NIEUWE
Ne 1782
Vrijdag 8 Januari 1892.
17de Jaargang.
De eerste Christenen en
het Socialisme.
BUIT Elk LAM»
II. (Slot)
HUMHHfüU!
IT.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 3 maanden roor Haarlem.
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
ƒ0,85
1,10
1,80
0,03
Dit blad verschjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BUBEAtI: St. Janstraat Haarlem.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
AGITE MA NON AGITATE.
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag-
en Vrgda g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KüPPERS LAUjREY.
Steunende op deze grondstellingen be
schouwde de heilige Paulus het als zijne
taak en zjjn plicht, in alle gemeenten, welke
hij stichtte, eene christeljjk-kerkeijjke ar
menverzorging op te richten en te regelen.
Tot haar fundament maakte hij natuurlijk
de private weldadigheid, tengevolge van
welke ieder voor zyne huisgenooten en aan
verwanten had te zorgen. Wie zich aan
deze verplichting onttrok, werd beschouwd
als iemand, die het geloof had verloochend,
ja, zulk een persoon werd nog slechter ge
acht dan een ongeloovige. Eerst dan, als de
huisgenooten, bloed- of aanverwanten niet
in staat waren de leden van bet huisgezin te
onderhouden, werd deze plicht overgedra
gen aan den Bisschop. Want deze had voor
alle behoeften te zorgen, voor weduwen en
weezeD. voor grijsaards en armen, die niet
in staat waren te werken, maar vooral ook
voor gevangenen en vreemdelingen, die hjj
met de meeste gastvrijheid moest ont
vangen.
Voor het onderhoud van alle hulpbehoe
venden diende eene gemeenschappelijke kas,
die uit de bjjdragen van vrij willige collec
ten werd gevormd. Ja, de christelijke ar
menzorg bepaalde zich niet tot de leden der
gemeente waartoe men behoorde, doch
breidde zich in bizoudere gevallen uit over
de gansche Kerk. Zoo zorgde ;de christelijke
gemeente te Antiochië by het heerschen
van hongersnood voor de moederkerk te
Jeruzalem. Ook de Achajische, Macedonische
en Galatiuische gemeenten zonden hare hulp
daarheen. Zelfs de heidenen waren, volgens
apostolisch bevel, niet uitgesloten vau de
christeljjke armenverzorging; als de behoef
ten der geloofsgenooten bevredigd waren,
werden ook zjj bedacht.
Ziedaar even heerlyke als eenvoudige
grondstellingen en inrichtingen, waarop
de kerkelijke armenzorg zicb ontwik
kelde en vooral in den tjjd der vervolgin
gen den hoogsien bloei bereikte. In dien
tijd, waarin eigendom en leven steeds in
gevaar verkeerden,kostte het aan de gemeen
schap heel wat moeite om den nood van
het individu te verzachten en juist de re
sultaten der armenverpleging van dien tijd
zjjn een glanBrjjb bewjjs, hoe levendig bet
geloof, hoe innig de liefde en hoe helder
het gansche christelijke leven door de Kerk
werd verlicht.
De bronnen waaruit de Kerk hare mid
delen putte, waren de collecten, die op be
paalden tjjd plaats hadden. Daarbjj werden
FEUILLETON.
De voddenraper.
Een verhaal uit de omwenteling van 1830.
{Vervolg)
De zon had sedert weder verscheidene malen
haar loop volbracht; Jauffret; van eene bizondere
lichaamssterkte en buitengemeen matig in zijne
levenswijze, wat hij voornamelijk ble f na het
treurige voorval, waardoor hij zoo deerlijk gewond
was, had door zjjn veracht bedrijf echter kleine
winsten gemaakt, die hem eene zekere welgesteld
heid verschaften, doch in zijne aangenomene le
vensmanier en zijn geliefkoosd bedrijf niet de
minste verandering brachten.
Alle avonden, wanneer het donker geworden
was, en men de lantaarns in Parij» o"tstak, door
liep hjj in zjjn nederig en versleteu gewaad, alle
straten van de voorstad Saiüt-Germain,ontblootte,
zoo hjj het hotel van den Burggraaf d'Astrol voor
bijging, met allen eerbied zjju hoofd, terwjjl hjj
dan dikwjjls met eene zekere ontroering op een
der steenen banken dier woning plaats nam, ea
zich de gewichtige aan hem bewezen diensten
herinnerde. Somljjds, wanneer de deurwachter de
koetspoort opende, bemerkte hij den voddenraper,
welke in dat geval met de levendigste belang-
s elling naar de gezondhsid van mijnheer den
■°ur8Kraaf vernam, en den ouden di-naar voor
stelde, om een halven liter met hem te drinken.
De grijsaard nam zulks aaa en wilde dan op
zijne beurt den goeden man onthalen; maar deze
Je offergaven gevoegd, die gedurende de
heiiige Mis door de geloovigeu op het al
taar werden neergelegd. Alle leden der ge
meenten moest n hieraan deelnemen, zelfs
de armen moesten eene kleinigheid offeren
van de opbrengst van hun arbeid. Onder
stelden van deze offergaven waren de lief-
gilteu, die in de offerbussen werden gestort,
welke in elke vergaderplaats waren aange
bracht. Deze liefdegiften vormden de kas
der gemeente. B(j al deze gaven echter be
stoud geen dwang, «naar het was een ieder
vrijgelaten, hoe veel en hoe dikwijls hij
wilde geven.
Het gansche beheer der armenverpleging
werd geheel en al door den Bisschop ge
leid. Hij was de vader der armen, de be
schermer van. weduwen en weezen; zonder
hem mocht niets gebeuren, hij alleen mocht
de liefdegaven aannemen, beheeren en uit-
deelen. Door het scheuken der aalmoezen
aan den Bisschop zouden de geloovigeu steeds
vermaand worden, dat zij hunne liefdega
ven niet zoo zeer den armen, maar aan God
ten offer brachten, Die ze door Zijn plaats
vervanger aau de armen lie uit eelen. Van
de verdeeling was de Bisscnop niemand re
kenschap schuldig, dan aau °d alleen.
Daarentegen was bet zyu ei ïgsta plicht,
zonder aanzien des persoons, slechts naar
gelang van behoefte en ^aari e',d ieder
een te ondersteunen. Hy bediende zich voor
dit doel van Diakeus en Diaconessen, die
de armen in de woningen gmgemopzoeken,
een register omtrent stand, ouderdom en
naam vervaardigden en aan den Bisschop
verslag uitbrachten. Ook droegen zy de door
den Bisschop bepaalde liefdegaven m de
huizen der armen.
Was de bisschoppelijke zetel vacant 0f
de Bisschop genoodzaakt de vlucht te ne
men, dan ging de armenverzorging aan het
Presbyterium over. Polycarpus vermaant by
voorbeeld de Presbyters te hilipp,, TOor
allen meedoogeud te zf - de wedu
wen en weezen te ondersteunen, de zieken
te bezoeken. Er was m a fccmeen geen
nood, geen lyden, geene ellende, dia niet
door liefdegaven of persoonlijke dienstbe-
wijzingen werd verzacb
Welk eeu indruk moest zulk eeue liefde
Diet maken op een lyd, ie zoa arni aan
liefde was! Terwjjl de besten onder de hei
denen de liefdadigheid als een hartsgebrek
beschouwden, ja, hetals eene fpooternis-
daad rekenden zich door b<b» "jijden te
laten medeslepen, offörd® chr"»te!gke
liefde zich zelfs voor anderen op, gafzlcll
Langen om anderen te verlossen. Daar
om kon Bisschop Demetrius van AleXan.
drië zeggen, toen de pest onder Gallienu8
de stad schier verwoestte. «De meesten 0q.
betaalde altijd, eT"^Md bjjvoegende, dat
bij zijn avond reeds aangenaam genoeg hacl door
gebracht; en de oude bediende, hoezeer h<j dan
ook voo; niets inededronk kon zich maar geen
denkbeeld van deze zonderlinge handelwijze
"ïmi. toen tier jaren oud stond hare moe_
der bij in het liuuenwerk. n Lolo een jaar
onder, was de eerste onder de jongens van zjj„e
jaren Deze twee voorbeeldige kinderen, gehoor
zaam'aan de lessen van hue vader, die hen op_
voedde in het gevoel van eer en in godsdien
stkeu zeest onderscheidden zich onder al de
kinderen hunner wjjk door hunne beleefdheid,
hunne zachtaardige taal en de uiterste zindeljjk-
heil van hunne kleederen.
Jauffret bewoonde zijne op de vjjfde
verdieping niet meer; Mum en Lolo, nu tot de
reeds meer gevorderde jaren gekomen, konden op
geschikte wfze hetzelfde verblijf met langer blij?
veubewonen. Sedert «enige maanden was men
du, tot de derde verdieping afgedaald, waar men
eentee vertrekken tegen twee honderd vjjftig
franks bad gehuurd, bestaandeuit eene groote
kamer voor vader en moeder, tevens tot keuken
dienende, uit eene voorkamer, een eet- en een
gèzelscbapsvertre'*een ander kamertje voor Mimi,
waar men het linnen bewerkte, en een derde
voor Lolo, bevattende de hoopen met lompen,
beenderen van allerlei voort en stukken glas, die
het voornaamste van den handel uitmaakten.
Hier-an grensde nog een klein verblijf, waarde
voddenraper zjjn schrijfwerk verrichtte, boek hield,
en zich in oogenblikken van rust met nuttige en
zer broeders spaarden zich zei ven niet in
het vervullen der plichten van broederliefde;
zij droegen wederzyds zorg voor elkaar en
vermits zij zich niet ontzagen de zieken te
verplegen, hen om Christus' wille te dienen,
offerden zy met vreugde hun leven op.
Velen stierven nadat anderen door hunne
goede zorgen van de ziekte weder wa
ren hersteld. De beste onder de broeders,
vele Presbyters, Diakenen en uitmuntende
leeken eindigden hun leven op deze wijze.
Bij de heidenen was zulks geheel auders.
Zjj die begonnen ziek te worden, werden
verstooten; half-dooden wierp men op straat
en de dooden liet men onbegraven liggen.
«Buiten bet Christendom,» verklaarde Ig
natius, Bisschop van Antiochië, «is er geen
hulp voor de gevangenen, geen troost voor
de bedroefden, geen zorg voor de weduwen
en weezen, geen spijziging voor de hon-
gerigen, geen laven voor de dorstigen.»
Ja, bewonderenswaardig zijn de resultaten,
welke de kerkeljjke armenzorg in dezen
eersten tijd van de christelijke oudheid ver
kreeg. Te Rome aldus verzekert Paus Ur-
banus, werd geen enkele christeljjke bede
laar gevonden. Zelfs ten tijde van Juliaan
waren er nog geen bedelaars ouder de
Christenen. En aan wien had men deze
schitterende resultaten te danken? Aller
eerst aan de macht en waarheid der grond
stellingen waarop de kerkelijke armenzorg
was gebasesrd en ten tweede aan de voor
treffelijke organisatie daarvan.
Zoo ziet men, dat de Kerk reeds van het
begin van haar beslaan af in den socialen
nood, in de sociale ellende heeft voorzien.
Aan hare roeping getrouw zal zij zulks bljj-
ven doen te allen tijde en overal, waar zij
in haar edel streven niet gehinderd wordt
door hen, die haar haten.
Het welsprekend beroep, dat door Z.Era.
Kardinaal Capecelatro, Aartsbisschop van
Capua, gedaan is op het onlangs te Napels
gehouden Eucharistische Congres, ter gunste
der kerk van den H. Joachim, heeft reeds
weerklank gevonden in een groov aantal
bisdommen, vooral in Calabrië en op Sicilië,
waar op ongelooflijke wijze de adhesiebe
tuigingen toenemen aan het internationaal
eerherstel, dat, zooals men weet, zijn
hoofdzetel zal hebben in de jubilékerk des
Pausen.
De herderlijke brief van den Bisschop van
Piacenza, Mgr. Sealabrini, over de kerk
van den H. Joachim, heeft reeds in dat
diocees alleen meer dan 37.000 bandteeke-
ningen voor het werk van het Eerherstel
opgeleverd, voor het meerendeel vergezeld
aangename lectuur bezig hield. Eiken morgen
verzamelde hij hier zg'ne kinderen en gal hun
ten onderricht, dat bestond in ean uittreksel
van de goede boekeD.die hij gelezen had,en waarbjj
hij de nitlegging van een welgezinden en teederen
vader voegde.
Jauffret bleef nooit ten achter, om het nieuws
van den dag te lezm. Met een lange jas aan,
of een ouden mantel, dien hij bjj eene go°de
gelegenheid gekocht had, ging hij voor den ma
tigen prijs van vyf centimes de twaalf groote ko
lommen van da courant in eene leesinrichting
doorloopen.
De nederigste volksklassen namelijk in Frank
rijk stellen meer belang dan men denkt in de
staatkundige beweging; en dat zy er deel aan
nemen, is al zeer natuurlijk omdat hun bestaan
er van afhangt, en zij genoodzaakt zijn met meer
bezorgdheid dan de rijkeD hunne berekening te
maken. Jauffret las derhalve, op een der dagen
van de maand Juli, de noodlottige ordonnances,
die het staatsverdrag omverhaalden, door den
Koning erkend en bezworen op het Evangelie.
Reeds brak van alle kanten het grootste gemor
uit; de ontelbare massa's van werklieden ver-
eeDigden zich op de openbare plaatsen, kreten
slakende van wraak en haat tegen de. trouwelooze
raadslieden run den vorst, welke onrust en wan -
hoop in alle rangea der maatschappij verspreidden.
Reeds hield men zich bezig om wapenen tan te
schaffen, men vormde zich tot troepen en gele
deren, welke tot aanvoerders kozen hen, die zij
wisten dat oude gedienden waten. Jauffret werd
als zoodanig aangewezen door de bewoners van
van giften, voor de kerk van den H. Joachim
bestemd.
Ook uit andere streken en landen, uit
Frankrijk, België, Oostenrijk, Spanje, ook
uit ons land, zjjn vele giften voor de jubi
lékerk toegevloeid, zoodat deze, wanneer de
mildheid der Katholieken niet verflauwt,
spoedig geheel voltooid zal kunnen worden.
In de Fransche Kamer kwamen de
verzoekschriften der houders van Panama-
aandeelen ter sprake. Faillières verklaarde
dat de Kamer ia de behandeling der zaak
vertrouwen kon hebben. Thevenet eischte
rechtsvervolging tegen de ondernemers.
Krautz raamde het tot voltooiing van het
kanaal benoodigde kapitaal op 900 millioen;
bij voorzag in de eerste twaalf jaar geen
voordeel. De Launay zeide dat de Regee-
ring Diet taak sloeg omdat zy hooger moest
slaan. Er volgde een opgewonden debat.
Nadat een voorstel van Douvilie, om tot
de orde over te gaan, met 275 tegen 229
stemmen was verworpen, werd met alge-
meeoe stemmen eene motie van Peytral
aangenomen, verklarende dat de Kamer
eene snelle en afdoende opheldering ver
langt omtrent alle verantwoordelykhsdeu
te dezer zake. De conclusiën der haide com
missies werden met 387 tegen 101 stemmen
aangenomen,
De Sanaat heeft het artikel, vast
stellende, tot 30 September, het recht op
ruwe petroleum op 18 eu op gezuiverde
op 25 frauk, met 223 tegen 18 stemmen
aangenomen. De Kamer besloot tot toe
passing der nieuwe rechten op meel op 1
Februari. Het geheel van het nieuwe tol
tarief werd vervolgeus met 205 tegen 4
stemmen aangenomen.
Mgr. Billard, Bisschop van Carcas-
sonue, was naar Rome geweest zonder ver
verlof voor de reis te vragen, zooals arti
kel 20 dor wet van 18 Germinal an X dit
eisebt. Deze wet, die al jaren onder het
stof begraven lag, is door den tegenwoor-
digen Minister van Esredienst weer te voor-
scbjjn gehaald, om de Bisschoppen te pla-
gen.
Voor het niet aanvragen van machtiging
voor de reis is dan ook 500 frs. ingehou
den op het tractement van Mgr. Billard.
De Heer Francis Magnard, de hoofdre
dacteur van le Figarovraagtwaarom de
ze nieuwe plagerij? Waarom op nieuw ten
opzichte der Bisschoppen en hunne reizen
naar Rome eischeu gesteld, die verouderd
en uit den tijd zjjn?
Welke vrees toch kan er ne bisschopsreis
opwekken?
Het is zelfs bewezen, dat de Bisschoppen
te Rome de beste raadgevingen ontvangen
en dat Leo XIII hen geenszins zal aanapo-
de straat du Dragon, waar eene groote menigte
werklieden woonde; hij werd aan het hoofd van
eene afdeeling kunstwerkers geplaatst, die in der
haast by lkander was geraapt; en de voddenraper,
zich zijne vroegere b trekking herinnerende, vaar
digde zijne orders uit, plaaiste schildwachten,
en gaf blijken van een krijgstalent, van eene
ondervinding, w<lko in die oogenblikken van crisis
nuttig en heilzaam werden.
Den volgenden morgen, zijnde Dinsdag, boezemde
het ontwaken des volks nog meer ontzag in; men
had wapenen en krijgsvoorraad aangeschaft; de
linie troepen hadden zich van verscheidene stel-
linge j, op de hoeken van de meest bezochte plaat
sen, meester gemaakt; reeds waren verscheidene
rustige burgers door het moordend geweervuur
gevallen. Ook de volksgflederen vatten post,
wierpen zich op het gesehut, dat tegen hen gericht
werd, en maakten zich er meester van met held-
haftigen moed en door tallooze offers. Verseheidene
regimenten infanterie weifelden, en eindigden
met de weigering van niet op hunne medeburgers,
hunne vriendeo en nabestaanden te willen schie
ten; doch de koninklijke lijfwacht, meer bizonder
de partij der Minis ers toegedaan, en waarover de
voornaarutte hofbeambten het bevel voerden,
onderhield een levendig eu vernielend vuur. Tegen
hsar werden de ijseljjkste kreten saDgeheven; de
verbittering steeg ten top: al vrat in banden der
gewapende burgers viel, werd zonder mededoogsn
afgemaakt. De burger-oorlog, vertoonde zich hier
in zijne woede en in al zjjne verschrikkingen.
Wordt vervolgd.)
