NIEUWE agite ma non agitate. m 1746 Woensdag 14 October 1891. 16de Jaargang. De Engelschen en Russen in Azië. Üên belangrijk herderlijk schrijven. KEiTEflLAftD, kehtnann met het schot door het hoofd. H44RLEMSCHE ÜOERÜIIT. ABONNEMENTSPRIJS Pei 3 maanden voor Haarlem0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voor het buitenland 1,80 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. B U R E A TT: St. Janstraat Haarlem. MA1NI1END PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 16 regels30 Cents Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Advertentie n worden uiterljjb Maandag-, Woensdag- en V r jj d a g-a vond voor 6 uui ingewacht. Uitgevers: K.ÜPFJSRS l.AUBEI. Het machtige Russische Rijk tracht voort durend zjjne bezittingen in Azië te ver- grooten. Met het in bezit nemen van het Pamir- Plateau door de Russen hebben ook nu de Russische macht en invloed in Centraal Azië opnieuw eene groote uitbreiding verkregeu, waardoor het gevaar voor eene Engelsch- Russische botsing in dat gebied wederom grooter is geworden. Want door de bezetting ran de hoogvlakte van Pamir hebben de Russen zich thans niet alleen eene strate gisch belangrijke stelling in het hart van Centraal-Azië verzekerd, maar zjj zijn daar door in het noorden het Anglo-Indische Keizerrijk zeer genaderd; slechts het Hiu- doekoesch-gebergte scheidt de Russische voorposten vau de grenzen van den onder Britscha bescherming staauden Staat Kasch- mir. De Engelschen zjjn dan ook niet weinig door de voorwaartsche beweging der Russen geagiteerd, zjj zoudeu nu het Pamir-gebied wel willen annexeeren als de Russen het niet hadden bezet. Thans wil, naar meu zegt, de Engelsche Regeeriug tegen de be zetting van het Pamir-gebied door Rusland protesteeren en beproeven door allerlei dnnm°Iuatie!£e kunstgrepen de Russen uit het M ,bezette land te 'erdrjjven. do aar de Noordsche kolossus laat zich allHrrr.^a^-lb'enr, Pl'0,;e8t'9a niet imp'oaeeren, reeds ie Ceutraal-A«ë waar Rusland reeds lang eene sterke positie heeft inge nomen. De Engelschen dragen echter, dfor hunne onbeholpenheid ea onbegrijpelijke politieke kortzichtigheid, de schuld, dat de Kozakken hunne paarden nu reeds aan de oevers van deü Oxus laten drinken. Met zeldzame onverschilligheid heeft Engeland reeds jaren lang toegezien hoe Rusland zpne macht langzaam, maar zeker van de uaten der Kaspische zee steeds verder ost- en Zuid-oo8fwaarts uitbreidt eu eerst ju deu laatsten tijd, toen de Russische lansen bijna reeds aan de poorten vau Af ghanistan, de westelijke voormuur vau ritsch-Iudië glinsterden, begon men in "geland deu ernst van den toestand te e8rÜpen. Sinds dien tpd is zeker veel ge- ®c led om de militaire positie der Engelschen bet westelijk eu noordeljjk grensgebied f 1 "un Indisch Rijk te verbeteren. Nieuwe hela8" e" 8arnizoenen werden daar gebouwd, en ?^r®ke strategische spoorwegen gelegd JL_^jnidden iu Afghanistan gebracht; E U 1LLE T O N. Humoristische schets uit het militaire leven. Vervolg en slot.) Een kwartier later bemerkte iemand het gat. e vogel was gevlogen. Nu begon de vervolging. Daar Lehmann den weg niet kende, liep hij, ooals de meesten zouden doen, niet recht uit maar in een kring, zoodat de vervolgers hem spoedig op de hielen zaten een tiental der vlug- aten mocht het gelukken; den „wilden," //razenden// aoldaat te vangen. In optocht werd Lehmann naar het naaste dorp getransporteerd. De Schout moest uit het bed geklopt worden. Deze meende den booswicht, die geen sporen van waanzin meer vertoonde, dadelijk in verhoor te moeten nemen. Daar de Schout een verstandig man was, begreep hij al spoedig, hoe de vork in den «teel zat. Maar, man, zei hij verwonderd en lachend •ot Lehmann, die geheel uit het veld geslagen Was, daar heb je wat begonnen, je hebt de grootste onzinnigheid begaan. Intusschen, wanneer de zaak lmh zoo heeft toegedragen als gij zegt, dan kan nlles nog wel goed afloopen. De Kapitein is een mijner beste vrienden. Ik zal wel zienwat ik van nem gedaan kan krijgen. "Voorloopig zal ik maar eens beginnen, uw signalement op te teekenen, opdat wij daar aanstonds klaar mee zjjn. Gjj h®et? August Lehmann. Geboren te Strieglau. Wat? Strieglau, daar, waar de Waller zich bovendien heelt het aan de Afghaansch- Iudische grenzen staande leger eene belang rijke versterking gekregen. Dat is allemaal goed en wel eu toch zijn deze voorzorgen goed beschouwd, slechts halve maatregelen ter verdediging van Britsch-Iudië tegen eeu Rassischen aanval. De Engelschen moeten hunne Indische be zittingen minder van hare wallen uit, maar veel meer nog voor hare poorteu beschermen en verdedigen, zij moesten reeds lang over hunne thans getrokken greusljjnon aan de westelijke en noord-westelijke grenzen van Indië gegaan zijn 0U1 zich van de weste lijke ingangspoorten van Afghanistan te verzekeren en in het noorden zoo ver mo gelijk over de 'greDzen getrokken zjjn om hunne bezittingen te vergiooten. Daarvoor zonde natuurljjk eene ontwikkeling van grootere militaire macbtmiddelen eu vooral eene goede portie vermetele vastberadenheid noodig zijn geweest; een eu ander ontbreekt bp de Engelschen in Centraal-Azië en thans bljjft er voor ben bpna niets anders over, dan zich te bepalen tot de verdediging van de eigenlijke grenzen vau de Britsche be zittingen. 't Is het gevolg der struisvogel politiek, welke de Engelschen er steeds nebben op nagehouden, eene politiek, die het kon laten gebeuren, dat de Russische kolossus bet Indiseh-Britsche Rijk yail twee kanten kan omvatten. Thans is het voor de Engelschen te iaat om aan den toestand nog veel te veranderen en zjj zuUen d(m onvermijdelijken beslissmgsstrpd met de Russen in Centraal-Azie onder veel ongun stiger omstandigheden moeten strijden.dau zulks voor de Engelschen tien jaar geleden bet geval was. Kardinaal Manning, de roem van het Katholicisme iu Engeland en ook daar bui ten, heelt dezer dagen een belangrijken brief aan zpne diocesanen gericht. De geleerde Kerkvorst wjjst daarin op de kwaal van onzen tpd, op de dronkenschap, 0p het mis bruik van sterken drank, een misbruik, dat reeds zoo velen diep rampzalig heeft ge maakt. In zpne beschouwing en ontwikkeling van de kwaal dezer dagen stelde de Piel aat zich Iniet te vreden met den vinger te leg gen op de woudeplek, die het volksleven bederft, maar hp geeft ook het middel aan, dat genezing kan brengen, het middel dat met de Leine vereenigt? Lehmann knikte weemoedig Wel, komaan Daar heb ik mijne kinds heid doorgebracht. Dan zijt ge zeker verwant met de oude Karoline Lehmann de groentevrouw! Mijne moeder, snikte Lehmann, smartelijk aangedaan bij de gedachte aan zjjne landstreek. Is dat mogelijk! Dat was mgne min. Gij r ivlo PPnirra 1 zni Auguah "««jrgueae vrouw. Nu, August, wg willen eens zien, of wij u niet kunnen helpen. Ga vooreerst. Gjj zult een goed bed hebben ik zal de kamer gedurende VvrxnnPTl P.n PAWn 1 den nacht gesloten honden en eene wacht voor de deur plaatsen, wjjl dat eenmaal zoo behoort doch er zal v geen lee"> 1 geringste niet, geschie den. Heb je nog iets te zeggen? Lehmaun knikte. Nu, wat ia het? Avondeten, zei Lehmann zuchtend. De Schout lachte. Dat zult ge hebben en een glas bier er bij. Laat het verdere maar aan mij over. Slaap wel Den volgenden morgen om negen uur werd de Kapitein, dien de Schout in alle vroegte, door een bode te paard, had laten ontbieden, aange meld. De boer en boerin waren reeds aanwezig. Zij werden ondervraagd en hunne getuigenis strookte volkomen met hetgeen Lehmann had gezegd. Zoo, zooHeeft dia vent zoo gehandeld zei de Kapitein. Laat mij eens bedenken wat ik met dien kerel moet aanvangen. De geheelecom-, pagnie raakt door zoo n slungel in de war Indien gij mlja raa<i volgt, doet gij den man volstrekt Diets, bemerkte de Schout. Bezie de zaak eens van eene andere zjj de, en gij zult moeten lachen, in plaats van u dood te ergeren. alleen heilzaam werken kan. Overwegende hoe moeilijk het is dronkaards te bekeeren, geefi de Kerkvorst deu raad om niet slechts bp dezen pögingen in het werk te stellen om hen van het misbruik maken van ster ken drank af te houdeD, maar ook de hoofden van huisgezinnen in de toekomst voor misbruik van drank te vrjjwareu. Men moet aan het kind een afkeer en haat te gen den sterken drank inboezemen iu zijne prille jeugd, voordat het van het gevaar lijke vergiit heeft geproefd. De zegenrijke kruistocht moet op de school begonnen worden, daar moeten de grondslagen voor matigheidsgenootschappen worden gelegd, zegt Zpne Eminentie. De hoop van den oogst ligt in het zaad,» aldus schrijlt de Kardinaal. »De kindereu van heden zjjn de mannon en de vrouwen der toekomst. De kindsheid van hedan is het zaad. De eerste gewoonten, die het kind aanLeemt zuIIod, dit is de algemeene regel, voor al de individuen, het- bijbljjven tot op zijn sterfbed. »Van wien zjjn deze gewoonten afhan kelijk? Iu de eerste plaats van de ouders. De gewoonten worden aangenomen in de eerste jaren, als de kindereu nog niet ver antwoordelijk zijn. En wanneer een zaad korrel in hun hart is geworpen, dan schiet hp daarin wortelen, die men er waarschjjn- ljjk nimmer zal uitroeien. Is de zaadkorrel goed, dan zal bjj er ontkiemen eu rijpen tot mannendeugd. Is hp slecht, dan zal hp welig opschieten, waut het kinderhart is als da aarde, de zaden vaa het kwaad daarin gestrooid, zullen zjjn karakter vormen tot het kwaad. »Er zpu huisgeziunen, waarin het geluk der ouders, broeders eu zusters verwoest werd door de onmatigheid van een zoon, soms zelfs van eene dochter. Wie heeft den eersten zaadkorrel van dezen rampzaligen oogst uitgestrooid? De ouders of de kindo- reu? Voorzeker niet de kinderen, die gedu rende vele jaren ljjdende werktuigen waren in de handen hunner ouders. Wie heeft hun den eersten druppel sterken drank gegeven, die den onleschbaren dorst en den tsugeloozen hartstocht der onmatigheid heeft opgewekt? Indien de vaders en moeders van het tegenwoordige geslacht waren opgevoed met afkeer van en haat tegen deu sterken dra ik, dan zouden de matigheid, het ouderljjk ge zag en de kinderlijke liefde in de gezinnen heerschen. »Indieu de kinderen van den tegeuwoor- digen tpd in de matigheid worden opge voed, dan zullen de huisgezinnen en de ou- Duizend donders 1 den kerel niet» doen terwjji ik mjj dageljjks boos over hem maak. De zaak van eene andere zjjde bezien, hoe zal, hoe kan ik dat 1' Onmogelijk. Wel, dood eenvoudig 1 gij kunt den man niets doen', of ge zijt onrechtvaardig. Duizend dondersen de Kapitein sloeg woedend op de tafel. De man deed zjjn plicht, en verdient dus veeleer eene belooning. Zjjne instructies luidden zich niet van zijne plaats te begeven. Hij heeft gadaan, wat hem bevolen was bij deed, wat men van geen soldaat vergen mag. Hij bleef liggen, wat er ook gebeurde. Hij heeft getoond zich eer der doo l te laten slaan, dan tegen zjjne bevelen te zondigen. De man heeft gedaan, wat hij doen moest, want bedenk welde soldaat zal niet denken, maar gehoorzamen. Goed, meende de Kapitein, kwaad, dat hjj door deo Schout schaakmat gezet was maar de hond heeft geslapen doorvoor neem ik hem bij de ooren. In dienst geslapen, heeft de kerel Als doode, zeide de Schout. De slaap is de broeder vau den dood. Lehmann heeft met zjjn slapen niets anders gedaan, dan zjjn bevel zoo stipt mogelijk op te volgen. Hm, nu ja, dat is zoo, bromde de Kapi tein. Dan heeft hij zelfs met geweld een dak gebroken, om zijne plichten getrouw te vervul len, door zoo spoedig mogeljjk terug te keeren. Zulks is voorzeker iets, dat belooning eischt.Laat de belooning nu wegvallen voor hetgeen hjj soms anders mocht bedreven hebben, en gij moet be kennen, dat de man niet gestraft mag worden. Maar welke reden hebt gjj, om zoo voor dien vent in de bres te springen. ders vau het komend geslacht gelukkig zjjn. »Om deze redenen en aDdere, te veel om op te noemen, spoor ik de vaders en moe ders ten dringendste aau, hunne kinderen zoo op te voeden, dat zp niet in verzoe king komen sterken drank te gebruiken en dat zjj er nimmer den smaak van krpgen.Het kwaad voorkomen is gemakkelpker dan het uit te roeien. Zorgt dat ze nimmer sterken drank krijgen, en gij zult de bekoring voor komen. Verplicht hen, dat ze nimmer drank gebruiken, waarin alcohol voorkomt. Laat hen toetreden tot matigheidsgenootschappen voor kinderen. Waakt er voor, dat alles van hen verwijderd blijve, wat hunne ma tigheid iu gevaar zou kunnen brengen, op dat zij opwassen tot eeu gelukkig leven en tenmaai een troost op ons sterfbed zullen zijn.» Aldus spreekt de beroemde Prelaat tot zijne geliefde diocesanen. 't Zjju woorden getuigende van zpne innige bezorgdheid voor het heil vau de aan hem toevertrouwde kinderen. O, mochten de ouders gehoor ge ven aau de vermaning door dezen geeste lijken Vader gegeven. Mochten ook de on derwijzers medewerkeu om de onmatigheid, het misbruik van sterken drank uit de we reld te helpen. Zp zullen eene schoone taak vervullen wanneer zp de aan hunne zorgen toevertrouwde jeugd den sterken draak lee- ren baten. De afkeer van den alcohol zal deu mensch gelukkig maken, zal hem be waren voor uitspattingen, zal zjjue gezond heid, zpne waardigheid als mensch behou den, zpne werkkrachten vermeerdereu, hem welvaart schenken, liefde voor den huiselp- ken haard en eerbied voor zijn gezin. Bij een kouiuklijk besluit vau 12 Augus tus, eerst dezer dagen opeubaai gemaakt, is eene Commissie benoemd, welke door on derzoekingen en studiën van het onderwerp de deelneming van België voorbereiden zal aan de tentoonstelling, welke te Madrid plaats zal hebben ter herinnering aan de ontdekking van Amerika vóór 400 jaar. Tot leden zjjn benoemd: de Minister Beer- naert; Baron J. Bethune de Villers, een a-chaeoloog van naam; de Burgemeester van Brussel, de Heer Buis; Barou de Hauleville, conservator der koninklijke musea van de coratieve kunst eu vau kunstnijverheid; de bekende musicus Gevaei t, directeur van het conservatoire te Brussel; de Afgevaardigde Van Hasselt, Prof. Helleputte, en Max Roo- ses, conservator van het museum-Plantin, te Antwerpen. Eerljjk gezegd, hjj is de zoou mjjner oude pleegmoeder. Ik heb besloten, voor zooveel ik vermag, als zjjn verdediger op te treden. O juist, de zooa uwer pleegmoeder. Dan kent gij dus die familie Zeg, waarde vriend, heeft hij nog een broeder Neen. Den Hemel zij dank. Vooreerst wilde ik dat we ten, opdat ik mjj in acht kan nemen, niet weer een broeder van dien snuggeren kerel in mjjne com pagnie op te nemen, en dan, wjjl hjjdeeenige zoon der oude vrouw is laat die vrouw rtclameeren. Schrjjf zelf maar even, ik zal voor haar spreken. Wat, lieve vriend, gij wilt.... Ik sla bij mjjne oversten goed aangeschre ven. Ik heb onder hen bekenden, betrekkingen hjj moet en zal terug naar Strieglau doe mij het genoegen, en schrjjf dadelijk. Ik neem den brief mee. Top. Maar is 't ernst? -t- Zeker, zeker 1 Ik geef dien kerel eerst 24 uren arrest, wijl hij het korinkljjko zakmes bjj het maken van dat gat gebroken heeft, en dan veroorloof ik hem, tot het verzoekschrift inge willigd is, eenige dagen verlofik waag het niet, hem nog langer te houdenhij zou maken, dat ik nooit werd bevorderd. Het verzoekschrift om ODtslag uit den militairen dienst werd ingewilligd, eD Lehmann kon vertrek ken. Zjjn vertrek deed zoowel den Kapitein en den Sergeant-Majoor als den Schout genoegen; doch niemand zal voorzeker bljjder zijn geweest dan //Lehmann met het schot door het hoofu.//

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1891 | | pagina 1