NIEUWE
agite ma non agitate.
m 1746
Woensdag 14 October 1891.
16de Jaargang.
De Engelschen en Russen
in Azië.
Üên belangrijk herderlijk
schrijven.
KEiTEflLAftD,
kehtnann met het schot door het
hoofd.
H44RLEMSCHE ÜOERÜIIT.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
B U R E A TT: St. Janstraat Haarlem.
MA1NI1END
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentie n worden uiterljjb Maandag-, Woensdag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 uui ingewacht.
Uitgevers: K.ÜPFJSRS l.AUBEI.
Het machtige Russische Rijk tracht voort
durend zjjne bezittingen in Azië te ver-
grooten.
Met het in bezit nemen van het Pamir-
Plateau door de Russen hebben ook nu de
Russische macht en invloed in Centraal Azië
opnieuw eene groote uitbreiding verkregeu,
waardoor het gevaar voor eene Engelsch-
Russische botsing in dat gebied wederom
grooter is geworden. Want door de bezetting
ran de hoogvlakte van Pamir hebben de
Russen zich thans niet alleen eene strate
gisch belangrijke stelling in het hart van
Centraal-Azië verzekerd, maar zjj zijn daar
door in het noorden het Anglo-Indische
Keizerrijk zeer genaderd; slechts het Hiu-
doekoesch-gebergte scheidt de Russische
voorposten vau de grenzen van den onder
Britscha bescherming staauden Staat Kasch-
mir. De Engelschen zjjn dan ook niet weinig
door de voorwaartsche beweging der Russen
geagiteerd, zjj zoudeu nu het Pamir-gebied
wel willen annexeeren als de Russen het
niet hadden bezet. Thans wil, naar meu
zegt, de Engelsche Regeeriug tegen de be
zetting van het Pamir-gebied door Rusland
protesteeren en beproeven door allerlei
dnnm°Iuatie!£e kunstgrepen de Russen uit het
M ,bezette land te 'erdrjjven.
do aar de Noordsche kolossus laat zich
allHrrr.^a^-lb'enr, Pl'0,;e8t'9a niet imp'oaeeren,
reeds ie Ceutraal-A«ë waar Rusland
reeds lang eene sterke positie heeft inge
nomen. De Engelschen dragen echter, dfor
hunne onbeholpenheid ea onbegrijpelijke
politieke kortzichtigheid, de schuld, dat de
Kozakken hunne paarden nu reeds aan de
oevers van deü Oxus laten drinken. Met
zeldzame onverschilligheid heeft Engeland
reeds jaren lang toegezien hoe Rusland
zpne macht langzaam, maar zeker van de
uaten der Kaspische zee steeds verder
ost- en Zuid-oo8fwaarts uitbreidt eu eerst
ju deu laatsten tijd, toen de Russische
lansen bijna reeds aan de poorten vau Af
ghanistan, de westelijke voormuur vau
ritsch-Iudië glinsterden, begon men in
"geland deu ernst van den toestand te
e8rÜpen. Sinds dien tpd is zeker veel ge-
®c led om de militaire positie der Engelschen
bet westelijk eu noordeljjk grensgebied
f 1 "un Indisch Rijk te verbeteren. Nieuwe
hela8" e" 8arnizoenen werden daar gebouwd,
en ?^r®ke strategische spoorwegen gelegd
JL_^jnidden iu Afghanistan gebracht;
E U 1LLE T O N.
Humoristische schets uit het militaire leven.
Vervolg en slot.)
Een kwartier later bemerkte iemand het gat.
e vogel was gevlogen. Nu begon de vervolging.
Daar Lehmann den weg niet kende, liep hij,
ooals de meesten zouden doen, niet recht uit
maar in een kring, zoodat de vervolgers hem
spoedig op de hielen zaten een tiental der vlug-
aten mocht het gelukken; den „wilden," //razenden//
aoldaat te vangen.
In optocht werd Lehmann naar het naaste dorp
getransporteerd.
De Schout moest uit het bed geklopt worden.
Deze meende den booswicht, die geen sporen van
waanzin meer vertoonde, dadelijk in verhoor te
moeten nemen. Daar de Schout een verstandig man
was, begreep hij al spoedig, hoe de vork in den
«teel zat.
Maar, man, zei hij verwonderd en lachend
•ot Lehmann, die geheel uit het veld geslagen
Was, daar heb je wat begonnen, je hebt de grootste
onzinnigheid begaan. Intusschen, wanneer de zaak
lmh zoo heeft toegedragen als gij zegt, dan kan
nlles nog wel goed afloopen. De Kapitein is een
mijner beste vrienden. Ik zal wel zienwat ik van
nem gedaan kan krijgen. "Voorloopig zal ik maar
eens beginnen, uw signalement op te teekenen,
opdat wij daar aanstonds klaar mee zjjn. Gjj h®et?
August Lehmann.
Geboren te
Strieglau.
Wat? Strieglau, daar, waar de Waller zich
bovendien heelt het aan de Afghaansch-
Iudische grenzen staande leger eene belang
rijke versterking gekregen.
Dat is allemaal goed en wel eu toch zijn
deze voorzorgen goed beschouwd, slechts
halve maatregelen ter verdediging van
Britsch-Iudië tegen eeu Rassischen aanval.
De Engelschen moeten hunne Indische be
zittingen minder van hare wallen uit, maar
veel meer nog voor hare poorteu beschermen
en verdedigen, zij moesten reeds lang over
hunne thans getrokken greusljjnon aan de
westelijke en noord-westelijke grenzen van
Indië gegaan zijn 0U1 zich van de weste
lijke ingangspoorten van Afghanistan te
verzekeren en in het noorden zoo ver mo
gelijk over de 'greDzen getrokken zjjn om
hunne bezittingen te vergiooten. Daarvoor
zonde natuurljjk eene ontwikkeling van
grootere militaire macbtmiddelen eu vooral
eene goede portie vermetele vastberadenheid
noodig zijn geweest; een eu ander ontbreekt
bp de Engelschen in Centraal-Azië en thans
bljjft er voor ben bpna niets anders over,
dan zich te bepalen tot de verdediging van
de eigenlijke grenzen vau de Britsche be
zittingen. 't Is het gevolg der struisvogel
politiek, welke de Engelschen er steeds
nebben op nagehouden, eene politiek, die
het kon laten gebeuren, dat de Russische
kolossus bet Indiseh-Britsche Rijk yail twee
kanten kan omvatten. Thans is het voor
de Engelschen te iaat om aan den toestand
nog veel te veranderen en zjj zuUen d(m
onvermijdelijken beslissmgsstrpd met de
Russen in Centraal-Azie onder veel ongun
stiger omstandigheden moeten strijden.dau
zulks voor de Engelschen tien jaar geleden
bet geval was.
Kardinaal Manning, de roem van het
Katholicisme iu Engeland en ook daar bui
ten, heelt dezer dagen een belangrijken brief
aan zpne diocesanen gericht. De geleerde
Kerkvorst wjjst daarin op de kwaal
van
onzen tpd, op de dronkenschap, 0p het mis
bruik van sterken drank, een misbruik, dat
reeds zoo velen diep rampzalig heeft ge
maakt.
In zpne beschouwing en ontwikkeling
van de kwaal dezer dagen stelde de Piel aat
zich Iniet te vreden met den vinger te leg
gen op de woudeplek, die het volksleven
bederft, maar hp geeft ook het middel aan,
dat genezing kan brengen, het middel dat
met de Leine vereenigt?
Lehmann knikte weemoedig
Wel, komaan Daar heb ik mijne kinds
heid doorgebracht. Dan zijt ge zeker
verwant
met de oude Karoline Lehmann de groentevrouw!
Mijne moeder, snikte Lehmann, smartelijk
aangedaan bij de gedachte aan zjjne landstreek.
Is dat mogelijk! Dat was mgne min. Gij
r ivlo PPnirra 1
zni Auguah "««jrgueae
vrouw. Nu, August, wg willen eens zien, of wij
u niet kunnen helpen. Ga vooreerst. Gjj zult een
goed bed hebben ik zal de kamer gedurende
VvrxnnPTl P.n PAWn 1
den nacht gesloten honden en eene wacht voor
de deur plaatsen, wjjl dat eenmaal zoo behoort
doch er zal v geen lee"> 1 geringste niet, geschie
den. Heb je nog iets te zeggen?
Lehmaun knikte.
Nu, wat ia het?
Avondeten, zei Lehmann zuchtend.
De Schout lachte.
Dat zult ge hebben en een glas bier er bij.
Laat het verdere maar aan mij over. Slaap wel
Den volgenden morgen om negen uur werd de
Kapitein, dien de Schout in alle vroegte, door
een bode te paard, had laten ontbieden, aange
meld. De boer en boerin waren reeds aanwezig.
Zij werden ondervraagd en hunne getuigenis
strookte volkomen met hetgeen Lehmann had
gezegd.
Zoo, zooHeeft dia vent zoo gehandeld
zei de Kapitein. Laat mij eens bedenken wat ik
met dien kerel moet aanvangen. De geheelecom-,
pagnie raakt door zoo n slungel in de war
Indien gij mlja raa<i volgt, doet gij den
man volstrekt Diets, bemerkte de Schout. Bezie
de zaak eens van eene andere zjj de, en gij zult
moeten lachen, in plaats van u dood te ergeren.
alleen heilzaam werken kan. Overwegende
hoe moeilijk het is dronkaards te bekeeren,
geefi de Kerkvorst deu raad om niet slechts
bp dezen pögingen in het werk te stellen
om hen van het misbruik maken van ster
ken drank af te houdeD, maar ook de
hoofden van huisgezinnen in de toekomst
voor misbruik van drank te vrjjwareu. Men
moet aan het kind een afkeer en haat te
gen den sterken drank inboezemen iu zijne
prille jeugd, voordat het van het gevaar
lijke vergiit heeft geproefd. De zegenrijke
kruistocht moet op de school begonnen
worden, daar moeten de grondslagen voor
matigheidsgenootschappen worden gelegd,
zegt Zpne Eminentie.
De hoop van den oogst ligt in het zaad,»
aldus schrijlt de Kardinaal. »De kindereu
van heden zjjn de mannon en de vrouwen
der toekomst. De kindsheid van hedan is
het zaad. De eerste gewoonten, die het kind
aanLeemt zuIIod, dit is de algemeene regel,
voor al de individuen, het- bijbljjven tot
op zijn sterfbed.
»Van wien zjjn deze gewoonten afhan
kelijk? Iu de eerste plaats van de ouders.
De gewoonten worden aangenomen in de
eerste jaren, als de kindereu nog niet ver
antwoordelijk zijn. En wanneer een zaad
korrel in hun hart is geworpen, dan schiet
hp daarin wortelen, die men er waarschjjn-
ljjk nimmer zal uitroeien. Is de zaadkorrel
goed, dan zal bjj er ontkiemen eu rijpen
tot mannendeugd. Is hp slecht, dan zal hp
welig opschieten, waut het kinderhart is als
da aarde, de zaden vaa het kwaad daarin
gestrooid, zullen zjjn karakter vormen tot
het kwaad.
»Er zpu huisgeziunen, waarin het geluk
der ouders, broeders eu zusters verwoest
werd door de onmatigheid van een zoon,
soms zelfs van eene dochter. Wie heeft den
eersten zaadkorrel van dezen rampzaligen
oogst uitgestrooid? De ouders of de kindo-
reu? Voorzeker niet de kinderen, die gedu
rende vele jaren ljjdende werktuigen waren
in de handen hunner ouders. Wie heeft hun
den eersten druppel sterken drank gegeven,
die den onleschbaren dorst en den tsugeloozen
hartstocht der onmatigheid heeft opgewekt?
Indien de vaders en moeders van het
tegenwoordige geslacht waren opgevoed met
afkeer van en haat tegen deu sterken dra ik,
dan zouden de matigheid, het ouderljjk ge
zag en de kinderlijke liefde in de gezinnen
heerschen.
»Indieu de kinderen van den tegeuwoor-
digen tpd in de matigheid worden opge
voed, dan zullen de huisgezinnen en de ou-
Duizend donders 1 den kerel niet» doen
terwjji ik mjj dageljjks boos over hem maak. De
zaak van eene andere zjjde bezien, hoe zal, hoe
kan ik dat 1' Onmogelijk.
Wel, dood eenvoudig 1 gij kunt den man
niets doen', of ge zijt onrechtvaardig.
Duizend dondersen de Kapitein sloeg
woedend op de tafel.
De man deed zjjn plicht, en verdient dus
veeleer eene belooning. Zjjne instructies luidden
zich niet van zijne plaats te begeven. Hij heeft
gadaan, wat hem bevolen was bij deed, wat men
van geen soldaat vergen mag. Hij bleef liggen,
wat er ook gebeurde. Hij heeft getoond zich eer
der doo l te laten slaan, dan tegen zjjne bevelen
te zondigen. De man heeft gedaan, wat hij doen
moest, want bedenk welde soldaat zal niet
denken, maar gehoorzamen.
Goed, meende de Kapitein, kwaad, dat hjj
door deo Schout schaakmat gezet was maar de
hond heeft geslapen doorvoor neem ik hem bij
de ooren. In dienst geslapen, heeft de kerel
Als doode, zeide de Schout. De slaap is de
broeder vau den dood. Lehmann heeft met zjjn
slapen niets anders gedaan, dan zjjn bevel zoo
stipt mogelijk op te volgen.
Hm, nu ja, dat is zoo, bromde de Kapi
tein.
Dan heeft hij zelfs met geweld een dak
gebroken, om zijne plichten getrouw te vervul
len, door zoo spoedig mogeljjk terug te keeren.
Zulks is voorzeker iets, dat belooning eischt.Laat
de belooning nu wegvallen voor hetgeen hjj soms
anders mocht bedreven hebben, en gij moet be
kennen, dat de man niet gestraft mag worden.
Maar welke reden hebt gjj, om zoo voor
dien vent in de bres te springen.
ders vau het komend geslacht gelukkig zjjn.
»Om deze redenen en aDdere, te veel om
op te noemen, spoor ik de vaders en moe
ders ten dringendste aau, hunne kinderen
zoo op te voeden, dat zp niet in verzoe
king komen sterken drank te gebruiken en
dat zjj er nimmer den smaak van krpgen.Het
kwaad voorkomen is gemakkelpker dan het
uit te roeien. Zorgt dat ze nimmer sterken
drank krijgen, en gij zult de bekoring voor
komen. Verplicht hen, dat ze nimmer drank
gebruiken, waarin alcohol voorkomt. Laat
hen toetreden tot matigheidsgenootschappen
voor kinderen. Waakt er voor, dat alles
van hen verwijderd blijve, wat hunne ma
tigheid iu gevaar zou kunnen brengen, op
dat zij opwassen tot eeu gelukkig leven en
tenmaai een troost op ons sterfbed zullen
zijn.»
Aldus spreekt de beroemde Prelaat tot
zijne geliefde diocesanen. 't Zjju woorden
getuigende van zpne innige bezorgdheid
voor het heil vau de aan hem toevertrouwde
kinderen. O, mochten de ouders gehoor ge
ven aau de vermaning door dezen geeste
lijken Vader gegeven. Mochten ook de on
derwijzers medewerkeu om de onmatigheid,
het misbruik van sterken drank uit de we
reld te helpen. Zp zullen eene schoone taak
vervullen wanneer zp de aan hunne zorgen
toevertrouwde jeugd den sterken draak lee-
ren baten. De afkeer van den alcohol zal
deu mensch gelukkig maken, zal hem be
waren voor uitspattingen, zal zjjue gezond
heid, zpne waardigheid als mensch behou
den, zpne werkkrachten vermeerdereu, hem
welvaart schenken, liefde voor den huiselp-
ken haard en eerbied voor zijn gezin.
Bij een kouiuklijk besluit vau 12 Augus
tus, eerst dezer dagen opeubaai gemaakt,
is eene Commissie benoemd, welke door on
derzoekingen en studiën van het onderwerp
de deelneming van België voorbereiden zal
aan de tentoonstelling, welke te Madrid
plaats zal hebben ter herinnering aan de
ontdekking van Amerika vóór 400 jaar.
Tot leden zjjn benoemd: de Minister Beer-
naert; Baron J. Bethune de Villers, een
a-chaeoloog van naam; de Burgemeester van
Brussel, de Heer Buis; Barou de Hauleville,
conservator der koninklijke musea van de
coratieve kunst eu vau kunstnijverheid; de
bekende musicus Gevaei t, directeur van het
conservatoire te Brussel; de Afgevaardigde
Van Hasselt, Prof. Helleputte, en Max Roo-
ses, conservator van het museum-Plantin,
te Antwerpen.
Eerljjk gezegd, hjj is de zoou mjjner oude
pleegmoeder. Ik heb besloten, voor zooveel ik
vermag, als zjjn verdediger op te treden.
O juist, de zooa uwer pleegmoeder. Dan
kent gij dus die familie Zeg, waarde vriend, heeft
hij nog een broeder
Neen.
Den Hemel zij dank. Vooreerst wilde ik dat we
ten, opdat ik mjj in acht kan nemen, niet weer een
broeder van dien snuggeren kerel in mjjne com
pagnie op te nemen, en dan, wjjl hjjdeeenige
zoon der oude vrouw is laat die vrouw
rtclameeren. Schrjjf zelf maar even, ik zal voor
haar spreken.
Wat, lieve vriend, gij wilt....
Ik sla bij mjjne oversten goed aangeschre
ven. Ik heb onder hen bekenden, betrekkingen
hjj moet en zal terug naar Strieglau doe
mij het genoegen, en schrjjf dadelijk. Ik neem
den brief mee.
Top. Maar is 't ernst?
-t- Zeker, zeker 1 Ik geef dien kerel eerst 24
uren arrest, wijl hij het korinkljjko zakmes bjj
het maken van dat gat gebroken heeft, en dan
veroorloof ik hem, tot het verzoekschrift inge
willigd is, eenige dagen verlofik waag het niet,
hem nog langer te houdenhij zou maken, dat
ik nooit werd bevorderd.
Het verzoekschrift om ODtslag uit den militairen
dienst werd ingewilligd, eD Lehmann kon vertrek
ken. Zjjn vertrek deed zoowel den Kapitein en
den Sergeant-Majoor als den Schout genoegen;
doch niemand zal voorzeker bljjder zijn geweest
dan
//Lehmann met het schot door het hoofu.//