NIEUWE
m 1769
Zondag 6 r December 1891.
I6di JatrwK.
De groote dwaalleer onzer
dagen.
BUITENLAND.
in.
Wat een duiker zag.
HAARLEHSf
I III RUT.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlpke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BUEEAIT: St. Janstraat Haarlem.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
AGITE MA NON AGITATE.
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsrnimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag-
en Vrjda g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uit g e v er s K ii P P E B S LAURII.
Een ontzettend kwaad brengt de socia
listische Staat ouder zijne bewoners door de
afschaffing van het huwelijk en van het
familieleven. Als het huwelijk slechts eene
private overeenkomst is, die door den man
of de vrouw naar willekeur kan ontbonden
worden, dan bljjffc er niet veel van bet hu-
weljjk over. Doch niet alleen door deze leer
verstoort het socialisme het huisgezin, maar
ook daardoor dat de Staat zich belast met
de opvoeding der kindereu. Het fundament
van het huisgezin wordt verwoest. Dit nu
verlangt het socialisme werkelijk en tenge
volge van zjjne grondbegrippen moet het
zulks ook verlangen. Het program van Go-
tha verlangt uitdrukkelijk: de algemeene en
gelijke volksopvoeding door den Staat.
Wat is het echter, dat de ouders zoo in
nig samenbindt? 'tls het bewustzijn, dat
van hunne zorgen en moeite het wel en wee
hunner nakomelingschap afhangt. Dit be
wustzijn spooit hen aan tot werken en zor
gen, want zij weten, dat hetgeen zjj met
moeite hebben verkregen, tengoede komt
aan hunne kinderen. Dit bewustzijn bindt
de ouders aan de kinderen, maar het bindt
ook de kinderen aan de ouders, want als
de kinderen erkennen, dat zij aan hunne
ouders zoo veel te danken hebben, dan ont
staat uit deze erkenniag dankbaarheid en
hefcle. Iu den socialistischen Staat is het
gansch anders, immers de kinderen hebben
^aB niets aan de ouders te danken, 'tis
immers de Staat, die alles geeft en verzorgt.
Zelfs de moeder, die het kind iu den beginne
verpleegt, doet dit slechts in naam van den
Staat.
Zulk oeue opvoeding meet intusscben tot
de grootste tirannie outaarden. De socialis
tische jeugd moet namelijk zonder godsdienst
opgroeien; de opvoeders en onderwijzers
hebben het gezag der ouders niet achter zich,
zjj knnuen ook geen onverbeterlijk kind
wegzenden. Dat moet dus eene opvoeding
worden met de roe ea de zweep. En welk
een strijd en oueeuigheid zal er ontstaan
wanneer de kinderen eiudelijk deu twaalf-
of dertieu-jarigeu leeftjjd hebben bereikt
en zjj bij een vak moeten ingedeeld worden!
Alle ouders zullen er voorzeker naar streveo,
dat de kindereu zulk eene carrière kiezen,
welke tot hooge en gemakkelijke posten in
den socialistischen Staat voert. Dat kost
immers niets, de Staat doet alles. Als men
dos wil, dat de Staat ook de beroepskeuze
bepaalt, dan is dat eene tiraunie, waarvoor
ieder vriend der vrijheid terugdeinst. Als
wjj het huisgezin in den socialistischen Staat
beschouwen, dan komen we opnieuw tot de
conclusie, dat het socialisme op onhoudbare
fundamenten rust.
Alle valsche leerstellingen, die ooit op
het gebied van het godsdienstig leven en
der maatschappelijke orde zjjn voorgekomen,
binden wij in het socialisme vereenigd. Het
FEUILLETON.
Iemand, die zjjn beroep er van maakt om op
plaatsen, waar schepen gezonken zijn, daarnaar
te duiken ten eiode ot eene kostbare lading of
het lijk van een dierbaren naastbestaande van
den bodem op te halen, verhaalde onlangs een
paar zijner ervaringen op dit gebied aldus
«Het was jaren geleden voorgevallen op het
Bixron Meer. Ik was onder gedoken om eene
hcsibare lading op te halen van een schip, dat
2oo plotseling gezonken was, dat de kapitein en
bemanning nauweljjks den tijd gehad hebben, zich
met de booten te redden. Het wrak lag negentig
voet onder water. Het was erg gebroken en
schommelde in het water haeu en weer, zoodat
ik moeite had, tusschen de balken mijn evenwicht
te bewaren. Ik brak met bijl en houweel mijn
*eg door naar de luiken, toen uit de eene of
andere pldats bij het wrak, maar waar zou ik
niet kannen zeggen, plotseling een doode man
voor mij oprees. Het lijk was niet meer dan tien
socialisme loochent niet alleen deze of gene
leer van het geloof, het loochent ze alle.
Elke godsdienst, die nog een persooulijken
God erkent, Die zich aan de menschheid
heeft geopenbaard, is voor het socialisme
een gruwel en eene dwaasheid. Ja, het so
cialisme is nog dieper gezonken, dan het
heidendom; want al leefden de heidenen in
de grootste dwaling, zy hadden toch nog
een godsdienst. Bij het socialisme is er ech
ter voor den godsdienst geene plaats.
Ook de politieke instellingen, welke tot
dusver ouder de menschen hebben bestaan,
zullen door de sociaal-democratie worden
omvergeworpen. De socialistische Staat is
geene monarchie en geene republiek; hjj is
eene inrichting, die nog nimmer een lan-
geren tijd heeft bestaan en door alle wel
denkende menschen als eene ongerechtigheid
wordt beschouwd. Zoo verlangt het radi
cale socialisme de omverwerping Van alle
bestaande staatsinrichtingen eu wetten, die
weo-ens baar ouderdom, door de ervaring
endoor de gezamenlyke menschheid als
goed en deugdelijk worden erkend. Het
radicale socialisme mag dus met volle recht
niet alleen eene godsdienstige maar ook eene
politieke dwaling worden genoemd.
Wij hebbeu reeds vroeger bewezen, dat
het socialisme is ontstaan uit het heer-
scbeude liberalisme en dat de goddelooze
grondstellingen van het liberalisme tot het
socialisme hebben geleid. Beide stelsels zjjn
vulsch en verderfljjk voor de welvaart van
de menschelijke maatschappij, omdat eik
der beide systemen de maatsehappaljjke orde
der menschheid geheel en al oplost. Het
liberalisme doet dit langzaam, stap voor
stap, eu het totale bederf, t welk het li
beralisme ten slotte aan de menschheid
brengen zal, als het zijne heerschappij be
houdt, zal eerst na verloop van eenige de-
cenniums plaats vinden; het socialisme
daarentegen verlangt eene on middeltijke re
volutie; de reden dat deze nog met heeft
plaats gehad is daarin gelegen, dat het so
cialisme zich nog niet ster!k, aog Diat
machtig genoeg gevoelt. Als het liberalisme
er ooit toe komt zyne vol.e heerschappjj
te omwikkelen, dan zal de menscheljjke
maatschappij bestaan uit een klein aantal
miüionnairs, terwijl de groote massa van
het volk bedelaars zullen zyn. Maar komt
het socialisme tot de heerschappy, jaa zal
ieder inensch in den socialistischen Staat
de slaaf der gemeenschap woideu.
Bij de beschouwing dezer omstandigheden,
is de vraag gemotiveerd: welken oorsprong
hebben de toestanden van onzen tgd? Ve
len meenen dat het socialisme is voortge
komen uit de revolutie van het jaar 1848;
anderen zjjn van oordeel, dat de Fransche
omwenteling van het jaar 1789 de oorzaak
is; wederom anderen vermoeden dat de
groote beweging vaD de zestiende eeuw,
welke men de «Reformatie» noemt, de bron
is van onze tegenwoordige sociale verwar
ring. Wie nog verder wil doordringen, die
kan in de historie teruggaan, totdat bjj
voeten van mij af, recht overeind staande, met
het gezicht naar mi. toe en h.t scheen juut, alwf
het bjj mijne nadering verontrust was opgjre-
De man was gestorven, terwijl hjj met beide
handen de borst van zyn jas aangreep. Zijn open
mond, wijd starende oogen en verwrongen gelaat
maakten luik eene akehge ver ooning, a s ik hoop
nooit weer te zullen zien. Het lyt stond voor een
oogenblik tegenover mjj en h,t scheen alsof hij
met afschuw over mijne vernet,lheid my aanzag.
Ik was als verlamdvan schrik,
x Eindelijk rees hy naar de oppervlakte, maar
op zulk eene wjjze dat de indruk erdoor versteurt
werd, alsof ik hem zijn graf onder water ver
stoord had; want het scheen volkomen, alsof hij
voor mjj vluchtte. Verscheidene kecren, voordat
het uit my u gezicht verdween, desd de golfslag
in het water het lijk omwenden, envenalsof de
vluchtende man gedurig achterom zag of ik hem
ook vervolgde. Het schouwspel grer.p mjj zoo aan,
dat ik mijn arbeid niet kon voortzetten eu 'het
teeken moest geven, mj) °P 0 alen.
Op een anderen keer, dat ik met weerzin het
werk ondernam en 't met weerzin uitvoerde,
eindelijk in het Pat ad jjs bjj den boom komt,
onder welks takken Adam en Eva de fun
damenten legden vau alle sociale ellende.
Wjj zullen hier niet zoo ver teruggaan,
doch bljjveu staan bjj de groote revolutie
der zestiende eeuw, waaruit het Protestan
tisme is voortgekomen en wij zullen aan-
toonen, dat de oorsprong en de basis onzer
maatschappelijke misstanden in de Refor
matie zjjn gelegen.
Omtrent het uiterljjk van Prins Von
Bismarck wordt, naar aanleiding van diens
jongste bezoek aau Ratzeburg, nog gemeld,
dat hjj weinig veranderd is. Alleen was zjjn
blik minder scherp en doordringend dan in
vroegere dagen en zjjn optreden minder
vast. Hjj scheen eenigszius zeuuwachtig te
wezen, hetgeen vooral iu het oog viel door
eene veelvuldige beweging der handen.
Oyerigens verwekte het ieders verbazing,
hoe de grijsaard, zonder iemands hulp en
zonder op de leuning te steuuen, de treden
van deu salonwagen afging.
Diep geroerd was een ieder, toen de oud-
Kanselier, in kurassiers-uniform en met den
historischen uelm op het hoofd, voor het,
korten tij I geleden onthulde, standbeeld van
Keizer Wilhelm I, geruimen tgd, in gepeins
verzonken, stilstond en eiudeljjk half luid
de woorden sprak: «der alte Herr!»
De wensch naar eene aansluiting der
verschillende anti-semitische partjjrichtio-
gen zoo meldt de Straatsburger Zeitung,
DaJert hare vervulling. In een der lokalen
van deu Rjjksdag is nameljjk eene beraad
slaging gehouden door vertegenwoordigers
der antx-semitische volkspartij en der
Duitsch-sociale anti-semitische partij. In
deze bijeenkomst is men tot eene volledige
vereffsniug der aanhangige geschilpunten
gekomen. Er is besloten alle tegen elkaar
gerichte aanvallen te staken. Bij verschil
van meening zal voortaan worden beslist
bjj eene scheidsrechterlijke uitspraak, die
voor beide partjjen verbindend zal zgn. Ook
aangaande de plaatsen van beweging is men
het volkomen eens geworden. Omtrent het
geen er gesproken is over de bekende anti
semitische aanvallen van den rector Ahl-
wardt, zegt bet blad niets. Daarentegen
meldt het Berliner Tageblattdat de hoofden
van beide partjjen hebbeu verklaard, dat zjj
aangaaude de houding en openljjke optreding
van Ahlwardt geene verautwoordeljjkheid
op zich kunnen nemen en dat hij ook niet
tot eene van beide parjjen behoort.
De Rjjksdag heeft, het wetsontwerp
betreffende de geregistreerde beroepsver-
eenigiugen in hauden van eene commissie
gesteld. De socialist Heine, die inden loop
der beraadslaging gezegd had: Wij wil'en
uwe zwart-wit-roode vlag niet; wjj marebee-
ren verder onder de roode vlag», werd
deswege door den voorzitter,onder algemeene
instemming, tot de orde geroepen.
De directeur der stedeljjke vleesch-
ofschoon ik meende op akelige gezichten voorbe
reid te zijn, was toen ik op mij naai, op eene
diepte v-n twintig vademen in het Erie-meer de
lijken te vinden van eene vrouw en hare twee
kinderen, die met eene stoomboot waren ge
zonken.
De boot was des i.achts in een storm gezonken,
plotseling zooals gewoonlijk op het Erie-meer ge
schiedt, en de vrouw en hare kinderen waren in
hare slaapkamer aan boord. De man en vader
der verdronkenen had mjj een hoogen pryja aan
geboden, doch het was meer nog om deu be
droefden man een dienst te bewijzen dan om de
geldelijke belooning, dat ik het werk op mjj
nam.
Al spoedig vond ik het schip en bereikte zonder
moeite de deur der bedoelde slaapkamer. De deur
was echter gesloten. De omstandigheid, dat ik
die deur open moest breken, voordat ik de daar
opgesloten 1 ij ken kon krijgen, vermeerderde den
afschuw, die mjj vervulde. Toch verzamelde ik
al mijn moed ea met een paar flinke bjjlslagen
was de deur geopend.
Het water stroomde nu uit de kamer en daar
mede de drie dooden. Het drietal was bjj elkan-
keuring te Berlijn heeft een rapport uitge
bracht, betreffende het aldaar aangevoerde
Amerikaacsche spek en andere van Ameri-
kaansche varkens afkomstige vleeschwaar.
Zjjne conclusie komt hierop neder, dat dia
vleeschwaren nevens gedoodo ook levende
trichinen bevatten, en dat zijns inziens bjj
eene andere wjjze van onderzoek veel meer
levende trichinen er in gevonden zouden
worden dan naar de tegenwoordige methode.
Hjj noemt den invoer van Amerikaansch
gezouten vleesch eene hoogst gewichtige en
welkome gelegenheid ter verkrjjging van
een goedkooper en beter voedingsmiddel,
maar is van oordeel, dat de autoritoiten den
verkoop van Amerikaansch gezouten spek
afhankeljjk behoorden te stellen van een
herhaald microscopisch onderzoek door
een Duitschen vleeschkeurder.
De begrooting8commissie in den Rjjksdag
heeft zich vereenigd met het voorste! om
een bedrag van 900,000 mark toe te staan
ten behoeve der deelnemiog van Dnitschland
aan de wereldtentoonstelling te Chicago.
Tot bewjjs hoever de onverdraag
zaamheid bjjFransche ambtenaren gaan kan,
diene het volgende:
De Onder-Prefect van eene stad in net
midden van Frankrjjk was op een gastmaal
van officieren genoodigd.
Toen men hem bjj het einde van den rnaal-
tijd een glas Chartreuse inschonk, goot hjj
den inhoud daarvan op den grond, verkla
rende, dat het een ambtenaar der Regeering
niet veroorloofd was een drank te drinken,
die door kloosterlingen was klaargemaakt.
De Figaro, vervolgd wegens het open
stellen, in strjjd met de wet, van eene in-
scbrjjviug ter bestrjjding der boete van
3000 fr., waartoe de Aartsbisschop van Aix
door het Hof is veroordeeld, is tot eene
boete van 500 fr. verwezen.
Te Cherburg ligt eene Russische kor
vet. Het is wel niet noodig te zeggen, dat
er ter eere van Frankrjjk en Rusland fees
ten gegeven, de Marseillaise en het Russisch
volkslied gespeeld worden enz.
Onlangs werd bij advertentie vermeld,
dat eene Tunes ische voorschotbank te Parjjs
zou opgericht worden; er werd bggevoegd,
dat de Regeering van Tunis aan deze on
derneming monopolie had verleend.
Officieus wordt dit laatste gelogenstraft
en daardoor worden deukeljjk velen tegen
eene poging tot zwendel beveiligd.
Op aandringen van Etienue heeft de
Kamer de amendementen verworpen, strek
kende om verlaging of geheele schrapping
te verkrjjgen van de credieten voor deu
dienst in het leger en op de vloot in An-
nam en Tongkin.
De Senaat heeft de voorgestelde sur-
taxe van 3 franks op suikers van niet-
Europeeschen oorsprong, verworpen.
De Oostenrjjksche Delegatie heeft de
buitengewone oorlogsbegrootingen en de
begrooting van marine aangenomen, als
mede de credieten toegestaan, aangevraagd
voor troepen in Bosnië en de Herzogewina.
der. Een kind, een lief meisje met goudgele haren,
drie jaren ond, had de moeder met den eenen
arm tegen de borst geklemd. De wang der kleine
was tegen die harer moeder gedrukt en hare
armpjes waren om haar hals geslagen. Het twee
de, ouder dan dit, hield hare moeder bij de
hand.
Zjj waren allen in hare nachtkleeren en de
moeder dreef de kamer uit, rechtop sUande, het
eene kind aan de borst geklemd en het andere
aan de hand houdende. Haar lange haren waren
los en golfden achter haar aan in het water. Hare
oogeu stonden wjjd geopend. De oogen der kin
deren daarentegen waren gesloten en terwjjl het
gelaat der moeder het vreeselijke van den dood -
strjjd vertoonde, waren de aangezichten der kin
deren rustig en kalm alsof zij sliepen.
Met bevende handen maakte ik een touw aan
de lijken vast en liet ze ophalen, maar mya leven
lang hoop ik zulk een werk niet meer te onder
nemen./'