N
I E U W E
aghte ma non agitate.
1759 1
Vrijdag 13 November 1891.
16de Jaarmc.
Het vredescongres te Home
UUITKNLANU.
ABONNEMENTSPRIJS
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
HAARlMSfH
Pei 8 maanden Yoor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1)10
Voor het buitenland 1»80
Afzonderlgke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
B URE A tl: St. Janstraat Haarlem.
COURANT.
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlgk Maandag-, Woensdag-
en Vrjda g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uit g e v e r s K ii P P E B 8 liAUEE
De interparlementaire vredesconferentie
bestaan hebbende uit parlementsleden van
onderscheiden Staten met de meest verschil
lende en tegenstrgdigste belangen werd jl.
Zaterdag gesloten en heeft een verloop ge
had, dat door ieder onbevooroordeelde werd
vooruitgezien en verwacht. Zulk eene con
ferentie, die der natiën, welke er aan deel
nemen, niet de minste verplichting oplegt,
waarop een machtige Slaat, dia voor het
behoud van den vrede van de hoogste be-
teekeuis is, Rusland, met vertegenwoordigd
kon zgn omdat hg geen parlement bezit,
kon geen vruchten doen rijpen, kon den vrede
niet bevestigen; zij kenschetste zich veeleer
door vredestorende feiten. Om die reden be
toonde zich dan ook de werkelgk vredelieven
de elementen der conferentie zeer terughou
dend en de President Biancheri had al zijne
energie noodig om de rustverstoorders onder
de deelnemers in toom te houden. Zoo ge
lukte het werkelgk gevaarlijke incidenten
te voorkomen, terwijl het doel waartoe de
afgevaardigden waren samengekomen, iu de
versta verte niet werd bereikt. Evenals
in do vorige conferentie heeft ook thans
te Rome de Duitsche afgevaardigde Barth
voorgesteld, er zich mede te vreden te stellen
kalm en rustig naar huis te gaan en daar,ieder
in zjju kring, voor de ideeën van den vrede
te werken.
Wat hebben nu eigenlijk zulke congres
sen te beteekeneu?
zÖa> Rs'gk eeu Romeinsch blad ze
zeer terecht karakteriseert, niets anders dan
«arcadische academieëa,» oefeningen in fraai
gestiliseerde redevoeringen. De Heer Barth
heeft zeker eene schoone redevoering ge
houden, toen hjj de leden vermaande boten
alles de «chauvinistische phrase» te bestrij
den en hg moet zeer veel bjjval hebben
ondervonden, maar heeft hg daarmede de
Maillefeu's, de Hubbards en Imbriani's be
keerd? Moest hij nu juist naar Rome trekken,
om de vredelievende lui nogmaals in 't bi
zonder tot vredensgezindheid en tot bestrij
ding van den haat der nationaliteiten aan
te sporen?
De Heer Barth sloot zjjue redevoering
met de woorden: Houden we ons verre van
eene organisatie, die totaal onvruchtbaar
zal zjjn, bedenken wjj, dat zonder ernstigen
arbeid nieis te bereiken is en werken we
allen aan de verwezenlijking onzer idealen,
maar ieder voor zich binnen de grenzen
van zgn vaderland.»
Een beteren raad weet hjj dus niet te
geven en hjj heeft ook groot gelijk als hjj
de organisatie onvruchtbaar noemt.
Hetzelfde Rome, waar men nu van een
parlementair scheidsgerechtshof droomde, is
de zetel van een internationaal scheidsge
rechtshof, 't welk reeds gedurende bjjna twee
duizend jaar reeds menigen strijd beslecht,
heeft, namelijk de Apostolische Stoel.
Willen de volken inderdaad ernstig be-
FEU1LLETON
De H. Elizabeth van Hongarijë.
i.
Inderdaad, Andreas II, Koning van Hongarijë,
had eene dochter gekregen, welke hij bjj den
heiligen doop Elizabeth had doen noemen. De
moeder van dit kind was Geertruida van Méranie,
eene dochter uit den stam van Karei den Grooten
de zuster van de vermaarde Agnes, waardige en
ongelukkige echtgenoote van Philippus Augustus,
Koning van .Frankrijk.
De kindsheid van Elisabeth leverde reeds de
deugden harer jeugd. Gebeden waren de eerste
Woorden, welke zij stamelde. Door de eerste geba
ren barer banden, scheen zjj de armen tot hare
Wieg te roepen. Haar leven scheen voor Hongarijë
een onderpand van vrede te zijn. De oorlog en
de binnenlandsche tweedracht hielden thans op.
Nooit is er een koninklijk Kind geweest, zeggen
de geschiedschrijvers, dat meer beil aan zjjn va
derland aanbracht. De Landgraaf Herman vernam
dit alles met verrukking en besloot om deze
voorzegging van Klingsohr tot waarheid te maken.
sluiten ook hunne grootste en meest belang
rijke quaestiën en strijdvragen door scheids
rechterlijke uitspraken op vredelievende wijze
te doen oplossen, dan doen zg beter zich tot
de overoude heilige macht van het Pausdom
te weuden, dan tot de kunstmatige schep
ping van een gerechtshof uit leden van par
lementen uit verschillende natiën bestaande.
Op het vredescongres werd o. a. ook nog
het punt besproken tot samenstelling van
eeu internationaal bureau. De Heer Gail-
lard, eeu Franschman, stelde voor het jaar-
ljjksche bureau van het congres ook tot
internationaal bureau te doen strekken,
waaraau de taak zou wordeu opgedragen
het beramen van middelen tot vreedzame
oplossing van elk mogeljjk internationaal
geschil. Ofschoon onderscheiden Duitsche,
Oostenrijksche, Hongaarsche en Italiaansche
afgevaardigden op het voorstel nog al aan
merkingen maakten, werd het ten slotte
aangenomen.
Wat zal nu dit internationaal boreau
uitrichten? Deuken de leden van het congres,
dat de Staten zich aan de uitspraken ervan
zullen onderwerpen? Ook Rusland, dat niet
vertegenwoordigd was op de conferentie?
IJdele inbeelding inderdaad. De kracht
die uitgaat van zulk een bureau is onbetee-
kenend. Het gansche voorstel moet daarom
bespottelijk worden geheeten.
Het merkwaardigste voorstel, 't weik te
Rome werd ingedi00^ a' bet ook niet
nieuw, is eigenlijk dat van de Fransche
chauvinisten en Italiaansche ïrredentisten,
der Hubbards en der imbriani g. Dit voorstel
luidt om aan de natiën in bare vertegen
woordigers, dat wil dus zeggen aan de par
iemeuten,het recht van beslissing over oorlog
en vrede op te dragen.
Dit gevaarlijke, vredestorende voorstel
werd echter eenvoudig op zjj geschoven;
men liet den voorsteller yoor de tweede
maal niet aan bet woord komen, anders
had de conferentie een schrikwekkend einde
gehad. Er zjju bovendien genoeg gevaarljjke
woorden gebezigd en men heef; bet moeten
zien en hooren, dat ze met bijval werden
begroet.
Dat het op dit congres ook niet aaD
hateljjke uitdrukkingen tegen Paus en Paus
dom ontbrak, dat m®nRome huidigde als
de hoofdstad van bet esn-italië en dat men
een krans ging leggen op het graf van
Victor welnu, wy hebben niets
anders verwacht. Het gansche interparle
mentaire vredescongres is immers het werk
van het internationale liberalism^ racjjCfa_
lisme en van de onzalige loge, die bjj geene
enkele gelegenheid hare der Kerk vgandige
gezindheid verloochent.
En dit liberalisme is de vader van het
nationaliteitsbeginsel en van het chauvi
nisme; nu zou bij als Kronos zjjne eigene
kinderen willen verslinden. Maar het zal
hem niet gelukken, de nationale hartstoch
ten, die hg zelf heelt ontwikkeld, weder
it te roeien uit de harten der volken.
uit
Hjj zond een afgevaardigde naar Elizabeth, om
hare hand voor zijn zoon te vragen. Koning
Andreas stond hem die niet alleen toe, maar hij
liet de jonge verloofde op den ouderdom van 4
jaar naar Thnringen brengen. Zjj had een met
goud en zilver doorweven kleed aan, lag in eene
gouden wieg en werd alzoo door de Afgezanten
vervoerd.
Te Wartburg evtn ais te Presburg groeide
Elizabeth op in schoonheid en heiligheid. Reeds
voor zjj lezen kon, wierp 2jj zich met gevouwen
handen aan den voet van het altaar op een psalm
boek neder, dat zoo lang was als zij-zelve. Wanneer
zjj met hare gezellinnen speelde, verzon zjj allerlei
listen om haar in de kerk te krjjgen somtjjds
leidde zij haar hinkende derwaarts, en als zjj dan
de deur gesloten vond, liet zij haar met eerbied
het slot der kerk kussi-n. Dan weder ging zjj met
haar naar het kerkhof, en aldaar met haar op de
graven of voor het knekelhuis nederknielende,
zei-ie zjj //WÜ moeten ons herinneren, dat wij
ook eenmaal tot stof zullen wederkeeren die
lieden hebben ook geleefd even als wjj nu, doch
zijn thans dood, zoo als wjj het ook eens znllen
zjjn. Laat ons God bidden, opdat Hjj hunne zielen
verlosse en de onze spare.//
Eerst als de volken, naar Christus' woorden,
de liefde beoefenen en luisteren naar de
stem der Kerk, zal het mogeljjk zgn, de
hartstochten te breidelen en de vlammen
van den rassenhaat uit te dooven. Maar
wanneer zal die tijd komen? Vredescon
gressen als dat te Rome, 't welk zelfs door
liberale bladen eene cooferentie van luttele
beteekenis wordt genoemd, zullen dien tjjd
voorzekar niet kunnen verhaasten.
De aangekondigde meeting van brieven
bestellers werd Zondag-avond te Brussel ge
houden. Het aantal der bestellers, die de
meeting bijwoonden, was.een, die eenigea
tijd geleden werd ontslagen.
In de plaats der bestellers, die om het
verbod van den Minister tehuis bleven,waren
eenige familieleden en vrienden opgekomen
Dit belette niet, dat men de groteique
vertooning gegeven heeft, eene breed op
gezette motie aan te nemeu met den aanhef:
«de meeting der brievenbestellers, op den 8n
November vergaderd»,... enz.
Het spreekt van zelf, dat de Minister
Vandenpeereboom iu deze motie wordt ver
pletterd.
De vertooning werd door het Raadslid
Vandeudorpe geleid. Na afloop daarvan be
gaf zich eene commissie van leden naar
den Heer Janson.
Het stedelgk bestuur van Berljjn
heelt besloten, tot leniging van den toene-
menden nood onder de arme stadsbevolking
gedurende den naderenden winter een mil-
lioeu mark extra beschikbaar te stellen voor
dakloozen en uitdeeling van warme spjjzen
aan arme schoolkinderen.
De oppositie op den laatst gehouden
Duitschen socialistendag te Erfurt heeft zich
thans formeel van de sociaal-democratische
partg onder aanvoering vau Bebel en Lieb-
kuecht afgescheiden en te Berlgn eene
Vereenigmg der onafhankelijke socialisten
opgericht. Deze constitueerde zich Zondag
in eene door 500 personen bezochte verga
dering.
In navolging van den Keizer heeft
thans ook de Keizerin 3000 mark voor den
aankoop van eenige woningen van de bouw-
vereeniging «Eigenbaus» beschikbaar ge
steld.
Reeds dikwgls is er over geklaagd,
dat Zweedsche boter van geringe qualiteit
in Eugeland onder den naam van Deensche
boter wordt verkocht. Naar aanleiding daar
van is thans iu de Deensche Kamer een voor
stel gedaan om voor de Deensche boter een
nationaal merk in te voeren, waarvan het
gebruik bg verkoop van buitenlandsche
boter streng zou verboden zgn. Dit voor
stel vond echter dadelgk veel tegenstand,
op grond dat dan ook de slechtere soorten
Deensche boter van zulk eeu merk moesten
worden voorzien, hetgeen een zeer nadee-
ligen invloed op den verkoop der betere
soorten zou hebben.
Dit waren, zegt de oude dichter Ruteboeuf
hare vermaken en uitspanningen. Hare vriendin
nen eerbiedigden haar zoo zeer, dat zjj dachten,
dat het KindJezus haar kwam groeten en om
helzen maar zij bekeet haar, zulk een laster,
zoo noemde zjj deze gedachte, te durven uitspre
ken.
Hoe verhevener haar geest werd, zoo veel te
meer vernederde zij haar hart, Getrouw aan de
leer des Evangelies, beminde zjj het volk boven
den adel, de armen boven de rjjken, de kleinen
boven de grooten. Zjj verliet de dames van het
hof soms voor de burgermeisjes en dienstboden.
Door deze zedigheid stelde zij zich bloot aan de
bespotting van hare nieuwe familie.
De Hertogin offerde haar geheel leven aan God
en den arme op. Eens dat zjj al haar geld had
uitgegeven, gaf zjj haar met edelgesteenten ver
sierden handschoen aan een arme. Een ridder,
die dit zag, kocht hem dezen handschoen af en
maakte dien boren aan zjjn helm vast. Dit
geheiligd wonderteekeu maakte hem voor zjjne
vijanden ono«erwinueljjk. Op een anderen keer,
midden in den winter, ging zjj over de woeste
paden van Eisenach met brood, eieren en anderen
voorraad, dien zjj naar hare armen ging breDgen.
Yan de 30,000 mgnwerkers in het
departement Pas-de-CaUis,die de syndicaats-
bestureu by briefjes hebben laten stemmen
over de vraag, ot men al dan niet tot eene
algemeene werkstaking zal overgaan, hebben
thans ruim 13,000 in bevestigenden zin ge
antwoord en ruim 7000 zich voor de voort
zetting van den arbeid verklaard. De uitslag
dezer stemming is te Lens in eene groote
vergadering van gemachtigden bekend ge
maakt.
De Pargsche Omnibus-Maatschappg
is door het syndicaat barer beambten tegen
13 November voor de Rechtbank van Koop
handel gedaagd om zich «te booren ver-
oordeelen» tot bet nakomen van de beloften,
betreffende den dagelgkacheu arbeidstgd,
aan haar personeel gedaan, op straffe van
eene schadeloosstelling voor eiken dag, welke
zg ten achter is.
Dit is de eerste maal dat een bg de Wet
erkend syndicaat als eischer in rechten
optreedt.
De Seminaristen zga van hun dienst
onder de wapenen teruggekeerd om huone
studiën te hervatten. Vgf of zes, die ont
breken, zgn of overledeu, öf tot Geestelgke
Orden overgegaan. Yan eigeulgken afval,
zooals de vrgmetselaars gehoopt hadden, is
geen enkel voorbeeld bekend en de figaro
zegt, dat het getal leerlingen op verscheidene
seminaries zelfs grooter is dan te voren.
Het hof van appèl te Trani heeft uit
spraak gedaan in de zaak der door de recht
bank veroordeelde leden van het geheim
genootschap Mala Vita. 124 dier veroor
deelden zgn door het hof vrggesprokeu en
het vonnis tegen 31 der anderen is be7es-
tigd.
Berichten uit Milaan houden in, dat
de Minister-President D; Rudini daar, ver
gezeld van de andere Ministers, met grooten
luister werd ontvaugeu. Hg heeft er de
aangekoudigde groote politieke rede gehou
den.
Hg stelde de Drievoudige Alliantie als
een onderpand des vredes voor, terwgl hg
ook en dit is zeker kenschetsend na
druk legde op de vriendschap met Rusland
en Frankrgk. Aan Engeland werd door hem
tevens iets aangenaams gezegd, door te wg-
zen op de noodzakelgkbeid tot handhaving
van den bestaanden toestand in de Middel-
landsche Zes. Italië zoo verzekerde hg
wil den vrede, maar juist daarom moet het
sterk gewapend blgven. De toestand der
financiën is bevredigend en wat het kerke
lijk vraagstuk betreft, staat het besluit der
Regeering vast, de .bekende garantie-wet
streng te handhaven.
Als alles nu maar niet te mooi is om
waar te zgn!
De uit Rusland ontvangen berich
ten luiden hoogst oagunstig; de hongerlg-
dende boeren bedrg ven allerlei straatroove-
rgeu; honderden arbeiders aan den spoor-
weg Kursk Woronesch Kazan hebben
het werk gestaakt en goederentreinen aan-
Haar man, die juist vau de jicht terugkwam,
lmar zoo beladen ziende, wilde haar be It ij ren en
zeide op een eeaigszins harden toon Wat
draagt gij toch zoo zwaar terwjjl hjj den mantel,
welken Elizabeth bevende op hare borst gesloten
hield, opendedoch hoe stond hjj verwonderd,
toen hij hieronder niets dan witte en roode rozen
zag.
Ter zelfder tijd werd het hoofd der Heilige
door een straalkrans omgeven de Hertog door
dezen glans bjjna verblind, gaf haar, na eene
bloem van djzen wondervollen ruiker geplukt
te hebben, een teeken om haar weg te vervol
gen.
Het pad, waarop deze wonderdaad voorviel,
wordt nog heden Kniebrechen (kniebreken)
genoemd. Lodewjjk deed daar ter herinnering
een kruis oprichteu, dat thans niet meer bestaat
maar de gedachtenis a-m de rozen wordt er ver
eeuwigd door de duizenden bloemen, welke men
daar. vindt. Alle katholieke schilders en beeld
bouwers hebben hierom de heilige Elizabeth altjjd
met rozen in haar mantel voorgesteld.
Wordt vervolgd.)
