NIEUWE
Vrijdag 17 Juli 1891
!6de Jaargang.
Het duel en de eer.
iï afwacbtea' J
BUITEMLAMPÏ
$0. 1709.
ABONNEMENTSPRIJS
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
AGHTE MA NON AGITATE.
Een uur vol gevaar.
'"w 8«p«k ,ibe d"' h.t
IAA1LIIMIECI0IA1T.
Pet 3 maanden voor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1)10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BïïBEAIT: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsrnimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentie n worden uiterlijk Maandag-, Woensdag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
U it g e v e r a K P P E B 8 fe hAUBEI.
Men heeft in dan laatsten tjjd wederom
meer dan gewoonlijk hooren gewagen vau
het duel, van het onzinnig tweegevecht, 't
welk de zoogenaamde gekrenkte eer moet
hersteLen. Zelfs om de meest onbeduidende
motieven wordt een duel aangegaan en
velen zjjn zelfs zoo op het tweegevecht
gesteld, dat zij onmiddellijk pistooi of sabel
laten zien wanneer de eeue of andere per
soon hnnna denkbeelden niet deelt. Nog
onlangs zon een duel te Parijs plaats hebben
tusschen twee teden van den gemeenteraad,
die het over het plaatsen eener school niet
konden eens worden.
Voor het gezonde menschenverstand is
onbegrijpelijk hce eene krachtproeve,
waarvan de uitslag van spierkracht, vlug
heid en oefening en zooveel andere omstan
digheden afhangt, eene eerkrenking kan
eratellen. Aaugeuomeu dat er iemand wordt
beleedigd door eene ongepaste uitdrukking
en hp daagt zijn tegenstander tot het duel
oi het gelukt hem zelfs den andere te verwon
en of te dooden; is het nu eene uitgemaakte
«aak, dat hij een achtenswaardig man is
on at de gebezigde woorden laster warec?
een, want een geoefend schermer of schui
er an ook een groote schurk zjjo. Of, als
ninof8! wordk overwonnen en zjjn bloed
erla f .dooien, heeft hij dau voldoening
ha^tl u 's dau zÜne eer gered? Neen, bij
oogstens getoond, dat hij niet bang
de raai6' ftU® schijnen. Overigens is
ean even onbeslist als te voren. Zulk
het ultvfneVeCf heefJtgeeu aderen zin clan
het uitvloeisel van den dorst naar wraak
en haat tegen den vijand; en zulk eene ge
zindheid is laag en onchristelijk. Voor recht
en eer, schuld en verzoening zou het duel
dan eerst beteekenis hebbeu, wanneer men
on aannemen, dat eene hoogere macht
steeds ten gunste van het recht onmiddellijk
zou ingrijpen. Dat zou echter eene bijge-
ioovige meening zjjn.
Iu enkele landen heelt men in den laatstee
B maatregelen genomen om het duel zoo
vee mogelijk te voorkomen. Iu Frankrijk
is een evel uitgevaardigd waarbjj verboden
wordt iemand te noodzaken een duel aan
e nemen. Da regimentr-commandanten be-
ooeven met meer te beslissen of de eer van
en office een duel eischt of niet. Het duel
dnil "^gelaten. Jammer, dat men het
heefc' wa»fc
hurnn meer aan de uitspraak vau
zal vanTelTT ?9bben te «Verwerpen,
niL dikw a 8 mi'Jdel vaQ wraakoefe-
Ee'„ n f i W° e" gebruik gemakt,
Een Dmtsch ambtenaar, de Heer Balan,
waariu0lbüD8hete6da g6Pub!iceerd'
bij het duel afkeurt eu voorstelt
FEUILLETON.
Daubi4,la a.\Q k°°fd vau de brik „de Luchtgeest.''
mond°de s .,af"teini Maris, zijne vrouw en Ed-
zieh in ,u .urvi"e, passagier aan boord, bevinden
tlhoo Van flfin JTortifpin. TCavit Hp. pnni-
in dp ,urville, passagier aan boord, bevinden
o- meester Wer/an den Kapitein; Bevy, de equi-
naar kooi Ke?IS Zes uur m den avond, reeds
vemnggjj en hel'.'f. e°daP heeft hem op de wacht
{Ml de afwezigheid et hevel over het scheepsvolk,
heerscht onder de ove*' den zee-officier. Er
gende ontsteltenis- m,!'? manschappen stilzwij-
^ord te wisselen, heen °°pt> z°ader een enkel
alleen door gebaren, en wordend -men Spreekt
an, fl«iatert men elkander in H, Clet be*reP8n'
Wacht behoeven te houden verf °.ore,n Zii,die geen
voet van den grooten ml f 'Sf11 zich aan den
fluisterend mrtGabni l> V °m ^°^aP heen, die
VV el n ii T
voW u ^airaich
W8?8Prek voert:
Welnu!//
wilde^I \a^es wat ik heb kunnen verkrijgen- ik
"En het andere?"
i.//
ger
"j^u net andere?"
,/Onmogeljjk - hij had den sleutel bij zich./.
J, het even" wiJ kannen niet langer
aarzelen; indien de Surville naar bed ging, zou alles
een raad van eer in te voeren, om evenals
eene rechtbank, eventneele geschillen uit
den weg te ru men. Aau dien raad van eer
wil de schrijver eeue afdoende uitspraak in
geschillen tusschen bizoudere personen zien
toegekend en mocht een officier weigeren
na de uitspraak van den raad van eer, eene
gepleegde beleediging te terstellen, dan
moet zjjne verwijdering uit den militairen
stand worden voorgedragen.
Tengevolge van zulk een onderzoek en
van zulk eene beslissing krijgt degenp, wiens
eer zonder zijns schuld is gekrenkt, eene
veel krachtiger voldoening dan door een
tweegevecht of door een proces wegens be
leediging. Door eene plechtige uitspraak,
die op een nauwkeurig en onpartjjdïg on
derzoek volgt, en uitgevaardigd door per-
soiien van denzelfJen stand, wordt elke
twijfel, die door den aanval van den belee-
diger in woord of daad zou kunnen geop
perd worden, weggenomen. Zulk eene
overtuigende voldoening kan niet worden
verkregen door een strjjd met wapens, want
indien iemand van eene eerlooze daad wordt
beticht, bewijst de degen3?oot of het scbot
waarmede hij zijn aanklager iu het zand
doet bijten niet het minste tegen het bestaan
van de geïncrimineerde handeling.
Het duel, zoo gaat de Heet Ba'an voort,
ia eene zinnelooze daad, want het is geen
middel 't welk geschikt is om het gewenschte
doel te bereiken; herstel der aangevallen
eer. Met de uitspraak eener rechtbank,
samengesteld uit mannen van geljjken stand,
wordt het doel beter bereikt.
De eenige goede zjjde, welke men aau de
euveldaad vau bet tweegevecht kan toeken
nen, is eene zekere voorzichtigheid en zelf-
beheersching in bet gemeenschappelijk ver
keer van lieden, die er op gesteld zijn voor
alles satisfactie te vergen. Hij, die niet tot
de klasse der dolkoppen behoort, let op
zjjne woorden en gebaren, bezield met de
gedachte, dat een enkel beleedigend woord
of handeling de onaangenaamste gevolgen
kan hebben. Doch zulk eene doelmatige
uitwerking zou de behandeling der zaak
door een raad van eer in veel hoogere mate
hebben en wel hoofdzakelijk op dit soort
van menscben, dit zulks bet meeste noodig
hebben, op eeu lager peil van zedeljjkheid
staande personen. De laatsten geven veel
minder om een tweegevecht dan hunne meer
bezadigde makkers, maar met de vrees voor
een onderzoek door eeue rechtbank zal juist
het tegenovergestelde het geval zjjn.
Hebben de officieren met burgers te doen,
zegt de Heer Balan, en zjjn zij door hunne
rechtbank in het geljjk gesteld, dan moet
de politie en de strafrechter hun plicht vol
brengen als de burger zou weigeren de be
leediging te herstellen. De Heer Balan meent
in duigen vallen. Komaan! allen op uw post; waar
zijn de andere zes man? goed. Ga heen en let
op het teeken. De andere vier achter aan; gij weet
wat u te doen staat. De overigen bij mjj!Goedl
waar is het touw?//
„Ziedaar de loodlijn!//
//In orde Breng de pomp Uier Zjjn wjj
allen bjj elkander? Gaat nu aan het werk eer zij
zjjn'geseheiden. Doet slechts wat ik u zeggen zal,
hoort gp GjjGalmiche! op uw post, bij de klok
Let op! ik zal u een teeken geven, wanneer gjj haar
acht most laten slaan."
Nu zullen wij zien, welk tooneel de kamer van
den Kapitein aanbiedt, waar Edmond, üaubigny
eii Marie rondom de tafel zitten. Daubigny heeft
zich naast zjjne vrouw geplaatst, die bjjna recht
tegenover Edmond zit; deze leest met de hand onder
het hoofd in een boek, dat voor hem op de tafel
ligt. Nu en dan richt hjj zjjn blik naar den Kapi
tein. Marie zit, met het hoofd gebogen, te borduren,
terwjjl de slaap telkenmale hare oogleden sluit.
Daubigny is ongelukkig dezen avond vroolijker dan
naar gewoonte. Hij vulde zijn dagboek in, zoo als
dit door iederenjscheepskapitein wordt gedaan, met
Marie gekscheerende over het pruilende gelaat, dat
zij zoo goed geweest is den geheelen dag te vertoo-
nen, or bjj voegende, dat de kolom van zjjn dagboek,
getiteld: Historische, bizonderheden, niet beter kan
ingevuld worden dan met eene zoo zeldzame als
belangrjjke gebeurtenis.
Hjj dacht op dit oogenblik niet dat de kolom
te kort zou zijn, om bet merkwaardige van dezen
echter als de officieren het doel afschaffen,
de overige standen, die voldoening kunnen
eischen, dit goede voorbeeld spoedig zullen
volgen.
Het duel ia allerminst een bewijs van
hooge beschaving. Bij volken, die op een
lagen trap van ontwikkeling staan,vindt men
eene vereffening en verzoening die aan
het duel verwant of er volmaakt mede ge
lijk is. Da boeron iu het oude Polen, vin
gen om eene beleeliging te herstellen, een
gevecht met knuppels aau en wanneer zij
elkaar eeu tijdlaug goed hadden afgerost,
wa3 de zaak weer in orde, ofschoon niet
zelden juist de beloedigde de meeste slagen
had ontvangen. Bjj somm'ge Oostersche
volken worden beide partgen in stevige zak
ken gestoken, die tot aau de borst reiken;
op een gegeven teeken beginnen zjj met
spits gesneden bamboe-takken te werpen,
tot er een gewond is wie? dat is onver
schillig. Bij andere Oj9tarsche volken vach
ten de partgen met messen, tot dat er bloed
vloeit of zij duiken in het water; wie dan
't eerst naar boven komt om adem te haleD,
is overwonnen. Bij de Birmaaen h«effc men
een strjjd iu het eten van rjjst,; wie zijn
quantum 't eerst heeft verorberd, heeft, over
wonnen. En waarom ook niet? Of iemand
de krachtigste hand, of het zekerste oog,
de stevigste tanden of de grootste maag
heeft, dat is voor recht en eer van geheel
dezelfde, namelijk van geene beteekeuis.
Behalve dat het duel iets onzinnigs is en
zijn doel, herstel van de gekreukte eer, ia
't geheel niet kaa bereiken, is het ook god
deloos en misdadig. Het is in de hoogste
mate zondig met de gezondheid en het le
ven een nutteloos spel te drijven. Eu om
dit den menschen zeer duidelijk voor oogea
te stellen, past de Katholieke Kerk zeer
terecht bjj de duellisten en bij allen, die
bjj een duel behulpzaam zijn, de strenge
straf van de excommunicatie toe.
Eene overeenkomst, den 25ea Maart 11.
tusschen Nederland eu België gesloten met
het doel verbetering te brengen in de ver
lichting en betoauiug van de Schelde, is
thans ter bekrachtiging bjj de Belgische
Kamer ingekomen.
De conferentie van Afgevaardigden
uit de mijn werkers,die te Keulen is gehouden
om de internationale aansluiting der myu-
weikers voor te bereiden, heeft b'ykbaar aan
de mijnwerkersbewegiug in de Rijnprovin
cie en Keulen een nieuwen stoot gegeven.
De heethoofden onder de leidslieden zjjn op
nieuw druk in de weer en Zondag zijn er
weder acht openbare vergaderingen gehou
den. Inzonderheid wordt er voortgang ge
dag op te kunnen nemen.
Marie antwoordde niet. Het was overigens dood
stil. Dj scheepsklok sloeg acht uur. „Nu reeds acht
uur!// zeide Daubigny verwonderd, „het wachthou
den schijnt die mannen te vervelen. Het schjjnt dat
die schurken daarboven het wachtglas te vroeg
omkeeren!"
//BrandI braud! braad!//
„Brand!// herhaalden üaubigny en Edmond te
geljjk, op een toon van wantrouwen. Marie veran
derde geenszins van kleur. Misschien voorzag zij
de gevolgen niet van dien vreeseljjken kreet:
„brand!// in eene houten woning vol teer eu kruit,
van alle kanten ingesloten (want buiten het schip
toch was de dood even zoo verschrikkelijk als daar
binnen).
Edmond schoot toe, maar hjj was het luik te
nabij gekomen, want nauweljjk was hjj twee schre
den voortgegaan, of een pistool, dat, met de tromp
op de borst, op hem werd afgeschoten, wierp hem
achterover en deed hem in zijn bloed wentelen.Een
hartverscheurende kreet deed zich hooren.
Marie viel in onmacht.
„Ezelskop!// riep eene stem, die door den Kapi
tein voor die van Gollap werd erkend, „vooreerst
immers had ik u verboden te vuren. Maar wat
gedaan ia, is ge taan, het is de Officier, niet waar?"
„Ja!" (Edmond de Surville was Officier der
koninklijke zeemacht.)
//Dan zal het wel schikken. Sluit nu uw pistool
weg.// Terstond had Daubigny opgemerkt, dat men
zjjne pistolen had weggehaald, hjj klom intusschen
maakt met de oprichting van veibruiks-
vereenigiogen, waarbjj de aanvoerders overal
den werklieden ijverig vóórprediken, dat
deze vereenigingeu bjj eene arbeidsstaking
een beslissenden invloed kannen hebben,
omdat zjj, a's bet er op aankomt, aan de
mijnwerkers de noodige levensmiddelen zul
len borgen. De vorige ar beidsstakingen, zeg
gen zjj, bebben uiet de gewenschte uitwer
king gehad doordien de mijnwerkers gebrek
aan levensmiddelen kregen en dus uit pood
den arbeid moesten hervatten. Voor do on
dersteuningskas schjjnen er ook weer meer
gelden in te komen; zoo heeft bjjv. Bebel
verleden week 100 mark gezonden, terwjjl
het socialistische hoofdorgaan Vorwarts een
bedrag van ruim 240 mark toezond en er
uit Parijs van de socialistische leeeclub eene
bjjdrage werd ontvangen. Iumiddels zjjn de
toebereidselen voor eene algemeene verga
dering te Boehum in vollen gang, terwijl
het blijkt dab die veel drukker zal worden
bezocht dan men aanvankelijk meende dat
het geval zou zjjn.
Aan het Berliner Tageblutt wordt ge
meld, dat de Boiersche Regeeriug in de
eerste zitting van den Landdag op 20 Sep
tember bepaald, een crediet van 22 millioen
zal aanvragen, ten behoeve vau de vernieu
wing en herstelling van een aantal spoor-
wegwerken, waarvoor de noodzakelijkheid,
ook bij het jongste spoorwegongeluk, dui
delijk aan het licht is gekomen.
De stad Rennes in Franferjjk is te
ruggekeerd in het bezit van de schilderijen,
welke haar iu Mei zjjn outstolen. Deze
doeken hebbeu eene waarde van 150,000 frs.
De man, die den diefstal bedreven heeft,
had dit gedaan voer een derde, die na de
de publiciteit welke aau deze zaak gegeven
was, de schilderijen niet meer wilde koopen.
De dief begaf zich toen naar den directeur
van bet museum en stelde dezen de terug
gave der schildarjjen voor op voorwaarde
van geheimhouding eu uitkeering van de
premie, welke aau hem beloofd was, die ze
terug zou vinden. Men zegt, dat de direc
teur de voorwaarden heeft aangenomen. In
elk geval zjjn de gestolen schapen terug.
Da persoon, die op de Place des Pyre
nees te Paijjs zich een weg door de menigte
baande en in de rabijheid van den President
der republiek eene revolver in de lucht af
schoot, was eenige jaren lang iu een krank
zinnigengesticht opgesloten.Toen de politie
dienaren hem grepen, riep hjj uit: Er zjjn
nog bastilles omver te balen, en ik zal het
u bewijzen.*
De gewone g atie en andere bewjj-
zen van gunstbetoon ter gelegenheid van
liet Bastillefeest zjjn gevolgd. De President
der republiek heeft aan 587 veroordeelden,
deels gedeporteerd naar Nieuw Caladouiëen
op het dek.
//O, zoo!// In een sprong is hjj weder aan de trap,
en, den Atlas geljjk, die de wereld in zjjne mach
tige armen omvat, heft hjj het luik op; maar te
vergeefs, het valt weder op dezelfde plaats neder.
Vier man hadden zich op dit getralied ijzerwerk
geplaatst en verdedigden het.Daubigny bespeur
de weldra, dat alles in het werk gesteld was, om
hem te dwingen. Woedend doorzoekt hjj zjjne ka
juit om eenig wapentuig te vinden niets niets
vindt hjj dat hem tegen zjjne eigene wapenen kan
beveiligen.
Hij begeeft zich weder naar de trap.
„Welnu,// sprak hij, „wat wilt gjj van uw
KapiteiD, daar gjj hem zoekt te vermoorden?// lage
schurken!
Er heerschte eene korte stilte. Die stem, waaraan
men gjwoon was eerbiedig te gehoorzamen, ont
stelde thans het oproerig gebroed.
„Nu,wat eischt gjj als losgeld voor uw gevangene?"
Collap, het hoofd der oproerlingen, herkreeg
het eerst zjjne tegenwoordigheid van geest, en vatte
het woord op: „Wat wij willen, Kapitein! alleen
dat gjj ons een kloinen dienst bewijst ,dooT ons naar
de kusten van Afrika te brengen, om daar een
voordeeligen handel te doen./r
„Zoo! is dat uw verzoek?"
„Ja.// En Edmond ziende, die, ondank» zjjne
woide aan den schouder,opges aan was en de groep
naderde, ging bjj voort: //Èn daar de Surville niet
dood is.zjjt gjj met twee om ons daarheen te voeren,"
J W*rdt vervolgd.)
