NIEUWE
Woensdag 7 October 1891.
16de Jaargaag.
I
agite ma non agitate.
De zelfmoord.
TfuTFE N L A N D.
No. 1743
ni t oïdSSrfV Brme'vindt le™
Sel«k: Maar bü, die zich baadt
ABONNEMENTSPRIJS
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
i.
feuilleton'.
Lehmann met het schot door het
hoofd.
ilRLim^HË (fill
Pei 8 maanden voor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor bet buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
jGM Al N TIEND.
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
D i e n s t a a'n biedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentie n worden uiterljjk Maandag-, Woensdag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 uui ingewacht.
Uitgevers: KüPPEBS LAUEEY.
Het treurig levenseinde vaa den verwon
nen President van Chili, Balmaceda, van
den Portugeeschen dichter Autero Quental,
van den Generaal Boulanger en van zoo
vele andere min of meer bekende personen,
leidt er ons toe de laffe daad van den zelf
moord eenigszins uitvoerig te behandelen.
Daartoe worden we ook aangespoord
door de wjjze waarop, naar aanleiding
van de droevige aanslagen op het eigen
leven, de zelfmoord door de ongeloovige
pers wordt beschouwd en beoordeeld. Er
zpn, God betere het, liberale nieuwsbladen,
die den zelfmoord volstrekt niet als eene
laffe daad wenschen te beschouwen, doch
die door allerlei plirasen en valsche logica
den aanslag op het eigen leven trachten
te vergoelijken en wel lofliederen zou
den willen zingen op hen, die naar strop
of revolver grjjpeu om een einde te maken
aan het hen door God geschonken leven.
De moderne begrippen van onzen tjjd
maken van eene ondeugd eene deugd; van
een lafaard een held, van een in de diepste
duisternis afgedwaalde een verlicht persoon.
Met God of godsdienst wordt geen reken
schap meer gehouden. Alles wordt beoor-
eeld en bedreven naar de ingevingen van
e, sdorven hart. Die tegen de alom heer-
nnlr0n waanwÜsheid en valsche begrippen
p omt, wordt een domper geheeten, iemand
V? me' zün m meegaat, een aan-
anger van het oude stelsel, een vriend der
barbaarschheid eu wat al niet meer.
Zoo heeft de moderne wereldwijsheid het
onder andere goedgevonden ook den zelf
moord te vergoelijken en, onder zekere om
standigheden gepleegd, zelfs te verheerlijken.
Wij doen aan die vergoelijking en verheer
lijking van die misdaad natuurlijk niet mee
doch wenschen in de volgende regelen ons
oordeel te ontwikkelen over eene afschu-
lgke daad, die een der vreeselpkste verschgn-
selen is van onzen veelbewogen tjjd.
Menschen zonder verstand beelden zich
in, dat rijkdom en genoegens alleen het
leven zoet en drageljjk maken en dat de
arbeid daarentegen verzwakt en ontstemt.
Dit is eene grove dwaling; te veel genot,
e veel vermaak werken nadcelig op ziel en
lichaam en verhaasten den dood van den
mensen. De ambachtsman, die vljjtig werkt,
b,°.?.w?r» .wiens arbeid niet van het
zelfs rl«6 9 tit" u' kennen geene verveling,
V,'" V, t fit m Se°oe8eu, in overvloed,
hg betreurt de voor hem dwaze eentonig
heid des levens; hg bengdt den ambachts
man en dsn arme die heerlgke tevredenheid
des harten en die gerustheid van geweten,
welke hun het leven zoo smakelgk maken.'
Humoristische schets uit het militaire leven.
Vervolg)
Intusechen, om zeven uur moest Lehmann zich
als niet gevonden, aanmelden.
Het werd zeven uur en Lehmann was nog
niet verschenen. Het werd kwart over zeven en
Lehmann was afwezig, half acht en hjj was nog
met gekomen. Er bestond geen twijfel meer, Leh
mann was gedeserteerd.
De Kapitein raakde er weer dappsr op los en
de Majoor, woedend, dat juist een van zijne man
schappen tegen de krijgswetten gezondigd had,
zwoer, dat hij Lehmann, het „schot door het
hoofd,// hetwelk hij hem heden slechts van pa-
Per gegeven had, eerlang in kruit en lood zon
toedienen.
Lehmann kwam niet terug. Vijf minuten over
half acht gaf de Kapitein, die vijf-en-dertig mi
nuten over den tijd gewacht had, bevel tot den
aftocht. De compagnie kon nu zonder Lehmann
stadswaarls maeheeren. Dadelijk maakte de Ka
pitein melding van het voorval, zoodat de noo-
dige stappen ter opsporing van den vluchteling
konden gedaan worden.
Zien wjj intussehen eens naar Lehmann om
Hjj zegt tot de rijkdommen: »gjj hebt mg
bedwelmd,» tot het leven: »gg hebt mg be
logen,» en bij verlangt naar den dood, slaat
zjjne handen, die gedurende zgn leven geen
werken gewoon waren, aaD zich zeiven en
beschouwt het als eene gunst, wanneer zgn
aanslag een einde aan zjjne dagen, aan
zjjae verveling maakt.
Rampzalige, hoe durft gjj voor God te
verschjjnen, voor Hg u roept? Vreest gij
Zjjne gramschap niet? Vreest gij niet dat
Hg zal zeggen: Wat komt gjj hier doen?
Het leven, dat ge wilt wegwerpen als
eene vrucht welker sap gjj hebt ingezogen,
behoort u niet toe; het behoort God, Die
het u gegeven heeft; uwen ouders, die het
u hebben bewaard, der Kerk, die het heeft
gezegend, uwen vrienden, die het in uwe
jeugd hebben vefaangenaamd en uw vader
land, waarvoor het dienstbaar kan zgn.
Helaas! de zelfmoord is onza dagen een
ontzettend teeken des tjjds; hij is de kwaal
onzer eeuw omdat de^ hoogmoed tea top
ces tegen is en het egoïsme allen wil heeft
ontzenuwd. De menscheu dooden zich zei
ven, omdat zg lafhartig zijn en zjj zjjQ laf_
hartig door den hoogmoed en omdat zjj aan
niett mesr gelooveu, Het zingenot brengt
den mensch ten val. Zgn wellustig leven
maakt hem onbekwaam om de lasten des
levens te dragen.
Men moet sterk ziju om tegenspoed te
dragen, maar sterker nog om langen tjjd
weelde te dragen. De ongeloovigen bezwij
ken onder den last, de doou is hun eene
weldaad. Zg weten hier op aarde geen goed
meer te verrichten, omdat zg liefdeloos
zijn; zjj vreezen geen straf m de andere
wereld, omdat zij zonder geloof Zg„.
Er zgn menschen, die door hun hoog
moed aangezet naar roem verlangen. Hunne
idealen werden niet verwezenlijkt. En daar
zij door de menschenin dit leven niet be
wonderd en verheerlijkt worden, walgt hen
het leven en willen zij door een zonderlin
gen dood van zich doen spreken.
Bjj andere zelfmoordenaars, is eene Qn_
reine liefde de oorzaak hunner misdaad-
ook zgn er, die bet leven vaarwel zeggen
omdat zg miskend meenden te zijn en zich
inbeeldden vervolgd te worden; de wereld
is hen eene wildernis, waarin zjj geea hron
kunnen vinden om hun dorst te lesschen.
En zulks komt omdat velen het geluk zoe
ken waar het niet te vinden is.
Nog tal van andere oorzaken bestaan er,
die de ongeloovigen tot de ontzettende
misdaad van den zelfmoord leiden,
In Het Huisgezin van jl. Donderdag wordt
melding gemaakt van eene statistische stu
die over den zelfmoord in de Europeesche
legers, geschreven door den Heer Longuet,
militair aits, die door het Belgische Mi
nisterie van Oorlog naar het internationaal
nnngres van hygiëne was afgevaardigd. Uit
misschien zjjn we gelukkiger dan Kapitein Ma-
joor en de geheele compagnie incluis.
1 Lehmann sliep gaarne. Voor hem was het dus
hetzelfde „gesneuveld" te zijn of te liggen slapen.
Zoodra hij dan ook uit het gezicht van den Ser-
o-eant-Majoor was, ging hfl vergenoegd lachende
naar het verwjjderst gedeelte van het terrein,
r de zoekenden bepaald het laatst moesten ko-
en Lehmann derhalve t langst kon slapen.
Het geluk was hem dienstig. Op een zandweg,
bh' een kaal bouwland aan t uiterst deel vau het
/slagveld,// bemerkte hij eene boerenkar met steile
hooge wanden, die men had laten staan, om
haar bij gelegenheid naar huis te rijden. In
stinctmatig stapte Lehmann op het rad en keek
in den wagen, die tot op de helft met oud
hooi was gevuld. Wel, sapperlootbeter had hjj
het niet kunnen treflen. D« hooge zjj wanden be
schutten hem voor de blikken der ziekenoppas
sers en 'in het zachte hooi, nu, men lag er als
ia Abraham's schoot. Kas besloten, klauterde
Lehmann in den wagen, vleide zich gemakkelijk
op het hooi naer en vyf minuten later sliep hij
den slaap des rechtvaardigen, waartoe onze held
juist niet veel tjjd behoefde.
Een half uur later kwam de eigenaar, een
landbouwer, met zijne beide paarden aangesuk
keld. Hjj spande de bruintjes voor den wagen,
ging op de" hooizak, die onmiddelljjk achter de
paarden gelegd was, zitten, klapte met de zweep
naar
waar
men
deze verhandeling bljjkt dat het moderne
militairisme de rubriek zelfmoorden ont
zaglijk vult. De Heer Longuet komt Dame-
lijk tot de volgende resultaten.
In het Oostenrgksche leger telt men 122
zelfmoorden op de 100,000 manschappen
van het actieve leger, van 1825 tot 1887.
Bij deze verhouding zon uog een gemiddeld
getal van 40 op de 100,000 gevoegd moe
ten wordeD wegens poging tot zelfmoord.
Het aantal zelfmoorden neemt in dit leger
op scbromeljjke wijze toe: van 1870 tot
1874, 89 op de 100,000 manschappen; van
1875 tot 1880, 112; van 1881 tot 1887,
131.
De zelfmoorden vertegenwoordigen een
vijfde van het algemeene sterftecjjfer in
het Oostenrgksche leger.
De tweede plaats neemt het Dnitsche
leger in, waarvan 1878 tot 1888 67 zelf
moorden op de 100,000 manschappen voor-
kwameu. Bovendien kwamen er bjj het
Duitsche leger op elke 100,000 mau nog
tien pogingen tot zelfmoord voor. Gedurende
de maand Augustus van dit jaar alleen
hebben 27 soldaten zich door zelfmoord het
leven benomen.
Vervolgens komen het Italiaansche leger
met 40 zelfmoorden op de 100,000 man,
van 1874 tot 1889, en het Fransche leger
met 29 zelfmoorden op hetzelfde contin
gent, van 1872 tot 1879.
In het Belgische leger komen, van 1875
tot 1888, 24 zelfmoorden op de 100,000
soldaten; in het Engelsche, voor de jaren
1882 toe 1888, 23 op hetzelfde aantal.
Het Russische leger telt 20 zelfmoorden
op 100,000 man, van 1873 tot 1889, met
een maximum van 31 in 1882 en een mi
nimum vaa 15,7 in 1887.
In het Spaansche leger ten slotte kwa
men ia 1886 14 zelfmoorden op 100,000
manschappen voor.
In de meeste der genoemde landen zjjn
het hoofdzakelijk jonge soldaten, die de hand
aan 't eigen leven slaaD,terwjjl in Oosten-
rjjk de meeste zelfmoorden in de eerste
dienstmaand der jeugdige krjjgers geschie
den, zoodat men veilig mag concludeeren,
dat een derde van het aantal zelfmoorden
aan afkeer voor den krijgsdienst kan toe
geschreven worden. Dit feit Bpreekt niet
voor eene aanbeveling van den persoonlij
ken dienstplicht. Slot volgt.)
In den Belgischen Moniteur zgn in twee
talen, Fransch en Vlaamsch, koninklgke
besluiten afgekondigd ter uitvoering van de
wet van 4 Augustus 1890 tegen de verval-
sching van levensmiddelen. De bedoelde ko
ninklgke besluiten honden bepalingen in
voor brood- en koekbakkers, met betrek
king tot de wjjze van bereiding en den
door de lucht,'bromde eens hu, ho, en het vosr-
tuig rolde met Lehmann er in, voorwaarts.
Een tijdlang ging het zeer aangenaam, daar
de kar door het mulle zand weinig of niet hotste.
Kwam het voertuig nu en dan op een vasten harden
grond, dan stootte het eenigszins meer doch Leh
mann droemde, dat hij over het water voer, ter
wijl op sommige oogeublikken, het bootje heen
en weer schommelde.
Eindelijk voerde het pad óver een 3teenachtigen
bodem en nu schokte en stootte het vreeseljjk.
De boer huppelde op ziju strooizak als de danser
op de koord en de pijp klapperde hem tusschen
de tanden, toen hjj plotseling een langgerekt ge
huil achter zich vernam. Hjj schrok en hield
dadelijk de paarden in.
Drommels, zei ons boertje, wat is dat
Hij luisterde.
't Was Lehmann, die wakker geworden, sterk
geeuwde. Zoo juist vernam de boer voor den
tweeden keer dit liefljjk geluid.
Drommels! herhaalde hij, dat was daar
biunen. Hij stond op, ging op den strooizak etaan
en zag in don wagen. Ja, daar lag Lehmann,
half onder het hooi verborgen het hoofd met
een hooikrans omwonden, de armen wijd uitge
strekt en zijne slaperige qogen verwonderd op
den boer vestigende.
De drommel, zei het boertje, hoe komt die
daar?
verkoop van meel en van meel vervaardigde
levensmiddelen, en regelen voor den verkoop
van koffie in boonen en gemalen.
Jl. Zaterdag was te Brussel in de
omgeving van Boulanger's hotel eene ont
zaglijke menigte bijeen. De politie moest
om haar in bedwaug te houdeD, de hulp
inroepen der gendarmerie. Rochefort, Dé-
rouièJe, Laar, Millevoye en andere hoofden
vau de Boulangistische partij woonden de
begrafenis van Boulanger bjj.
Meer dan houderd kransen met de Fran
sche kleuren waren overgestnurd. De politie
moest tal van personen gevangen nemen.
Nadat de orde met vrjj wat moeite her
steld was, zette de begrafenisstoet zich om-
treeks half vier in beweging.
Al de straten, door welke de stoet moest
gaan, waren stampvol menscheo. Bjj den
ingang van het kerkhof had een opstootje
plaats; de gendarmerie maakte open ruimte
bjj het doorgangshek en de stoet trok liet
kerkhof op.
Toen de kist in het graf was nederge-
laten, nam de Heer Déroulède eene Fran
sche vlag in de hand, drukte haar -tegen
zich aan, wierp haar over de kist, roepende:
Vaarwel mjjn vriend!* Geen enkele rede*
voering werd gehouden. Bjj het verlaten van
het kerkhof kwamen uit de menigte enkele
smadeljjke kreten tegen Rochefort.
Uit Versailles wordt gemeld dat de
echtgenoote vau Boulanger met een harer
dochters juist te Parijs was om inkoopen
te dobn, toeu zij op den boulevard door
krantenjongens de dood-tijding van den Ge
neraal hoorde schreeuwen. Zg ontstelde he
vig, maar hechtte geen geloof aan het nieuws.
Bij hare tehuiskomst vond zg echter een
telegram, waarin het bericht van den zelf
moord was vervat. Zij barstte, evensals hare
dochter, in snikken los en zonderde ziel
later met deze in baar slaapvertrek af, ten
einde voor den Generaal te bidden.
Door zijne kinderen te onterven; ten
vooideele van zjjne nicht, zette le brave Gé-
néral de kroon op zgn verdienstelijk» leven.
Dtzer dagen is er te Pargs eene
maatschappij opgericht, die zich ten doel
stelt handel in Fransche artikelen te drjj-
ven op de Noordwestkust van Sumatra.
Aan het hoofd daarvan staan mannen van
zekereu naam: de Graaf de Colbert-Turgis,
een afstammeling van den grooten Minister
Colbert en oud-hoofdofficier van het Fran
sche leger, die eerstdaags naar Nederlandsch-
Indië denkt te vertrekken,om agentschappen
op te richten, welke reeds te Penang, te
Kotta-Radja en elders een begin van orga
nisatie hebben gekregen; voorts de Baron
de Nervo en Jhr. Salvador.
Behalve baar voorgenomen uitvoerhandel
heeft zij het eenkbeeld, om stroomgoud te
exploiteeren, dat volgens ingewonnen be
richten gevonden wordt op de kust van
„Dood," bromde Lehmann, kortaf.
Hé wat zeg je vroeg de boer verbluft.
Ik ben dood, //een schot door het hoofd,//
bromde Lehmann verdrietig, daar hjj in den slaap
was gestoord.
De boer zag hem eenige oogeublikken sprake
loos aan.
Wat Hjj is dood
Ja, zeker knorde Lehmann, „gesneuveld,
een schot door 't hoofd, M ajoor, zeven nur," en
hij draaide zich op de andere zij, om weer te
slapen.
Is dat mogeljjk Hij is dol, mompelde ons
boertje, geheel uit het veld geslagen. Een oogen-
blik zag hjj Lehmann verwonderd aan, toen deze
het zich weder zoo gemakkelijk mogeljjk maakte.
Hé! heda! hohedadoode man.
Lehmann wendde het hoofd een weinig om
en blikte den boer aan.
Dat is echter mjjn wagen, het is geen plaats
voor jou wil je daar wel eens uitstappen.
Neen, bromde Lehmann verdrietig, liggen
blijven geschoten kom anders in het ca-
chot.
Hjj is dol, bevestigde de boer hoofdschud
dend. Hjj ging weer op den hooizak zitten, moe
digde de paarden aan, en reed zoo vlug mogeljjk
verder.
Wordt vervolgd.)
