NIEUWE
buitenland.
1817
Vrijdag i April 1892
!7d« Jaarsau
De afgod onzer eeuw.
V
De laatste tooverheks.
A1RLE1S(B E
[RAAT.
ABONNEMENTS PHIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem. 0)85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1)10
Voor het buitenland 1580
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BUEEAÏÏ: St. Janstraat Haarlem.
AIN TIEND
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
AGITE MA HON AGITATE.
Van 16 regels 30 Cents
Elke regel meer
Groote letters worden berekend u^ar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterljjk M aandag-, Woensdag-
en Vryda g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KÜPPEB8 h A U III.
Indien de godsdienst, ons door den Al
machtige geschonken en onderwezen, niet in
de wereld bestond om de menschen tot hun
eenig doel te brengen, men zou een gods
dienst moeten uitvinden en instellen, om de
volkeren in toom te houden en om hen van
al het booze, waartoe de kwade driften en
hartstochten hen aansporen af te houden en
om hen op den goeden weg te brengen.
Desniettemin wordt door het liberalisme,
de vader van het ongeloof, al het mogelijke
aangewend om den godsdienst nit de maat
schappij te verbannen.
De afbrekers van bet geloof handelen
daarin gelijk de man, die den tak waarop
hfl in den boom zat, afkapte, zoodat hij met
het afgekapte hout op den grond neerplofte.
Voor den waren God, Die Hemel en aarde
schiep, Die het menschdom uit de slavernjj
des duivels redde, wordt in onze dagen een
afgod gesteld. Dia afgod, goud geheeten,
heeft eene groote macht verkregen en gaat
steeds voort zjjne vereerders tot de onzin
nigste en verschrikkelgkste daden en han
delingen aan te zetten. Voor goud verkoopt
men zjjne eer; voor goud offert men zjjne
rust op; voor goud verzaakt men de begin
selen van liefde, eerlpkheid en rechtvaar
digheid; voor goud smoort meu de stem van
het geweten, verkoopt men zjjne ziel en ver
acht men een godsdienst, die alle ourecht
en ongerechtigheid afkeurt en verwerpt.
Het geld verdienen is eene ware koorts
onzer eeuw geworden, en de meest laakbare
middelen worden niet ontzien om aan den
gouddorst te voldoen.
Altjjd vond men Midassen, die alles in
goud willen veranderen: de zoekers naar den
steen der wjjz?n hebben nooit ontbroken.
Virgilius reeds sprak van de auri sacra fa-
mes, dat wil zeggen van den verdoemeljjken
goudhonger. Maar eene vereering van den
afgod «goud» als in onzen tjjd wordt waar
genomen, heeft men vroeger nimmer gekend.
Tracht men goud te verdienen door eer
lijke middelen, niemand zal er iets tegen
hebbeD, want zonder dien prikkel zou nie
mand worden aangespoord tot werken. Land
bouw, Djjverheid en handel zouden nage
noeg niet worden uitgeoefend. Maar wat te
veroordeelen valt, is: de niet te verzadigen
hebzuchten schraapzucht, de onbarmhartige
vasthoudendheid en de overdreven weelde.
En deze ondeugden worden door de chriate-
Öke beginselen gelaakt en veroordeeld.
Het vae vobis divitibus, wee n rjjkeu, is op
hen toepasseijjk, die zich aan die ondeug
den overgeven. Want zjj dragen de schuld
van den toestand, die als een knagende worm
de maatschappij ondermjjnt, aan de soci-
aal-dbmocratie voet geeft en deze aanspoort
de bestaande orde omver te werpen.
Hie ondeugden hebben haar ontstaan te
FE Ü1LLBTON.
Y.
Mijne moeder werkte moedig en zooveel zy kon,
om de ellende van ons te verwjjderen. Helaas!
wat kan eene arme vrouw alleen, om een zieken
man en vier kiuderen te spjjzigenl Op zekeren
avond ontbrak het brood in het huisgezin.
Ik zie nog de moedeloosheid mijner moeder
en de tranen, die in hare oogen glinsterden, toen
leder van ons haar zffde.-
Moeder ik heb honger! Ik heb veel honger.
Dan gaf haar de moederljjke teederheid de
macht, om een besluit te nemen, dat meer moed
van baar eisohte dan dat, om aan de bedreigingen
ner moordenaars en de vlammen van den brand te
weerstaan; zjj stelde zich voor, eene aalmoes bij
e»Jonneu van Dhaillot te gaan vragen.
Met den dood in het hart, de schaatste in hut
om^ o' bood zjj zich bevende aan, en vroeg
in h t Overste van het klooster te spreken. Ieder
JOB„e ?rP kende hare deugden. Het was avond:
fnhiL d l Ucht brandde in het vertrek; de
en twiifoi1 hv.aard8t°de wierp hier en daar roode
en twyfelachtige stralen.
danken aan gebrek aan godsdienst; want
doet men de hoop verdwijnen op een ge
luk dat niet op aarde, maar na den dood
gevonden wordt, dan zal men alles aan
wenden om op deeze wereld zooveel moge-
lgk genot en zinsvoldoening te vinden, om
zgne wellust te verzadigen, waartoe het
goud het eerste eu voornaamste middel biedt.
De proletariërs, in de heillooze beginse
len van bet liberalisme, in bet ongeloof
opgevoed, zullen dus slechts het doel hebben
goud te wionen, teneinde ook zjj zich dat
genot kunnen verschaffen, t welk het deel
is der bezittenden, van hen, wier goud hun
afgod is. En is eenmaal het geloof verdwe
nen uit de harten der lagere klasse, wat
zal deze dan nog tegenhouden, om tot roof,
moord en andere afgrijselijke middelen hare
toevlucht te nemen om zich van goud mees-
fat» t n m a 17 All
Gesteld das lo. dat geen geluk te ver
wachten is buiten het aardscu genot, 2o.
dat het goud het middel is om zich de we-
relJsche genietingen te verschaffen, 3o. dat
het voldoende is zich in het bezit, te atelleu
vau goud, boe onrechtvaardig het middel
ook moge wezen dat men voor het verkrij
gen daarvoor heeft aangewend, omdat toch
daaromtrent na den dood mets valt af te
rekenen, wat moet dan het gevolg van dit
alles zjjn?
Dat alle liefde, alle verlangens, alle wen-
schen des menschen zich zullen vereenigen
op het goud alleen, en dat men zal moeien
toegeven, dat de sociaal-democratie zeer lo
gisch te werk gaat, wanneer zg het een
onrecht noemt, 't welk zg wil doen ver-
dwgnen, dat nameljjk het geld en goel het
eigendom slechts is van enkelen, terwgl de
groote massa aan gebrek of aan een karij
bestaan is overgeleverd.
Zjo draagt de veremng van den afgod
ODzer eeuw er toe bjj om voet te geven
aan de heiÜooze beginselen der sociaal-
democratie; zoo worden door da heerschappjj
van het goud de heiligste banden verscheurd,
de grootste misdaden gepleegd en gaan Staat
en maatsch. eene droeve toekomst tegemoet.
Het liberalisme, het ongeloot eu de moderne
baschaving trachten den waren, den eenigen
God te doen verdwguen en in Diens plaats
te stellen den afgod in wiens oppermacht
zjj gelooven, dien zij vereeren en aanbidden
en van wiens heerschappg zg alles ver
wachten. DL x
Daarom rust op lederen Lhristea de taak
om in onza dagen van godverzaking, ont
kenningen begripsverwarring, meer dan ooit
ijverig te arbeiden aan de verspreiding van
de beginselen van den waren godsdienst, te
zorgen, dat de juiste begrippen omtrent
's menschen bestemming worden behouden
en voortgeplant, te strjjden tegen ongeloof
en godloochening opdat aan de heerschappg
van den afgod onzer eeuw spoedig een einde
kome en aan den waren God die eer worde
De Overste ontving mjjne moeder met goed-
heid, gaf haar eemge hulpmiddelen en liet ze
gaan. Magdalena bereidde zich, om hare woning
weder te bereiken, en stapte eene groote eenzame
ml van het klooster door, toen eensklap, eene
stem baar toeriep:
Is uw naam nut Magdalena?
Mjjne moeder ontstelde; want, ondanks dertien
jaar, had zij de stem der tooreres herkend.
Zij keerde zich om; zy had zich met bedrogen,
het was wel de onbekende, zooa's eertijds in de
Bourdonnaisstraat. ia het zwart gtkleed en in
een mantel gewikkeld.
Recht stamde en door de bleeke stralen der
maan verlicht, was die vrouw een merkwaardig
verschjjnsel voor mjjne moeder.
Ik had u eene belofte gedaan, zeide de
onbekende: gij hebt aan mjjne macht getwijfeld
want gij hebt my niet ter hulp geroepen.
Mijne moeder maakte godvruchtig het teeken
des kruises, want zij dacht voor een bovenna-
tuurlijk wezen te slaan. Het spook glimlachte
met hare ontroering, en ging voort:
Vrees Diet, doe drie wenschen, en, zooals
ik u beloofd heb, zal ik ze volbrengen.
Mijn man, genees mjjn man!
Vraag my de uitvoering van wenschen, welke
eene menschelijke macht volbrengen kan. God
toegekend, welke Hem en Hem alleen moet
worden bewezen.
Na langdurige onderhandelingen is de H.
Vader er in geslaagd de bestaande moeijjk-
heden met Rusland omtrent de benoeming
van het katholiek episcopaat in Rusland
uit den weg te ruimen.
De Russische Regeering heeft de benoe
ming goedgekeurd van Mgr. Simon Coglows-
ki, B sichop van Mohilef, tot Metropolitaan
der Kerk in Ruslaud.
Jl. Dinsdag-ochtend is de Belgische
Minister van buitenlandsche ziken, Prins
de Caraman-Cbimay, overleden.
Omringd door zgne familiebetrekkingen
en meermalen gesterkt door de Genademid
delen der H. Kerk, is de Prins op godvruch-
wjjze ontslapen.
De Norddeutsche Allgemeine Zcitung
zegt, dat er aangaande het lot der school
wet nog niets met zekerheid te zeggen valt.
Formeel ingetrokken zal zg na de verklaring
van den Pruisischen Minister-President wel
niet worden, maar het blad meent, dat zjj
voorloopig bestemd is eene plaats in te ne
men op de ljjst der door den Landdag on
afgedane wetsvoorstellen.
De oplossing der onderwjjs-quaestie wordt
dus Verdaagd tot dat de gemoederen wat zul
len bidiard zijn. Na de stellige verzekering
van Caprivi, dat hg homogeen dacht met den
Heer Von Z?dlitz, eu dat de schoolwet ook
zgne persoonlijke overtuiging uitdrukte, kan
men, nu de Rijkskanselier in elk geval nog
deel uitmaakt van het Pruisisch Staatsbe
wind, niet anders verwachten dan dat de
later in te dienen onderwjjs wet in hoofd
strekking niet ver van die vau Von Zedlitz
zal afwjjkeo.
Geen wonder daarom dat de woorden,
door Caprivi in de Kamer van Afgevaar
digden omtrent de onderwjjswet gebezigd,
een storm van bjj val bjj de streng-conser-
vatieven en de leden van het Centrum uit
lokten. Die toejuiching erlangde het karak
ter eener manifestatie. Zg was, als hulde
aan de beginseltrouw en de politieke eer-
lgkheid van Caprivi, ten volle verdiend.
Bij de voortgezette derde lezing van
de begrooting is het voorstel van de conser
vatieven en nationaal-liberaleD, om de bjj
de tweede lezing geschrapte som van 2 mil-
lioen mark voor den bouw van nieuwe kor
vetten weder op de begrooting te brengen,
na een uitvoerig debat verworpen met 177
tegen 109 stemmen. Het Centrum, de vrjj-
zinnigeu, de socialisten en de volkspartjj
stemden, als een man, tegen het voorstel, de
overige partgen, met de Polen, er vóór.
Bij de beraadslaging in de Fransche
Kamer over het aanvnllings-crediet van fr.
12 millioen voor het dienstjaar 1891 ten
alleen hondt in zjjne handen de ziekte en de
gezondheid, bet leven en den dood.
VVat kan ik dan verlangen, als het niet is,
om mijn man 011 mijne kinderen voor ellende
bewaard te zien?.
Dat is maar 0en wenscb, er bljjven er nu
nog twee.
Ach! als gij de macht hebt zulk een mi
rakel te doen, dan vraag ik u niets meer en
mijne erkentenis voor uwe weldaden zal eeuwig
zjjn.
Magdalena Porrault, houdt u morgen vroeg
gereed, gij) uw m8n en uwe kinderen, om het
bevel te volbrengen, dat it te acht uur bjj u
zal doen geven.
Zjj verdween, zonder dat Magdalei a haar zag
heengaan.
Mjjne moeder keerde naar hare woning terug,
ontsteld en verontrust, en verhaalde mjjn vader het
verschijnsel, waarvan zjj getuige was geweest. Mjjn
vader schreef dit toe aan de ontroering, waarin
de droe»ige toestand mjjner moeder bjj de Overste
haar had getroffen, lij trachtte haar te bedaren en
te verzekeren, dut zij niets dan een droom in dit
wonderbaar toeval moest zien.
Den morgen daarna, te acht uur, zooals het
de toovernimf gezegd had, hield een rytuig voor
de deur van onze nederige woning stil, en een
behoeve van het ministerie van marine en
koloniën, heeft De Freycinet de noodzake
lijkheid van dit crediet uiteengezet. Nadat
tr op tameljjk levendigen toon door eenige
leden der commissie inlichtingen waren ver
langd, en de Minister, deze verschaffende,
duideljjk te verstaan had gegeven dat hg
aan zgne gedragslgn in deze geen de minste
blaam wenschte gehecht te zien, heeft de
Kamer het crediet toegestaan, zooals De
Freycinet het had aangevraagd.
Er had dezer dagen in de Fransche Ka
mer van Afgevaardigden eene zeer geani
meerde gedachtenwisselicg plaats over de
wanorde welke heerschte in de kerk Saint-
Merri te Parjjs.
Door den Minister-President werd bjj deze
gelegenheid de zeer vreemde leer ontwik
keld, dat de orde in de kerkgebouwen door
de Kerk zelve moet worden bewaard. De
Minister dreigde met eene sluiting van het
kerkgebouw, als men voortging vaa den
kansel eene parlementaire tribune te maken.
De Minister-President miskende, naar ons
gevoelen, den eisch des rechts, dat de Over
heid de vrjjheid van den kansel moet hel
pen eerbiedigen.
Door de meerderheid van de Kamer werd
der Regeeriug een votum van vertrouwen
geschouken. Opmerkelijk is de eenheid, welke
er heerscbt onder liberalen en radicalen,
zoodra het geldt op te komen tegen de Die
naren van de Kerk, tot welke de overgroote
meerderheid der Franschen behoort.
Die parlementaire uitspraak wettigt daar
om nog niet het n i e t-optreden der politie
tot handhaving van de orde in de kerk.
De kerk te sluiten dat is zeker een
gemakkeljjk middel om zich uit moeilijkhe
den te helpen.
Wg gelooven echter, dat de Miuister-
Presideat zich nog wel eens ernstig zal be
denken, eer hjj tot de sluiting van het be
wuste kerkgebouw overgaat, al zouden li
beralen, radicalen en socialisten zulk een
daad ook al levendig toejuichen.
Die bljjvende vjjandige houding tegenover
de Kerk, tot welker leden de meeste Frat-
schen behooren. is te minder verdedigbaar
ais men de aandacht vestigt op de anar
chistische woelingen, door welke Parjjs wordt
verontrust.
Tegen de anarchie levert alleen de gods
dienst bet beste tegenwicht.
De Regeering in Frankrjjk werkt, door de
zwakheid, van welke zg tegenover de maat
schappij-bestormers doet bljjken, nienwe po
litieke bewegingen, door de socialisten voor
bereid, zeer bepaald in hand.
Ernstig alles nagaande, zou men tot de
gevolgtrekking moeten komen, dat het Fran
sche Gouvernement een pMitiseerend kansel
redenaar gevaarlijker acht dan bommen.
De anarchisten zullen met dat standpunt
der Regeering ongetwjjfeld hun voordeel
doen.
knecht kwam mjjne moeder wasrschnwen, dat
men ons wachtte, om te vertrekken. Die man
weigerde met eene eerbiedige stijfhoofdigheid te
zeggen, op wiens bevel hjj gezonden was, en welke
de naam zjjner meesteresse was.
Wij stapten het rytuig ia met een groot on-
gedald en e»ne groote nieuwsgierigheid; gjj snit
bet zeer wel begrjjpen. Het rytuig sloeg den
weg naar Parjjs in en hi-ld niet stil dan in de
St. Jacobsstraat voor een nieuw opgebouwd huis,
onbekend aan mija «ader. De kuecht opende het
rytuig. Wjj zagen alsdan, dat het hnis zich op
dezelfde plaats bevond als dat hetwelk door den
brand verwoest was geworden, waarvan mjjn
vader den grond had moeten verkoopen.
De dienstbode, die ons voor ging, braoht ons
in eeae zaal met smaak gestoffeerd; daar bevon
den zich vier advocaten van het opper-gerechUhof.
Goede ambtgenoot, zeiden zij, wjj hebben
gehoord, dat gjj uwe bediening verkocht hebt,
en wij hebben niet willen wachten, om er n onze
tevredenheid en bljjdschap over te doen kennen;
gjj k»nt de vriendschap, die wjj voor u koesteren,
en kunt daornit de vreugde, die ons «en zoo
gelukkig voorval doet gevoelen, afmeten.
(Wordt vervolgdD
