N
E U W E
No. 1768 1
Vrijdag 4 December 1891.
16de Jaargaag.
l)e groote dwaalleer onzer
dagen.
BUITENLAND.
Tingeld. 0... en.el.pp.
Pei 3 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
B U R E A IT: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KüPPERSfc LAUREY.
ii.
Onder het systeem van het liberalisme,
dat van God niets wil weten, een stelsel
't welk zich over alle beschaufde landen
beeft uitgespreid, kan men bet den arbeiders
niet euvel duiden, dat zij er naar streven,
bun toestand te verbeteren en het groote
'erschil, d»t het liberalisme in de meusche-
Ijjke samenleving heeft voortgebracht, te
*ereffeneu en den arbeider eeD meuscbwaar-
dig bestaan te verzekeren. De liberalen
leereu dat met dit leven alles gedaan is
en als deze leer wordt aangenomen, waarom
leven dau sommige menschen in pracht,
Weelde en overvloed, tarwjjl anderen schier
omkomen in ellende. Het liberalisme leert
immers, dat ieder individu het recht heelt
voor zich zelf te zorgen zonder zich om
anderen te bekommeren. Zulke ideeën en
zulke conclusiën volgen noodzakeljjkerwjjze
uit- het goddelooze systeem der libertijnen
eu zjj hebben derhalve den bodem bereid
voor een ander stelsel, dat van het socia
lisme.
Onder de sociaal-democraten heerschen
velerlei richtingen, men zal er ternauwer
nood twee vinden, die in hunne begrippen
wat er moet geschieden om de socialistische
orde te grondvesten, overeeustemmeu. Toch
zgn er in socialistische eischen twee
ootdgedachten te onderkennen, die het
auidelgkst werden uitgesproken op het
socialisten-congres, 't welk in 1875 te Gotha
is gehouden.
Wat de godsdienst betreft, zoo luidt het
slot van het program van Gotha, eischen
de socialisten, dat de godsdienst als eene
private zaak worde verklaard. Teu opzichte
van den godsdienst komt het socialisme dus
met het liberalisme overeen, ja, het gaat nog
eene schrede verder. Torwjjl nameljjk het
liberalisme God en Gods ordonnantiën een
voudig onbeacbt laat, sluit het socialisme
den godsdienst van zjjn stelsel uit. Yoor den
opbouw van den socialistischen Staat is geen
God, zjjn geene Goddeljjke ordonnantiën
öoodig. Dientengevolge wil bet moderne
®°cialisme ook niets weten vau de onster
flijkheid der ziel en vau een leven naden
jl°od. De mensch beeft geen hemel na dit
Jfiven te wacbten, daarom moet hjj zich een
hemel hier op aarde zoeken. Dat is het be-
8rip der moderne socialisten omtrent den
8°dsdienst.
Ten aanzien van den eigendom maakt
de sociaal-democratie het volgende onder
leid; Een gedeelte van den eigendom
"eBtaat nit arbeidsmiddelen en een auder
Ul' genotmiddelen. Tot de arbeids- of pro-
FEÜ1LLE T ON.
Een fraai geschenk.
heeft
k ®en zekere juffrouw Ibsen, die het geluk
af® te zijn van een aardig neefje, dat n..
*u het wat bont maakt en daarom meermalen
°.0r haar gedreigd was met onterving wss
losb een'^° dagen weer in onmin met den
k een Zondag hield de wagsn van Van Gend
bjj haar voor de deur stil.
lMen belde.
Sientje, riep ze tegen de meid, ga eens
^en wat dat is.
Hui r Sientje was reeds aan de deur. Eene mi-
ut later stond ze aan de trap.
w Juffrouw i kan dat hier motten
i ®u Ze brengen van Van Gend Loos een
ulompot.
adrès een blompot 1 'En staat er mijn
Je, JufJ
verwu hSn 11011 'k 'm maar annelD011' ^en'
De anders van geen mensch wat.
Was z mei<^ kwam met den bloempot boven. Hij
het lucht-1161''0'. lDSePakt. //Bleekwater», stond op
Jnff lg ^timmerde dooBje er om heen.
kantenr°UW ^aea l>ekeek het ding van alle
Gunst, wat een aardig plantje. Wat zou het
ductiemiddelen behooren de grond, de werk
plaatsen, de werktuigen, in een woord al
wat noodig is om het werk te verrichten.
Al deze arbeidsmiddelen mogen in den
socialistischen Staat geen privaat eigendom
zijn, maar moeten gemeenschappelijk eigen
dom der maatschappij worden. Alleen genot
middelen mogen privaat eigendom zijn, d.
w z spjjzen, bleeren, brandstollen en waar
schijnlijk ook de woniug. Goed beschouwd
verlaugt bet socialisme niets anders, dan de
invoering van de gemeenschap der goederen,
evenals het communisme.
Wat de arbeid betreft verlangt het socia-
lisme, dat alle menschen, die gezond zgn,
moeten werken; maar niemand werkt voor
zich alleen; allen werken voor de gemeen
schap, waarvan ieder een deel uitmaakt.
Waaneer wij nu vragen, welke die ge
meenschap is, dan kan hiermede niets anders
worden bedoeld dan de Staat.
In dien socialistischen Staat wordt niet
alleen de godsdienst afgeschaft, het privaat
bezit en de loonarbeid houden ook op te
bestaan en de Staat wordt geheel anders
georganiseerd evenals het huisgezin. Het
socialisme baseert zgoeeischen op de gelijk
heid der menschen. Uit deze.leer-der geil
heid komen dan de socialisten tot de cou-
clusie, dat de vrouwen in alle opzichten met
de mannen geljjke rechten en p »»hteu heb
ben. Daarom moet ook het christelijk huwe
lijk, het Sacrament, dat man en vrouw tot
den dood verbindt, in den social.st.schen
Staat verdwijnen. Het huwelgk is niets an
ders, zegt Bebel.dat eene vonderlinge over
eenkomst zonder tusscfaenkomst van een
functionaris.» Als man en vrouw het met
elkander niet meer eecs zgn, gaat ieder
zjjns weegs eu ieder kan we erom eene
nieuwe overeenkomst slui eD. uisva ers en
buismoeders heeft men dus in den socia
listischen Staat niet meer, want de man
heeft voor niets te zorgen, vermits de Staat
alle zorgen op zich neemt, want aan den
Staat behoort het kind, nw.aan de ouders.
De moeder houdt het kind zoo lang bjj
zich tot het loopen en eten kan, dan be
last de Staat zich met zBne opvoeding. Met
de ouders heeft het kind dan mets meer
te doen.
Van deze begrippen zeggen wg dat za
onmogelijk kunnen toegepast worden, het
doel dat ze beoogen, kan met bereikt wor
den. De mensch, die mts tot stand wil
brengen wat niet tot stand kan gebracht
worden, begaat, op zgn zachtst uitgedrukt,
eene dwaasheid.
Doordien het socialisme den godsdienst
f eene
"cbouirwrwetp» bet Goj» ordo»us„ti<j„.
Het socialisme loochent de waarheid der
En zij opende de en °EPe',
Hartelijk geliefde lante.
Alhoewel wij thans niet op "^^ehappeUj-
ken voet staan, hoop ik t°H kleine
geschenk ^ult aauvaarden.
Het'stokje, dat boven de aarde uitstekt, A,
ge het goed begiet, binnen met al te langen tyd,
opschieten tot eene bladrqke plant waaraan ook
in het voorjaar bloemen komen. De plant heet
So rario firna I n pr um e n.u m.
Ik hoop, dat uwe kwade bui over ,s en dat wij
weer snoediz goede maatjes zullen zijn.
weer sp 6 s jjw berouwvolle neef,
Isidore.
Tante Ibsen bekeek nog eens het stekje. Het
stak recht boven de aarde uit en was dun en
spits overal met kleine stekels, als haartjes zoo
fijn, 'bezet, zooals men wel meer bq de Cactus-
soorten aantreft.^
hij niet zoo'n losbol was, zou hjj een juweel van
""■JTtaSt den bloempot uit het doosje en
ZetElkcnm dag^begoot ZÜ he.t Plaatj0 tweemaal.
Den derden dag riep eensklaps juffrouw Ibsen;
Sientje I
allereerste vraag in den catechismus: Waar
toe zijt gij op aarde? De catechismus ant
woordt: Om God te erkennen, Hem te be
minnen en te dieuen en eenmaal in den
hemel zalig te worden. Maar het socialisme
zegt, dat de mensch hier op aarde is om
zich door den socialistischen Staat een hemel
op deze wereld te verschaffen.
Met het doen verdwjjuen van God en
godsdienst houden ook de zedeljjke wetten
op van kracht te zjjn, de tien geboden be
staan niet meer en de eenige aandrang,
welke de menschen tot werken aanspoort,
is de zelfzucht. De zelfzucht echter is on
beperkt, de zucht naar geluk kent geene
grenzen en wanneer nu, volgens socialistisch
begrip die aandrang door de maatschappe
lijke orde beperkt wordt, dau ontstaat daar
uit een onbevredigd egoïsme, dat niets an
ders is dan oDgeluk. Het is daarom onmo
gelijk dat de socialistische orde de tien
geboden kan vervangen.
Ook de verdeeliog van den arbeid in den
socialistischen toekomststaat is zoo vol moei
lijkheden, dat zjj onmogelijk is. Niemand
behoeft, voor zich zelf te arbeideren, iedereen
werkt voor de gemeenschap. Nu moet de
arbeid echter georganiseerd worden,het werk
dient te worden verdeeld. Daarvoor is al
lereerst de kennis noouig van het getal en
de sterkte der voorhanden werkkrachten. Er
moeten lijsten worden gemaakt. Deze goed
te maken zal onmogelijk zgn, als men den
menschen de vrije keus laat, hunne woon
plaats te kiezen. Thans bljjven de menschen
daar, waar ze zgn, wonen, omdat zg in hunne
woonplaats hunne bezittingen hebben en
ook zij, die geen eigendom hebben, bljjveu
toch langeren tijd, dikwjjls zelfs hun leven
lang op eene plaats wonen, omdat zg daar
in hun onderhoud kunnen voorzien. Ia den
socialistischen Staat echter wordt de toe
stand geheel auders. Tegenwoordig is de
reislust groot en vele menschen wisselen
dikwerf van woonplaats. In den socialisti
schen Staat moet de veranderiug van woon
plaats algemeen worden en daarbij is aan
eene goede verdeeling van den arbeid niet
te denken. En als nn in eene zoo groote
maatschappij als de socialistische, niet vol
gens een bepaald plan gewerkt wordt, als
niet iedereen verricht wat hem door de op
perste leiding wordt opgedragen, dan moet
er nood en gebrek komen. Ook dus opgrond,
dat de arbeid niet kan verdeeld worden, is
de uitvoering der socialistische wetteu eene
onmogelijkheid.
De socialistische Staat kan op den daar
niet bestaaD, omdat hjj de kiem van zgn
ondergang iu zich draagt.
Wat is er jiiffrouw
Ruik je niets?
Ruiken, juffrouw
Jal
Sientje snoof da lucht in.
Ajakkes! Ja wat is dat
Ik weet bet al, zei juffrouw Ibsen, de
goten zjjn gisteren schoongemaakt, dat zal het
zijn.
Juist, dat is 't.
Maar den volgenden dag, was het nog erger.
Sientja keek eens naar den grond en zei met
een ernstig gelaat
Het is hier erg vochtig, juffrouw zouden
we den metselaar niet eens laten komen. Het zit
in den vloer geloof ik.
Ja, in den grond, die is duf. Ja
dat is 't. Ik ruik het nu zeer goed. Het is erg
ongezond.
De metselaar kwam. Hjj was de man, die de
huizen van juffrouw Ibsen steeds in orde hield.
Hem werd in alles raad gevraagd. Hjj liet het
tapjjt wegnemen en brak de planken van den
vloer op. Zjjn neus stak hjj in 't zand.
Hjj zei plechtig
't Is wel vochtig 't zand, doch zoo erg duf
is 't niet. Maar toch ruik ik iets. Ja, ik ruik wat.
Sapperloot wat een smerig luchtje
Wat kan het zjjn, baas? Vroeg juffrouw
Ibsen beangstigd.
- Er ligt misschien een riool hieronder. We
zullen eens zoeken, antwoordde de metselaar.
In Duitschlaud is de procedure wegens
zwendelarjj en bedrog tegen verschillende
bankiers en kooplieden in vollen gang. De
rechtbank te Elberfeld veroordeelde den
bankroetier Löwenthal tot 4 jaar tucht
huis eu 3000 mark boete, terwjjl 4 mede
plichtigen met lichtere kerkerstraffen er af-
k wamen.
Bjj de beraadslaging in den Rjjksdag
over de begrooting van koloniën verklaarde
de Legatieraad Kaiser, dat de Duitsche be
zittingen in Zuidwest-Afrika aan een con
sortium verkocht zjju voor drie millioen
mark, waarvan reeds 200,000mark is betaald.
Indien de verkoop niet volledig zgn be
slag krijgt, dan vervalt die uitkeering. En
geland legt ten deze moeilgkheden in den
weg, daar het bestuur der Maatschappij uit
Dnitschers moet bestaan.
Blijkens de overeenstemmende genees
kundige rapporten te Berljju is de influenza
aldaar sinds eenige dagen verminderd en zgn
de nieuwe gevallen slechts van zeer lichten
aard.
In een der Berlijnsche bladen wordt
de opmerking gemaakt, dat er bij velen eene
vergissing bestaat omtrent hetgeen de Rijks
kanselier io zjjne rede van 27 November
heelt gezegd van de mogelijkheid, dat er bjj
den Rijksdag een ontwerp zou worden in
gediend om de legersterkte in verhouding
te brengen met het toenemend bevolkings
cijfer. De Rijkskanselier heeft namelijk big-
kens den offlciëelen tekst zijner rede niet
bedoeld dat dit reeds in dezen winter zou
kunnen gebeuren, maar in den winter van
het volgende jaar.
Omtrent het bezoek van Prins Von
Bismarck te Ratzeburg, bjj gelegenheid der
verkiezingen voor den Laueuburgschen Dis
trictsdag, wordt van daar nader gemeld:
Met Graaf Herbert Vou Bismarck eu Dr.
Chrysander per buitengewonen trein aange
komen, werd bjj aan het station opgewacht
door landlieden te paard. In de stad waren
de vlaggen uitgestoken. Op het marktplein
stonden de vereenigingen van oud-strjjdera,
de militaire vereenigingen en de schooljeugd
geschaard. Na ten raadhuize de stedeljjke
autoriteiten te hebben begroet, begaf bjj
zich naar het districtshuis, waarbij eene
talrjjke menigte hem met daverend gejuich
begroette en met volle geestdrift het lied
<Deutschland, Deutschland über allesaan
hief. Na de verkiezing bracht hg bezoeken
aan den Burgemeester, den Directeur van
bet gymnasium en andere personen. Ten
slotte volgde er eeu diner bjj den Landraad.
De Fransche Regeering heeft aan
hare diplomatieke agenten last gegeven om
stappen te doen bjj de Regeering, waarbij
Men graafde de heele kamer op. Een meter
diep. Doch geen riool werd gevonden.
En de reuk bleef aanhouden. Hjj werd er
ger.
Men keek het privaat na. Alles was in orde.
Toen herinnerde zich de metselaar, dat in dat
huis een verlaten kelder was, waarop vroeger eeu
privaat had uitgeloopen.
Er werd besloten er naar te zoeken, want van
de stank was het niet uit te houden. Men brak
de gang op en stuitte op het gewelf van een
kelder. Daarin werd een gat gebroken. Men peilde
met een stok. Doch de kelder bleek droog te zjjn.
Men was nog bezig met dit werk, toen eensklaps
Sientje van voor, uit de huiskamer, kwam aan
draven
Lieve deugd! Juf! Juf 1 kom eens zien, kom
e.ens zien
Wat was er geschied?
De bloempot van neef, was van den gerridon
gevallen in stukken en uit den pot kwam
geroldeene rat, reeds in vergevorderden
staat van ontbinding
Het pnntige stekje in den bloempot, was de
staart geweest van de rat eene vette, mollige
rat, die de heerljjke lucht in 't huis had ver
spreid.
Dienzelfden dag nog veranderde tante en nn
voor goed het testament en Diet in 't voor
deel van den afzender van den bloempot. O
Neen 1
HUBirnsinmirRtvr.
ABONNEMENTSPRIJS
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.