N I E U W E
m1776
Woensdag 23 December 189«.
De revolutie in China.
BUITENLAND.
16dt IWKMg.
Stijfhoofdigheid.
KU!ii.i;nsiH[(i)iKi\T.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad ver3chgnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
B U R E A TI: St. Janstraat Haarlem.
AGHTE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1—6 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 unr ingewacht.
Uitgevers: KüPPEB 8 k 1< A UjKE T.
Sinds langen tijd komen uit China be
richten tot ons omtrent gruwelijke vervol
gingen waaraan da Christenen in dat laad
blootstaan en over verzet tegen het open
baar gezag. Het is buiten kijf, dat er in
China eene revolutie is uitgebroken. Uit
Mongolië en de Mandsjoe-provinciën, ge
steund door de onlusten in de midden
provinciën, dringt de opstand naar de hoofd
stad. Da aan den weg liggende steden
worden zonder tegenstand bezet, talrijke
Christenen vermoord ea de tegen de
oproerigen gezonden keizerljjke troepen
geslagen. Door de opstandelingen worden
de gruwljjkste misdaden bedreven; ja, deze
revolutie heeft reeds duizenden Christenen
tot martelaars gemaakt. Te Takoa hadden
de Belgische Missionarissen meer dan 3000
Chineezen bekeerd en daardoor den toorn
der fanatieke heidenen verwekt. D» Chris
tenen werden overvallen en op ontzettend
gruwljjke wijze afgemaakt. Kleine kinderen
werden in stukken gehakt, de grooteren
in het vuur geworpen, eerbiedwaardige
Nonnen met. knuppels doodgeslagen en de
Priesters op allerlei wjjze gemarteld. Een
der voornaamste Mandarijnen van het dis
trict gal daarna een feest aan de moorde
naars. De Missionarissen van Tsunhoa,
noordoostwaarts van Peking gelegeD, heb
ben deze plaats verlaten, aangezien zjj van
de overheid geene bescherming hadden te
verwachten.
Al ontbreken ons nauwkeurige berichten
waaruit men de ware oorzaak van den op
stand kan leeren kennen, men kan toch in 't
algemeen aannemen, dat de revolutie het
gevolg is van de ontevredenheid met de
heerschende dynastie, welker omverwerping
men beoogt. Do tegenwoordige opstand heeft
ten opzichte van zijn doel, veel overeen
komst met dien van het jaar 1850. D« aan
voerder van de toenmalige beweging, Hung-
Sintsoen, was een dweper, die het Chris
tendom beschermde en tegen den afgoden
dienst te velde trok en daardoor allereerst
met het openbaar gezag in conflict geraakte.
De Regeering dacht meester van de bewe
ging te worden door de Christenen op de
gruwljjkste wjjze te vervolgen. Hung-Sint-
soen rekende op den steun der Enropeesche
machteD. De bescherming van het Christen
dom bleek echter slechts een middel te zijn
om tot het doel te geraken: de omverwer
ping van dedynastie.Tbans staat de revolutie
vjjandig tegenover de Regeering omdat deze
de Christenen onder hare bescherming neemt
en zich niet alkeerig betoont tegen de
vreemdelingen. Ea evenals voor veertig jaar
wordt ook de tegenwoordige revolutie door
den oeconomischen toestand begunstigd.
Groote overstroomingen hebben een belang-
rjjk gedeelte van het Chineesche volk in
diepe ellende gebracht eu hel nadeel door
FE DILLS TON.
Vervolg en slot
Hjj gevoelde, dat hjj kans had overwonnen te
worden, want de toorn kwiewelde hem in zjjn
keel, maakte zijne ooren warm en deed zijn neus
en kin trillen. Als dat zoo een vol uur voortging,
zou hij lust krijgen met de gesloten vuist op
tafel te slaan en vreeselijk door de kamer te
schreeuwen, waarvan de ekster misschien zou
schrikken, maar waarbij zijne vrouw gelijk zou
krijgen, wat ze 's avonds aan de bnren zou gaan
vertellen. Neen, hij moest overwinnen en daarvoor
moest hij eene krijgslist bedenken.
Eindeljjk vloog er een glimlach over zijn ge
laat. Hij had een idéé, een prachtig idee.
Hjj trad weer in de kamer en naar de etenskast
gaande, nam e ij daaruit een glas, dat bij op tafel
zette. Toen ging hij vastbesloten weer raar de
kast. Yan de plank greep hij ee> e flesch, dis
zorgvuldig was gesloten. Hij krabde met zijn
mes langzaam het roode lak er af, nam de flesch
tusschen zijn knieën cn trok met groot geraas
de kurk er af.
vele industriëele vakken ondervonden door
den invoer vau Europeesche nijverheids
producten bij onvoldoenden uitvoer, is noch
geschikt den oeconomischen tcestand van
het overbevolkte China te verbeteren, noch
de vriendschap voor de vreemdelingen, de
Christenen, te bevorderen.
Gesteund wordt de opstand door de tal
rijke beambten, die even machtig, maar
ook oven bedorven zijn als de Russische.
Het Rijk is verdeeld in 18 provinciën, die
door i Gouverneurs worden bestuurd. Deze
hebben de meest uitgebreide burgerlijke en
militaire macht voor eene of twee provin
ciën en bekleeden buitendien nog andere
hooge ambten. De provinciën worden in
gewesten verdeeld onder het bestuur van
Presidenten of Intendanten, da gewesten
in departementen,deze wederom ia districten
onder het bestuur van ambtenaren. Alle
hoofdambtenaren of chefs hebben hunne
ondergeschikte ambtenaren, die het werk
verrichten er. daarbij tevens voor en tegen
de hoofdambtenaren als spion dienen. De
onderscheidene besturen zijn belast met het
inneu der belastingen. De Chinees erkent
slechts dengenen als zjjn superieur «wiens
rjjst hij eet», dat wil zeggen van wien hij
zijn salaris ontvangt. De positie der amb
tenaren, voornamelijk van de hoogere, is
zeer zelfstandig, zooals het wegens de uit
gestrektheid van bet Rjjk en de zeer slechte
communicatie-middelen ook niet anders we
zen kan. De ambtenaren moeten de belas
tinggelden besteden voor het onderhoud
der Staatsinrichtingen, van bruggen, stra
ten, djjken, staatsgebouwen, troepen, ves
tingwerken enz. en tot betaling van hunne
salarissen en van die der ondergeschikte
ambtenarsn. Het overblijvende moeten de
hoofd-ambtenaren aan de ceutrale Regee-
riug ter beschikking stellen en afleveren.
Er blijft echter zelden iets over, behalve
de nooüge gratificaties voor de hoogere
ambtenaren, ofschoon de belastingen met
strengheid en accuratesse worden geïnd en
voor het onderhoud der staatsinrichtingen
zoo goed als niets gebeurt. Bij zulk een
wanbeleid i* het begrjjpeljjfe, dat het volk
nieuwe inrichtingen en wetten als middelen
aanziet om uitgezogen te worden en er
zich tegeu verzet.
Het Chineesche leger zou, zegt meu, ia
tjjd van vrede 300,000 man sterk zijn. De
vloot bestond in 1887 uit twaalf grootere
schepen en 38 kaïionneerbooten. De troepen
worden in afdeelingen van 500 man ge
kazerneerd. De vestingen en forten zijn in
een slechten staat. Het onderhoud en de
uitrusting der soldaten wordt tegeu eene
vastgestelde vergoeding opgedragen aan de
Generaals en lagere Commaudanten. Onder
houd en uitrusting zjjn echter bizonder
slecht; de soldaten moeten een gedeelte van
hunne levensbehoeften door privaat werk
verdienen. Daarom en vermits de verzorging
Zjjne vrouw verroerde zich. niet.
Toch was het een van de dingen, waar ze
maanden l»ng nauwlettend had op gejast. Het
w<iS eene flesch brandewijn, die niet gedronken
mocht worden, voor de terugkomst van den
jongsten zoon, die voor het eerst zjjne groote zee
reis maakte. De oude vro iw had nooit willen toe
staan, dat haar man een woordje sprak met de
flescb, ondanks zijne bewering, dat hij zien wou
of de alcohol zich wel goed hield.
Het gelui i der springende kurk was dus als
een pistoolschot, in haar hart. Niettegenstaande
rnsakte zij geene enkele beweging, zelfs niet, toen
de visscher voor de tweede maal zijn glas vulde
en het neerzette met een vrooljjk gezicht, ten
teeken dat het hem goed had gedaan.
Toch was hij inwendig zoo opgewekt niet. Hjj
was namelijk terneergeslagen over het mislukken
van zijne list. Hij keerde uaar zijne netten terug,
langen tijd vergeefs zijn oud hoofd brekeud, dat
bekwamer was om den visechen, dan om eene
vrouw een strik te spannen. Mist gesloten vuisten
heen en weer loopend, herhaalde hjj verschei
dene malen, om zich te verlichten
Wel, alle duivels, alle duivels
Gedurende uren ging het zwijgen voort, ter
wjjl ieder zijn werk deed, beiden even stijf
hoofdig.
na verloop van langen diensttijd Diet be
staat, nemen slechts manneD uit den laag-
sten stand dienst als soldaat.
Het komt ons voor dat aan de beweging
in China, die behalve de omverwerping
van de dynastie, ook het doel heeft de ver
delging van het Christendom, paal en perk
moet gesteld worden door de Europeesche
machten, teneinde een algemeeneu moord
van de Christenen te voorkomen. Men heeft
reeds vele plannen gesmeed, maar tot dusver
is men nog niet tot eea resultaat gekomen.
De door de Europeesche mogendheden, in
eene zoo gewichtige aangelegenheid be
toonde lankmoedigheid, strekt baar niet
tot eer.
De Belgische Senaat heeft een wetsvoor
stel aangenomen, dat reeds door de Kamer
van Vertegenwoordigers is goedgekeurd en
waarbjj het nemen van hypnotische proeven
anders dan door geneeskundigen wordt ver
boden. Daarbij is echter door den Senaat een
amendement aangenomen, waarbg de Pro-
vincialeGeneesknndige Commissie wordt ge
machtigd, aan vreemdelingen al dan niet het
recht tot het nemen van die proeven te
verleen en.
De jury van het Hof van gezworenen
te Namen heeft den broedermoorder Gus
tavo van der Auwera te Liguy schuldig
verklaard aan het vergiftigen van drie broe
ders en twee zusters door rattenkruit, ten
einde de eenige erfgenaam zijner ouders te
worden, waarna het Hof hem tot de dood
straf veroordeelde. By het voorlezen van dit
arrest werd er door het publiek bravo! ge
roepen.
De Rgksdag heeft nog vóór uiteen te
gaan, goedgekeurd de overeenkomst met
Oostenrijk-Hongarije tot wering der vee
ziekte, en de handelsverdragen met Italië en
België en bloc.
Bjj de gemeenteraadsverkiezing te Leip
zig hebben de socialisten eene volkomene ne
derlaag geleden.
Op den spoorweg naar Saint Etienne
is eene poging in het werk gesteld om den
exprestrein naar Parjjs te doen ontsporen.
De machinist van een vorigen spoortrein
ontdekte gelukkig bjjtjjds een boom op den
weg en waarschuwde het personeel aan het
station. Dit toog naar de plek en voBd een
tweeden boom die 7 meter laag en 1 meter
dik was. Deze boom was zoo gelegd, dat
zaakkundigen verklaren, dat, ware de ex
prestrein er op geloopeo,deze onvermijdelijk
ontspoord, en in een afgrond terecht zou
gekomen zijn.
De groot-kanselarij van het Legioen
van Eer heeft eene statistiek openbaar ge
maakt, waaruit blijkt dat het aantal vrou
wen, hetwelk gerechtigd is het brais te
dragen, veertig bedraagt, van welke 26 Lief-
üasr hoorde de vrouw haar man weer binuen
komen.
Hjj kan het niet meer uithouden, hij zal
het eerste spreken, sprak ze in zich zelf, met een
triomfeerend lachje.
Maar zonder een woord tot haar te richten,
ginsr de visscher alweer naar de kast. Ditmaal
nam hij er niet de flesch uit, maar Kreeg een
bankje eu begon daarop staande, op de bovenste
plank te zoeken, als iemand die iets verloren
heeft, wat hem aan het hart gaat,
Eeo voor een keek hij zorgvuldig de planken
na. Toen hjj niet scheen te vinden, wat hij
zocht, begon hij aan de tweede kast. Hjj healde
de stapels lakens en ander goed er uit, dat hij
op het bed legde, elk hoekje en vouwtje nauw
lettend onderzoekend. Alles nam hij van zijne
plaatsdoozen, kistjes, snuisterijen, die daar
gedurende eene halve eeuw bewaard werden als
relieken. Er waren vaasjes, gekocht op eene ker
mis en voorwerpen, san verre zeereizen meege
bracht het horloge van den oudste, gestorven
ver weg, op de groote zee en de bruidsmuts van
de oude vrouw, die in een blauw kartonnen doos
werd bewaard.
De visseher onderzocht al die kostbaarheden
terdege, elk voorwerp nauwkeurig beziende <m
het voorzichtig uitschuddend, alsof er iets uit—
dezusters voor het grootste deel behoorende
tot de Orde van den H. Vincentius a Paulo.
Wylen Prins Lucien Bonaparte heeft
aan de Engelsche natie zjjn chemisch la
boratorium gelegateerd. Het laboratorium ia
Daar de Dieuwste eischen van de wetenschap
ingericht en bevat de kostbaarste instrumen
ten, toestellen en scheikundige zelfstandig
heden, waaronder zeer zuiver goud, platina,
iridium enzoovoort.
De correspondent van The Liverpool
Courrier te Londen meent te bunnen ver
zekeren, dat de Regeering aan het Parle
ment zal voorstellen om eeu jaarlykseh
crediet van 15000 p. st. (f 180000) toe te
staan voor den Hertog en de Hertogin van
Clarence. Ook zal vermoedelijk worden voor
gesteld aan de toekomstige Koningin van
Engeland eene lijfrente van f60000 te ver
zekeren.
ElLiberal meldt, dat de Spaansche Bank
50 millioen in schatkistbiljetten in porte
feuille heeft.
Aan de kanonfabriek te Trubia zjjn
schietproeven genomen met een nieuw stuk
geschut van dertig en een halve centimeter,
uitgevonden door den SpaanBchen hoofd
officier Ordonez.
Honderd schoten met projectielen van
380 kilogram en met ladingen afwisselend
tusschen 80 en 130 kilogram, hebben de
gunstigste resultaten opgeleverd.
Dit kanon, voor de kustverdediging be
stemd, kost bjjna een derde van het Krupp-
- non vau dit kaliber.
De begiusnelheid is 540 meter per
seconde, terwjjlde wrjjving 2000 kilogram
men per vierkante centimeter bedraagt.
In den omtrek van Palermo zjjn
Vrydag-ochtend te balf aebt kortstondige
schokken van aardbeving waargenomen, in
de richting van het Noorden naar het
Zuiden.
In de Oostenrjjksche Kamer heeft
Prins Schoeubotn voorgesteld, thans de
commissie van vjjftien leden te verkiezen,
die belast zul zijn met het onderzoeken van
de handelsverdragen, «welke, eeu einde
makende aan den strjjd over tolrechten, eene
weldaad voor de volken zullen zjjn.» Het
voorstel is aangenomen.
In de Oostearjjksche hoofdstad krioelt
het van de Joden. Op elke tien inwoners
is er een Israëliet, zoodat het zelfs onder
dit opzicht thans Frankfort, de zgn. Joden-
stad overtreft. Aan de univeisiteit zgn 50
pet. der studenten Joden, terwjjl naar ver
houding der landsbevolking er slechts 4 pet.
behooren te zijn. In een hospitaal te Weenen
zijn van de 30 geneesheeren 29 Joden.
Aan de universiteit wordt kerkeljjke ge
schiedenis uitsluitend door Joden onder
wezen. Honderden beurzeo, die volgens de
statuten der stichtingen alleen voor Katho
lieken bestemd zijn, worden aan Joden ge
geven. Zelfs zjjn in de Rjjksraad alle ad-
vallen kon, dat verloren was.
Met een scherp oog vervolgde de oude vrouw
al zijne bewegingen. Naarmate hjj langer zocht,
voelde ze hare nieuwsgierigheid groeien, die al-
leDgs bjjna onverdrageljjk werd.
Wat zoekt hjj, in 'shemelsnaam, toch?
sprak za in zich zelf.
En met °en geduld, dat zjj niet bezat en in
stilte verfoeide, ging hjj voort met zjjne nazoekin-
ger, zonder een woord te vragen.
Zij werd steeds nieuwsgieriger.
De a ond begon te vallen. Het werd tjjd om
naar de boot te gaan zien, maar hjj scheen er
niet aan te denken. Zjj wilde hem niet waarschu
wen, ofschoon de woorden op hare lippen
brandden.
Toen hij de tweede kast doorsnuffeld had, stak
hjj eene kaars aan en ging, op den grond liggend,
onder de derde kjjken.
Nu kon de oude vrouw zich niet langer in
houden en terwjjl hare stijfhoofdigheid zich vergat
in een brandende, onbedwingbare nieuwsgierig
heid, riep ze overwonnen
Mijn hemel, wat zoek je dan toch
Ondeugend glimlachend, stond de oude man
op en antwoordde
Jou tong, oudje, en ik heb ze gevonden
oA.
