NIEUWE
No. 1716.
Zondag 2 Augustus 1891
16de Jaargang.
De eigendom en de dwaalleer
daartegen.
B111T E Ai LA ,Vff.
Pei 8 maanden voor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1>10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers 0,08
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUEEAIT: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 nur ingewacht.
Uitgever»: KüPPKB8 k J.AUHEI.
in.
De sociaal-democraten veranderen de be
stemming van den Staat, wanneer zjj hem
tot den alleeoigen bezitter, fabrikant en
pleegvader maken. De Staat heeft de bestem
ming den eigendom en het bedrjjt zijner
ingezetenen te beschermen en overtredin
gen van machtigen, dus ook van het ka
pitalisme, te verhinderen. Hg heeft in 't bi
souder de taak den werkman recht te ver
schaffen en den arme in den nood bp te
staan.
Wordt zulks door deu Staat verricht,
dan werkt hg heilrjjk; als eenig kapitalist
en werkgever zou bjj daarentegen slechts
verderfelijk werken. Met de vrijheid van
den mensch was het dan gedaan; er zou
eene slavernij ontstaan, tegen welke de sla
vernij van de oudheid vrjjheid zou kunueu
genoemd worden.
Is de Staat eenmaal de eenige kapitalist
en werkge/e-, dan is ook aan de zelfstan
digheid van het individu een einde gekomen.
De Staat mengt zich in de meest intieme
zaken van een ieder. Vermits hg productie
en consumtie regelen moet, dient hg ook
0 bepaleQ wat ieder persoon moet eten
en drinken, waar hg verblijf zal houden en
waarmede hij zich zal kleeden. Van beroeps-
euze kan in zulk een Staat geen sprake
zflp, de Staat, respectieve! ijk diens lei Iers,
wgzen ieder een beroep aan, evenals zijn
7ii„ ea ,z8ne woning. Ook de kinderen
neemt ppel»k ei^ndom; de Staat
neemt ze voor zich in baslag, voedt ze voor
ZBU °®1 °P> natuurlijk zonder God en Gods-
tnst. E-" ontzaglijk ambtenaarsheir zal de
gruweigkste tirannie uitoefenen, want zulk
een Staat vermoordt alle vrijheid; hij is een
groot werkhuis, waar de menschen, ak de
misdadigers, ouder deu last «ai dwang
moeten arbeiden. Slaven zullen de meuscben
zgn, tnaar geen vrije mannen meer. Onge
lukkiger nog zal het lot der vrouwen zjju.
Met de opheffing vau het privaat bezit,
zegt een bekend Fransch sociaal-politicus,
zal de vrouw hare waardigheid verliezen,
zg zal dalen tot den oudersten trap van
laagheid eu gemeenheid.
De afschaffing van bet privaat bezit en
de overdracht ervau op deu fctaat zou de
on ergang zjjn voor het huisgezin eu daar
door voor Kerk ea Staat. Van den geest,
tZJlf n hu118«eziu heersckt, hangt de
bezielt H1 "en6Chel«ke maatschappij
sÏÏ V 7Val ïaU hel huisgezin beeft
steeds den ondergang vau ganscbe Staten
eu vorken ten gevo'ge gebad. Wijl het
huisgezin van zulk eene gtoote betcèkeuis
is, deswege heeft de Almachtige den bond,
waardoor het wordt in 't aanzjjn gebracht',
geheiligd en de Goddelijke Heiland heeft
ien bond zelfs tot een Sacrament Zijner
feuilleton.
Een hart van goud.
Eene schets uit Soedan.
Het was een zoele nacht. Geen ander geluid
Werd in het Engelsche kamp gehoord, dan de
eentonige stap der schildwachten en het gegons
der tallooze insecten, waaronder de muskieten
het sterkst waren vertegenwoord gd.
Kapitein Terry, van de roode fanciers, lag half
Wakend, half droomend in zjjne hangmat. Van de
maecten en andere ongemakken van het Egyp
tische klimaat had hij al bizonder weinig last,
•naar des te meer smartte hem de scheiding van
Vrouw en kind.
Plotseling wordt hij in zjjne droomerjjen ge
stoord dcor een tikken op de houten kist; die
huiten zij De tent staat. Hij luistert, het tikken
herhaalt zich en op zjjne vraag: //Wie daar?"
Wordt het linnen der tent op zijde geschoven en
vertoont zich het hoofd van een ordonnans.
//Kapiteinl de Kolonel laat verzoeken, zoo spoe
dig mogelijk bjj hem te komen
//Zeg den Kolonel, dat ik binnen twee minuten
present zal ijjnl// antwoordde Terry en springt al
Kerk verheven. Nu is echter het privaat
bezit voor het bestaan en de veiligheid van
bet buisgezin van de allergrootste betee-
keuis. Tengevolge van de institutie van
den eigendom behooren de ouderscheiden
familieleden elkander toe. De man beseft
dat bet zjjn heiligBte plicht is, voor zijne
vrouw en kinderen te zorgen; haar geluk
te hebben bevorderd, is zjjne edelste vreugde.
De vrouw beseft dat zjj haar echtgenoot
toebehoort; zjj tracht zjjue zorg en arbeid
door hare liefde eu toewijding draaglijker
te makeD. De kinderen ouderviadeu^daoe-
ljjks hunne afhankeljjkheid van de oud'ers
eu erkennen hetgeen zg aan hen hebben
te danken. Wanneer zg goed geaard zjju
neemt hunne liefje voor de ouders met de
jareu toe en hunne grootste vreugde zal
het zjju, wanneer zij eeumaal aan hunne
ouders de ontvangen welladeu eenig.-zins
kunnen vergelden.
Maar dat alles wordt eensklaps anders
zoodra het privaat bezit in den maatschappe-
ljjken eigendom is overgegaan. Op dit oogen-
blik wordt de band tusschen man en vrouw
verbroken; beideu behooren elkander niet
meer toe, zjj zjjn niet meer afuaukelgk van
elkander. De geriugste kleinigheid, het
kleinste verschil van meaning zal voldoeude
zjju om den huweljjksband te verbreken,
temeer nog daar men in den sociaal-de-
mocratischen staat allen godsdienst heeft
overboord geworpen.
Nog veel minder zullen de kinderen aan-
hankeljjkheid betoonen aau de ouders. Zjj
hebben, behalve hun leven, alles aau den
Staat te dankeu. De Staat kleedt en voedt
hen en verstrekt buu onderwijs. Zjj zjjn
van de ouders onafhankelijk en zullen zich
om hen al zeer weinig bekommeren.
Zoo wordt de afschaffing van den eigen
dom in de sociaal-democratische maatschap-
pjj een oudergang voor net huisgezin; zij
verwjjdert de heiligste bauden van de meu
scben ouderling en doodt de edelste aan
doeningen des harten. Deze verbreking van
den familieband is een natuurlijk gevolg
vau de ophtffiug vau deu eigendom en
wordt door de sociaal-democraten be-eerd
De onverbreekbaarheid en heiligheid vail'
hot huweljjk is huu een doom in het oog
Daarom kan ook niemand, die zjjue vrouw
kinderen lief heatc, een aanhanger
vau de verderleljjke beginselen der
(Slot volgt.)
eu
zjju
sociaal-democratie.
De Spaansche Gezant te P-trijs, wenseben-
de Fraukrjjk te deen deelnemen aan het
vierde eeuwfeest der ontdekking vau Ameri
ka, heeft een comité' samengesteld ter ver
wezenlijking van dit denkbeeld. Tal vau
aanzien.ijke Franscheu zyn daartoe gekozen,
onder anderen de Admiraals Jurien de ]a
Gravière en Vignes, De Quatrefages, lid
van
bet Iustitnut, de oud-Gezaut de Sartiges.
uit zijne hangmat. Na haastig een w,-inig toilet
gemaakt, zgn uniform loegeknoopt en den degen
omgegespt te hebben, begeeft bij Eich naar de
teat van den Kolonel.
Toen hij zoo haastig naar buiten slapte, be
merkte hij niet, «jat zijn bediende, Tom Snow
genaamd, dien hij uit Engeland had medegebracht
en aan wien hg zeer gehecht, was, bui en zjju
tent op zjjne bevelen wachtte. Zoodra Tom zjjn
meester bespeurt, volgt bjj hem als zijne scha luw
naar de tent van den Kolonel en werpt zich daar,
zonder acht te geven op de msec en, plat op den
grond Dcdor. Nu kan hg do ir eene scheur ia het
doek alles zien en hooren wat er daar binnen
voorvalt. BebaUe de Kolonel, zgn er nog tw°e
bejaarde officieren tegenwoordig. De Ko'onel over
handigt den Kapitein een papier, dat deze dwars
door de vjjandelijke voorposten heen naar het r>a-
bjjgelegen Engelsche kamp moet brengen. Het is
een hoopst eervolle, maar gevaarvolle zending
Kapitein Terry neemt het kostbare document in
cijferschrift, dat verschillende geheime plannen
bevat, in ontvangst, luistert aandachtig naar do
duidelijkste instructies en haast zich afscheid te
nemen,
teneinde zich voor zjjn tocht reisvaardig
te maken. Intusschen heef. de schildwacht voor
de tent van den Generaal den jongen bemerkt en
de Hoogleeraren Léon de Rosny en Fon-
ceaux, de oud-Minister Hérédia, Graaf de
Roselly de Longues, historieschrijver vau
Columbus, enz. enz.
Tweeërlei onderzoek naar de oorzaak
van het spoorwegongeluk te Saiut-Mandé
is dadeljjk ingesteld, een van rechts wege en
een van de spoorwegmaatschappjj. Er zal
nu ook nog een onderzoek van wege het
adviseereud comité voor de technische ex
ploitatie der spoorwegen worden ingesteld.
Da Minister van openbare werken heeft den
Heer de la Tournerie, Voorzitter van het
comité, een brief geschreven, waarin hg
hem uituoodigt de leden met het doel in
eene buitengewone vergadering bjjeen te
roepen.
De chef der veiligheidspolitie te Parjjs,
de Heer Goroo, die zich naar Toulon heeft
begeven om nasporingen te doen omtrent
deu afzeuder van de in boeken gesloten
drie doozen met knalkwik aau den Minister
van Binuenlandscbe Zakeu, aan den Heer
Etieune eu aau Dr. Treille, heeft van daar
bericht gezonden, dat geen der verdachte
personen daarin betrokken schjjnt. Verder
heeft het onderzoek nog u iets aan het licht
gebracht.
De werkstaking der beambten aan de
tramway te Toulouse heeft een dreigender
karakter gekregen. Toen de werkstakers de
wagens wilden omverwerpen, deed de gen
darmerie eene charge op de dichte menigte,
met het gevolg dat een aantal personen
werden gekwetst. Er zgn ook velen in
hechtenis geuomen.
E-rgisteren-namiddag zjju door de
Deutsche Bank te Berljjn vervaischingen op
groote schaal ontdekt, waardoor zjj een
verlies van ruim een millioen zal ljjden.
Een hartr ambtenaren heeft in samenwer
king met een makelaar aan de Beurs in
roebe!noteu gespeculeerd en door deu laatste
zjjne verblnteuisseu op naam doen plaatsen
van de Deutsche Bankwaar de bedoelde
ambtenaar alsdan de valsche bewjjsstukken
fiatteerde en stempelde, eu door vervaLching
van zjjn register gedurende geruimen tijd
het bedrog voor de controleereude ambtena
ren en de directie verbergen wist te houden.
De verbintenissen, krachtens deze manoeu
vres, welke zgn vervallen, loopen over
5,270,000 roibel. A s de Deutsche Bank
gdgk zjj wel verplicht zal wezen, deze
verbiuteuissen gestand doet, beloopt het te
ljjdtn verlies omstreeks 1,100,000 mark. Er
zgn maatregelen genomen tot het aanhouden
der schuldigen, maar het is zeer onwaar-
scbjjnlgk, dat zjj in staat zullen zjjn een
eeuigszius belangrjjk deel der schade t6
vergoeden
Oüder voorzitterschap van den Vorst
van Wied heeft te Cobleutz de eerste bjj-
eeukom8t plaats gehad van het comité van
uitvoering der Duitsche anti-slavernij-loter jj.
Er werd besloten, dat het doelmatigste
middel tot bestrjjdiug vau de slavernij en
hem gevraagd-
//Wel Tom, wat doe je daar?"
„Ik wacht op mijn Kapitein, die daarbinnen
bjj den Kolonel i9."
De schildwacht stelt zich met dit antwoord
tevreden en vervolgt zijne ronde.
Nauwelijks is de Kapitein Terry iu zijne tent
terug en beng met zijn pistoolkistje na te zien,
of Tom verschjjnt ook in de tent.
//Wel Tom, zjjt gjj d^ar?" vraagt zjjn meester
zonder om tee zien. «Neem mjjee veldfleuh een»
en laat die aan de cantine met brandewjjn vul
len; maar haast je wat hoor!//
Tom neemt de flesch, grjjpt tevens de porte
feuille, die het document bevat, en jjlt de tent uit.
Zijne eerste beweging is de flesch weg te wer
pen, nu gaat hjj p at op den grond liggen en kruipt
zoo ongezien en onaangeroerd de schildwachten
voorbjj. Buiten rfe laatste voorposten staat hjj op,
neemt de portefeuille die hij tusschen de tanden had,
haalt er het papier uit, dat hjj netjes dubbelvouwt
en iu den borstsak van zgn buisje verbergt, waarna
hjj de portefeuille weg werpt. Daar strekt zich de
vlakte in het stikdonker van den nacht voor hem
uit, hjj heeft kaart noch kompas, maar verliest
den moed niet. Nog eenmaal keert hjj zich naar
het verlichte kamp, slaat een langen blik op de
den slavenhandel zal zgn het in dienst
stellen van stoom- en snelvarende zeilsche
pen op de Victoria en Tanganyika-meren.
Dientengevolge werd aan de stoombooten
expeditie von Wissman en aan het Peters
fonds eene schenking van hoogstens 700,000
mark toegedacht. Eerst zal er echter eene
expeditie worden uitgezonden om het
Victoria-meer hydrographisck op te nemen,
waartoe eene som van 100,000 mark
wordt bestemd. Bljjkt hieruit dat de reeds in
het bezit van het Wissmann-comité zjjnde
stoomboot voor den dienst op het Victoria-
meer geschikt is, dan zal dit vaartuig
derwaarts gezonden worden; in het tegen
overgestelde bljjft het voor betTangauyika-
meer bestemd. Indien zoowel bet schip van
het Wissmann-comité als dat der Peters
commissie naar het Victoria-meer gezonden
wordt, dan zal er eene derde stoomboot
gebouwd worden voor het Tanganyika-meer,
welke langs de Zambesi-, Shire- en Upassa-
rivieren gemakkelyk en zonder veel kosten
daar komen kan.
Zoowel met de Wissmann- als met ce
Peters-Commissie is het loterjjbestuur in de
beste verstandhouding, en de samenwerking
der drie laat eene geregelde uitvoering der
gemeenschappelijke plannen verwachten.
Voor den in den aldelstand verheven
Postmeester-Generaal Von Stephan is een
geslachtswapen ontworpen, dat door zinrijk
heid uitmunt. Het bestaat uit drie velden;
op dat ter linkerzijde is een aardbol afge
beeld; rechts eene gele posthoorn op zwar
ten grond; op bet roode middelvlak een
anker als zinnebeeld der scheepvaart, en
daarboven op een gouden grond twee uit
wolkeu te voorschjjn komende hauden, die
elkander drukken. Dit verbeeldt het door
Stepban gestichte wereldpostverbond. Uit
den door eene kroon van vjjf parelen be
dekten helm steekt een arm naar boven,
waarvan de gebalde vuist den bliksem der
electriciteit slingert. Het onderschrift van
het wapen is alleen het woord Fest!
De Minister van landbouw Vou Hey
den, heeft, vergezeld van den Regeerings-
Presideut Von Bennigsen, eene inspectiereis
gemaakt, van Hannover uit over Bremen,
Wilhelmshaven, Norden, en in Oost-Fries
land over Emden en Meppen. Zjjne bevin
ding is zeer gunstig teu opzichte van het
in cultuur brengen der veeulanden. Als eene
van de beste geslaagde ondernemingen van
den laatsteu tjjd wordt die van den advo
caat Carstens in Oldeu burg geprezen. Deze
bezit iu den omtrek van Friedrichslehn
eene oppervlakte vaD 700 hectaren veen-
land, welke stelselmatig van afvoerkanalen
en wegen wordt voorzien. De in akkers
verdeelde stukken grond worden vervolgens
van het wilde hout bevrjjd, geëgd, met
kuustmest gevoed, en waar noodig door
het opbrengen van teelaarde verbeterd. De
eerste veldvruchten die er op geteeld worden,
zgn rogge, haver en erwten, en naeenige
plek, die hem dierbaar is geworden, wiicht de
tranen, die zjjns ondanks zjjns oogen vullen, met
de mouw van zjjn buisje af en rerdwjjnt weldra
in het ondoordringbaar duister.
Kapitein Terry gaat intusschen met zjjne toe
bereidselen voort. Alles wat zjjn rang kan ver
raden wordt zorgvuldig weggelegd, een lange,
donkerkleurige mantel bedekt zjjne gestalte en een
kap van donker laken verbergt bjjkans zjjn gelaat.
Nu wil hjj de portefeuille bjj xich steken.
Zjj is verdwenenl Hjj staat een oogenblik als
verpletterd, doorzoekt vervolgens in de grootste
opgewondenheid alles, maar te vergeefs. Nu doet
hjj zich zeiven geweld aan en gaat onmiddelljjk
den Kolonel van het gebeurde verwittigen, hoe
hard het hem ook valle, zjjne schande en oneer
te bekennen. Het is een smarteljjk oogenblik voor
beide mannen; de Kapitein beschuldigt sich in
zijne wanhoop van nalatigheid en onvoorzichtig
heid; de Kolonel ziet zich genoodzaakt, hem zjjn
degen te vragen en op zjjn eerewoord in zjjne
tent te consigneeren.
(Wordt vervolgd.)
HÜMMSCHECOÜRMT.
ABONNEMENTSPRIJS
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
