NIEUWE «sta Zon%t 13 Ufaart 1892 I7d« UiWS Onderwijs en opvoeding. It IIIT K L k V i). Eene Turksche revolutie. v. LMSC ABONNEMENTSPRIJS Pei 3 maanden voor Haarlem. 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voor het buitenland 1,80 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschjjut eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG BÏÏEE AtT: St. Janstraat Haarlem. INTTXNTï AGITE MA NON AGITATE. ui m in. PRIJS DER advertentien; Van 1—6 regels 30 Cents, Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant Advertentien worden uiterljjk Maandag-, Woensdag- en Vrgda g-a rond voor 6 uui ingewacht. Uit g e v e r s K P P E R 8 BAUREY. II (Slot). Eeue gewichtige taak en plicht rust op de ouders om goed tie te zien op de wijze en de degelijkheid van het ouderwijs, 't welk zjj aan huuue kinderen doen ge«eo. Slaat meu er dan ook we! acht op, dat het ge zond is en nut aanbrengend, ordestichtend, om eene opvoediug voor te bereiden, zooals deze voegt voor christelijke kinderen en le den der Katholieke Kerk? VerlaDgt men, dat hg, die het onderwgs verstrekt, in het bezit is, vau hetgeeo als bepaalde voorwaarde wordt vereischt, namelijk godsdienst, deugd eo wijsheid, waardoor hg achting en eer bied bjj zgne lei rlingen kan opwekken? Stelt men er wel belaug n, dat boven alles het Onderwijs iu den godsdienst, die noodzakc- kelgk is voor de opvoeding en het zedelgke leven der jeugd, onder alle leervakkeu het voornaamste is en eene waardige behande ling verdient en gegeven wordt onder lei ding der Kerk, die de leeraren en bewaak ster dor godsdienstige waarheden is? Men begrijpt reeds, dat men in dit op ticas alleen reeds,iu de godadieustlooze scho len geen voldoenden waarborg voor de wa ve en volkomeue opvoeding hebben kan en dat daardoor het geweten der ouders niet tan ontlast worden. Maar, zoo zegt uien: «De opvoeding en het hedendaags* ne onderwgs moeten zich loch richten naar den geest des tjjds en vrij 2Ön van vooroordeelen.» Hteft oien de betee- teais van deze phrase wel goed verstaan,eene l'brage, die, helaas! maar al te dikwerf op tippen u«t vau zoovele verbliude ouders eiJ opvoeder*? Niemand ontkent, dat de kuns- met oen tgd vooruitgaan en dat de meu- Htheijjke Wetenschappen door onderv nding '0 helderheid e volmaaktheid toenemen eo liet moderniseeren van htt onderwgs, waarop then wijst, zou ook op geeua hinderpalen Houten, als het slechts den vorm betrof, ^erkeljjk nut aanbracht en er met toe bjj. droeg, de christelijke leerstt-lliugen en plich- t0ü te ondermgaeri. Maar men verstaat iets gfheel anders ouder het woord moderuisee- r«n. Onderwgs en opvoeding «vrij van voor- °Ordeeleu» betcekent in de tegenwoordige 8praakwgze, dat. onderwgs en opvoeding Zoo ingericht moeten zijn, dat zij «oor elk huisgezin passen, zonder onderscheid, ka- fholiek, proiestantsch of joodscb; de opvoe ding moet zoo ingericht ziju dat «ij de aiter- Igke oefeningen en verplichtingen van het Christendom over boord werpt; zij moet de kinderen zoo vroeg mogeljjk met de vrjj- heid van het geweten en met de onverschil- Jigheid iu godsdieustige zaken vertrouwd maken; zg moet de kinderen er aan gewen nen zich over het katholieke dogma en de zedenleer vau den godsdienst heen te zetten, wanneer sociale omstandigheden, of, geljjk men z»gt, de beschaving, de hoogte des tjjiB, dit verlangen; zg moet ten slotte de meuscbeu gesch.bt maken, lustig te leven, in de wereld een goed figuur te maken, FE 1L LET O N. DE SCHAAKPARTIJ. De woorden vau Mustapha maken voor den lezer eene verltlariDg noodzakelijk. De Keizer beminde het schaakspel hartstochtelijk. In het begin zijner regeeriug wijt hjj onderscheidene lief hebbers te vinden, die den moed h.dden om zich met hem te meten en meu speelde om aanmer kelijke geldsommen. Hjj bezat het geheim om het fortuin van het spel, telkens naar zjjne zijde te doen oveihelltr; als hjj de partij v rloo-, liet hjj den overwinnaar worgen Diegenen zjjuer gunste lingen, welke hij iot dn eer van de keizerlijke schaakpartij toeliet, moesten het rich derhalve laten welgevallenof om uitgeplunderd ie worden, of oi» door den strop het leven tg verlieten. Tusarken deze heide kwaden was geen middenweg, ienu-nd» 005 111 de klauwen des Keiz rsgeraacte, was ougelukkig. Het gevolg «an deze handel*jjze was dat de lust voor het edele schaakspel overging en er weldra in de gtheele uitgestrektheid van alsof hier op aarde 's mensebeu doel ea hoogste bestemming ware? Eo als ook uit dit moderne ajsteem het godsdienstige ele- meut nog niet in 't openbaar wordt verwij. derd, dan wordt het toch zoo karig eu zoo oppervlakkig vertegenwoordigd, dat het eer der tot al het andere geschikt is, dan in de kinderljjbe harten eene volkomene kennis, eene ware liefde voor den katholieken gods dienst, waartoe zg bebooren, in te planten en hen tot esne nauwkeurig0 beoefening en erkenning brvan te breng00, welke in bun binnenste diep is geworteld. Een ander groot euvel aan aeze zooge naamde «opvoeding zonder vooroordeel* be staat daarin, dat men den machtig00 invloed van het voorbeeld in den buiseljjken kriug geheel en al over 't hoofd ziet «n de kin deren ia de eerste jaren op hc 1 zinnige wjjze aan de ergerlgkste verle ding der we reld prjjs geeft. Neen, h0t 8e®n v°or- oordeel, maar eene onomstootelg e waar_ heid, die voortdurend door de ondervinding wordt gestaafd, dat op het j0°gdige hart de school van het voorbeeld, (ne0| an het onderricht door het woord kan uitwerken en maar al te dikwjjls is 't het ergern sne vende voorbeeld in buis, dat 0000 goede opvoeding van Herder en onderwgter ver ijdelt. Neen, het is geen vooroor ee maar eene dure plicht, ja het kent00^" van ware ouderliefde, de kioderen voor de gevaren en valstrikken, waaraan de wereld «oo over vloedig rjjk is, te bewaren, h0n 0 0 ioe- den voor slechte taa', vrg00 oiu<?*Q8 'net anderen, verpestende lectuur, «edebederven le schouwburgen, voor verkeerde ge/.e sc..,ap. pen van trouwlooze yriendeii) voor ver bindingen, die het licht niet kunnen ver dragen. Veeleer is het eene tree "ge lind. beid en eene onvergeeflijke dwaas001 »au die ouders, welke onder het voorwen ise hunne kinderen bgtijds met de wiss0'TA 'g eden des levens vertrouwd te mak0° 60 °n van alles kennis te doen nemen, ft ,wor ea hartstochten er door ontwikb'' a0j '"de ren aan zichzelf over te 'at00 0,! 6 '*u ep> dat zg aan elk ge raar bloot s^jan, waarin zg meestal doodelijke wonden rggeu en reddeloos ten val komen. Gelooft men nog, na al h0 0i dat onder eene jeugd, die volg01'8 8 0lsel wordt opgevoed, tucht zal bes aan, ze fbe_ heersching, eerbied voor bet g0'"'g en dat zg in staat zal zijn zich staande te houden iu de vele gevaren, in de g,0° vvj et waar digheden en wisselvalligheden es 0vens? Gelooft men, dat het bni**eZ'n e''.ti !a*t dan nog burgers zal verk'üg0U' 10 vroom, goed gezind, zedeljjk goe^ ea zou..or 60nig zelfbelang voor het a!g0OieeH we ZHQ ZuHen ijveren? Eene opvoeding, die 0,e'1 ,VRn 9 vreeze Gods diep doordrongen '8> 1S. ee" 8eoouw zonder fundament, is 000 °IS' We'kop zand is gebouwd. Zeer t0re0 z a! e^halve de wjjze in de H. Schrift c .3) dat het beter ware dat de 00 ö's e hinde- reu hadden, dan kind0relJ' 16 %eeu goda- het keizerrjjk niemand meer 'e k'r*(leri was die schaken kon. Mehallé wa« niet onbeken Kunstige biionderheden; de doos we en Sultan aa>geboden had, behelsde m nscl,a k- spel. Op dat gezicht werd g en gerim pelde asrgezicht v«n den vorst eften en zonder eene minuut verloren te ea S8"". werd het sobaakbord op d. n gekromden rug van een slaaf gep'aatst en de stukken °P? c al«oiens de schaakpartij te beginnen maakte de Sultan deze aanmerking aan gpeieD, sprak hjj dit i3 8eer wel; maar als gjj verliest, wat.zal ik dan winnen? Daar uwe hoogheid my e gunst bewijst om met mij in het strijdpef 6 rc eo, wil ik alles op het speUetten be«'t;dozesabelen m^ae vrijheid. Maar, als ik win. voegde de Ztngaro er bjj, glimiacher.de en m band.n wryvende. _K Als gn wint? dan schem ik u 9laaf_ Voor een vrjj menzch! staat de inleg niet ge!Ü Welaan, dan voeg ik er het fraaiste paard mijner stallen bjj. Dit heb ik met noodig; mijne beenen zijn. dienst hebben en zich om God niet bekom meren. En dit is ook le regel., die de Apostel den ouders als de Doodzakeljjkste inprentte, om hunne verhevene taak ten opzichte van hunne kinderen te vervullen, ben namelijk op te voeden in de vreeze des Heeren door het goede in hen door vorstaudige tucht te bevestigen en ze van het kwade af te hou den door zorgvuldige terechtwijzing c-n ver maning. De Kölnische Volkzeitung ontsteekt eenig licht in de duisternis, waarin men door het dement',door deuReichsanzeiger aand oKrtuz- zeitung gegeven in verband met de onder handelingen tusschen de Pruisische Regee riug en den Hertog van Cumb tlaud, was gedompeld. Het blad deelt mede, dat de onderhan delingen uitsluitend over de teruggave van het Welfenfonds, als persoonlijk eigendom, aan het vroegere Hannoversche Koningshuis geloopeo hebben, en, zooals de Reichsan- zeigergelijk; reeds gemell werd be vestigde, de Troonopvolging in Brunswijk onbesprokeu lietsn. Volgens de Vossische Zeitung heeft de Baiersche Minister van Oorlog krachtige maatregelen voorgeschreven, om het mishan delen vau soldaten door de onderofficieren tegren te gaan. Hij heelt gelast, dat alle officieren, in wier compagoie geva len van mishandeling voorkomen welke niet ernstig zullea be traft zjjn, van het ontvangen van eonige belooning, onderscheiding of tege moetkoming op welke wgze ook, zullen zijn uitgesloten, De Hamburger Naclirichten geeft, als grond voor de redeneD, waarom Prins Von Bismarck niet in het Parlement verschjjut, aan: lu. zijn gez- n Ibeidstoestand; 2i. het verklaarbare feit, dat hij weinig lust heeit j het mikpunt te woiden, waarop alle par- ij n huone aanvallen richten zullen, om zich zelf van schuld vrij te pleiten. Het blad voegt er aan toe, dat de oud- Kanselier niets liever zou begeeren dan het zien openbaar maken van alle qoitanUëa van het Welfenfondsook de geheimste. Dein druk, daardoor iu den lande verwekt, zou, volgeDS het blad, menigeen ui'erat hinder lijk wezen, maar den Rijkskanselier in geeuen deele. Omtrent de jongste onlusten wordt nog gemeld, dat de Keizer, op deu eersten dag der ongeregeldheden, den President vau het Barlijoer Politiewezen, Barou VonRicht- hoten, ten pakize outboden beeft en hem de vraag heeft gesteld, of hg tot handha ving der orde de hulp der troepen noodig had. De President antwoordde, dat de po litie volkomen b3rekeud was voor hare taak, maar hg veroorloofde zich de op merking, dat hg Z. M. moest ontraden dien middag zijn gewonen wandelrit te maken. De Keizer antwoordde niets, maar toonde dien middag op de bekende wijze, dat het ev<;n vlug als die van het beste Arabi che pimd uwer stallen. Wat verlangt gij dan? Een grillig denkbeeld woont sedert lang in mijn brein, doorluchtig heerl Tot heden hen ik slechts en arm rondzwervend kind gewees!; ik heb nooit iels anders gedraien dan het kleed t ens potsenmakers en de muts met een schelle'je. Als ik klagen wilde over dit zwervend leven, zou ik een ondankbare wezenjwant in mjjne eenvoudige kleederen en op mijne onzekere toohten ben ik steeds vrooljjk en vrjj geweest. E/enwel wil ik te uwen g valle van dit bekoorlijke leven afzien; ik wil uw slaaf worden; mjjne vrooljjkheid op mijne snakerijen zullen u alleen toebehoortn; ik zal Indiaansche liederen voor n tingen, en wat meer is, ik zal niemand dan u alleen meer waarseggen. In ruil hiervoor vraag ik van u slech's eene zaak: namelijk, om mij, als ik het spel mocht winnen, slechts gedurende vjjf minuten uwen rjjken keizer- j lijken m-n el op do schouder» te hangen en mij daarmede op dezen prachtiger divan, wasrop gij door uwe slaven omringd, troont, eveneens te laten nederzitten; ik wensch slechts gedurende vijf minuten dien alom gevreesden tulband, waarvan een erfelgke deugd van zijn geslacht is, zelfs den schijn van vrees niet te kennen. Bij de Fransche Kamer zijn sinds geruimen tjjd eenige voorstellen aanhangig, om de instelling der advocaten op te heffen, eu alzoo het beroep van advocaat vrg te laten. De Commissie, belast met een onder zoek van het ontwerp, heeft eergisteren hare eerste bgeenkomst gehouden. Daarnit is gebleken, dat de groote meerderheid voor het behoud der instelling is, maar aan de uit oefening van het beroep eenige correctieve bepalingen wil verbinden. Zij is voorts ge neigd om, wat feiteljjk reeds toegelaten wordt, bjj de wet aan partgen het recht toe te kennen zelf hare verdediging voor te dragen. De Kamer heeft het wetsontwerp be treffende de verkiesbaarheid van vrouwen verworpen. Na eenige opmerkingen van den Mi nister-President Loubtt, heeft de Kamer het voorstel-Reinach, tot oprichting van een Ministerie van Koloniën, piet urgent ver klaard. De welbekende Graaf Albert De Mun is bezig met het vormen van een Ligue de propagande catholique et sociale, welke zoo wel politieke als maatscbappelgkevraagstuk- ken zal behandelen tot verbetering van het lot van den werkman. De eigenaars der hoogovens, aldus bericht men uit Cleveland, beginnen met het uitdooven der voren. Op 83 ovens zul len er heden Zaterdag 70 uitgedoofd zjjn, ten gevolge van het gemis van kolen. Het aantal tweegevechten onder de ambtenaren in Oostenrjjk neemt op schrik barende wgze toe. Eergisteren nog werd bjj een duel de onder-Prefect Heberich door een schot in den buik doodelrjk getroffen. De Regeering zint op ingrjjpeude maatre gelen, waartoe zjj echter alleen zal kunnen overgaan, als de Ministers zelve een beter voorbeeld geven op dit stuk. Ia de Italiaansche Kamer van Afge vaardigden had dezer dagen een voorval letje plaats, dat een algemeen gelach |deed ontstaan. Bjj de beraadslaging over een wetsontwerp tot wijziging vau het registra tierecht bjj eene erfenis, hoorde men, na eene rede van den Heer Ferraris, de stem vau deu irredentist Imbriani, maar men zag hem niet op zgne gewone plaats. Men zocht hem met het oog en men vond hem in een achterhoek der zaal, verscho len als het ware. Dit was het waardoor de groote lachbui ontstond. Maar waarom hnd luabriani zich zoo achterbaks gehouden? Bljjkbaar om ge legenheid te vinden eenige stekelige woor den aan den man te brenger want zonder van zjjn stuk te raken, verklaarde hjj dat hg geheel achteraf is gaan zitten om zeker te zijn, dat hij niet zou afglijden naar den kant vau het gezag, zooals het geval is geweest met eenigen zijner vrienden. En met de baud wees bjj naar Cavalotti en Canzio, die inderdaad onlangs, wat niet men zelfs aan de eindpalen der aarde gewaagt, op mjjii jeugdigen schedel te torechen. De Sultan ontving dit voorstel van Mehallé met een luid gelach. Bjjaldien Musiapha deze zaak niet belacheljjk gevonden had, zou de Zingaro verloren zijn geweest. Wel zoo, verwaande guU gij wilt ook eenz plaats nemen op den z'tel der Kalifen! Vreest gij het gewieht van dezen tulband niet op uw jongelingthoofd? Inderdaad, de rijke mantel van Oihmau zou u aardig staan! Het zou een be spottelijk schouwspel wezen u een plecht'g gehoor te zien geren aan de viziers en aan de pacha's met hunne lange baarden. Het genot van dit koddig schouwspel hangt slechte »an uw goedvinden af, doorluchtig heer! Bjj Mohamedl riep Mustapha, ik neem uwe voorwaarde van het spel aan. Een hansworst op den keizerlijken troon! zoo iets is in het gansehe Oosten nog nooit vertoond. De schaakpartij nam een aanvang; zij was van korten duur. De Sultan verloor het spel; doch hij was ongewoon vroolijk en maakte zich gereed om zjjne belofte ten uitvoer te brengen. {Wordt vervolgd)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1892 | | pagina 1