NIEUWE
agite ma non agitate.
m. 1750
Vrijdag 23 October 1891.
16de Jaargang.
De sociaal-democratie op het
platteland.
BUITENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
De brandstichter.
HlARLEIH^fiHE (I0IIR4IT.
Pei 8 maanden voor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1)10
Voor het buitenland 1)80
Afzonderljjke nummers0,03
Dit blad verschjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
lUNXIZMD
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 nui ingewacht.
Uit ge v e r s K P P E R 8 LAUREY.
«Naar het platteland!»
Aldus luidde bet wachtwoord, dat op de
bijeenkomst der sociaal-democraten in het
vorige jaar te Halle werd gegeven. De ver
kiezingen voor den Rijksdag van den 20en
Februari 1890 bezorgden eene overwinning
aan de sociaal-democratie in de groote ste
den en ook in die steden, waar de sterke
bolwerken van het Centrum krachtigeu
Weerstand boden aan de aanvallen van de
sociaal-democraten, liet zich, helaas! het
treurige verschijnsel zieo, dat de sociaal
democratie daar ook reeds vasten voet had
verkregen. Vreugdedronken wilden nu de
sociaal-democraten hun veroveringstocht
naar de kleine steden en het platteland
voortzetten en uitbreiden, maar deze veld
tocht heeft hun de Hemel zjj geloofd en
gedankt tot heden weinig lauweren ge
bracht. In het verslag dienaangaande op
den dezer dagen te Erfurt gehoudeD socia
listendag uitgebracht en dat over de soci
aal-democratische beweging op het platte
land handelde, wordt gemeld, dat met deze
plattelandsagitatie tot nu toe in 't algemeou
resultaten werden verkregen.
Overigens heeft het in 't afgeloopen jaar
®an pogingen om de sociaal-democratie op
6 platteland ingang te doen vinden, in
«5o i j e° elder9 niet ontbroken. So-
a -democratische wandelleeraars zjjn in
plaatsen opgetreden, waar men tot dusver
van de sociaal-democratie en hare agitatie
slechts door hooren zeggen of uit de nieuws
bladen iets wist. Sociaal-democratische dag
bladen en brochures werden bjj massa's ver
spreid; er werd «goede» raad gegeven, hoe
de aanhangers der sociaal-democratie in de
grootere en kleinere steden bij hunne uit
stapjes des Zondags op de dorpen moesten
handelen om de boeren te exploiteeren. Er
Werd eene kleine brochure verspreid waarin
over de sociaal-democratische beweging op
het platteland werd gesproken. Daarin wordt
onder andere ook den raad gegeven om den
godsdienst ongemoeid te laten; voorts bevat
dit vlugschrift een aantal wenken voor de
«iders der agitatie. Te Berlij» werden zelfs
•andbouw-vereenigingen van sociaal-demo
craten uit de provinciën en uit de overige
«aden van het Duitsche Rijk opgericht met
doel de uit de provinciën te Berljjn
omende boeren voor do socicaal-deinocratie
Wlnnen en door het toezenden vau sociaal-
Socratische couranten en andere geschrif-
60 in de provincie en ook door correspon-
®atie met familie en vrienden, verbindingen
aan te knoopen om ook op deze wijze op
platteland voor de sociaal-democratie
propaganda te maken.
v an al die moeite en proeven bevat het
'erslag van het sociaal-democratische be
duur niets een Dieuw bewijs, dat het met
6 .waarheidsliefde en eerlijkheid bij de
8ociaal-democraten niet al te best geschapen
staat. Als men iu het verslag van de aan-
FEU1LLETOH.
Een gebeurtenis uit het leven.
Vervolg en slot.)
toen. de procureur dit alles met bijna overtui
gende helderheid uiteen had gezet, richtte hjj zich
lot Zacharias met de vraag of hij iets tot zijne
Verdediging had bjj te brengen. Met de houding
"u een onnoozele verzocht deze den rechter, zijn
®®eater, die reeds was afgetreden, nog eens op de
getuigenbank terug te roepen. Toen hieraan vol-
aan was, vroeg bjj Bagley, of hjj hem niet in
es trouw en gehoorzaam was geweest, of hjj
em ooit grond tot kwaad verjnoedeD had gegeven,
01 "tJ ooit een kwaad woord tegen hem had ge
sproken.
Al deze vragen worden gunstig voor Zacharias
beantwoord, en deze deed nu op de linksche,
onbeholpen wijze, aan lieden van zjjn slag eigen,
verstaan, dat pachter Bagley's hofstee zjjn //thuis//
wasdat hjj nooit twist met zjju meester gehad
gewende pogiugen had melding gemaakt,
dan had men tegelijkertijd ook moeten
constateereD, dat zij zoo goed als geen
gevolg hadden gehad. Inplaats van de volle
waarheid te vermelden, tracht men in het
verslag van de commissie voor de sociaal
democratische beweging op het platteland
het te doen voorkomen alsof er tot nog
toe geene ernstige pogingen voor die bewe
ging werden iu het werk gesteld, omdat
er tot dusver nog gebrek bestaat aan po
pulaire geschriften voor deze agitatie en
omdat het verkrijgen van die geschriften
van het bestuur te Berljjn onmogeljjk bljjkt
te zjjn. Men hoopt evenwel uit de ingekomen
opstellen geschikte brochures te kunnen
samenstellen, die voor de verschillende toe
standen in de onderscheiden provinciën ge
schikt zijn. Men zal dus aau de bewoners
van het platteland ^de sociaal-democratie
zoo smakelijk mogelijk voorstellen; natuur
lijk zullen deze brochures het ware doel
der sociaal-democratie en hare principiëele
vijandschap tegen godsdienst, Staat en huis
gezin niet verkondigen. Eene grootere on
eerlijkheid en zulk eene onbeschaamde be
driegerij als die waaraan de sociaal-demo
craten zich schuldig maken, heeft de wereld
nog niet gezien.
Zooals wjj reeds mededeelden, heeft men
in het verslag van de commissie der soci
aal-democratische beweging op het platteland
nog geene noemenswaardige resultaten kun
nen vermelden, ondanks alle pogingen,die
iu het werk gesteld werden, waarvan echter
in het verslag niet wordt gesproken, omdat
men niet bekennen wil, dat men op het
platteland in den sociaal-deinocratischen
veldtocht de nederlaag heeft geleden. Voor
ons is het mislukken van dien eersten
aanval natuurlijk een verbljjdend feit, 't
welk wij met genoegen kunnen constateeren.
Maar het zou in de hoogste mate onver-
autwoordeljjk zjjn wanneer men na het
mislukken der eerste pogingen der sociaal
democraten in het kamp hunner tegenstan
ders zich aan nalatigheid ging schuldig
maken. Men bedriege zich niet; de sociaal
democratie za),uade eerste mislukte proeven,
den veldtocht op het platteland niet staken;
zij zal niet verzuimen nieuwe middelen en
wegen te zoeken om 00^ 10 dorpen en ge
huchten hare verderfelijke leer te verspreiden.
Zoo lang de kleine steden eu het platteland
de heerschappij der sociaal-democratie niet
erkennen, zoo lang heeft zp ook geen uit
zicht op overmacht en overwinning. Daarom
is het de plicht van ieder weldenkende om
tegen de afschuwelijke leer der sociaal-de
mocratie te velde te trekken, te maken dat
zjj hare beginselen niet verder verspreidt
en te zorgen dat zij de gemoederen niet
verontrust van hen, die haar onzaligen
werkkring nog niet hebben leeren kennen.
Eeu krachtige dam op te werpen tegen
de sociaal-democratie blijft derhalve ook in
het kleinste dorp de taak van allen, die
nog prjjs stallen op het behoud van gods
dienst, huisgezin, Staat en maatschappij.
had dat hjj anders heel geen heenkomen had,
en dat men dus zeker niet zou willen gelooven,
dat hjj zelf zjjn eenige schuilplaats op de wijde
wereld in brand had gestoken. Verder wist hg
niets te zeggen.
Thans nam zgn verdediger het woord op. Hij
vroeg hem, of hij schrijven kon P -Neen
Lezen dan. Neen Of hjj godsdienstig
onderricht had genoten. Zacharias begon met vrij
wat haperen zijn Onze Vader op te zeggen meer
wist hij van de religie niet. Zijn verdediger hield
nu eene lange, weldoorwrochte pleitrede, waarin
hjj zich bovenal op de volslagen onwetendheid
en de bekrompen geestvermogens van den beschul
digde beriep, en de uitkomst was naar wensch.
Na korte beraadslaging, deden de gezworenen de
uitspraakNiet schuldig!
Pachter Bagley verbleekte. Zacharias scheen
zijne vrjjspraak zeer onverschillig op te nemen
hjj zeide niets, dan de vrij dubbelzinnige woorden
Mjjn meester is nu, hoop ik, tevreden. Ik ben het
ook.
Ettelijke maanden na dit voorgevallene riepen
Den Graaf van Vlaanderen, die, tijdens
zijn verblijf te Parijs een bezoek bracht aan
het Elysée, werd door President Caruot ver
zocht, den Koning mede te deeleu, dat hjj
bizonder ingenomen was met de redevoering,
door den Heer Bals te Marseille gehouden.
Mgr. Korum, Bisschop van Trier,
heeft 25,000 mark aan de spoorwegbeambten
doen uitdeelen die gedurende de pelgrims
tochten buitengewonen dienst hebben ver
richt.
De Hamburger JVachrichten bevatten
wederom een artikel over het ontslag van
Prins Von Bismarck.
Zjj houden vol, dat dit niet plotseling
verleend, maar reeds sedert langen tijd in
de hofkringen voorbereid was, en insinuee-
ren, dat zjjn opvolger daaraan Diet vreemd
is geweest.
Het wordt waarschijnlijk geacht, dat deze
zaak bij de beraadslagingen in den Rijksdag
ter sprake zal gebracht worden.
Bjj den Beierscben Landdag is inge
komen een voorstel der Centrumpartij om
tot den Prins-Regent het verzoek te rich
ten: aan de Beiersche Gevolmachtigden in
den Bondsraad te gelasten, bij de beraadsla
gingen over eene rijkswet tot regeling van
processen in militaire strafzaken alleen te
stemmen voor een ontwerp, waarin het be
ginsel van openbare en mondelinge behan
deling op afdoende wijze wordt gewaarborgd.
Daar ook de meeste liberalen met dit denk
beeld instemmen, verwacht men dat het
voorstel met groote meerderheid van stem
men zal aangenomen worden.
In eene uitvoerige redevoering, een
der vorige dagen over de taktiek der soci
aal-democratische partjj, op het Congres te
Erfnrt gehouden, heeft de Heer Bebel ver
klaard, dat politieke tegenstanders in het
vervolg onder geene voorwaarde meer, door
de so.iaal-democraten mogen gesteund wor
den.
Da Bondsraad zal zich binnen korten
tijd met het voorstel van de Regeeriug tot
opheffing van het verbanningsdecreet op de
Redemptoristen moeten bezighouden. Wel
heeft de commissie voor aangelegenheden
de Justitie betreffende, het voorstel uog
niet in voorbereidende beuandeling genomen,
maar het is reeds sinds zoo lang iugediend,
dat het toch eerlang wel aan de orde zal
moeten komen.
Binnen kort zal er eene nadere me-
dedeeling van Prof. Koch over tuberculiue
volgen. Naar de National Zeitung verneemt,
zal hij daarin voor de eerste maal gede
tailleerde bizonderheden omtrent de samen
stelling van tuberculine en tevens bericht
geven omtrent proefnemingen, die hij in
dezen zomer ter verkrjjging van zuivere
tuberculine heeft verricht. Deze proefne
mingen hadden ten doel, uit de tuberculine
de stoffen af te scheiden, die, na inspuiting
van tuberculine, toenemende en het leven
van den patiënt bedreigende verschijnselen
teweegbrachten, zonder de heilzame werking
mijne zaken mij naar Parijs. Ik bezocht ook St.
Cloud en zag hier den fraaien stoet der koninklijke
Prinsen ter jacht uitrjjden. Onder de laatsten van
het schitterend gevolg reed op een fraai paard
een rijknecht, wiens gezicht mjj bekend voorkwam,
zonder dat ik dadeljjk zeggen kon, waar ik het
vroeger reeds had gezien. Twee Engelschen, ko
rendragers uit Yorkshire, gelijk hunne kleeding en
tongval verrieden, waren, op eenige passen afatands
van mij, juist over dien rijknecht in gesprek. Ik
luisterde opmerkzaam toe, zonder zelf bijna te
weten waarom.
Die knaap zit vast in het zadel, hé, Tom,
zeide de eene.
Hoe zou hij niet! zei de andere. Hij 's ook
geen Franechman, die Cary,.maar een geboren
Engelschman. De Hertog heeft veel met hem op
en dat moet hjj ook wel, want in den stal is Cary
alles. Hij ia een gezworen vriend van paarden
wat nog al wonder is, omdat zgn eigen vader door
een wild paard is doodgetrapt.
Hoe zoo dat? vroeg de eerste.
Het beest was niet te temmen, sloeg hem
neer en trapte hem met de hoeren de hersens in
van het middel op de eigenlijk tuberculeus-
zieke organen te verijdelen.
In de jongste zittiog der vereeniging van
Charité-artsen heeft Prof. Dönnitz in eene
voordracht met demonstratiën aangetoond,
dat men bij radicale toepassing der tuber
culine, namelijk door achtereenvolgende
vergrooting van dosis, bij tuberculeus ge
maakte konijntjes resultaten van genezicg
kan verkrijgen, die tot nog toe niet mogeljjk
werden geacht.
De Fransche Minister van Marine
laat een onderzqek instellen op de kust van
Tunis naar de puuteD, welke dringend for
tificatiën noodig hebben, hetzjj door het
oprichten van batterjjen of van een marine
station.
Admiraal Gerrais heeft aan Grootvorst
Alexis een zilveren tafelatuk gezonden, op
welks voet de nameo van al de schepen
van het Fransche eskader, dat Kroonstadt
bezocht heeft, gegraveerd staan, alsmede
de namen der officieren van al de schepen.
Van Cordova wordt gemeld, dat eene
springbus in het huis vao Graaf De Car
denas, het hoofd der reformisten in die stad,
is ontploft.
Te Consuegra ontvangen de armen
soep uit het klooster en porties et8n van
de Weldadigheidscommissie.
De Kamer van Koophandel te Almeria is
voornemens huizen voor de armen te laten
bouwen en heeft 100 pesetas aan de ge
meente Albox toegestaan voor het aan
schaffen van landbouwwerktuigen.
Na twaalf dagen arbeids, door de arbeiders
van Albox besteed aan het openen van
verstopte bronnen, is het gelukt er een
van te openen.
Het proces der Italiaansche anarchis
ten wordt voortgezet en elke zitting levert
oproerige tooneeleu op. C priani heeft ver
klaard, dat de vereeniging, waartoe hjj be
hoort, eene politieke, niet eene bende boos
doeners is. Hjj hield eene lofrede op de
Parijsche commune, waarna hjj beweerde,
dat de politie het oproer von 1 Mei-had
uitgelokt. Iu zijne redevoering van 1 Mei
had hjj in de op dien dag gehouden mee
ting de algemeene beginselen van het anar
chisme uiteengezet, maar tot kalmte aan
gespoord. Een hevig verzet deed zichhooreu,
toen de President een particulieren brief,
op het postkantoor in beslag genomen,
voorlas. De beschuldigden en de advocaten
noemden dit schending van het postgeheim.
Als een sneeuwbal komt de vredes
politiek uit Mouza door Eetropa aanrollen,
steeds grooter afmetingen aannemende.
Thans heet het, dat Koning Humbert van
Italië een bezoek aau het Russische Hof
zal breDgeo.
De Russische Rsgeering schat de som,
welke noodig zal zjjn voor de ondersteuning
der slachtoffers van den slechten oogst, op
183 millioen roebel.
De nieowe onderzeesche vulkaan, die
zich in de Middellaudscbe Zee 3 kilometer
ten westen van het Italiaansche eiland Pan-
tellarie gevormd heeft, werkt voortdurend
Ik heb Cary het geval meermalen hooren ver
tellen.
Uit wat Graafschap is hjj vroeg ik, mjj
thans in het gesprek mengende.
Dat weet ik niet te zeggen, mjjnheer
maar dit weet ik wel, dat hjj bjj een harden meester
heeft gediend, hard tegen hem, hard tegen zjjne
arme, zieke moeder, die hjj uit haar huisje liet
zetten, korte dagen voor haar dood. Maar daar
kreeg hjj ook zjju verdiende loon voor en 't was
voor Cary een troost dit te beleven.Zjjne pachthoeve
b andde tot den grond toe af en hjj ondervond
nu zelf, wat het is, uit zjju huis te worden gestoo-
ten. Dan zal hem denkelijk even weinig behaagd
hebben, als vroeger Cary's moeder. Men moet
Cary zeiven de geschiedenis hooren vertellen ze
is eene goede les voor onbarmhartige broodheeren,
die men denkeljjk wel in alle landen vinden zal.
Ik wendde mjj ontroerd af. Wie Cary was en
door wien de roode haan op pachter Bagley's dak
was gezet, daaraan behoefde ik thans niet meer te
twjjfelen.
