NIEUWE ïsSViLï:reg"de° derd°° ""j No. 1705 Woensdag 8 Juli 1891. 16de Jaargang. llandel en nijverheid. BUITENLAND. ABONNEMENTSPRIJS AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER APVERTENTIEN. feuilleton. £e Granaat. HAAMiMSCHE COIIMIIIT. Pei 3 maanden voor Haarlem0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1>10 Voor het buitenland 1,80 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschjjnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. BUEEAÏÏ: St. Janstraat Haarlem. Van 16 regels.30 Cents Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte Dienstaanbiedingen 25 Cents por advertentie a Contant Advertentie n worden uiterljjk Maandag-, Woensdag- en V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht. Uit g e v e r s K P P E B 8 fc LAUREY. Da burgerstand is die nuttige, werkzame stand, die eigenljjk de natie en hare rechten allea?döre standen slechts standen 3 j 6a door de hoogere lHk°^0 me' rec^tihet woord burger- waa'over men zich, evenals over de en derden standwel eens vroolijk aa g0adeld, terwjjl het woord »adel« ee van zjjne waarde heeft verloren sinds °5P'1öden en geldmannen worden ge- 0 Ue koopman staat tusschen de con- 8 ea Prodaceerende klassen als middolaar en men maakte zich in vroegeren B aan eenzijdigheid schuldig, wanneer men op den koopman neerzag als op een marskramer die lucifers verkoopt. De handel heeft oneindig veel bijgedragen om de wereld uit hare barbaarschheid° te redden en tot beschaving ea ontwikkeling te brengen. Ruiling van het overtollige tegen bet benoodigde bracht den handel in de Were maar het kon bjj die eenvoudige wisseling van goederen niet big ven. Grootere wel vaart bracht grootere behoeften en weelde voor en zoo strekte de handel, veelal in ver- esmging met de geldzucht, tot welzijn maar 'kwerf tea yer<j9r7e 7atl een voit, ermits de winstgierigheid vaak de karak ters bedierf. Daarom hielden de philosofen der oudheid ben handel voor een vijand der deugd en groöte lui zagen te allen tjjde ietwat verachtelijk op den koopmansstand neder, -.rouwens zulks geschiedt nog teu huidioren dage vooral door de bureaucratie. Maar deze verheffing van deu eenen stand boven den anderen is ijdel en dwaas. Elke eerlijke staud is ia de meuschelijke maatschappij achtens- waai dig en niet het minst de koopmansstand. Aan wie hebben Venetië, Amsterdam, Genua en zooveel andere groote koopsteden haar groei en bloei te daakeu? Aan den handel, waardoor miliioenen menschen leven. Zonder handel zoa de wereld weder tot hare kindschheid terngkeerei. Wij zjjn ei genljjk allen kooplieden; de machtigen dezer aarde handelen in landen en soldaten, de grondeigenaar handelt in graan, vruchten, wgn en vee, de geleerde in geschriften en boeken, de politiek inbijna hadden geschreven, als de verliefden in leugens, iuist hit ?udheid had men niet altijd een merhaud la Va° handel, maar langza- rHkdnm JS mÖU ,?r 6ene broa vau staata- rgkdom en van volkswelvaart in en in onze dagen is elke natie ijverzuchtig op den handel der andere en stelt alle pogingen in 't werk m baar eigen haudel naar hare krachten te beschermen. Men belemmere den handel, V° k' ®taa7 het land zal te gronde gaan. binds de uitvinding vooral van den spoorweg en de telegraaf heeft de handel eeue vlucht genomen zooals de oudheid hem met heeft gekend. In onzen tjjd reist de koopman niet meer Daar herinner ik mij een belegerings-avontuur, uat my eenig9zins eer aandoet. De lezer overtuige zich Hg behoeft mij in ben geest niet te volgen naar stadswallen of voor posten, maar jenvoudig naar de T straat in de woning van mijn ouden vriend Dutailly, éen nlk fabrikant, echtgenoot eener uitnemende vrouw, vader eener bekoorlijke dochter, een be kwaam nijverheidsman, een goed burger, even wel met eenigszins dwaze staatkundigebegripp n, v°or het overige de beste man der wereld. Juist, toen hjj zich gereed maakte, om naar zjjn buiten te gaan, werd hij verrast door de belege ring van Parjjs, maar hjj vond troost in de over ging, dat de stad binnen acht dagen ontzet o° a W(?rden. Mevrouw Dutailly evenwel, die beter uderricht scheen te zijn, zorgde dadeljjk voor met zgne waren bjj zich zooals voorheen; de Joden hebben ook niet meer het han delsmonopolie zooals in de middeleeuwen de stoom heeft als veranderd. Maar niet alles werd verbeterd. De on eerlijkheid heeft, helaas! zeer toegenomen. Eertjjds eindigden vele kooplieden hun han del en bedrijf om op eene villa rustig te gaau wonen en van de rente van het door hen verdiende kapitaal in hun onderhoud te voorzien. In onzen tjjd beginnen er ve len met eene villa, om al spoedig een ban kroet te slaan. Wat nood! Velen zijn na het bankroet rjjker dan te voren. De eer lijkheid van vroeger moet men bij den te- genwoordigen handel niet meer zoeken. De goede dagen van den kerfstok zjjn ver dwenen. Er zjjn kooplieden voor wie cijfers hei liger zijn dan edele gevoelens. Zij noemen slechts hem een vriead, met wien zij han delen. Zjj beoordeelen den rang van den men8cb slechts naar de uitgebreidheid zjjner zaken, zijne innerlijke waarde slechts naar zjjn geld. Ook onder de kooplieden heer- sehen onderscheiden standen waarmede soms dwaseljjk [rekening wordt gehouden. Ia den groothandel hangt zeer veel af van de tijdsomstandigheden. Goede of slechte tjjden hebben dikwerf den eene tot een mil- liounair, den andere tot een bedelaar ge maakt, want aan den kandel is inderdaad veel gevaar verbonden. De koopman bangt af van de elementen, van het crediet, van de eerljjkheid van anderen, van verander lijke prjjzen en van tal van zaken en per sonen. In geen enkelen stand der maatschap pij draait Fortuna zoo snel haar rad, als in den handel. De man, wien9 schepende zee doorklieven, wiens equipage door de straten rolr, die vandaag nog miliioenen be zit, kan morgen als bedelaar tot u komen. Geeu vljjt, geen voorzichtigheid kunnen dat rad tot stilsfcaud dwingen en het zwaard vau Damocles zweeft dikwerf genoeg over het hoofd van den op zgne geldzakken rus tenden koopman. De verscbikkeljjkste handel is de meu- 8chen-handel. Het Christendom verzachtte de slavernjj der oudheid en nu voerde de duivel den handel in negers in. Duizenden worden jaarljjks als vee verkocht en den gevoeligen menachenvriend bloedt het hart, wanneer hij berichten verneemt omtrent menschenjacht en menschenbandel. Doch wellicht beleven wjj nog de gansche af schaffing der slavernij; Europa heeft op zich genomen om die waardige, humane taak taak uit te voeren en de meeste landen staan in de eerste gelederen der strijders tegen de slavenhandelaars en menschenjagers. Mogen zjj spoedig een eind gemaakt heb ben aaa een handel, die tot schande strekt van de menscheljjke maatschappij! (Slot volgt.) Een decreet der H. Congf egatie uitgegeven in den vorm eener Pauseljjke breve, wjjdt een goeden proviand zjj voorzag zich van zulk ecu voorraad levensmiddelen, dat de famiie Du tailly geen hongersnood gekend zou hebben, al had het beleg ook nog drie maanden langer geduurd. Vervolgens voltooide zjj haar voorzorgingswerk door in haar tuintje een koestal en een hoender hok, ja zelfs een varkenshok op te richten. Van October af waren wjj haar dankbaar ik in de eerste plaats, daar ik Donderdags- en Zondags-avonds bjj de Dutailly's dineerde en bjj die gelegenheid m jj zeiven vergoeding «vist te sehen ken voor de ontbering, welke ik mij de geheele week moest getroosten. Hoe zou men in zulk een tjjd van honger en gebrek zjjne verrukking kun nen verbergen op het gezicht van een heerljjken spekpannekoek of een stuk Zwitsersche kaas, ver gezeld van een lekker glas wjjn. Ik was niet de eenige genoodigde aan deze gastvrije tafel. Nog een andere had zjjne plaats naast mjj, de jonge Anatolius Brichaut, eerste kantoorbediende der fabriek en aanstaande com pagnon en schoonzoon van Dutailly. Deze brave, zeer bedaarde, eenigszins schroom vallige jongen was zeer verliefd op de doch- den onafhankolijken Congo-staat toe aan de H. Maagd. Deze breve werd gevraagd door vele hooggeplaatste Katholieken, om de po gingen te erkennen, door den Koning dsr Belgen gedaan om het Christendom te ver spreiden in een land, dat nog veertien milli- oeu heidenen telt. Bij de Belgische Kamer is door den Minister van Buitenlandsche Zaken een wetsontwerp ingediend tot het sluiten van eene overeenkomst met de Nederlanden, over de verlichting van de Schelde. De Minister van Justitie diende een wetsvoorstel in op het bestraffen van het verbreken der overeenkomst op het visschen in de Noordzee. Da Kamer maakte een aanvang met de beraadslaging over de wetten op de pen sioenen voor Geestelijken en burgerljjke ambtenaren. Ongeveer op hetzelfde tjj istip, waarop te Brussel het interoationaal werklieieu- Congres zal gehouden worden, in de maaud Augustas, zullen commissiëa uit de Katho lieke werkliedea-vereenigiugen in Daitsch- land, te Keulen eene bjjeeukomst houden. Twee vragen zullen het hoofdonderwerp der besprekingen uitmaken: lo. Welke zjjn de middelen tot het ver- krjjgeu van eene nauwere aaneensluiting tasschen de Katholieke werklieden? 2o. Welke middelen kunnen aangewend worden tot bestrjjding van het socialisme? De Neue Freie Presse Z6gt, dat de vriendschappelijke aansluiting vau Engeland aan de vredelievende mogendheden vau het drievoudig verbond een zoo onbetwistbaar overwicht geeft, dat Frankrjjk en Rusland dienaangaande onmogelijk illusion kunnen hebben. Het ontwerp voor een nieuw sociaal democratisch partij-programma is in de bestuursvergadering dier partjj, den lu Juli gehouden, tot stand gekomen. Bet zal bin nenkort worden openbaar gemaakt. De Groothertog van Baden heeft met veel plechtigheid te Karlsruhe eene tentoon stelling van waaiers geopend. Hg hield tene redevoering,waarin hg het een geluk noemde dat de uitbreiding van de waaier-industrie een nieuwe tak van njjverheid voor de Duitscbe vrouwen opende, waarin zij op onschadeljjke wgza een goed loon kunoen verdienen. In weerwil van alle tegenspraak in tienReichsanzeiger,houdldeHamburgerNachr. vol, dat er in den Bondsraad een voorstel is gedaan om invloed uit te oefeneD op bladen, die met Prins Yon Bismarck bizonder zjjn bevriend. Eenige werklieden aan de gasfabriek te Marseille hebben den arbeid gestaakt, denkeljjk in de verwachting, dat de andere hun voorbeeld zouden volgen. Hierin be drogen zjj zich echter en zagen zich terstond vervangen. De lijkbezorgers te Parijs dreigen nu ook met eene werkstaking. Zij hebben be sloten een syndicaat te vormen, dat in last zal hebben om van de begrafenisbesturen ter van zjjn patroon, Mejuffrouw Geertruda, die voor deze liefde in 't geheel niet ODgevoelig scheen te zijn. Er was over een huwelgk nog geen woord gewisseld, maar het aanzoek van Brichaut mishaagde de Dutail y's geenszins, zoodat de ver- eeniging der twee jongelieden eene stilzwijgend o ereengekomen zaak was. Ongelukkigerwjjz i was nu de oorlog tusschenbeiden getreden. Brichaut, korporaal bij de Seine-garde, volbracht zijn pl:cht als soldaat, met nauwgezetheid, zooals hg alles deed; maar, het moet gezegd worden, het krijgs mansleven had voor hem geene aantrekkelijkheid; hjj verwenschte dit eeuwigdurend beleg, dat hem van zijn geluk verstoken hield; hjj veroordeelde de krijgsbewegingen en de listen der belegerden zoo wel als die der belegeraars. De veroordeelingen van den jongen man mis haagden Dutailly,die dweepte met Generaal Trochu. Daarbjj kwam nog, dat //Le Temps" een aantal hoofdstukken opnam, waarin de schrjjver verslag deed van allerlei krijgsbewegingen, die alleen in zijne verbeelding hadden plaits gehad. Dutailly, die geloof hechtte aan deze praatjes, volgde op zjjne kaart in angstige spanning de denkbeeldige een dageljjksch loon van 6 fr. te eischen, Thans is het 47a fr. De beweging onder de werklieden tot het vormen van syndicaten neemt voorts bjj alle takken van den arbeid toe. De schoen makersgezellen, winkelbedienden en andere zjjn er reeds toe overgegaan. Het openbaar Ministerie bjj het Hof van Appèl te Madrid heeft eene gunstige conclusie genomen tot voorloopige invrjj- heidssteliing onder borgtocht van Hertogin De Castro Euriquez. Op verzoek van den Prefekt van Madrid is Juliane San Sebastian, die door de Her togin mishandeld zou zjjo, iu een gesticht voor verwaarloosde kinderen te Madrid op genomen. Nu zjjn weer uit de gevangenis te Alicante drie gevaarljjke misdagers ont vlucht. Een hunner, die zich aan een tonw liet zakken, viel en brak zgne voeten, zoo dat bij de twee anderen niet volgen kon en opnieuw werd gepakt. In de Spaansche Cortes heeft de Minister-President Canovas de Castillo ver klaard, dat de Regeering bereid is aan Cuba eu Portorico op staathuishoudkundig gebied meerdere zelfstandigheid te geven, maar niet op dat der staatknode. Nooit dus besloot de Minister zgne mededeeling nooit zal Spanje afstand doen van ook maar het aller geringste deel van zjjn Rijksgebied. Hot Hof van Assises te Zürich heeft de behandeling van het geding over de politieke onlusten iu Tessino voortgezet. Dezer dagen had het verhoor van den Heer Respini plaats. Deze beweerde met hoogheid, dat hg gaarne de volle verantwoordelijk heid van al zgne handelingen droeg, en vooral van het onslag, door hem aan vele ambtenaren verleend. The Standard zegt, naar aauleidiug van het bezoek van den Keizer van Duitsch- land, dat daardoor de banden, die deu Keizer aan de Koningin en Engeland aan Duitsch- land verbinden, versterkt zullen worden. De militaire machten van beide landen heb ben altijd naast elkander gestreden en zoo de eene of anlere gebeurtenis zich mocht voordoen, zou men beider machten wederom vereenigd vinden. Het Lagerhuis heeft alle artikelen van het ontwerp betreffende het verleenen van kosteloos onderwijs aangenomen. Met tamelijk veel naïveteit deelt The Standard mede, dat tot nu toe nog geen enkel Helgolander gebruik heeft gemaakt van het hem gelaten recht, om Engelsch onderdaan te blijveD. Het jacht Jlohenzollem, met den Keizer en de Keizerin van Dnitachland aan boord, is jl. Zaterdag even over twaalven in de haven van Sheerness aangekomen. Alle Prinsen, die het Duitsch keizerljjk echtpaar iu de haven te gomoet kwamen,droe gen de Duitscbe uniform en zjjo aan boord van de Hohenzollem gekomen. De Keizer omhelsde den Prins Van Wales en den Hertog van Connaugbt. Het Keizerljjk echt paar kwam te half 5 te Windsor en werd marschen en terugmarschen door den krjjgskun - dige van „Le Temp beschreven en voorspelde ons beslissende overwinningen. Brichaut, niet zoo heel lichtgeloovig, waagde het zjjn patroon tegen te spreken. Dutailly ge raakte in vuur. Ik kwam juist bjj tijds tusschen beiden om den woordenstrjjd eene meer bedaarde wending te geven, maar toch stonden de twee partjjen nog in menigen redetwist, heftig tegen over elkander. De tegenwoordigheid van een nienwen gast kwam geene verbetering in den toestand brengen. Toen ik op zekeren avond een weinig te laat aan het diner kwam, stond ik verbaasd mjjne plaats, aan de rechterzijde van Mevrouw Dutailly, ingenomen te zien door een onbekend parsoon, hoogrood van gelaatskleur, breed geschouderd, een echten, luidruchtigen bluffer. Hg droeg een buiten-models kapiteinsuniform, dat ongetwjjfeld reeds ia den een of anderen schouwburg zgne diensten bewezen had, en een paar buitengewoon groote laarzen, die hem het aanzien van een held gaven. Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1891 | | pagina 1