NIEUWE agite ma non agitate. Ne. 1764 Woensdag 25 November 189!. 16d* Jaargang. De godsdlenstlooze school in Frankrijk en hare gevolgen. ABONNEMENTSPRIJS PRIJS DER ADVERTENTIEN. Koloniën. H44RLEIHS£H£ C0UR4IT. Pei 3 maanden voor Haarlem. 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voor het buitenland 1,80 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. B TT R E A TT: St. Janstraat Haarlem. MNT.1END3UJT Rgjyip, Van 16 regels30 Cents Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag- en Vrgda g-a vond voor 6 uui ingewacht. Uitgevers: KüPPBKS IiAUEEÏ. Herhaalde malen hebben wij op het steeds duidelijker aau den dag tredende verband gewezen tusschen de toeneming der misda den in Frankrjjk en het godsdienstloos on derwijs in de verwereldlijkte scholen van dat land. Niet lang geleden nu heeft de Heer Guil- lot, een der voornaamste en meest verdien stelijke leden van het gerechtshof der Seine en zeker een onverdacht getuige, bevestigd, dat zonder twjjfel de ontzettende toene ming van misdadige handelingen door kin deren gepleegd, het gevolg is van de on zalige veranderingen, welke op het gebied van het openbaar onderwjjs hebben plaats gehad. Het voorname en zeer verspreide tijd schrift de Revue des deux mondes geelt even eens aan het algemeen verlangen naar ver andering der radicale onderwijswetten uit drukking. Genoemd tijdschrift constateert, dat vijf honderd berichten nit alle deelen des lands en nit de hoofdstad zelve, bjj het Ministerie van Onderwijs zijn ingekomen, welke a'le melding maken, dat het opkomende geslacht iue9r en meer het begrip vau achting, plicht en gehoorzaamheid jegens ouders en over heden verliest.De patroons willen geeneleer- hngeu meer aannemen, om zich het verdriet en de onaangenaamheden te sparen, die zjj van den kant der kinderen ondervinden. Meer dan de helft der misdaden te Parijs geschieden door lieden van vjjftien tot twin tig jaar. In het vorige jaar werden niet min der dan zeventien duizend jongeliedeu van dien leeftijd in de gevangenis gebracht. Daarvan waren er dertig van moord, negen en dertig van diefstal en moord, drie van vadermoord, twee van vergiftiging, drie en tachtig van vergrijpen tegen de zedelijkheid, vier honderd acht en vijftig van diefstal en raim elf duizend van verschillende andere misdaden beschuldigd. Men zal dus, wan neer men die zeventien duizend met het be volkingscijfer vergelijkt, moeten aannemen, dat op honderd jongelieden zeven misdadi gers komen en als men slechts mannelijke individuen in aanmerking neemt, bjjnahet dubbele getal. Het is een feit, dat de halfont- wikkelde liberale werklieden eene bizondsr groote bpdrage voor deze misdadigeraljjst levereD. Overigens moet eenigen tijd gele den de Regeering den Burgemeester van een dorp bjj Parjjs ontslag nit zijue betrekking geven, omdat hij onder de kinderen geschrif ten over de vrjje liefde had laten verdeelen. Dat zjjn dus de gevolgen van eene»mo raal» die niet op het Goddelijk gebod, maar op de menschelijke begeerlijkheid en wisse lende beschouwingen van het individu is gegrondvest. Met hoeveel overleg overigens de Regee ring, respectievelijk de Loge, met de ont kerstening der school voortgaat, moge het volgende bewpzen. FEUILLETON. Een schot op Napoleon I. Aan een belangstellende werd onlangs de gelegenheid geboden de nieuwste (18le) uit gaaf van een door den Staat ingevoerd lees boek voor de lagere scholen{Clioix de lectures) te doorbladeren en met den vorigen (17den) druk te vergelijken. Uit deze vergelpking bleek dat alle op stellen vao godsdienstig en inhoud verdwenen en door andere vervangen waren; verder dat bet woord «God» uit het gansche boek op zorgvuldige wijze was geschrapt. De religieuze opstellen werdeu door andere ver vangen, zooals eenige voorbeelden bewjj Oude uitgaaf. Nieuwe j De dag der eerste Heilige Communie. Plichten der menschen jegens God. De Heilige Maagd Maria. Het patriotisme. De Trappisten. belastingen. Noodzakelijkheid van den De tapijtfabriek. godsdienst. In de onderscheiden opstellen, welke be houden bleveD, werden de volgende veran- deriagen gemaakt. Oude uitgaaf. IS ie uwe uitgaaf. BI. 14. Dank God, mijn Acht n gelukkig, mijn kind kind. J 'bi. 15. Gods goedheiden Onze krachten staan in wijsheid heeft onze krachten een juist verband overeenstemming gc- Somber luidden de klokken in den zomer van het jaar 1866. Het gold de zonen van het dorp, die in Bohemen en Sileaië waren gevallen. Inde kerk stond de katafalk. Die was binnen hol en leeg, maar de treurende moeder zag er in gedachte het ljjk in van haar zoon, die weinige maanden geleden vroolijk en vol moed was uitgetrokken en die droevige gedachte drong het vreeseljjk 'afereel van de tallooze graven bjj Königgriitz op den achtergrond. Toen ik destjjds student, met vaeantie Da den lijkdienst de kerk verliet, viel mijn oog op een sooit dwerg, een ouden man, die zich tegen den muur van het kerkhof in de zon koesterde en steeds in zich-zelven mompelde. Ik naderde hem en hooide hem zeggen //Ze hebben ?r ®*ena'® ik hunne huid aan gewaagd de hunne e ziï goed verkocht en de mjjne draag ik nog over mjjne beenderen, dat is het verschil. "w»flZ0D! Nieuwe uitgaat De stoomzaag. De ademhaling,,organen Niets blijft verborg De toekom of v_i niet - ..j.w .croorgen. De toekomst behoort ons Gij zalt een flink man worden. Wy denken aan u. Verdraag gedulai de ziekte; al.geg0(.d verpleegt wordt, zult ge 8tellig ge nezen. in bracht 31. 15. God ziet u. BI. 50. De toekomst be hoort aan God. BI. 63. Gij zult een braai Christen worden. BI. 63. Wij bidden voor n tot God. BI. 64. Verdraag gedul dig de door God gewilde e proeving en geef u o»er aan j Deze8weiDige voorbeelden zijn ongetwjj- feld leerrijk eu bewijze», dat er plan in de zaak is. En dan beweert ae huichelachtige, ma5onnieke Regeering, evenals m vele an dere landen, dat zfl s.echts het »Ultramoe- tanisme« bestrjjdt, volstrekt met de gods dienst zelf! 't Is subliem! De rechterzijde der Belgische Earner heeft de intrekking en vermindering van de wacht gelden der onderwijzers en onderwjjzereS8eu buiten betrekking,door den Minister De Bur- let voorgesteld, goedgekeurd. De Belgische Regeering moet besloten hebben den maildienst over Dover—Ostende wederom te versterken, De bekende scbeeps- bouwersfirma Denny "helling voor eene raderboot, die E. voet langer moet worden dan de Prmses Hennette er, de Prinses Josephinedrie jaar geleden door de zelfde firma gebouwd. Cockenll s maat schappij te Seraing zal ook een nieuwen stoomer met hetzelfde doel te-voltooien heb ben. De twee vaartuigen zullen 22 knoopen in het uur moeten afleggen en in Maart 1893 gereed moeten zijn- *In de eerstvolgende dagen zal de Rjjks- dag zich bezighouden met de beraadslagin gen over bet wetsontwerp nopens de zieken fondsen en waarscbijnlflk eerst Vrgdag de begrooting n eerste lezing behandelen. Mijne huid is taai en verweerd.// Ik had geen tjjd om een pr.atje met hem te maken, want ik mo^t verder anders k,d ik het zeker gedaan, zoo wonderlik zag het ventje Vier jaren later kwam ik weer in het dorp. De menschen verkeerden in eem opgewondene stemming, evenals den eersten keer, maar nu van vreugde. Juist had men de tyding ontvangen van de |evangenneming van Napoleon III bjj Sedun. Weer zat bjj den muur van hetke.khof de oude dwerg neergehurkt en mompelde onop- houdeljjk den na»m "NapoleoToen ik een dorpeling naar dat oude mannetje vroeg, ant woordde hjj, dat ik maar eens kennis met hem moest maken; dan zou ik nog respect voor hem krjjgen, want hij bad eens een aanslag gepleegd op het leven van Napoleon I Ik moest hem maar eens medenenem naar de herberg, dat deed hn graag en ik moest er maar een paar glaasjes brand-wijn voor over hebben, dan zou ik wat te hooren krjjgen, dat eigenljjk niet iu eene herberg, maar in de geschiedenisboeken thuis hoorde. Nu trad ik op den oude toe en vroeg In de provinciën West-Pruisen en Posen komen veel sterfgevallen aan influen za voor. Scholen moeten gesloten worden, dewijl hare onderwijzers en leerlingen lij dende zijn. Vooral in de stad Thorn is de toestand ongunstig. Eeu jong meisje, mile Mercedes Fer nandez, eerste winkeljuffrouw bij eeue mo diste op deu boulevard Haussmaun te Parijs stak eergisteren-avoud te half tien den car- refour de Cbateaudun over, toeu vier politie agenten zich op haar wierpen en haar naar het bureau sleepten. Het arme kind zeide wie zij was en verzocht den agenten bij hare meesteres informaties te gaau winnen. Niets hielp. Zij moest den nacht onder aller hande gespuis doorbrengen en eerst den vol genden ochtend werd de vergissing in gezien, Een der agenten werd ontslagen en de drie anderen voor den tijd van veertien dagen met verlies van salaris gestraft. Bekend zijn de prentjes, waaronder staat: «zoek deu beer!» of «zoek den jager!» en dan tuurt men net zoolang tot het ge vraagde is gevonden Dit is nu het geval met de nationaliteit van Lafargue, den nieuw verkozene van het Noorderdeparte ment. Tot nu toe is het echter niet gelukt, te weten te komen of hij Spaansch of Fransch onierdaan is. Alleen weet men met juistheid te zeggen, dat bij geen dokter is, zooals bjj beweert. Wel is hij student geweest bij de geneeskundige faculteit te Parijs, maar tweemalen is hij gedropen. Ontmoedigd ver liet hij de school. Evenwel bracht hij het te Toulouse tot candidaat in de medicijnen. Bp Presidentiëel besluit is onlangs aan kapitein Bazaine machtiging verleend zijn naam tegen dien van Beauclair te ver wisselen. De Heer Beauclair, Gemeenteraadslid te Perregaux (Oran), schrijft aan de dagbladen van Algiers, dat hij tegen deze verwisseling zal opkomen. Hij wil voor zich alleen den naam behouden, dien hp van zijn vader heeft geërfd. Bij de behandeling van de posterijen, drong Milleraud aan op het stichten van een afzonderlijk Ministerie der posterpen. Een merkwaardig verscbpnsel is de toenemende vraag naar zeilschepen, welke zich vooral aan de Clyde doet gelden. Den 30steu September jl. waren daar 42 zeiI- vaartuigen onderhanden; thans is h'-t getal tot 70 gestegen. Het cijfer der zeilschepen, op dit oogeDblik in het Vereenigd Konink rijk in aanbouw, wordt op 141, met een tonneninhoud van 185,807, geraamd, tegen 76, met 80.000 ton, verleden jaar. Daar entegen is de tonneninhoud van stoomers in aanbouw verminderd met 45.670. De rijz'ng iu den prps der steenkolen, waar door de exploitatie van stoomschepen zoo veel duurder geworden is, schijnt vele ree- ders er toe gebracht te hebben weder zeil schepen te gebruiken, waar spoed geen hoofdvereischte is. Da prachtigste zeilsche pen worden ook voor betrekkelijk heel weinig geld tegenwoordig gebouwd. hem of hij niet met mij in de schaduw wilde gaan. Dat kan er naar zjjn, antwoordde hij, trok zijne sneeuwwitte borstelige wenkbrauwen om hoog en keek naar het dak van de herberg, dat op eenigen afstand iu de 2on glinsterde. Wjj begrepen elkaar, hij ging mee en liep met kleine pasjes en in eene gebukte houding, alsof hij iets op den grond zocht. De schoolkinderen groetten hem en noemden hem //Lipp den schutier." Ze waren grooter dan hij. Toen hij het eerste glaasje aan den mond bracht, zag ik, dat zijne hand nijt vast genoeg was voor een schutter, want ze beefde sterk. Hij ried zeker rnjjne gedaehten, want toen hq ge dronken en wel met eene enkele teug zjjn glas tot op den bodem geledigd had, zeide hij //Ja mijnheir, nn gaat het niet meer. Als ilc nu op eene sehijf wil schieten, mag ik blij zijn als ik niet een heel anderen kant uit schietvroeger heb ik de kunst wel een beetje beter verstaan.// Je bent zeker in dienst geweest vroeg ik, den waard het leege glas toeschuivende. Wat Ik antwoordde de oude en keek Tengevolge van het door de Minis ters ingediende ontslag, heeft, de Koningin- Regentes van Spanje Canovas opgedragen een Kabinet samen te stellen. De Porte wapent een veertigtal re gimenten van aangeworven Kurden, tot eene getalsterkte van 22,500 man, zooge naamd voor politiedienst in Armenië, een maatregel, die echter in strijd wordt ge acht met den geest van het Berlpnsch ver drag. Eene akase, door den Czaar getee- kend verbiedt d*n uitvoer van tarwe met ingang van 22 November. Volgens bericht uit Livadia moet in de naaste omgeving van het Russische keizer lijk echtpaar eene hevige griep heeracheu. *a* De politie te Tunis heeft eene bende valsche munters omdekt, die een zeer goed ingerichte werkplaats hadden. De bende be stond uit Italianen, die stukken vau eeu en twee franks in omloop brachten, gemaakt volgens het model van de nieuwe Tuneiische zilvermunt. Acht dagen nadat de Rtgeering de nieuwe munt had uitgegven, as de val sche reeds in omloop gebracht Volgens berichten uit S J 'ney zjju de Gilbert-eilanden in de Stille Zuidzee door een vloedgolf overstroomd. Er zjjn vele slachtoffers,en aan eigendommen werd groote schade berokkend. *i* Uit New-York wordt geseind dat er eeue vennootschap is opgericht met een ka pitaal van honderdduizend dollars, tot ex ploitatie van de kunstmatige regenmakerij. BATAVIA, 23 October. Het mail-over zicht van de Javabrde luidt als volgt: In de Atjeh quaestie is nog geene verande ring g komeo. Van Kota-Radja schrijft men, dat het onbillijk is nu reeds een oordeel te vellen over het beleid van den Gouverneur Pompe van Meerdervoort, daar de door dezen iugeslagen weg nog te kort betredeu is, en dat bij het thans gevolgde stelsel spoe dig eene botsing met den vgand te wachten staat. Uit een en ander zou men opmaken, dat er reeds besloten is om op eene andere wijze naar de pacificatie van Atjeh te gaan streven dan in de laatste jareD gedaan werd, doch van zulk een besluit is hier niets be kend,en ook schjjut het in strijd met hetgeen door het opperbestuur over Aijeh is gezegd. Misschien heeft echter Kolonel Pompe,uadat de eerste schrik over zijne ietwat excentrieke voorstellen voorbjj was, de RegeeriDg weten te overtuigen van de juistheid zijner inzich ten, zoo geheel afwijkende van die zijns voorgangers eu der ambtenaren welke onder dezen hebben gediend. Naar meu verneemt, wordt er bij de Regeeriog ernst:g over gedacht het nieuwe reglement op de pandhnispacht eenigszins naar den wensch der pachters te wijzigen. Uit Malaug schrijft meu dd. 15 Octo ber, dat op den Ardjoeuo op verschillende plaatsen geduchte boschbrauden heerschten, eu dat volgens eeu loopend gerucht op het kinaland Djoerang Kwali omstreeks 300 mij daarbjj schuins aan, alsof hjj wilde zien of het ernst of gekheid was. „Gelooft ge werkelijk, dat ik er voor zou gedeugd hebben Vroeger had ik even goed een bult op mjju rug als nu. De ouderdom heeft het'm niet gedasn integen deel ik ben mooier, veel mooier dan toen ik jong was. Ik g-loof het niet. Maar ik heb goed kunnen schieten dat is zeker. Toch wilden ze mij niet voor soldaat hebben. De boer meel bjj den bakker de broojen in de lengte en niet in de dikte. De wervers deden precies hetzelfde*. Lange kerels zetten ze na in de bergen, over mjj vielen ze bjjna en toch zagen ze mjj niet. De flinke jongens moesten uittrekken, de kreupelen en gebrekkigen bleven thuis. Maar ik zei dat het onzin was van de wervers. Die lange slungels schieten geen zier beter dun de dwergen en daarentegen bieden ze een veel grooter mikpunt aan de kogels van de Franschen." Nu dronk mjjn oudje nog eens. Ik liet hem praten en lijj ging voort. Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1891 | | pagina 1