NIEUWE
agite ma non agitate.
m. 1737
Woenste 23 September 189!.
!6«le Jaargang.
Emancipatie.
BUITENLAND.
Een zoon tegen wil en dank.
ABONNEMENTSPRIJS
Pel 3 maanden voor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland N80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschgnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BÏÏREAÏÏ: St. Janstraat Haarlem.
JHAINTJENDRAf.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Vau 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag
en V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KüPPKRS St l.AÜREÏ.
Ook in de hedendaagsche vrouwen-wereld
heerschen ergerlijke socialistische aspiratiën
of beduidt de tegenwoordige emancipatie-
woede iets anders? Velen toch onzer»ver
lichte® vrouwen trachten de grenzen te
overschrijden, welke godsdienst, natuur,
geslacht en zedeleer voor haar hebben ge
steld; eeuigen van haar hebben plaats ge
nomen als voorposten in den strijd om de
vermeende waardigheid der vrouw. Zij
trachten de emancipatie te verkrijgen door
middel van het socialisme en vau het
atheïsme en vinden, helaas! zeer veel sym
pathie en medewerking.
Ook in de hoogere kringen achten zich
de vrouwen te verlicht® om zich ouder
het »der vrouw onwaardige juk® der oude
maatschappelijke orde te buigen. De eman
cipatie is reeds zoover gevorderd dat in de
hoofstad van het Duitsche Rjjk, in de stad
der intelligentie, eeu nieuwsblad verschijnt,
gewijd aan de emancipatie der vrouw. De
inhoud van dit blad bewijst, dat het niet
bestemd is voor de vrouw uit de lagere
klasse, maar voor de dames uit deu deftigen
stand.
Nu er op een congres van vrjjdenkers
en atheïsten onlangs gedecreteerd werd:»de
verantwoordelijkheid heeft opgehouden te
bestaan, de mensch heeft geene plichten te
hervullen, h|j is vrij en kan doen en laten
wat hg wil,® zijn wij van de totale emau-
®lPatie der vrouw niet ver verwijderd.
aarheen zal zjj echter voeren?
Iu het Christendom is van de emancipatie
der vrouw geen sprake; hare plaats is daar
aangewezen door godsdienst eu geslacht.
Juist de vrjje ondergeschiktheid is het, welke
de kracht der vrouw en hare waardigheid
uitmaakt. Daarin ligt geene slavernij, geeue
vernietiging van de persooD, maar de er
kenning der taak,welke de christelijke vrouw
in de wereld eu in de maatschappij heeft
te vervullen, zoo deze zal bljjvcn bestaan
en het welziju der menschheid niet worde
onderm|jnd. Wil de vrcuw deze natuurlijke
boeien verbreken, zich i'u eeue onbeperkte
vrjjheid bewegen, zich niet meer gebonden
achten aan plichten, aan de zorgen voor
et huisgezin en de kiudereu, dan gaan
we eene treurige toekomst tegemoet.
e emancipatie-woede is uit het buiten-
an ingevoerd. Er bestaat geen tweede
het r,1" if were'd, waar de vrouwen aan
men dan "V"6 p6V^n ïu'k een aandeel he
men, dan te Parga. Daar vindt men de
vrouw als kassier iu koffiehuizen en mode
magazijnen, als beambte bjj de spoorwegen,
in den schouwburg, bg de telegraphie en
op de handelskantoren. Ontelbaar vele vrou
wen eigenen zich de rechten der mannen
FEUILLETON.
Vervolg
Plotseling tikte hjj mjj op den arm en ik zag
hem eenigszins ontsteld aan.
//Wat wil u toch van me, mjjnheer vroeg
ik hem op barschen toon.
//Wat doe jjj hier P" luidde zijne toornige we
dervraag.
//Hij i3 bepaald krankziunigdacht ik en
zeide //U vergist u zeker, mijnheer. Ik heb niet
de eer u te kennen, en ben du3 niet van plan,
U rekenschap te geven van wat ik hier kom doen.
Ook is het niet het geschikte oogenblik voor zulke
vragen. Als u me iets te zeggen hebt, wees dan
zoo goed te wachten, tot dit bedrjjf uit is.//
Hij scheen te gevoelen, dat ik gelijk had, en
zweeg, maar nauweljjks was hetscherm gevallen,
of hij begon opnieuw
//Nu," zeide hij, „wat heb je tot je veront
schuldiging in te brengen?"
"Niets, mijnheer", antwoordde ik, //en als ik
geen eerbied voor uwe grjjzo haren had, zou ik
U dezelfde vraag doen.//
//Dat gaat te verriep de oude heer, woe
dend opspringend. «Je drijft de grap te sterk
doon Ik heb je toevallig ontdekt en nu staat het
aan jou, om je te rechtvaardigen.//
//Het spjjt me, mijnheer", hernam ik, dat ik
toe en trachten iu bei openbare leven de
plaatsen der mannen iu te nemen. Iu En
geland eiicheu de vrouwen dezelfde rechten
als de mannen, zelfs het kiesrecht. Ook in
de kleeding trachten zij de mannen na te
bootsen en haar voorbeeld wordt reeds door
veleu op het vasteland gevolgd.
Er moet in de natuur en in het mensche-
lijk leven eene orde der dingen bestaan.
Als de vrouw de rechteu van den man ge
nieten en zich in haar stand niet schikken
wil, dan is het echter met de orde in de
samenleving gedaan.
Welke rol zal de vouw in den zoo hoog
geprezen socialistischen toekomststaat ver
vullen? Iu dit paradjjs der toekomst hebben
de geëmanicipterden bereikt, wat zij willen.
Vrijheid, gelijkheid; 't moet dus voor de
vrouw eene weelde zijn daarin te leven. Doch
beschouwen we de zaak eens van naderbij
en we zullen zien, dat de vrouw in den so
cialistischen toekomststaat hare waardigheid
geheel eu al verliest. De gansehe emanci
patie is slechts esu droom, een hersenschim.
Iu den socialistischen toekomststaat is,
volgens den leer van den socialistischen
Professor» eu Apostel Bebel, aan de vrouw
eene werkelijk zeer onwaardige, schandelijke
rol toegbedacht. De bandon vau het hnis-
gezin zijn verscheurd omdat ergeenhuwe-
Ijjksbau'd meer bestaat, die slechts door den
dood kan verbrokeu worden. D.- vrouw is
tot eene soort koopwaar verlaagd;zjj wordt
als 't ware aan de markt gebracht als de
arme slavin op de slavenmarkt in Afrika.
De waardigheid der vrouw wordt met voe
ten getredoo, bet huwelijk wordt afgeschaft,
de maatschappelijke positie der vrouw wordt
vernieiigd.
Waarnaar streven de naar emancipatie
verlangende vrouwen, cis aanhangsters der
socialistische leer? Naar vrgbeid, onafhan
kelijkheid en gelijkheid. En wat zullen zij
ten slotte vinden? Slaverng en de diepste
vernedering van elke vrouwelijke waardig
heid. Of de voorvechtsters van de emanci
patie, de aanhangsteis vau het socialisme
wel eens deuken aan het treurige lot, 't welk
baar in deu socialistischen toekomststaat
verbeidt? Wg betwijfelen het.
Do vrouw dankt hare waardige en geëer
biedigde positie slechts aan het Christendom,
aan den godsdienst en aan de op dit fun
dament gebouwde zedeljjke wereldorde. Het
heidendom heeft de taak eer vrouw nimmer
begrepen eu wist haar niet te waardeeren
eu°het moderne heidendom van het socia
lisme zal de waardigheid der vrouw even
eens ontkennen en haar terug doen zinken
in den afgrijselgkeu toestand, waarin de
heidenscha vrouw was geaomen. Wanneer
in deu stroom der socialistische onwente-
lingen de maatschappij schipbreuk lijdt, dan
u moet verzekeren, dat ik geen woord begrijp van
alles, wat u mij daar zegt.
Hij zette zgn pince-nez op en zag mij onder
zoekend aaD. Ik was ook opgestaan en zoo ston
den wij tegenover elkaar.
„Eduard", zeide bij op verwg enden toon, „i8
dat mooi gehandeld van een zoon tegenover zijn
vsdcr p//
„U vergist u werkelijk", antwoordde ik op
zachter, vriendelijker toon, want 't schoen wel,
dat de oogen van den ouaeu man vochtig wer
den. „Ik heb, helaas, geen vader maar.//
Er ontstond eene kleine pauze eu Brosman zag
ons beiden nieuwsgierig aan.
„Onzin, jongen begon mijn onbekende weer.
„Denk je soms, dat ik mijn eigen zoon niet zou
kennen
Maar, mijnheer, u denkt toch i.iet in ernst,
dat ik uw zoon ben?"
//Eduard, houd nu op!" nep hij uitJe grap
is al te ver gedreven.//
Ik wist niet, wat ik beginnen moest, om den
ouden heer vau zijne dwaling te overtuigen. In
dezen nood Kwam August rijj te hulp.
//Mijnheer//, zeidz hij, //als gij n in ernst ver
beeldt, uw zoon voor u te zien, kan ik u verzekeren
dut u in eene groote dwaling verkeert.//
„Ik dank u wel, ^mijnheer,// antwoordde mijn
zoogenaamde vader ironisch, "dat u zoo vriende
lijk is. ii
Hij voleindigde den zin niet, want het scherm
gaat de vrouw allereerst ta gronde, want
een terugkeer tot ongeloof eu godsdieust-
loosheid leidt allereerst tot, de vernedering
van de vrouw. De christelijke vrouw heeft
er dus het grootste belang bij, dat aan bet
socialisme paal en perk worde gesteld, want
dit onzalig stelsel voert ten verderve en de
emancipatie graaft voor de waardigheid der
vrouw een graf-
Jl. Zaterdag-middag waren te Rome 2000
pelgrims aanwezig in de zaal, waar zij door
Z. H. den Pans zouden ontvangeu worden.
Toen Z. H. binnenkwam, werd hij met le-
vendga toejuichingen ontvangen.
In zijne toespraak tot de Fransehe pel
grims bedankte de Paus hen. Z. H. sprak
lang over de sociale quaestie, die hare ware
en vreedzame oplossing niet enkel in de
wetten kan vinden, waut zjj brengt eeue
verantwoordelijkheid tegenover God mede.
Hij prees voorts de Zondagsrust, ten einde
men zijne godsdienstplichten zou kunnen
vervullen, en raadde de oprichting van pa
tronaten aan onder de leiding van de Bis
schoppen.
Als bevestiging van eene beslissing op
den 6u Februari van dit jaar, door deu
Rjjksdag genomen, heeft de Minister van
Justitie, naar aanleiding van eene dagvaar
ding, aan een der sociaal-democratische le-
don van den Rijksdag gezonden, bij be
schikking van 9 September 11. bepaald, dat
de leden vau deu Rijksdag, zonder toestem
ming van dat Huis, tot iu het jaar 1892,
wauneer hun mandaat eerst zal verstreken
zijn, niet strafrechterlijk kunnen vervolgd
worden.
De Kreuzzeitung doet uitkomen, dat-
alleen President Caruot in een opvallenden
vorm onlangs te Kopenhagen den Czaar
met zija geboortedag liet gelukwenschen,
waarvoor de Czaar de Marseillaise liet spelen.
Iu een politiek hoofdartikel over Dene
marken en het buitenland zegt nu de
Norddeutsche Allgemeine o a.: »De aange
voerde redenen moesten toch ook aan andere
lieden bekend en voor hen verstaanbaar
zjjn. In ernstige bladen cis van een verbond
van Denemarken met Frankrijk eu Rusland
nooit sprake geweest.®
Uit Bagamoyo is onder dagteekeuing
van 17 dezer een nader telegraphisch bericht
ontvangen aangaande het gebeurde met de
expedifcie-Zelewski in Oost-Afrika. Het be-
bericht luidt: dat te Bagamoyo zjjn aange
komen twee luitenants en twee onderofficie
ren met 65 man, zjjade dit bet overblgf-
sel der expeditie, terwgl er geen vooruit
zicht bestaat dat er van de overigen nog
eeuigen zullen terechtkomen.
ging juist weer op. Toen dit bedrjjf uit was en
ik toebereidselen maakte om te vertrekken, legde
hij zijne ham! op mijn arm.
„Beate jongen," sprak hij. „Ik zal je alles ver
geven, als je maar wilt inzieu, hoeveel verdriet
je me hebt gedaan. Je hadt, zoo kort voor je
examen, je studie en ons niet in den steek moe
ten laten. Maar nu je zoo dicht bij 't ouderljjke
huis bent, laat ik je niet los, voor je moeder ie
heeft gezien. Ik vertrek met den laatsten trein
eu jij gaat met me mee."
„Maar, mijnheer,// riep ik in wanhoop uit,
„ik weet niet meer, wat ik antwoorden moet. Ik
zie, dat ge in ernst spreekt, maar ik ben uw zoon
niet.//
Eea glimlach speelde om zijn mond.
„Goed, ga in allen gevalle toch maar met ise
mee//, sprak hij.
„Als het voor de rust uwer ziel noodzakelijk
is, in 's hemelsnaam dan//, antwoordde ik, maar mg
met schrik m|jn logé herinnerende, voegde ik
erbij, „tenminste als m|jn vriend mij voor een
paar uurtjes wil excuseeren. Waar gaan we been?
„Bekommer je niet om mg!//riep August goed
hartig uit. Geef roe je huissleutel maar, zoodat
ik op je kamer kan komen, dan zal ik daar wel
op je wachten.//
De oude heer en ik gingen heen, stegen haas
tig in een rijtuig en reden naar het station. Na
een tien minuten sporecs waren wij jaau het doel
onzer reis. Daar stond weer een rjjtuig klaar
waarin m|jn nieuwe oude vader en ik plaats
De tweede uitvoering van Lohengrin
te Parijs, is zoo goed als zonder stoornis
afgoloopeu. Wat er gebourde waren enkel
kwajongensstreken. Gedurende de inleiding
tot het tweede bedrjjf heeft zich een buitje
doen hooreu, eu heeft een heer van eeuigen
leeftijd Lauioureux toegeroepen dat hg wèl
zou doen met de Marseillaise te doen spelen.
De geheeie zaal lachte. Er zijn eenige ver
dachte >heeren», die met geleende kaarten
iD loges plaats wilden nemen, aan de deur
afgewezen. Dat was alles.
Het ambachtsonderwjjs te Parjjs laat,
niettegenstaande de groote sommen, die er
voor uitgegeven worden, veel te wenschen
over. Men zou kunnen zeggen dat het ljjdt,
niet aan gebrek, maar aan overvloed van
hulpmiddelen. Er wordt te veel geleerd, er
zgn te veel onderwijzers, de scholen kosten
te veel geld, en de uitkomsten zgn mis
schien fraai op het papier maar onvoldoende
in de werkelijkheid.
Aan éene teekenschool, met een veertigtal
leerlingen, zjjn twaalf onderwjjzers. In eene
school waar dikwjjls met bewondering
over gesproken wordt, Vécole du livre, zjjn
tien onderwijzers voor de theoretische vak
ken en zeveneutwintig voor de practjjk.
Met hun allen hebben zij 130,000 franks
iakomeD. Meer dan genoeg om van iederen
leerling een Elzevier, een Plantjju of een
Didot te maken, maar het is er verre van
daan dat iedere zetter, drukker of binder,
dien de school aflevert, zgn ambacht ver
staat. Ia andere instellingen laat de orde
veel te wenschen over. Aanmerkingen van
practischen aard zijn o. a. deze, dat er in
de scholen voor meubelmakers en timmer
lieden altijd maar werkstukken op verkleinde
schaal worden vervaardigd, in plaats van
de voorwerpen te maken zooa's ze in het
ambacht te pas komen.
De gemeenteraad van Parijs, die den naam
heeft voor de werklieden meer te doen dan
eenige andere overheid, toont in dit opzicht
meer ijver dan verstand. Ondanks de hoog
opgevoerde kosten, klagen de leerlingen
der ambachtsscholen dat zjj aan het einde
vaD hun leergang op geene werkplaats
eene plaatsing kunnen bekomen, en dikwgls
opnieuw een leertgd moeten doorloopen
om gedeeltelijk af te leeren wat hunne
meesters hun onderwezen hebben, en aan
te leeren wat hun nooit onder de oogen
is gebracht. Er zgn er ook die, wanhopende
om in het ambacht geplaatst te worden,
eene batrekking zoeken waar het schrjjven
eu rekenen, dat zjj in de volmaaktheid ge
leerd hebben, hun te pas komt. Dit is nu
voor de individuen wel eene uitredding,
maar het is niet de bestemming van het
onderwijs, en aan klerken en boekhouders
is er in de maatschappij geen gebrek. Om
namen.
Ik, een volslagen vreemdeling, reed nu naar,
de hemel weet, welk huis, om als eea familielid
te worden begroet. Hoe zal dat alles afloopen?
Uit medelijden met de betraande oogen van den
ouden man was ik met hem meegegaan en nu
zag ik i", dat ik waarschijnlijk een gek figuur zou
maken.
Eindelijk stond het rijtuig stil.
„We zgn er! riep de oude hier.
//Een oogonblikje,// zeide ik hem tegenhoudend,
toen h|j haastig op het huis toeliep, "u zoudt me
zeer verplichten,als u me teD minste uw naam zeide
Hij begon harteljjk te lachen.
„Houd nu op met je comediespel, Eduard", riep
hij cit, „nu heb ik er genoeg van.//
Ik vclgde den ouden heer naar een prachtig
ingericht salon, waar twee dames, eene oude en
eene jonge, ons met een uitroep van vreugde te
gemoet traden.
„Hier is eene verrassing voor je, mama!// sprak
mijn geleider op jubelenden toon.
„Eduard, mjja jongen, mjjn lieve zoon!" riep
de oude dame, terwgl ze mij aan 't hart drukte
en harteljjk kuste, „waarom heb je oas zoo onge
rust gemaaki?"
„Laat mij den verloren broeder ook omhelzen
mama!" sprak de joDge dame.
Allen omringden mjj en overstelpten mjj met
vragen, en vriendelijke woorden. Zulk een toe
stand was ondragelgk.
Wordt vervolgd
