NIEUWE to. 1803 Vrijdag 26 Febrnarl 1892. 17de Jaargiig' De internationale katholiek- sociale beweging. IJ UIT EN LA NI). ABONNEMENTSPRIJS AGHTE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Wat eene moeder lijden kan. H44RLl!HSrHE G0IIR4MT. Pei 8 maanden voor Haarlem. 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voor het buitenland 1,80 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschjjnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG BUBBAIT: St. Janstraat Haarlem. Van 16 regels80 Cents Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woemdag- en Yrgda g-a vond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers: KüPPBSS LAUREY. De sociale vraag is eene internationale quaestie. Dat is voor iedereen duideljjk, die ook maar het ABC dezer vraag kent. Alle landen en machten moeten samenwerken om eene gezonde economische hervorming te verschaffen. Dit bewustzjju heeft zelfs de ar beidersstand. Vandaar ook de internationale strevingen der sociaal-democratie. Haar in ternationale werkdadigheid zal echter even min der menschheid tot heil en zegen ver strekken als de mternateruationale verbroe dering der kapitalisten. De eenige macht op aarde, welke met duurzaam gevolg eene in ternationale werkdadigheid kan ontwikkelen, is de Katholieke Kerk. Zij is waarljjk eene internationale macht, omdat zij zich uitstrekt over alle landeu en volken,omdat zjj toegang heeft tot de harten harer kinderen van alle natiën, omdat hare leer en voorschriften bij duizenden eu millioeneu trouwe aanhangers der onderscheiden Staten gehoor en betrach ting vinden. Daarom zal het haar naar ver houding gemakkelijk zjjn, door wjjze en doel matige leiding het denken en streven harer aanhangers te leiden, naar eene trapsgewijze hervorming onzer moderne maatschappelijke en economische toestanden volgens de onfeil bare grondstellingen, welke Christus, de soci ale Koning der menschheid, haar heeft toe vertrouwd. Had men deze grondstellingen niet verlaten om naar de valsche wjjsheid van het liberalisme de dingen dezer wereld te regelen, dan stonden wjj niet voor dien economischen chaos, waarover wjj in onze dagen klagen. Thans, nu wjj door bittere ervaringen en droevige vooruitzichten ge waarschuwd zjjn, is het de taak der Kerk, opnieuw hare lang verachte eu versmade stem te laten hooren, om door voorlichting in alle lauden eene christelijke hervorming der maatschappij mogeljjk te maken en voor j te bereiden. Een hoogst belaugrjjke schrede naar dien kant is reeds geschied door de encyclieken van den H. Vader en vooral door het heer- ljjke Pauseijjke schrjjven over deu toestand der werkliedeD. De encycliek over de arbeiders-quaestie is de Magna carta van de oplossing der sociale quaestie van den tegeuwoordigen tjjd. Zjj is waarljjk een sociaal program, in breede trekken natuurlijk, zooals het ook niet an ders zjju kan bjj een program, dat het richt snoer vormen zal voor het doen en drjjven van het maatschappelijk leven onder de ver schillende levensvoorwaarden. Maar zjj bevat helder en duideljjk de grondtrekken, waar uit de praktische gevolgen voor de onder scheidene toestanden zonder al te groote moeiljjkbedeu zullen verkregen worden. Een andere belangrijke schrede, om de Katholieken van alle latiden tot een geza menlijk optreden op sociaal gebied te be wegen, was bet werk van den Bisschop vau Luik, Monseigneur Doutreloui. Iu ieders FE Ü1LLST ON, 13) (Vervolg). Hij kon soms twee dagen hier boven zitteD, zonder voedsel «au te rak®" et> zonder toe te staan dat ik hem naderde. Ik vreesde soms dat hij zijn verstand zou verliezen. Ik beproefde alles om hem tot het goide terug te brengen, ver- drasgzaamheid, liefde, vriendelijkheid, maar alles te vergeefs. Hjj, die vroeger zoo goed voor mij was geweest, die mij *°o teeder aad bemind, en elke begeerte had vervuld, aarzelde nu niet om mjj in zijne aanvallen van woede en toorn, met vloeken en verwenschingen te overladen. Op ze keren nacht kwam bjj te huis en vond mij bidden de; dat verbitterde hem, en hij sloeg mjj tegen den grond; ca ditn tijd durfde ik hem niet meer te laten zien dat ik bad. Ik kan de waarheid niet voor u verbergen, hoewel gjj het voor anderen zult doen, want gij hebt de builen gezien, die mjj overdekten. De laatste maal, dat ik hem ge zien heb, was ik naar de kerk gegaan, en toen herinnering staan nog de groofcache con gressen, welke hjj in zjjne bisschopsstad or ganiseerde, congressen, die geleid hebben tot een gemeenschappeljjken arbeid op degeljjke fundamenten. En om de wegen tot een ver- eeuigd streven nog meer te vereffenen, heeft deze Prelaat onlangs een nieuw middel uitge dacht. Den 27sten Januari namelijk heeft Mgr. Doutreloux in zjjn paleis te Luik eene inter nationale conferentie doen plaats vinden. Aanwezig waren uit België behalve Z. D. H., de Hoeren Professor Dr. Helleputte (Leuven), advocaat A. Yerhaegen (Guit),advocaatCol- liutt (Luik), Graaf Wallbott Van Bassen- heim (Brugge); uit Nederland Jhr. De la Coui: uit Frankrjjk Abbé G. de Pascal, de geesteljjke leider der Fransche arbeidersver- eenigingen en de rentenier Loris Graaf De Mun was tot zjjn leedwezen verhinderd te verscbjjnen uit Duitschiaud Dr. Ober- dörffer (Keulen); Vrij heer Felix van Loë en Mgr. Korum hadden zich doen verontschul digen; uit Italië Mgr. O'Conuel, Rector van het Collegium Americana in te Rome; uit Amerika de Aartsbisschop van St. Paal; de door wjjlen Kardinaal Maoning als vertegen woordiger voor Engeland aangewezen Pater Toomas was niet verschenen, omdat hij zjjne opdracht opgebonden achtte met deu dood van zjjn lastgever. Het onderwerp der beraadslagingen be stoud uit drie punteu: oprichting van een katholiek internatiouaal sociaal orgaau. Stichting van een internationaal instituut voor hoogere sociale studiën. Vaststelling van het volgende internationale congres. Wegens gegronde motieven werd besloten dit jaar geen internationaal congres te houden. Het zal echter waarschjjnljjk in 1893 te Luik plaats vinden. Het tweede punt: stichting van een inter nationaal instituut voor hoogere sociale studiën, was iu overeenstemming met de bizondere wenschen van Z. H. den Paus. De H. Vader, die men moet het erkennen door eene bizondere Goddelijke beschikking met zolk een scherpen blik en met zulk een warm hart en zulk een helder verstand aan desociale vragenvau den tegenwoordigen tijd zjjue aandacht wjjdt, heeft den wensch geuit, dat er bjj zjjn aanstaand jubilé de middelen zouden geboden worden om eene in stelling voor sociale studiën op ta ricbten.Tot dusver weet men echter niet, wat deH.Vader eigenljjk bedoelt, en in welken vorm hij de giften wenscht. Men weet niet of hjj er aan denkt, te Rome of ergens anders aan eene katholieke universiteit een nieuw interna tionaal instituut op te richten voor het be sproken doel, of dat bjj slechts aan eene of andere hoogeschool een nieuwen leerstoel wenscht opgericht te zien. Daarom meende de Conferentie niet verder te gaan, zonder van het juiste verlangen des H. Vaders te zjjn ingelicht. Men besloot dus eerat in lichtingen te verkrjigen om dan volgens de wenschen van den H. Vader voor de zaak te arbeiden. hjj te huis k^am, was ik afwezig. Hjj had geld noodig eu doorzocht het gansche buis of bjj ook iets kou vinden om te verkoopen. Er was echter niets. Ik ontmoette hem toen ik naar huis ging. Hy vroeg mij of ik j?6ul had. Ik had slechts vier stuivers en die gaf ik hem het was alles wat ik bezat, om brood te koopen. Dat was hem niet genoeg: hjj zeide dat hij meer moest hebben. Ik legde mjjn 'hsDd o p zjjn arm om hem tegen te houden, toen kreeg bij mÜn trouwring in het gezicht. «Geef mjj dieu ring," riep hjj toornig uit, wik moet hem hebben." "Mijn ring! de eenige band tnsschen mjjn vroeger leven en dit! Ik dacht een oogenblit aan den tjjd toen hjj aan oiijn vinger werd ge stoken, aan het gelaat van mjjn vader, toen hjj naast mjj stond, aan den zoeten glimlach en de zueht van mijne moeder, die hem san mjjne hand zag, toen ik uit de kerk kwam; het scheen mij of die ring mijn aan hem en mjjne kleine Marie verbond. «O, ter liefde Gods," zeide ik maar hjj trok den ring van mijn vinger en sloeg mij tegen Omtrent het derde punt der beraadsla gingen werd besloten: Om de Katholieken van alle landen meer en meer te overtuigen van de noodzakelijkheid, met alle krachten te arbeiden aan de wederherstelling van de door bet liberalisme en kapitalisme bedor ven sociale orde, op grond van de leer der encycliek <Novarum rerumen om zich omtrent de middelen te verstaan, den te genwoordigen strjjd tusschen kapitaal en arbeid op practische wijze te verzachten, zal een katholiek internatioaal sociaal tjjd- schrjjft in 't aanzjjn worden geroepen. Zjjn titel: is: Mouvement socialsociale beweging. Het verscbjjnt voorloopig in de Fransche taal. Zoodra de behoefte bljjkt zal er ook eene uitgave verscbjjnen in de Eugelsche, Duitsche en andere talen. Io popuïair-we- tenschappeljjke artikelen zal het blad de leidende gezichtspunten voor eene ware christelijk sociale hervorming verklaren. Het zal correspondentiën bevatten uit verschil lende Staten. Deze correspondentiën zullen nameljjk aao de baud der statistiek oriën teren over de sociale toestanden en het streven naar de regeliDg ervan. De meest beroemde katholieke sociaal- politieke schrijvers uit alle landen hebbeu reeds hunne medewerking beloofd. Het patronaat over het tijdschrift hebben reeds toegezegd: Kardinaal Gibbons, Kardinaal Goossecs, Bisschop Doutreloux en anderen. Ook de overleden Kardinaal Manning had het patronaat aanvaard. De redactie werd opgedragen aan Graaf Waldbott van Bas- seDheim, doch onder leiding van een inter nationaal Comité. Alle Katholieken zullen de versc'njjQing van dit tijdschrift voorzeker met vreugde begroeten en het zal, met het oog op de groote belangrijkheid der zaak allerwegen grooten steun ontvangen. Wjj wenschen het tijdschrift van harte veel geluk. Moge het aan het doel waarmede het wordt opgericht, beantwoorden en door zjjn inhoud vrede en eensgezindheid teweegbrengen in de onrus tige en ontevreden maatschappij. In de eergisti ren gehouden bjjeenkomst van de leden der rechterzjjde van het Bel gische parlement is duidelijk de neiging aan den dag gelegd om het werk der grondwets herziening zoo veel als mogeljjk is, en in elk geval tot het strikt noodzakelijke, te beperken. Ingevolge overleg tusschen de eigenaars van zes mjjnen, en de arbeiders-leden van den Raad van verzoening te Mariemont nabjj Luik, werd besloteD de loonen met 12 a 15 pCt. te verlagen. De aanvang dezer loonsverlaging is Dog niet vastgesteld. Door dit verstandig besluit werd eene werkstaking voorkomen. *.;.*De Budget-commissie uit den Rjjksdag heeft met 16 tegen 6 stemmen (die der socialisten) hare goedkeuring gehecht aan den grond. Maar toch, ik wanhoop niet, want mijn kind pleit voor hem in den Hemel." Hier eindigde hare droevige geschiedenis. Moet ik nog zeggen, dat ik haar lief kreeg, niet alleen wegens hare schoonheid en door de lieftallige manier, waarmee rjj iemand voor zich innam, maar ook om hare godsvrucht en goedheid, hare groote en heilige verdraagzaamheid, hare zuivere liefde voor dat engelachtig kiud, hare duizenden veront schuldigingen voor zjjne zonden en het onrecht dat hjj haar had aangedaan en om hare geduldige hoop, dat hjj zich nog zou beleren. Dit alles died haar niet alleen mijne hoogste bewondering, maar ook mjjne warmste genegenheid verwerven. Tegen onze verwachting bleef Anna nog ver scheidene dagen voortkwjjnen. Ik verliet haar geen oogenblik. Toen zjj te zwak werd om te spreken, knielde ik bjj haar neder en werd niet moede de gebeden, die zij zoo gaarne hoorde, voor haar te herhalen. Elk uur bracht haar nader „aan de voeten van den eeuwigen Vader." De engel, die haar tot het betere leven had opgeroepen, had een spoor van zjjn bezoek achtergelaten. Men zag, dat hjj bjj haar geweest en met haar gesprokén een crediet van vjjf millioen mark voor do geheime uitgaven. Tot nog toe was daarvoor slechts 48,000 mark op de Rjjksbegrooting uitgetrokken en werden de overige voor dat doel benoo- digde gelden uit het Welfenfonds bestreden. Twee belaugrjjke wetsvoorstellen zjjn bjj den Rjjksdag ingekomen. Het eene werd ingediend naar aanleiding der openbaarma king van bescheiden, op het leger betrekking hebbende, die daarvoor bestemd waren en onlangs in het socialistisch blad Vorwdrts in bun geheel werden opgenomen. Het voorstel wil openbaarmaking van mi litaire geheimen met tnchthnisstraf treffen, zoo het met voorbedachten rade geschiedt, en met gevangenis zoo het misdrjjf zich tot bet geven van inlichtingen beperkt. De laatste bepaling heeft waarschijnlijk betrekking op Afgevaardigden, die van de hun gedane mededeelingen misbruik zoaden maken. Het tweede wetsontwerp heeft tot strek king den Stadhouder of bevelvoerenden Officier in het Rjjksland machtiging te ver- leenen om, den eerste iu geval van oproer, der. tweede bjj het uitbreken van een oor log, den staat van beleg voor het Rjjbsland af te kondigen. Bljjkens berichten uit Batavia van half Januari bestaat er een geschil tusschen den Duitschen consul aldaar, Dr. Gabriel (tgdeljjk het consulaat-generaal waarnemen de) en zekeren Heer Lehnert, die waarnemend secretaris van het consulaat-generaal is geweest, doch reeds in September jl. werd ontslagen. Hjj beweert door Dr. Gabriel eigenmachtig en wederechterljjk ontslagen te zjjn en verlangt dat alle stnkkeD, voor het Duitsche com ulaat-generaal te Batavia bestemd, aan bem en niet aan Dr. Gabriel zullen bezorgd worden. De Kölnische Zeitung echter verneemt van bevoegde zjjde, dat de Heer Lehnert op uitdrukkelijk bevel van het Berljjnsche de partement van Buitenlandeche Zaken is ontslagen. De socialistische Vorwdrts, die het res cript van Prins George van Saksen tegen de soldatenmishandeliogen openbaar maakte, publiceert thans een dergeljjk stuk van den Beierschen Minister van oorlog. De orde brandmerkt mishandelingen, verricht door den sergeant Kitzkali en den korporaal Beek, en richt tot de Beiersche onderofficieren de zelfde vermaningen, als tot de Saksische zjjn gericht. Freycinet heeft de opdracht van den President der Fransche republiek tot vor ming van een Kabinet geweigerd; evenzoo Loubet. Prinses Victoria Patricia (geb. 17 Maart 1886), jongste dochter van den Hertog van Connaught, derden zoon der Engelscbe Ko ningin, ligt te Portsmouth gevaarljjk ziek aan long- en luchtpijp-ontsteking, uit in fluenza voortgekomen. De Prins woont met zijn gezin te Portsmouth als bevelhebber van een militair district. had, aan deu schitterenden glans van haar bleek gelaat en aan het hemelsche licht dat uit hare groote, donkere oogen blonk. Wjj verwachtten nog slechts de laatste uren waarin de ziel, die op aarde zulk bitter onr cht had verduurd, heen zon gaan om door dien barmhartigen Meester geoordeeld te worden, die alle tranen droogten alle wonden heelt. Maar God wist wat het beste voor haar was. Hij had hare tranen en gebeden geteld; elk ervan zou zijne belooning in den Hemel ontvangen. Hjj had voor haar eene kroon bereid, die zjj zelfs nog in dit leven zonde dragen. Het was eene kleine, armoedige kamer, waarin men aarzelde binnen te treden, maar dien nacht was zjj het tooneel van de wondervolle barmhar tigheid van God jegens de menschen. Indien de oogen van het geloof in die kamer hadden kunnen door dringen, wat zouden zjj dan gezien hebben? Engelen, die neergebogen, vol eerbied toeluisterden, en de kamer met een schit terend gouden licht vervulden, dat menscheljjke oogen zou hebben doen duizelen; eenige lagen over de bleeke, stervende vrouw gebogen en luisterden naar elk gebed en droegen het ten Hemel. Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1892 | | pagina 1