NIEUWE agite ma non agitate. So 1773 Woensdag 16 December 18» s. 16de Jaargang' De Romeinsche quaestie. BUITENLAND» Het Wapen. ogr. ha- ABONNEMENTSPRIJS Pei 3 maanden voor Haarlem. 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voor het buitenland 1,80 Afzonderlijke nummers 0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG BUREAU: St. Janstraat Haarlem. ntjendrat; PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 16 regels30 Cents Elke regel meer5 Groot,e letters worden berekend naar plaatsruimte Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Advertentie n worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Yigda g-a vond voor 6 uui ingewacht. Uitgevers: K. P P E B a L A U B E Y. In de Historisch Politische Blatter ver scheen dezer dagen een opmerkenswaardig opstel over de oplossing der Romeinsche quaestie, niet wat het materiëele deel dezer oplossing aangaat, maar over den aard en de wijze hoe deze oplossing zou kunnen geschieden. De tegenwoordige toestand is onhoudbaar daaraan twjjfelt niemand. De schrjj ver van het bedoelde opstel zegt dan ook, dat de ouathankelgkheid van den Paus voor de Katholieken niet genoeg verzekerd is en dat de vganden der Katholieke Kerk van eene Pauselijke souvereiniteit niets willen weten. Voor hen is dus de Paus een Itali- aansch onderdaan en elke uitzondering wordt door hen bestreden. Maar wanneer nu vrien den en vele vganden van het Pausdom het eens zjju, dat de tegenwoordige toestand onhoudbaar is, dan kan men ook verzekerd zijn, dat de zaken zullen veranderen. Maar in welke richtiDg, op welke wijze? Ziedaar het groote probleem. Wjj zjjn het met de Historisch Politische Blatter eens, dat de positie der Duitsche Katholieken in deze quaestie zeer netelig is. In beginsel zijn alle Duitsche Katholie ken voor een herstel van den Kerkeljjken Staat, maar zjj wenschen ook, dat de Triple- A-Uiautie bestendigd blij ve en aan de besten diging vau het Drievoudig Verbond is de integriteit van het kouinkrjjk Italië verbon den en de integriteit van Italië is in tegen spraak met het herstel van den Kerkeljjken Staat. Twee eventualiteiten geven de Hist. Poli tische Blatter aan bij de oplossing der Ro meinsche quaestie. De Paus zou bevredigd kunnen worden zonder medewerking van Ita lië, maar zegt de schrjjver van tiet artikel, zulk eeue regeling zou geen stand houden. Doch er zou eeue bevredigende oplosdog in overleg met Italië kunnen gevonden wor den en daar zonde noch de Triple-Aliiautie noch de Duitsche Katholieken iets tegen kunnen hebben. Voor eene regeling in overleg met Italië zou volgens den schrijver, eene andere sa menstelling van het Italiaansche Parlement gebiedend uoodzakeljjk zjju en om daartoe te komen, zou de Paus het verbod moeten opheffen om aan de verkieziugen van het Italiaansche Parlement deel te uemeu. D.fc laatste is eigenlijk het punctum saliens der gansche zaak. De schrijver hoopt dan,dat langs dezen weg een Italiaansch Centrum Zou gevormd worden en dat deze politieke partg vervolgens de Regeering zou moeten dwingen bet initiatief te nemen tot den vrede met den Heiligen Stoel. Het is eene zekere waarheid dat bet Ita liaansche Parlement zooals het thans is samengesteld, geen getrouw beeld geeft van het Italiaausche volk. Maar aan den ande ren kant kan het niet geloochend worden, FEU 1LLB T O N. Uit het dagboek van een Duitsch officier.) Vervolg en slot.) 1)« onderofficier glimlachte. Maak geen drukte, hier met dat ding! zeide hjj en trad op hem toe. Nooit, nooitschreeuwde de smid en deed een pas achterwaarts. Ach wat! onzin 1 zei de grenadier, terwijl hjj opnieuw naar voren trad en de hand uitstrekte, °m den weerbarstige het wapen te ootrukkeo. _n een oogwenk flikkerde het blanke staal hoog in de lucht. -Koovers Naar den duivel 1 schreeuwde de "fid, een scherpe houw floot door de lucht en de onderofficier viel achterover op de binnen plaats. Een oogenblik slechts zag de smid ons nog aan, toen sprong hij ovtr de lage omheining van het tuintje, dat hij bliksemsnel doorvloog, om aan het, andere einde met een nieuwen sprong in het donkere dennenbosch te ontsnappen. Een der grenadiers zond hem nog een sehot achterna, zonder te raken. De onderofficier lag op den dat aan de opheffing van het verbod eene directe erkenning van het koniukrijk Italië is verbonden. De Heilige Stoel zou zijn standpunt der legitieme souvereiniteit tegen over het geweld hebben prijs gegeven; hg zou met den Kouing van Italië moeten onderbandelen als de eene souverein met den anderen, die gezamenlijk een verschil van meeniug hebben u,t den weg te ruimen. De inval in den Kerkelgkon Staat wordt met volt* recht als eene daad van ruw ge weld, als eeue verkrachting van het volken recht gekenschetst, eene daad, welke geene andere gevolgen kan hebben dat restitutie en schadeloosstelling. Zoo deukt de Paus en zoo denken ook de 350 millioen Katho lieken er over. Et als men hiervoor een bewijs verlangt, dan behoeft meu slechts de verhandelingen der Katholieken-Con gressen van alle landen na te lezen en meu zal zien, dat alle Congressen getuigenis hebben afgelegd, dat de Heilige Vader be roofd is geworden van zga laud en er ge- eischt wordt, dat de Kerkeljjke Staat weer aan den Paus wordt teruggegeven. Hoe aanlokkelijk derhalve eene overeenkomst tusschen deu Heiiigen Stoel eu Italië er moge uitzien, deze moeilijkheden mogen niet worden vergeten. Het gansche artikel in^ het genoemde tijdschrift heeft eene 'mtionaal-Duitsche tint. Zeker, de Duitsche Katholieken zonden in eeue ietwat onaangename positie komeu als er ernstige gebeurtenissen plaats vondeo. Maar de Romeinsche quaestie is geene Duitsche quaestie. Wat is er deu Engelschen, Frauschen, Sp&anscheu ot Amerikaanschen Katholieken aan 86'e8eïJ de politieke belangen van Duitschland ten opzichte van het Drievoudig Verhoud iu eene scheeve positie bomen. In de Romeinsche qaaestie bestaan geen belangen, welke eeu dogma tiek karakter dragen- In dit opzicht hebben de Historisch Politische Blatter gelijk. De Paus is dezelfde machthebber iQ de Kerk met of zonder den Kerkelgaeu Staat; maar principiëele overwegingen grijpen m de oplossing van de quaestie. Kau de Paus, nadat hg twintig jaar laog de daad van Italië als usurpatie beschouwde, met de usurpatie onderhandelen? Kan hij met de revolutie eeue overeenkomst sluiten? Overigens is het voor ons nog geene uit gemaakte zaak, dat het deelnemen der Ka tholieken aan de politieke verkiezingen het Italiaansche Parlement belangrgk zoude wjjzigen. Het zal, naar onze meening} eeu zeer geruimen tijd duren alvoreus er eene katholieke partij, gelgk aan die van het Duitsche Centrum, in Italië is georganiseerd, sterk genoeg om een machtigen invloed uit te oefenen op de Italiaansche Regeering. Het schijnt ons ook niet boven allen twijfel verheven, of niet, iu geval de Italiaansche Regeering door het Parlement gedwongen werd eene verzoening met deu Heiligen Stoel te doen bewerkstelligen, eene Itali- groud, bloedend uit eene diepe wonde in het voorhoofd. Het donkere dennenwoud telde een franctireur meer. Een tooneel van schrikkelijke verwarring volgde op de plotselinge en geweldige daad van den smid. Da arme vrouw verbirg weeklagend h-t gelaat in de hand, terwijl de knapen zich hui lende aan haar vastklemden de soldaten waren bazig met den gewonde, die langzamerhand bjj- kwam en gaveu hunne woede lucht in het luid vloeken en in bedreigingen.Gelukkig vermocht ik de snel toegeschoten officieren van de onschuld der arme vrouw te overtuigen, die dan ook aan mijne bizondere bescherming werd aanbevolen. Het was een treurig nachtleger in het eerst zoo gastvrij schijnende huis. Hen geheelen langen nacht door zat de vrouw snikkend auu den haard en staarde met de roode oogen troosteloos in de knetterende vlammen, terwijl zij hare beide jon gens, die op haar schoot ingesluimerd waren, aan het hart drukte. Des morgens marcheerden wij af. Ik danltt.B lino- verleende gastvrii- riammen, terwyi haar schoot ingesluimerd waren, aan ikte. Des morgens marcheerden wr af. Ik dankte haar voor de verleende gastvrij heid en zeide om hiar te troosten, dat haar man nadat ouze troepen doorgemarcheerd waren, wel zou terugkeereu en dan in het rumoer van den krijg zijne overjjlde daad wil vergeten zou. O neen, mjjnheer, antwoordde zjj mij onder aaoscbe revolutie het Huis Savooie, met Regaeriug eu Parlement overboord zou werpen en de republiek zou proclameeren. En zou de republiek aan den Heiligen Vader teruggeven, wat hem door de monar chie werd ontstolen? Ten slotte. Als men inderdaad geene andere oplossing van de Romeinsche quaestie weet, dan eeu verdrag van d9u Paus met de revolu'ionDaire Regeeriug van Italië, wil zulks dan zeggeu, dat er werkelijk geeue andere oplossing bestaat? Geenszins. Laten we met geduld eu vertrouwen wachten. In zgne gebeden wegens de ver drukking der Kerk placht Pius IX z. g. zich vau de woorden te bedieueo, dat dit meer eene zaak Gods daa de zgoe is. Er zal eenmaal zeker eene oplossing komeu en zij, in wier band thans eene oplossing ligt op den grondslag van het recht, van de vrijheid eu zelfstandigheid der Kerk Gods, zullen het tot hunne ergernis moeteu on dervinden, dat deze oplossing ook zonder hen kan plaats vindeD, wanneer zjj weigeren er de hand toe te leenen. Het is ons slechts gegeven, getuigenis af te leggen voor bet recht; voor het overige wachteu wij de zaken in vertrouwen af. Als de ure is aan gebroken zal God weten te handelen. Da geschiedenis meldt in dit opzicht vele feiten. Gods molen maalt langzaam maar zeker. De Fransche Kamer van Afgevaardigden gelijkt meer dan ooit op een kokende zee. Er is een orkaan gevaren in de hoofden der Fransche woelgeesten en ze razen dat het eeu lust is bij de interpellatie over de manifestatie der Bisschoppen, inzonderheid over die van den Aartsbisschop van Bor deaux, en a! wat de Kerk en de Geestelijk heid vjjandig is, ontketent de hartstochten en komt in opstand tegeDO ver den Gezalfde des Heeren. De goddeloozen staan voor het feit, dat ze hunne onmacht moeten erkennen, al hebben ze de macht om te regeeren in handeD, nu het Frausche Episcopaat moedig hun iu den weg treedt. Dat optreden der Bisschop pen tegen eene eer- en plichtvergeten Re geering, brengt wel is waar de gemoederen en de hartstochten van de vjjanden der Kerk in eene hevige beweging zooals uit de discussiën over het al of niet handhaven van bet Concordaat is gebleken, maar het geeft ook steun en meerderen ijver aan de Katholieke Afgevaardigden, om de zaak der Kerk tegenover de vervolgers dier Kerk te verdedigen en iu bescherming te nemen. Het wordt de Bisschoppen als een verwjjt aangerekend en men maakt er zelfs een argument van om het voor de afschaffing van bet Concordaat te gebruiken, dat zij den President der republiek en de Ministers in 1890 op hunne reis naar het zuiden des een stroom van tranen hij zal niet terugkeereo, hij is voor ons verloren. Toen de franctireurs voor een paar weken kwamen om hem mee te nemen, wees hij hen birsch af; de oorlog was voor de soldaten, niet voor de burgers, zeide hjj toen; maar thans, nu hjj geaaan is, riep vij «nik kend uit, zal hij niet terugkomen hjj zal tegen u vechten en hjj zal dapper, neen, hjj zal meer dan dapper, hij zal zeker dol koen zjjn o, mjjn God Zjj ging de deur in. VaarwelGod bescherme u, zeide zij nog, terwjjl zij verdween. Wie zou daar nog willen troosten Ontstemd sprong ik in den zadel eu den ganschen dag waren mij de smid ea zjjne arme vrouw niet uit de gedachten. Na een paar dagen in dien tijd, zoo rijk aan gebeurtenissen, was die treurige geschiedenis toch op den achtergrond geraakt. Wjj hadden inmid dels dm vijand >oor de eerste maal in een grooter treffen het hoofd geboden en zegevierend in de bergen teruggeworpen. Op een prachtigen, zonnigen herfstmorgen hielden wjj een paar dagen stand tooi' den uitgaug van etn woud, terwijl voor ons ren voorposten gevecht werd geleverd. Duidelijk en helder knalde in het stille dal de schoten door de frissche lauds welwillend hebben bejegend en dat nu de Aartsbisschop vau Aix, den Minister Faillièrea heeft durven wjjzen op zijn wil lekeurige en tirannieke handelwgze. Als of deze Minister zijn land en volk mocht laten beleedigen ter wille vau god roover- gouvernement, dat over bet schooue maar ontzenuwd Italië naar willekeur den scbepter zwaait. Niet alleen het optreden der Bisschoppen maar dat deeerbied waardige grijsaard Mgr. Gouthe Soulard zjjue stelling volhield voor het Gerechtshof, samengesteld uit handlan gers der Regeering, heelt de haters vau den godsdieusG gehinderd en belachelijk gemaakt in bun snool bedrijf. Schitterend heeft het Frausche Episco paat in zgoe afkeuring over de inmenging der Regeering in zake de pelgrims en het gepleegd scbaudaal te Rome, de eer van Fraukrjjk gehandhaafd. Dit ontkent de Minister van Eeredienst eu hg beroept zich er op, dat ook eenige Bisschoppen zich vau elke manifestatie onthouden. Dat' strekt hun dat niet tot eer, riep de Heer Paul de Cassagnacin de Kamer vau Afgevaardigden deu Minister toe. Na deze woorden t'oor de Cassagnac ge sproken kwam de hel in opstand en nam de strijd eeu aanvangonbescbrgflgk woeste tooneeleu grepen plaats, waarbjj de laagste daden, de Bisschoppen, onder hevig protest van Mgr. Freppel, naar het hoofd werden gesliugerd eu aau verguizing en verdachtmaking waren de Prinsen der Kerk overgeleverd, door de mannen, die in 't duis ter zoo gaarne hun werk verrichten en na voor bet voetlicht werden gebracht. Onbeschaamd dorst de Voorzitter der Kamer te zeggen: wjj zjjn voldoende gewa- dend tegen de Kerk, en dezeonbescbaamd- heid werd overtroffen door den Heer Hub bard, die den draad zjjner rede hervattende, sprak van eene vereeuiging in Frankrjjk tot herstel van 's Pausen wereldljjk gezag. Is er dan in ons arsenaal geen wapen, dat gebezigd kan worden tegen Bisschoppen, die burgers zjjn geljjk ieder ander, zeide hg. De Minister heeft een brief tot den AariB- bisscbop van Bordeaux gericht, en hem om opheldering gevraagd omtrent de. statuten der nieuw opgerichte vereeniging en hem tevens doen weten, dat de vereeniging in strijd zou zijn met de wet. De Aartsbisschop heeft niet geaarzeld aan den Minister van Justitie eu eeredienst te antwoorden, dat hjj eeue audiëntie verrockt, ten einde persoonljjk op te komen tegen de opvatting, welke aan zijn berderigk scbrjjven door den Minister is gegeven. Of de Minister den Aartsbisschop zal dar- ven te ontmoeten, staat nog te bezieD. Hebt gij dergeljjken brief ook gericht tot de vrgmetselaars? vroeg de Heer do Kergo- lav zeer terecht aau deu Minister. Er is hier geen sprake van de vrgmetse- laars, gaf deze ten antwoord. Wat mjj be- morgeDlueht tot ons door. Over de boomen bjj het dorpje voor ons, welks heldere kerktoren zoo vriendelijk schitterde stegen de kleine witte wolk jes van den kruitdamp op en verdwenen langzaam op den doükeren achtergrond van het ddnneu- woud. Na een kort gevecht hield het op alleen nog enkele schoteo; knalden nu en dan de vijand was teruggeworpen. Ook bjj ons klonk weldra het commando. Voorwaarts 1 In het dorpje zag het er verwilderd uit. De deuren waren ingeslagen, de vensters vernield voor de groote, zware pastorie lag een doode grenadier bjj de bron stond een dokter met hoog opgestroopte, met bloed bevlekte armen en wiesch zich de banden. Wij marcheerden snel door. Een paar honderd pas aan gene zijde van het dorp zwenkte de colonne bij een boschje van den straatweg af. Daar lag een doode. Een hond naast hem huilde jammerlijk. Slechts een enkelen blik wierp ik op het bleeke gelaat met de akelig starende oogen. Het was de smid. De trouwe poedel klaagde om zijn dooden meester. De Tscherkessische „Schaschka" lag naast hem. De arme man had zjjn schat ver dedigt! tot in den dood

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1891 | | pagina 1