NIEUWE
Zaterdag 15 Augustus 1891.
16de Jaargang.
Vruchten der godsdienstlooze
scholen in Frankrijk.
BUITEN LA ND.
No. 1721
De wraak van een olifant.
iiHRliHSIHt (IIIRHÏ.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BURSAIT: St. Janstraat Haarlem.
AGITB MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgever»-. KÜPPEE8 b l.AUREÏ.
»Aan de vruchten zult gij dea boom ken
nen. De appel valt Diet ver van den
boom.»
Deze spreekwoorden worden in de hoogste
mate bewaarheid door de godsdienstlooze
scholen in de Frausche Republiek, welker
'erderfelgkhti l zelfs door de ongeloovigen
wordt eikeud en waarvan de ontzettende
gevolgen dageljjks door offieiëale berichten
er kransche rechtbanken en Kamerver-
h&ndeliugen onloochenbaar worden gecon
stateerd.
Zeker, er bebben zelfmoorden en andere
ausdaden te allen tijde plaats gehad, zoo
vel elders als in Frankrijk. In de laatste
Jaren is echter het aantal misdaden onder
a jongelieden in da Frausche Republiek
schrikbarend toegenomen.
In het jaar 1886 bedroeg htt aantal kin
deren en minderjarigen, die voor de recht
bank verschenen, 23,000; in het jaar 1887
waren er reeds 28,000 beueden den een-en
t wintigjarigen leeftijd voor de correctioneele
rechtbank gedagvaard, benevens 580 voor
Hof van Assisen, van welke laatsten
er 150 werden veroordeeld.
cjjfers outleenen wjj aan een au-
entrak document, nameljjk aan het ver-
e og van het eritnineele rechtswezen voor
hen Algiers van het jaar 1887.
,f0^ ootrustbarender neemt het aantal
toe.01001 ÖU 0nder jongelieden en kinderen
„J0',®- offic'ëele bescheiden bedroeg het
aant il zelfmoordenaars beneden zestien jaar
in de periode van 1875 tot 1877 gemid
deld jaarlijks 47; in de periode van 1885
tot 1887 reeds gemiddeld jaarlijks 66,66.
Terwijl het, gezamenlijk getal zelfmoorden
ui Fraukrijk tusscheu beide perioden met
41,24 percent toenam, klom het cijfer der
20 fmoordenaars onder een-en-twintig jaar
tot 72,27 percent.
Ten einde juiste cjjfers aan te geven,
vermelden wg, dat er in het jaar 1875 door
1^2 jongelieden van zestien tot een-en-
twintig jaar zelfmoord werd gepleegd; in
oet jaar 1876 was dit aantal 196 en in het
1886(T0,get,da 228' du8 8emiddelJ
he^leo, ■'a,ar later, toen de vrachten van
i 8° S(t'enstlooze onderwijs rijper werden,
aar' lasr ina het iaar 1885-319, in het
dus 1Q h«t jaar 1887-375,
den leeftii l 6 a3^,83 zelfmoordenaars in
jaar. Vaü Ze8tieo tot een-en-twintig
2"tzett,0ndeu[°gica der cjjfers!
rincre', de onKeloovige Rsgee-
de°vn ïeansche Republiek en van
oornaamste en grootste steden geeue
FEUILLETON.
Het lezen van verhalen van reizigers, die verre
andeu bezocht hebben, waarvan ons weinig of
iets bekend is, hoezemt ons steeds belang in, en
'Dn hunne schilderingen levendig en in een be-
allig gewaad gestoken, dau vergezellen wij hen
met veel belangstelling 0p hunne tochten.
Deze woorden worden ten voUe bewaarheid in
de „Herinneringen eenerreis in Abyss:nië" van
A. Payssieres. Dit werk is o. a. rjjk nan bo iende
jachtavonturen, anekdoten en schetsen van eigen-
aardige zeden en gewoonten, en het volgend'uit-
tfeksel zal men gewis met belangstelling lezen
"Toen wij onzen maaltijd gebruikten, bezocht
een aanzienljjk in'soorling onze tent. Onze gast
heer haastte zich om hem een stuk brood en een
Schotel met melk te geven. Onze gast versmaadde
geenszins een kop koffie, dien wij hem aan
boden.
Djaber zoo heette hij was de Nimrod
Taa Arcecco. Het gesprek, dat hoofdzakelijk door
hem gevoerd werd, liep alleen over de jacht. Hg
cade eiken boominzijne provincie. Hghadal-
Jcrlei soort wild gedierte gedood, van den olifant
to' de kleine sui-manga, ran den woesten leeuw
geldelgke offers gespaard om het onderwjjs
te releveereu en zoo algemeeu mogeljjk te
maken. Iutegendeel. De Gemeenteraad vau
Parij., onder anderen, die in het jaar 1876
voor de scholen in Frankrjjks hoofdstad
9,863,400 franks uitgaf, betaalde voor de
verwereldlijkte inrichtingen van onderwgs
te Parijs in 1890, de som van 26,663,803
franks. Te Lyou kostte het onderhoud van
de opeabare, godsdienstlooze gemeentescho
len in 1890 de som van 2,491,032 franks,
terwijl de vrjje Katholieke scholen der
Congregatie slechts 150,000 franks kostten;
en toch hadden deze laatste bjjna hetzelfde'
aantal leerlingen als de openbare godsdienst
looze gemeentescholen.
Iu nog hoogere mate zjjn de nitgaven
van den Staat voor de moderne scholen
De vrge beurzen aan de Staatslyceums,
die in 1876 de som van een millioen franks
bedroegen, zjjn in 1890 tot 4,250,000 ge
stegen. Voor de nieuwe gebouwen der volks
scholen, welke Minister Waddington in
1876 op 85 millioen begrootte, werd tot
heden reeds 650 millioen uitgegeven ener
bluft nog zoo veel te bouwen en uit te
voeren, dat dit bedrag wel tot 1000 milli-
oenen zal opgevoerd worden.
Ten opzichte der volksscholen kan wor
den vermeld, dat ten gevolge vau degod-
delooze schoolwetten der laatste jaren in
Frankrijk de meerdere uitgaven voor de
verwereldlijking ervan 103,247,525 franks
bedragen en dat reeds vroeger voor het
zelfde doel 181,832,847 franks werd uit
gegeven.
De verwereldlijking, of beter gezegd de
ontkerstening der lagere in Frank
rijk kost bjjgevolg 285,080,370 of in een rond
getal 300 millioen franks. Rekent mende
inrichtingen voor middelbaar en hooger
onderwgs daarbg, dan bedragen de geza
menlijke uitgaven voor de ontkerstening
van het onderwgs en de uitvoering y^n
bet goddelooze schoolprogramma tot heden
689,496,000 franks, waarvan 411,816,000
franks ten laste van den Staat en 277,680,000
franks ten laste der gemeente komen.
Ondanks deze treurige feiten i8 het toch
troostvol te vernemen, dat niettegenstaande
alle moeilijkheden en vervolgingen, het
aantal leerlingen op de vrÜe, Katholieke
scholen toeneemt en van 440,000 in het
jaar 1876 thans op 800,000 is geklommen.
Betreurenswaardig blijft het echter, dat
zoo vele arme kinderen iu de godsdienstlooze
scholen zonder kennis van Go i e.j godsdienst
opgroeien. Zij zullen dan ook in de toekomst
het aantal jeugdige zelfmoordenaars en mis
dadigers op schrikbarende wgze vermeerde-
ren.Men zou hier inderdaad geneigd zijn, met
weemoedigheiJ uit te roepen: En gjj,
tigen en rgken der aarde, weet toch en
beseft het wel, dat gjj geroepen zjjt voor
tot den schroomvftllingen bena-israel. Degewoon-
ten vau alle dieren waren hem nauwkeurig be-
keud, en hjj wist dat alles op boeiende wgze te
vertellen, zoo dat wjj onze verbazing met konden
verbergen.
I)at is zeer natuurlijk, zeide hij, want sedert
dertig jaren hield ik mjj met niets anders dan met de
jacht bezig, en datonder een uitmuntenden meester,
mijn eigen vader mjjn armen vader 1
Deze laatste woorden sprak de jager op droe-
vigen toon. Wjj vroegen naar de reden daarvan
en hjj deed ons het volgende aandoenlijk ver
haal
Mijn vader en ik waren sedert eenige dagen
een troep olifanten op het spoor. Bedouinen gin
gen voor ons uit, beklommen alle bergen eo door
zochten elk boschje, om de vervolgde dieren te
vinden.
Op zekeren morgen werd ons door een hunner
bericht, dat de olifanten in een bergpas stil ge
houden hadden, en dadelijk gingen wg erheen.
Tegen den middag bereikten wij de plek. De kud
de, ongeveer twee honderd stnks sterk, was er
!'7' Dezen baadden zich, genen schuurden zich
egen de boomstammen, die daardoor tot eene
ln°r»A twaa'f tot vijftien voet hunne bast ver-
A B7ere? weder hadden groote takken af-
te verdrijven.^ waaiers b«igden om de vliegen
De hitte was ondragelijk, en is dat het geval,
het. heil der wereldbewoners te waken en
te zorgen. Vollott gij niet aan deze
roeping, dau zal de toekomst vreeselgk
zij"!
De socialistische vrouweuvereenigiog te
Halle is op last der politie ontbonden, en
wel op grond; lo. dat die vereeniging open-
Igk streeft naar gelijke politieke recht n
voor de vroaw als voor den man; 9j. dat
in de vergaderingen der vereeniging steeds
politieke onderwerpen worden behandeld;
dat zjj derhalve is eene politieke vereeni
ging in den "in der wet op het vereeni-
gingsrecht; 4o. dat krachtens deze wet vrou
wen niet mogen deelnemen aan de verga
deringen van politieke vereenigingen. Mits
dien wordt de genoemde vereeniging ver
vallen verklaard, onder voorbehoud eener
strafrechtelijke vervolging tegen de leden.
Laatstleden Maandag heeft te Kis
singen de aangekondigde demonstratie der
Duitsche studenten ter eere van Prins Von
Bismarck plaats gehad. De slad was bjj
deze gelegenheid prachtig versierd. De de
putatie, die in opdracht had, Prins Von
Bismarck namens de studenten van alle
Duitsche boogescholen eene prachtige bo
kaal aan te bieden, bestond uit ongeveer
tachtig studenten. Des middags te 1 uur
trok zij in open rjjtuigen door de stad en
vervolgens, met een muziekkorps aan het
hoold, de commissarissen van orde te paard,
in volle staatsie naar de Saline, die rgk ge
tooid was in de Duitsche ea Beiersche kleu
ren. Nadat de deputatie aldaar in de groote
zaal door Graaf Herbert Yon Bismarck was
ontvangen, verscbem Prins Von Bismarck.
De Voorzitter der deputatie richtte tot hem
die van echt vaderlandsch
eene
vuur getuigde, en eindigde met een sfiocA!»
hetwelk nist slechts in de zaal door allen
met volle geestdrift werd herhaald, maar ook
een krachtigen weerklank vond bjj de tal-
rjjke menigte op het voorplein, waar de
muziek tevens de fanfares deed klinken.
Prins Von Bismarck betuigde in warme
bewoordingen zijn dank en dronk nit de
hem aangeboden bokaal op het welzijn der
studeer ende jongelingschap.
Des namiddags werd er eene feestelgke
bjjeenkomst gehouden, waaraan ongoveer
400 studenten en minstens een paar duizend
andere persoDeu deelnamen.
De Rijksdag is, geljjk men weet, uit
eengegaan tot 10 November. Zoodra hij
weer bjjeenkomt, zal de Regeering de ha -
delstractaten overleggen, welker aanneming
zg ten spoedigste verwacht. Dadeljjk nadat
zg goedgekeurd zullen zjjn, zal de Ragec-
ring de in de handelstractaten bepaalde
vermindering van rechten op granen in
werking laten komen.
dan is het niet moeiljjk de olifanten te verrassen
die anders buitangemeen waakzaam en wautrou-
weud zjjn. Wjj konden ze dus met onze be lienden
tot op twintig schreden afstands naderen, ldjju
vader ko s ee i der grootste dieren, en ik een
anderwjj legden onze buksen op de schouders
van een Bedouia en gaven vuur.
Een der reuzenge vaarten stortte neder, om nim
mer weer op te staa rde andere olifanten vlucht
ten onder em wild gebrom, de snuiten in de
lucht houdende en de groote ooren heen en weer
slaandeDe grond beefde on der het getrappel dezer
zware massa, die echter gewis door het vlugste
paard niet zouden zijn ingehaald.
Hetzjj de lading iets te sterk geweest was, of
wat ik eer geloof, dat de zon den loop van zjjn
gewjer te zrer verwarmd had, hetgeen dezelfde
uitwerking heeft, de kogel doorhem afgeschoten,
was een weinig te hoog gegaan. Meer in den hals
dan in de borst getroffen zjjnde, waggelde de
olifant, die reusachtig groot was, al» een beschon
ken mensch, en stormde toen op mgn vader los.
Deze kon daar de engte, waaiin wij ons bevon
den, te smal was, er niet aan denken, tot het
gewone middel zijne toevlucht te nemen en eirkel-
gewijze rond het dier heen te loopen. Er bleef
hem dus niets over dan te vluchten. In een oog
wenk echter had het woedende dier hem bereikt
en met den snuit verbrjjzelde de olifant hem den
ggegraat.
De Kieler-Zeitunq meldt, dat de ge
zondheidstoestand van den Keizer gunstig
is. Z. M. beweegt zich zonder de hulp van
een stok.
Op het eiland Helgoland had eergisteren,
door prachtig weder begunstigd, de feeste
lgke onthulling plaats van den zoogenaam-
den Keizersteen, het monument opgericht
ter herinnering aan de inlijving van Hel
goland bjj het Duitsche Rijk.
Van 15 tot 17 September zal te
Parjjs het derde internationaal congres van
wf ge de syndicale Kamers van handelaren
in granen, zaden, meel, suiker en andere
landbonwvoortbrengselen plaats hebben.
Evenals op de beide vorige congressen zullen
er medeieeÜDgen gewisseld wordon om
trent de landbouwvoortbrengselen in de
verschillende landen en verder zaken wor
den besproken, in verband met den handel
in die producten. Ook oeconomische qnaes-
tiëu zullen een punt van beraadslaging uit
maken.
Kardinaal Lavigetie, die thans tot
herstel van zjjne gezondheid te Cambo in
het Zuiden van Frankrijk vertoeft, houdt
zich bezig met het samenstellen van een
gewichtig stuk, dat hg einde September
aan de Fransche Afgevaardigden zal aan
bieden. De Kardinaal zal de quaest:e, op de
Brusselsche anti-slavernjj-conferentie ter
sprake gekomen, breedvoerig uiteenzetten
en verder betoogen, dat Frankrjjk zich moet
haasten de akte te ouderteeke;,e:r, die veel
diplomatiek succè3 zal bekronen.
Z. Eminentie zegt, dat niemand ooit ten
gunste van een menschlievend werk tever
geefs bjj de Fransche Kamers heeft aange
klopt en spreekt de verwachting uit, dat
de afschaffing der slavernjj in ae Kamers
een warm onthaal zal vinden.
Bjj gemis van nieuws, daar de politici
op reis zjju en de Kamers gesloten, zjjn er
dagbladen, die allerlei diagen uit den daim
zuigen.
Zoo hebben eenige Parjjsche bladen ver
teld,dat de ex-Koning vau Servië z'ch om het
leven had gebracht.
In den nacht, dat de Koning dit gedaan
zou hebben, zat hg rustig in zjjne club.
Op 15 Augustus, Napoleors lag, zullen
de imperialisten in de zaal Wagram te
Parjjs eeu diner geven.
Iu de Crelietvereeaiging te Lissabon
is een tekort van een millioen achthonderd
duizend reis ontdekt.
Een ambtenaar, verdacht van dan diefstal,
is in hechtenis genomen.
Uit Rome wordt gemeld dat de ge-
heele ministeriëele pers de meening verkon
digt dat aan de geschillen, over het drie
voudig verbond gerezen naar aanleiding van
de onderlinge aansluiting vaa Rusland en
Frankrjjk, eeu einde behoort te komen.
Italië moet moedig zich de offers voor leger
Ik snelde mijn vader te hulp. Met mjjn eigen
degen, die zoo scherp was als een scheermes,
sneed ik den olifant een der hielpezen door, en
hieuw op zjjne snuit in, de Bedouinen doorboor
den zjjne huid met tallooze lanssteken, doch alles
te vergeefs, hg liet zijne prooi niet los. In een
oogenblik vertrad hjj het ljjk, rolde hierna zijn
snuit om de beenen en slingerde het levenloos
lichaam tegen een vooruitspringend rotsblok en
de grond werd bedekt met bloedvlekken en stuk
ken vleesch en beenderen. Hg' hield zich alleen
met zijne wraakoefening bezig, als had hg begre
pen, dat alle verdediging voor hem nuttel-os zou
wezen.
Toen zjjne snuit niets meer omsloten hield dan
de beenen van den ongelukkigeu jager, legde de
reus zich op deze overbljjfselen zijner prooi en
uitte een gillenden kreet, die als een echo in da
verte door de kudde werd beantwoord, welker aan
voerder hjj was geweest. Daarop zeeg hjj do1 d
neder.
Toen Djaber deze treffende schets eindigde,
scheen hem de stem in de keel te ^verstikken
een groote traan glinsterde in zijne oogleden, een
pijnlijk contrast opleverende met zjjn mannelijk
door de zon gebronsd gelaat. Hierop wikkelde bjj
zich in zjjn mantel en strekte zich, zonder een
woord meer te spreken, op den grond uit.
—0—
