N I E U W E
1821
Zon te 10 April i&ft?
17de teWM
Twee grieven.
BUITENLAND.
De roem van een slaaf.
Eene hoestbui, die een bloedbad
tengevolge had.
kkiim
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderljjke nummers0,03
Dit blad verschjjut
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BUBEitT: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
COOR4IIIT.
PRIJS DER ADVERTENTIHN.
Van 16 regels 80 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Advertentiën worden uiterljjk M Bandag-, Woensdag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KüPPERSfc LA UK ET.
Toen het vorige Ministerie de leiding van
9 'ands zaken in handen had, klaagden de
liberalen steen en been er over dat zulk een
Kabinet nimmer iets kon verrichten in het
belang van het vaderland, want dat de maat-
regelen, welke het nam, alleen ten doel had
den den godsdienst ts mengen in de staat
kunde, ja, de politiek geheel door den gods
dienst te doen overheerschen.
^0 zijn steeds de overtuiging toegedaan
8eWeest, dat deze klaagliederen hun oor
sprong uitsluitend vonden in den afkeer,
leu de liberalen over het algemeen van
en godsdienst hebben. Want de feiten heb-
eQ steeds b-iwezen, dat de verhouding van
den godsdienst tot de staatkunde door de
anti-Überalen geheel anders wordt opgevat,
au de liberalen het voorstellen.
Aau scbeeve voorstellingen van de zijde
dur liberalen ontbrak het dan ook in die
dajen niet. De ougerjjuid'.te zaken werden
door hen als werkeljjk te ver wachten voor-
gespiegeld, en de aanvallen op de Regeering
waren vaak zoo viunig, dat daaruit de vij
andschap ten duidöljjkate aau don dag kwam.
Doch een der ergerlijkste verdachtma-
ingen was wel die, dat door het anti-li-
erale Kabinet werd beoogd om de Kerk
oppermachtig te doen zijn iu staatszaken.
Golyk wy aoo even beweerden, moest dit
s reven te wjjten zjjo aau den afkeer der
liberalen van den godsdienst. Hoewel dit
or on ten krachtigste wordt octkeud,
aafZ?. 'och niet aan dezen afkeer boofd-
ib-^ n 'egonwerkiug toe te setirjjven,
welke de liberalen steeds aan de vorige Re-
geering hebbeu betoond.
Wel zeggen de liberalen den godsdienst
hoog te achten en zjjue beteekenis ook voor
het staatsleven te begrjjpe i en te waar-
deereu, maar naar onze meeciog is zulk
eene bewering geheel ongegroed. De ge
schiedenis vau den dag toont zonneklaar aan
dat de liberalen eiken invloed van den gods
dienst op het staatsbestuur geheel willen
miskennen.
Er zou wellicht uiminer een echoolstrjjd
«flu ontstaan, gelijk die lange jaren op po-
itiak terrein werd gevoerd, indien de libe
ralen niet hun geliefkoosd deukbeeld van eeue
neutrale school, dat wil zeggen: eene school
Waar de invloed van den godsdienst tot nul
wordt gereduceerd, steeds op den voorgrond
hadden geplaatst.
Op de volksschool mocht zoo oordeelden
6 liberalen van geen godsdienst sprake
wezen en daarmede verwierpen zij een der
veornaam8te factoren voor eene degelijke
°pvoeding van de kinderen des volks. Met
jhoedwil zweepten zij de kerkeljjke harts-
chten op en alleen aan hen is het te wij-
u geweest, dat de schoolquaestie zooveel
öfhèid heeft gezaaid in de gemoederen.
,°k in audere opzichten trad onze be-
ïi!)110? ^örbaaldeljjk aaü den dal?» da' de
rafen vijanden zjjn van den godsdienst
allen, die de gezegende werking
godsdienst op het staatsleven be-
FEülLLBTO n.
ea vau
VftQ deu
Vervolg en slot.)
heff-n et" 6n V«lasquez haastten zich hem op te
tpe(iBr .eD. te omhelzen. Koning Philips IV, ver-
het zo dit tooneel, nog schokkender, omdat
mulat °n,7erwacht jLats greep, treedt naar den
plaatsen"} koai kljjke hand op zijn schouder
geen al 6f "®en man vau Sen*e kan
vrjj blijven; hef het hoofd op en wees
ons meester zal voor uw rantsoen twee
eigendom 60 0113 ^oud' Jaan' uw
ge v°e«de Velasquez er san toe. „Hebt
een slaaf"" l",01 ri3k Senoe» geDaaakt; ik had
Dit oimjj een vriend gegeven.//
de torsoi}'irWac'lt t00neel had in de ziel van al
gebracht ??Wers eeue diepe ontroering te weeg
een kuratB„ 6t tO0Val had tot de ontdekking vaa
had hem al^ ^e'djde bewondering »an Kubens
bezoek van den°Kda°ig gewijd en be8temPe^d-Het
u Zoning ran Spanje en van Ruben»
grjjpen en wenschen te bevorderen.
Van daar, dat wjj het optreden vun eeue
liberale Regeering zeer hebben betreurd.
Eeuzjjiig als de liberalen zjjn, kan het te
genwoordige Kabinet ook geeue oogen heb
ben voor de wenschen van hen, die geen
vrede vinden in de terzijde stelling van den
godsdienst, gelijk dit door de liberalen wordt
gedaan.
Voorts is door de liberalen adqd hoog
opgegeven van hunne groote werkzaamheid
en van de talrjjke maatregelen, door hen
iu 's lauds belang genomen. Doch, wanneer
wjj nu eens nagaan, wat de tegenwoordige
Regeering reeds heeft verricht, dan mot
ten wij tot de conclusie komendat deze
maatregelen en werkzaamheden al zeer wei
nig beteekenen.
Het programma, dat zij by de aanvaar
ding van het bewind heeft ontwikkeld, ia
nog niet eenmaal tot een begin van uitvoe
ring gekomen. Wel werden verschillende
noodwetten ingediend, zooals voor de natio
nale militie en audere zaken, doch defini
tieve regelingen, die voor eene reeks van
jaren gelden kunnen, hebben wjj nog oiet
gezien.
Zelfs de voornaamste zaak, ten minste wat
door de liberalen in het vofige jaar als het
voornaamste werd aangepr«z«u, is door heu
geheel op den achtergrond geschoven. De
regeling van het kiesrecht namelijk, die by
dö verkieziogeo voor de Staten- eo^iaal ge
noemd werd de allereerste en alleruoodza.
keijjkste eisch, is onbepaald uitgesteld.
Niet, dat wij zoo gaarne deze quaestie
door de liberalen zagen opgelost. In geeuen
deele, want wjj zijn er zekef !aD' dat zfl
niet anders kunnen doen «»n de invoering
van het algemeen stemrecht verhaasten. Da
souvereiuiteit 7an het volk is unue leuze
en moet geheel in de plaats '"dee van de
souvereiuiteit van God. Daarom oo au bun
kiesrech'-plau geen ander oe e eu,dan
de oppermacht van het volk .te doen zege-
vieren. Maar toch hebben wij net recht om
er op te wjjzen, dat de Regeering hare be
loften heeft geschonden, en dat de libe-
raleu kiesrechthervorming op dbn voorgrond
hebben geplaatst, wjjlzjj meenden daarmede
de overwiuniag op hnnue tegenstanders te
kunnen behalen.
Dit is maar al te wel gelukt. Eu thans
moeten wij afwachten, wat de liberale meer
derheid wenscheljjk acht voor laud en volk.
Zoo wensffit de Regeering ons land met
eene vermogensbelasting te begiftigen, waar
van wjj wel de groote nadoelen, maar niet
bare voord6elen kunnen bespeuren. Dein-
directe belastingen worden zooveel moge
lijk opgeheven en vervaugeu door directe
heffingen, welke zoo al ev«u rechtvaardig,
zeker drukkender moeten geacht worden
dan de indirecte.
Met dit vraagstuk zal ongetwijfeld de
zomer-ziiting van de Tweede Kamer wel
geh el ingenomen worden, zoodat na af
loop van den zomer de balans der werk
zaamheden van het tegenwoordige Kabinet,
zekerlijk geen batig saldo zal aanwijzen.
zou langer gerekt zijn geworden b id n begrepen
echter, dat Velasquez niet minder ontroerd wu8,
dan zijn geïmproviseerde l0erllng' 00 l.n dla over
eenstemming namen zf) weldra hartelqk afscheid.
Op zijne ve.dere kunstcnaarsbaan bleef Juan
de Parein onafscheidelijk aan zijn meester verbon
den. Hij waB de irouwe metgezel op de reizen en
in de studiën v„n Velasquez. Op donzelfden dug
w. rdea beiden opgenomen in de academie vSn
Sint Lucas te Eome, onder de groote namen der
Domeuichino's, Guido'i, Ponssin s en Cortoua's.
Toen Velasquez in 166Ü te Madrid, door eene
besmettelijke ziskte getroffen, overleed, verliet
Juan het sterfbed slechts, om ye zorgen te wjjden
aan de weduwe en hare do. er'
Juan de Pareja overleed in 1670 te Madrid,
ten gevolge van een dolksteek, die niet voor hem
was'bestemd. Alwie zijn talent wil leeren kennen,
bezoeke het Spaansche museum in liet Louvre
te Parjjs. Daar hangen twee zjjner schilderden;
de eene stelt voor //De Heilige Vrouwen bij het
graf des Verlo sers;// de andere is het vermaarde
doek //De begrafenis/', dat in de handen van Hu-
bens tot zjjn volle licht en klaarheid kwam, en
Of d9 belastingvoorstellen van den Minister
Pierson worden aangenomen of verworpen,
ons vaderland zal er r.iets bjj wioneu. Na
een jaar arbeidens moet dan ook het resul
taat der bemoeiingen van deze Regeering
nihil worden genoemd.
Voorwaar geen schoon suceè-1 En dat nog
wel, n'ettegeustaando in het vorige jaar ve
ler verwachtingen zoo buitengewoon groot
waren, dat het was of ons vaderland een
tijdpeik vau nieuwen bloeien luister te ge-
moet giug.
Teleurstelling moest er komen op die
hooggespannen verwachtingen, maar dat die
teleurstelling zoo groot zon wezen, dat
hadden toch velen niet gedacht. Wel kou
men reeds in het vorige jaar voorspellen dat
de Ijjst van werkzaamheden, welker afdoe
ning de Regeeriug zich ten taak stelde,
veel te lang was, maar toch vermoedden
de meestcn niet, dat er in het volgende jaar
zoo weinig van zou zjjn afgedaan.
Niet weinigen toch wareu van meening,
dat het driejarige bewind der anti-liberalen
aau hunue tegeastauders wel de oogen zou
hebben geopend voor de practische belan
gen van ons volk, ei hebben, waarscbjjnljjk,
door die overweging geleid, bjj de verkie
zingen hunne stem aan de liberale candi-
daten geschonken. De e.-variug van het
afgeloopeu jaar evenwel moet diegenen wel
voor goed den lust hebben benomen om
voor da liberalen te stemmen, die bjj de
jongste verkiezingen voor de Tweede Ka
mer, zonder liberaal te zjjn, toch de libera
len hebben gesteund.
Alles te zamen genomen, meenen wjj dat
het plicht is van hen, die het wè meenen
niet land en volk, om te trachten aan het
bewind der liberalen een einde te maken,
zoo spoedig zich daartoe de gelegenheid
laugs wetteljjke wegen aanbiedt. Hoe lan
ger toch de liberalen de macht bezitteD,
hoe spoediger wy worden gevoerd naar het
socialisme, omdat het den liberalen ontbreekt
aau vaste grondbeginselen voor de door hen
te nemen maatregelen. Zij schikkeu zich
immer naar de omstandigheden ea bezitten
niet de kracht om het roer van het Staats
schip in de juiste riebtiug te honden,
totdat eindeljjk de^omstandigheden hun te
sterk worden en zjj zich geheel werpen in
de armen van het socialisme.
Zoowel de miskenning der beteekenis van
deu godsdienst met betrekking tot het staats
leven, als de tbeorie-aanbildiog op elk ge
bied door da liberalen, zijn dus de beide
hoofdgrieven, welke hunne tegenstanders
zeer terecht tegen hen aanvoeren, en zoo-
laug deze niet zjjn weggenomen, mag
naar onze meening geen anti-liberaal
opeenigarlei wjjzehet liberalisme bevorderen.
Wjj hopen daarom, dat bjj de aanstaande
verkiezingen voor de Provinciale Staten
a'le auti-liberale kiezers in den lande zul
len beseffan, dat elke stem, aan een libe
ralen candidaat geschonkeu, kan medewer
ken tot de zegepraal van een beginsel, welks
toepassing verdeifeljjk moot hee'en voor ons
laud.
tot de ontdekking van een geniaal schilder voerde.
De op het oogeublik veel uldig voorkomende
gevallen van hoes'en en verkoudheden, herin
neren aan het geval, dat eeue hoestbui de oor—
z ak was van het vre»s ljjke getal moorden, welke
gepaard gingen met den „coup d'état" waarbjj
Napoleon III zjjn tr00D verkreeg.
De (jewetenlooze doch schitterende avonturier,
eerst Generaal, daarna Veldm arschalk //de St.
A r n a n d*, was belast, met de militaire operatiën,
maar wilde de onmiddellijke verantwoordelijkheid
niet op zich nemen, om de troepen te gelasten op
het volk te schieten, daar hjj niet al te zeker
was van h»t goed gelukken van Napoleons ge
denkwaardige onderneming.
Toen het oogenblik van handelen was aange
komen en het gepeupel bijjken begon te ge-en,
de troepen ter zijde ie willen dringen, zond een
der Generaals onder zjjne bevelen, een officier
naar het hoofdkwartier, om te vragen, wat zjj
Moge allerwege eensgezindheid heerschen
onder deauti-libaralen, wat betreft den strjjd
tegen het liberalisme, en daardoor de aan
staande stembus voor de Provinciale Sta
ten eene ge wensckte uitkomst opleveren.
Het Pruisische Heerenhuis heeft de wet
betreffende het Welfenfonds definitief aan
genomen.
Nog altyd doen geruchten de ronde,
volgens welke de Rijkskanselier er nog
ernstig aan denkt zijne aanvrage om ont
slag te vernieuwen; het feit, dat Graaf Ca-
privi, onmiddellijk nadat het besluit was
genomen, dat hjj alleen de functie van Mi
nister-President zon neerleggen, dadeljjk,
bjj herhaling, verscheidene Afgevaardigden
te zijoent noodde, kan op zich zelf reeds
als een dementi op deze geruchten worden be
schouwd.
De leden der vrjjzionige partjj in de
Kamer hebben, volgens de Vossischt Zeitung
aaa de leden der partyen, die met haar
aan de bestrjjding der schoolwet mede
werkten, eene uitnoodiging gezonden met
hen pogingen in het werk te stellen om de
indiening van eene wet op de aubsidiëering
der volksscholen te bevorderen.
In verband met vroegere geruchten
verdient het de aandacht, dat volgern den
Börsen-Courier de Koningin en deKoniBgin-
Regentes van Nederland den 12en Mei te
Barljjn worden verwacht.
Naar men verneemt hebben te Ber-
ljjn huiszoekingen plaats gehad bjj vele
anarchisten, waarvan verscheidene gevan
gennemingen het gevolg zjjn geweest, ter-
wyl ook menige anarchistische geschriften
in beslag werden genomen. De gevangen
nemingen staan in verband tot die, welke
vóór twee maanden plaats hebben gehad.
De Heer Von Helldorff heeft in eene
stormachtige party vergadering zjjn besluit
aangekondigd om zich af te scheiden van
de conservatieve groep in het Heerenhais.
Een provinciaal blad, dat met den Heer
Von Helldorff in nauwe betrekking staat
betoogt te gclijkertjjd de noodzakelijkheid
van het vormen eener groote conservatieve
middenparty, in welk ook de Try-conser-
vatieven kunnen opgenomen worden.
Naar gemeld wordt, heeft de Fran-
sche Regeering de Spaansche en de Bel
gische gepolst over de mogelijkheid van ge
meenschappelijke maatregelen ter bestrij
ding en voorkoming van anarchistische aan
slagen. Ook de Italiaansche Regeering schynt
genegen te zjjn, zich bjj internationale maat
regelen ten deze aan te sloiten.
In den ministerraad is het crediet voor
de Dahomey-zaak vastgesteld op 2,925,000
franks.
Toen de Eerw. Pater Dorgues eergis-
teren-avond in de kerk Saint Ganaat te Mar
seille aan het preeken was, drong eene bende
van ongeveer honderd personen binnen, die
de «Marseillaise» aanhieven. Pater Dorgnes
verliet terstond den kansel en de kerk werd
moesten doen: of wel op het volk varen of toe
geven. Wonderbaar genoeg, was op dat oogen
blik de Maarschalk aangetast door eene hevige
hoestbui, welke verscheidene minuten duurde.
Eindeljjk, toen deze ophield, uitte de Generaal
juist de woorden //Ma sacrée toux, (die duivel-
tche hoest). De officier, die gewacht had, tot
dat de Generaal weder op idem was gekomen,
herbaalde zijne vraag. Op nieuw kreeg „de St.
Arnaud" eeue hevige hoestbui, welke, nadat zjj
voorbjj was, wederom, juist als de vorige, gevolgd
werd, door den uitroep: „Ma sacrée tonxü"
De officier verbleekte, maar het bevel was
maar al te duidelijk! E i na gesalueerd te hebben
verliet hjj //de St. Arnaud.// Na zjjn terugkeer bij
de Generaal» en Kolonels, welke hem hadden
weggezonden, om inlichtingen te halen, vroegen
de:e hem naar het antwoord van „de St. Arnaud.#
De eenige woorden en bevelen van den Generaal
waren: //Massncrez tons (vermoordt allen)."
Het bevel werd militairement gehoorzaamd en
vele duionden menschen werden neergeschoten,
of door de bajo. etten doodgestoken.
