NIEUWE agite ma non agitate. buitenland. N«. <762 Vrijdag 20 November 1891 I6de Jaargang. Moderne opvoeding. ABONNEMENTSPRIJS Pei 3 maanden voor Haarlem. 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voor het buitenland >1,80 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. BUREAU: St. Janstraat Haarlem. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 16 regels30 Cents Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag- en Vrgda g-a vond voor 6 um ingewacht. Uitgevers: KÜPPEB8 k IjAUBET. De opvoeding houdt gelijken tred met den geest des tgds. Welk een onderscheid tusschen de opvoeding in den «goeden, ouden tjjd» en ten hnidigen dage. De zoo hoog geprezen vooruitgang op het gebied der industrie is slechts een schaduwbeeld in vergelijking met den vooruitgang, welke men in de laatste 30 a 40 jaar in de op voeding heeft gemaakt. Maar deze vooruit gang is niet van een goeden aard; het is veeleer een stap van het gosde naar het Blechte, van de vreeze Gods tot de over- schilligheid in godsdienstzaken en tot het ougeloof. Wie telt de vader- en moeder- tranen, geweend omdat de opvoeding der kinderen niet is gelukt. Maar wie telt ook de zuchten en de klachten van volwassen kinderen omdat hunne ouders hen niet zorgzaam en doelmatig genoeg hebben op gevoed en zij daardoor op den weg des verderfs zgn gekomen? In onzen materia- listi8chen en liberalen tijd vergeten de meeste ouders dat het toekomstige gelnkkige of ongelukkige lot hunner kindereu groo- tendeels afhangt van het onderwjjs, dat zjj genieten, van de voorbeelden, welke zij zien, van de tucht waariu zjj opgroeien en ten slotte van den omgang, dien zjj met anderen hebben. De moderne opvoeding, helaas! draagt het karakter van onzen tjjd; ljj is materialistisch en liberaal. Grondbeginselen, psychologische of gods dienstige, hebben voor de opvoeding geene waarde meer. Men voedt op, of door in 't geheel niet op te voeden of door zich door de materialistische richting des tgds of door egoïstische liefde, d. w. z. door apenliefde, te laten leiden. Zelfs doet men al zeer weinig aan de opvoeding. Wie heeft er ook in onzen veel bewogen, levenoutwikkelenden, vooruitgaanden tijd ook nog gelegenheid voor! De kinderen staan in den weg, zij hinderen in de zaken en in 't vermaak. Handelszaken, politiek, beurs en vermaken gaan voor. Weg dus met de kinderen, 't zij op de straat of onder toezicht van perso nen, die zelfs nauwelgks der kinderschoenen zjjn ontwassen. Welk een treurig familie leven! De hoofdzaak in onze dagen bljjft steeds, «dat men zjjue wereld kent» en zich ook naar de wereld richt. Vandaar dat bjj de opvoeding de eerste vraag wordt gesteld: Hoe komt de jongen 't spoedigst aan zjjn brood of het meisje aan den man? Aanleg en neiging worden niet in overweging ge- nomeu. De gansche opvoeding is materia list sch. Over alle wereldsche zaken wordt in huis gesproken. Over God en godsdienst echter wordt niet geredeneerd. Daardoor verkrjjgt de jeugd reeds vroeg een vrjjec blik; zjj maakt zich spoedig los van de boeien van 't gezag. De knaap denkt dat hg verstan- FEU1LLETOJN. De H. Elizabeth van Hongarijë. lil. Weldra begaf Elizabeth zieh onder de derde Orde van den Heiligen Eranciacus, wasraantoen bijna alle religieazen deel namen, die bij de Eran- schen ouder den naam van soeura grise s, grauwe zus'ers, bekend zijn. Hier nog werd zij door de lasteraars gevolgd,die bare deugden slechts dwaasheid noemden. Hare sterkte bestond inderdaad in het Kruis. Zjj was niet alleen de troosteres der armen, maar zelfs hunne dienstmaagd en niets was voor haar 'b lastig, te hard of te jjdelwant, ieder arme w«s voor baar liet levendige afbeeldsel van Jezus Christus. Zjj, die met de vuilste ziekten behebt *8ren, waarvoor iedereen bang was en zich ver wijderde, waren dadeljjk voorwerpen van hare teedere bezorgdheid, en werden door hata koniuk- jljke handen v&a bet noodige voorzien. Zjj otn- hslsde hen liefderijk, kuste hunne zweren en andere vuile wonden. Koenraad, haar Overste, bad haar, hoewel tegen ~}?ar *1°, twee dienstmaagden gegeven doch zij mnde haar, in plaats van door baar gediend te or en' ^3 het haar met zich aan tafel eten, diger is dan zjjn meester, het meisje acht zich boven de vermaningen en lessen der moeder verheven. De brutaliteit der kinde ren in onzen tjjd is hoogst karakteristiek en ontzettend bedroevend. De kinderen worden opgevoed alsof het leven niets an ders ware dan spel. Eu waarlijk het is ernstiger dan ooit. Het gevoel van eerbied en gezag leert onze jeugd ook niet meer kennen. De kin deren hooren en zien schier dagelijks, dat Keizers en Koningen, Paus en Bisschoppen, Priesters en onderwjjzers in beeld en woord gecritiseerd, bespot, belachelijk worden ge maakt, dat rechtschapenheid en deugd in het leven weinig waarde heeft en dat de slechte plannen, die op sluwe wjjze zjjn uitgedacht en worden uitgevoerd, steeds ze gepralen. Kan het ons dan verwonderen, dathetoDzen kinderen ontbreekt aan neiging tot het goede en schooue. Ook iu godsdienstzaken wil men nieta meer weten van zoogenaamde godsdienstige vooroordeelen. Godsdienst is nog goed voor Priesters, oude vrouwen en domme lieden. De modern ontwikkelde mensch ziet in den godsdienst een middel, t welk geschikt is om het volk in bedwang te houd en en voor zjjne aardsche ontbeiiugen te troosten. Daarom gewent men de jeugd er ook aan om niet juist openljjk tegen den godsdienst op te treden, maar liever er zieh geheel passief tegenover te gedragen. Weg dus met alle uiterlgke teekens der christelgke gemeenschap; m011 8Preelit van Kerk of godsdienst öf in 't geheel met of met eene ergerlijke onverschilligheid; men verzuimt langzamerhand alle godsdienstoefeningen en en brengt de kinderen tot eene onverschil ligheid, die tot afval van den godsdienst leidt. Voor dit doel dient ook de moderne lec tuur. Wil men iets lezen, men neemt den modernen socialen roman ter hand; daarin, zegt men, zit nog levenswijsheid. Vader en moeder lezen hem eu zoon en dochter even eens. Om de leeswoede snel te ontwikkelen, geeft men de kinderen reet>s vroegtijdig allerlei boeken ia de hand, die men natuur lijk zelf niet eerst heeft gelezen en men verblijdt zich moederlek en vaderljjfe erover, dat de kinderen lezeu, stil zgn en den lieven ouders niet tot la8*1 verstre keG. Allerlei vereenigingen dragen er oe g, om de lees woede op te wekken. Wie deze gedachten over de hedendaag- sehe, de moderne, opvoeding leest, zal wel licht zeggen, dat wfl te °aker0 kleuren bezigen, dat wjj overdrijven. Maar velen, ja de meesten, durven wg veronderstellen, zullen ons toch m 't|fart® 6n de hoofd zaak geljjk geveD. Zg zullen moeten be kennen, dat de hoedanigheden van de oude opvoeding verdwenen zgn en dat dus de katholieke ouders eu opvoeders alles moeten aanwenden om de bedendaagsche, de_mn. somtijds zelfs uil hetzelfde bord En toen de eene, Irmangarde, haar op zekeren dag zeide,/Me_ vrouw, gij zult ons hoovaardig maken, door ons naast u aan tafel te plaatsen,// antwoordde de Heilige: //gij hebt gelgkgij moet 0p mjjn school, iu mijne armen gaan zitten. W<j zullen altijd liefdadige zusters zijn, en gij zuit stceds mijne teederheid ondervinden.// Uit dit voorbeeld ziet men, dat tegenwoordig iedereen het woord broederschap op de lippen heeft, maar dat de wezenljjk brave dat in het hart draagt, evenals Elizabeth. Toen haar vader hare levenswijze vernomen had, kwam hjj h«ar te Marburg opzoeken, om haar mede naar zijn koninkrijk te nemen; hij vond haar in hare cel, aan het wolspinnen voor hare armen. Hjj kon haar niet overhalen met hem te gaan, en vertrok, in sjjne ziel opgetogen van bewondering en met tranen in de oogen. Eenigen tjjd daarna zond de Landgraaf Hendrik liaar vijfhonderd marken z"ver die hij haar schuldig waszjj roept al de behoeftigen v#n het land bijeen, die bij duizenden komen toesnellen zjj aanschouwt dit nieuwe leger, doorloopt degele deren en deelt ouder hen de vijfhonderd marken uitdaarna iaat zij hun een maaltijd gereed maken, wascht hunne voeten, bewierookt hunne handen en neemt, tot laat in den nacht, deel aan hunne vreugdebetooningen. Het eenige, wat haar derne opvoeding en hare rampzalige gevol gen naar hunne krachten te verbeteren en te zorgen, dat aan de kinderen, die gods dienstig en Gode welgevallige ontwikkeling en opvoeding worden verstrekt, die niet al leen dienstig is van hunne tjjdelijke welvaart, maar ook voor hun eeuwig geluk aan gene zijde van het graf. In berichten uit Rome heet het dat Z. H. de Paus besloten heeft de Roomsche Hiërar chie in Japan te vestigeD. Te Tokio zal een Aar sbisschop gevestigd zgn, en teNagasaki, Osaka en Phakodata Bisschoppen. De Heer Woeste heeft een door den Koning van België geïaspireerd vlugschrift uitgegeven ter krachtige weerlegging van de vertelsels in de Fransche pers, dat de Ko ning een tractaat zon gesloten hebben met Duitschlaod. Hij brengt talrijke documenten en feiten te berde, om te bewgzen dat België met alle mogendheden op voet van vriend schap wenscht te verkeeren en dat elke sa- smelting van België met eene vreemde mo gendheid onmogelijk is. Bjj de verkiezingen voor den gemeen teraad van Berlijn wonnen de sociaal-demo- crateu drie zetels. Bovendien moeten er twee herstemmingen plaats hebben tusschen de liberalen en socialisten. Ouder een groot deel der Berljjnsche bevolking heerscht groote verontwaardiging over de maatregelen, door de politie getroffen, bij het vertrek van Prins Von Bismarck van het Lehrterstatiou, waarbij vele perso nen werden gearresteerd en eenigen, van plaatskaarten voorzieD, niet tot het perron werden toegelaten. Iu eene talrgke vergadering van Ber ljjnsche huiseigenaren, waarin beraadslaagd werd over het misbruik, hetwelk door vele huurders van woningen wordt gemaakt ter bevordering van ontucht, waren vertegen woordigers van verschillende autoriteiten aanwezig. Onder anderen was er ook de chef der critnineele politie, die mededeeling deed, dat het Pruisische Ministerie heeft besloten, nog in dit jaar bg de wetgevende lichamen een voorstel te doen tot wijziging van art. 180 in het stralwetboek, betref fende koppelarjj en verschaffing van gele genheid tot ontucht. Ofschoon de Heeren Singer, Auer, Bebel en Liebknecht in socialistische ver gaderingen doen constateereu dat de partjj- genooten met hen tevreden zgn, neemt de oppositie in het socialistische kamp te Ber- ljjn merkbaar toe en zou de nieuwe »Ver- eeniging vau onafhankelijke socialisten» aldaar wel eens spoeuig de socialistische party te sterk kunnen worden. Een bewgs voor de uitbreiding der nieuwe vereeniging ligt reeds in het feit, dat zij biunen acht dagen 400 mark alleen voor een drukpers. nog met de wereld verbond, was de liefde voor hare kinderen, welke zij dikwijls bjj zich liet komen, en dan met kussen en liefkozingen over laadde. Koenraad beval haar voor altijd van hen te scheiden, ten einde zich alleen met God bezig te honden. Zij gehoorzaamt, maar men oordeele met wilk verscheurd harte deze scheiding plaats had. Eenige jaren later zag men, bjj gelegenheid van eene luisterrijke vergadering van het hof, door den Heiligen Lodewijk te Saumur gehouden, volgens de getuigenis van Joinville, een Duit- schen Prins van achtiien jaren, die gezegd werd de zoon van de Heilige Elizabeth van Thuringen te zjjn, verschenen, en volgens Henzelfdeu schrijver kuste Koningin Blanka den jongeling het voot- hoofd uit eerbied voor de moeder, die het zoo dikwijls had gekust. Aldus bewees de moeder van een Heilige hulde aan den zoon van eene Heilige, en in dezen zoo trefi'enden en godsdien stige kus vereenigden zich de vurige en zuivere zielen van den Heiligen Lodewijk van Frankrijk en van de Heilige Elizabeth van Hongarijë. In een visioen werd aan Elizabeth haar nade rende dood aangekondigd. Zij had op zekeren keer eene arme zieke vrouw bij zich gehaald. Toen deze ongelukkige onder hare aanhoudende zorgen weder hersteld was, vluchtte zjj en nam al de kleederen harer weldoenster mede. Daar deze nu fonds heeft bjjeengebracht, uit gifteu vau niet meer dau eenige penningen, zoodat meu kan aannemen dat meer dan duizend socia listen daartoe hebben bjjgedragen. De Fransche Senaat heeft bij de Kamer vau Afgevaardigden gewonnen spel gekregen teu aanzien van het recht op ge pekeld varkensvleesch. De Kamer nameljjk had het recht vastgesteld op 20 fr. per 100 kilo, maar den Senaat was dit niet bescher mend genoeg en hg bracht het op 25 fr. Diensvolgens kwam de voordracht bg de Kamer terug, en deze heeft zich thans ver- eenigd met de beslissing van den Senaat. Frankrjjk heeft eeu zjjuer Kardinaal- Aartsbisschoppen door den dood verloren: Mgr. Bernardou, die zgn zetel te Sens had. De Prelaat was in 1816 te Castres gebo ren, werd in 1862 benoemd tot Bisschop en in 1867 tot Aartsbisschop. In het con sistorie van 7 Juni 1886 benoemde Z. H. de Paus hem tot Kardinaal. Yan anarchistische zijde is een nieuw middel van propaganda bedacht.Eene groote zaal in Belleville is afgehuurd en daar zgn lange rijen tafels geplaatst en wordt eene groote kom soep uitgedeeld aan ieder, die zich komt aanmelden. De Pargzenaars noe men het: anarchistische soep.Den eersten dag hebben zich omstreeks 2000 a 3000 personen, meestal in armoedige plunj'e, in de zaal laten vinden, en menigeen die na zijne kom soep gebruikt te hebben, was heengegaan is teruggekeerd om eene tweede en zelfs een derde kom machtig te worden. Dat bedrog is niet altgd onopgemerkt ge- bleveu; doch naar het schijnt liet men maar begaan. Trouwens, het is te doen om die lieden te vangen, om de hongerige magen dienstbaar te maken aan de anarchistische denkbeelden. Zoodra iemand, na het gebruik der soep, de zaal verlaat, stopt men hem een anarchistisch vlugschrift in de hand. En daarbjj bljjft het niet. Er worden ook anarchistische toespraken of redevoeringen gehouden, waarin het arme volkje braaf geflikflooid wordt om het tot de anarchis tische leer over te halen. In het proces betreffende hetschan daal van Bessègesc verduistering van ondersteuningsgelden, voor behoeftige ar beiders bestemd is nu het vonnis geveld. Van de vjjf beschuldigde leden der on dersteuningscommissie zjjn Blayne (de ge meente-ontvanger) en Manifacier ieder tot een jaar gevaugeuisstraf en 100 fr. boete veroordeold. De drie overigen werden vrjj- gesproken. Door de Spaansche Regeering werd het wijze besluit genomen om een gedeelte van het leger naar buis te zendea, ten einde daardoor op het budget van oorlog te kun nen besparen. Die daad zal zeker door het Vredescongres te Rome, dat weder een aantal poëtische resolutiën aannam, luide worden toegejuicht. geene Kleederen m er had, moest zjj te bed bljjven liggen. Alsnu verscheen dezelfde engel, die aan het hof van haar man bjj baar geweest was, aan haar hoofdeceind en gaf haar een kleed over, zeggende „Ik breng u geene kroon, zooals eert jjds; want God zal u weldra in zjjne gloriekronen.// Eenige dagen daarna omtrent het einde van 1231, geloofde zjj Jezus Christus-zeiven te zien en Hem deze woorden te hooren uitspreken Kom, mjjue bruid, kom mijne bruid, kom in het Itjjk, dat ik vau der eeuwigheid voor u heb bereid. Ik wacht er u, ik zal n derwaarts geleiden. Dadeljjk sprong zij verheugd op. Zjj maakt de toebereidselen voor hare begrafenis en hare uit vaart. Zij gaat voor den laatsten keer hare armen en zieken bezoeken zjj verdeelt onder hen al wat haar nog overgebleven is, en op den vierden dag gevoelt zjj zich door de doodeljjke ziekte aange tast. Gedurende bjj na twee weken werden hare krachten door eene hevige koorts uitgeput. Na dezen tjjd lag zij op zekeren morgen met haar aangezicht naar aen muur gekeeid en het scheen, dat zjj sliep. Eene vrouw, die aan haar hoofden eind zat hoorde haar eensklaps met half gebroken stem, eene zachte melodie zingen. Eenige oogen- blikken daarna keerde de zieke zich om, en riep, even alsif zjj van hare zinnen beroofd was, hare verpleegster. H4ARLEMSCHE C0UR4IT. HEN DRA li

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1891 | | pagina 1