad zette groote oogen op bjj
deze mededeeling, dia plotseling al zjjne schoons
plannjn ten opzichte der familie Muller verjj-
delde. Hjj bleef maar kort, en vertrok met zulk
eene kwaadaardige uitdrukking op het gelaat, dat
de vrouw des huizes jammerend uitriep: //Hjj
zegt ons stellig de huur op!//
//Laat hem, mamaatjel// troostte Sehmid, „n
heeft toch eene kleinere woning noodig, als Marie
van den zomer gaat trouwen.//
//Zoo?" bromde de rechter, „weet je dat al zoo
zeker?//
„Natuurlgk!// zei Sehmid. „En dan neem ik
de geheele verhuizing op mjj dan zal n eens
zien hoe vlug alles in zjju werk gaat!"
//Ja, als je mjj dat zwart op wit geeft//zei
de rechter.
„Met a'le genoegen!" riep 8chmid.
„Spreek mjj toch niet van opnieuw verhuizen!-/
zuchtte Mevrouw Muller. „Hemel, wat een schrik-
keljjke dag was dat heden!"
„Neen, ik vond hem zoo verschrikkelijk niet!v
zei Marie; maar Sehmid jjj bent een slimmerd.//
