NIEUWE
1». 1825
Donderdag 21 April iS92
17D JlWgMg
Moderne professoren en soci
aal-democraten
B (J IT E N L A NÏK
FEU ILL ET O N.
De «drie kronen.»
ÜRLMSCBE
I R UT.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
B TJ R E A TT: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVBRTENTIEN.
Van 16 regels 30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertent iën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag-
en V r ij d a g-a vond voor 6 uui ingewacht.
Uitgevers: K.ÜPPEBS LAUSEÏ.
De gewone, de eenvoudige man, die to
de lichten der moderne wetenschap eerbie
dig de oogjn opheft, maar in den sociaal
democraat eeu gevaarljjk vgand ziet, die
h®m, door de zorg en angst voor zjjn have
ön yoed, den vrede rooft, zal uiet onmid-
dölljjk begrijpen, welke overeenkomst er te-
Maat tusscben moderne professoren en so
ciaal-democraten. Eu toch zijn zij in hunne
begfippen eu beschouwingen zeer aan elkaar
v«rwaut, in een punt zjjn zy 't zelfs volko-
eens, nameljjk ten aanzien van d«n gods
dienst. De Afgevaardigde Bebel, in Duitsch-
'aheeft met erkenningswaardige oprecht
heid verkondigd, dat het programma der
sociaal-democratische party in godsdienstig
°Pzicbt het atheïsme huldigt eu met helaas!
ze0r gerechtigden hoon heeft hjj den
eralen in den Ryksdag bewezen, dat de
Moderne wetenschap van het liberulisme
ö'enzeer het atheïsme proclameert en de
sociaal-democratie in de hand werkt. De
nauwe verwautsehap tusschen de moderne
professoren, die van den katheder het atheïs
me wetenschappelijk verkondigen en de
sociaal-democraten, die deze «weteisabap»
jn volksvergaderingen verspreiden, zyu el-
ander zeer na verwant. De van voirname
i eis en onderscheidingsteekens welvoorziene
oogleeraren, die tevens eene ruime bezol-
iging en later een flink pensioen genieten,
dm voor hunne persoon en familie de *o-
ciam quaestie hebben opgelost, gevoelen na
tuurlijk niet de behoefte de bestaande maat
schappelijke orde te veranderen en de rol
der woelgeesten en ooi ver werpers over te
nemeD, maar de werklieden, die de atheïs
tische begrippen en beschouwingen der li
berale professoren zich hebben eigen ge
haakt, doch geete rjjkbezoldigde betrekking
hebben, trekken uit deze beschouwingen
•rechts de gevolgen en de ju'ste en algeheeie
gevolgen der atheLtrsche begrippen. Da pro-
fvsoren met huuue ot gflooüge wetenschap
everen niet alleen de wapens aau de leiders
9r sociaal-democratie, maar vormen zelfs
®ociaal-damoeraten als niet huane toehoor-
®rs door hunne sociale positie tn door han
8 reven naar hoogere waardigheid, titels en
fflbten vau den weg der prolitarmrsbewe-
ging verwyderd word m gehondeu. De lich-
®u der moderne wetenschap spreken tot
J age mannen, die geroepen zjjn, de dragers
er beschaving te worden, de openbare
^öötiing te vormen of invloed daarop uit
0 °efeuen, voor het voortduren der tegen-
oordiga maatschappelijke orde en derstaats-
lchtingen hunne krachten aan te wenden.
eQU ..0Zö zeifde toekomstige, door beschaving
zii het bezit daarvan verkiygen
lmmers 't zjj door buweljjk, erfenis of
lc£r e0ne goede betrekking zich ken
nende mannen der liberale maatschappij
Vervlg en Slot.)
i^°n ^-hxander zich niet meer inhouden,
he.r j- e luidkeels en verwjjderde zich, hoogst-
'praalr'^ °?er zÜne ontdekkingsreis naar de
jj.. Zaatnheid der Weener appelvrouwen.
avoot ZBtte zÜne wandeling vcort, maar zjjne
h« iaUr?n wat0n rog uiet ten lindejnauwelijke was
ddussi h ^rocde daan gekomeD, toen hij een jong
•die zot Züe~°ffi.oier in groot uniform bemerkte,
r®cht V Cn^e roD(dzag eu klaarblijkelijk niet te-
de w 0Q, 'Conaen. Alexander trad op hem toe met
helpen?0 zoekt ^ets kan u som'
den he°Q^^ °®ci®r groette vol eerbied den vreem-
den ruiip -in wien hjj, trots zjjue burgerkleeding,
Ual aan^!!ihetkende' en die hem in zijne lands-
- waarna hij antwoordde;
8®1 ode 1S?c^en ^ou dit wel kunnen. Graaf Nes
gelaat 'e e- dtussisohe Staatskanselier, heeft mij
aangekoiU^8 brieven, zoo even uit Rusland
Alexauder30/ teretond persoonlijk aan Z. M. Keizer
naar den u °'erhaudigen. Hij heeft mij bevolen
°'burg te gaan, en nu ben ik aan het
worden door den Staat zelf, die ze als toe
komstige steunpilaren van den Staat op de
hoogescholen wil yormeu,er toe veroordeeld,
grondbeginselen, begrippen aan te nemen,
die geheel en al in strijd zyn met de taak,
welke zij later hebben ta vervullen.
Het is voorzeker tegenstrijdig, als men
de sociaal-democratie, die het atheïsme pre
dikt en daarait slechts de gevolgen trekt,
als eene gevaarlyke revolutioun&ire party
behandelt, en de ongeloovige professoren,
die hst atheïsme wetenschappelijk doceeren
en de jeugd atheïstische begrippen inprec-
te niet alleen laat begaaD, maar bun hooge
salarissen geeft, hen eert eu huu onderschei
dingen toekent.
De sociaal-democratische leider in de
volks vergaderingen, die op zjjne wyze de
leer van het atheïsme den proletariërs tracht
in te prenten, kan al zeer licht met de
strafwet in botsing komen, maar de geleerde
professor, die aau de zonen der gegoede bur
gers da atheïstische b-grippen inprent, wordt
niet lastig gevallen, by kan vrij het woord
voeren, er is geen politie die op hom let;
hjj wordt in naam der «vrye wetenschap»
geëerd en geacht. De lafste zwetser op den
katheder is, volgens liberaal begrip, de on
genaakbare priester der wetenschap; wat
by spreekt, is goud waard, en wat hjj schrijft,
draagt de jonge man, de student, vroolijk
in buis, als had hy den steen der wyzen.
De vrjje wetenschap! Deze vryheid wordt
niet slechts voor de predikers van het on
geloof bevorderd, maar ook voor dan gsprivi-
legeerdtn stand der professoren. Helaas! de
moderneweteaschap breidt zich meer en meer
uit. Zjj vindt hare aanhangers aanschier al e
academiën en maakt hare slachtoffers by dui
zenden en men laat baar begaan, men stoort
haar voortgang niet. De sociaal-democraten
tegenwerken, hun arbeid bemoeilyken eu de
moderne professoren,de hoogleeraren van het
ongeloof, ongestoord hun gang te laten gaan,
is zulks ten slotte uiet dwazer, zinneloozer,
dan by een brand bet ledige houten huis
voor de vlammen te beschermen, daarente
gen het met springstoffen en buskruit ge
vulde magazijn voor de vlammen te opene,.?
It dat, vragen wjj ten slotte, de wijsheid,
waarmeJe da stryd tegen hat atheïsme wordt
gevoerd, is dat de manier om de christelyke
bf gioseleu staande te houden, de wjj/.e waar
op de bestaande maatschappelijke orde moet
behouden worden?
Door den Burgemeester van Luik it af
wijzend beschikt op het verzoek tot het
houden van een optocht op 1 Mei, als be
tooging ten gunste van den arbeidsdag van
8 uur.
De verkiezingen voor de Tweede Ka
mer van den Ryksdag zyn op den 20u Mei
bepaald.
Wel is waar loopt de tegenwoordige b-
overwegen, hoe ik het zal aanleggen om bjj den
monarch to gelaten te worden. Zoudt gij mij dit
soms kunnen zeggen?
Nu zult ge den Keizer toch niet kunnen spreken,
zeióe Alexander. Eeist eenige minuten geleden
heeft hij den Hofburg verlaten om te gaan wan-
debn en zal orer een paar uren pas terugkomen.
Wilt ge iut'.sschen mij op mijue wandeling ver-
g. zeilen? Ue jonge man stemde toe.Zij gingen voort
onder een druk gesprek, waaruit de Czaar vernam,
dat de zeeoffichr zeer jong dienst genomen had
en Dog nooit aan het hof was geweest en ook, dat
hij den Keiz-r niet van aanzien keude.
Plotseling bleef Alexander staan en zeide met
waardigheid: Geef mij nu de brieven, want i k
z e 1 f b e n d e K e z e r.
Gij de Kei er? nep de officier lachend uit.
Dat is kostelijk! Wien wilt ge nu voor den gek
houden? T i n
Geloof, wat ik zeg1 k ben Alexander
I, Keizer aller Russen.
Mijn beste heer, dan kan ik evengoed
zeggen: //Ik ben de Keizer van China."
Zeker kunt ge dat en waarom zoadt gij
de Keizer van China niet zijn?
Goed, zoo ge mij het recht lait Keizer van
China te zijn, kunt gjj van anjjn kant Keiter van
gislatiere periode eerst den 21 u Januari
1893 ten einde, maar alle partgen zyu het
er over eens, dat, met het oog op de wij
ziging, welke in beide laatste jaren iu de
parlementaire verhoudingen viel waar te ne
meD, eene vervroegde consultatie van het
kiezerskorp* alleszins wenschelyk mag ge
acht wordeD.
Bjj de aanstaande verkiezingen doet zich
een verb ydend verschynsel voor. Het is na
genoeg zeker, dat de rechterzijde en de ge
matigde linkerzijde elkanders caudidateu in
alle twijfelachtige districten steunen zullen,
ten einde, op die wyze, de macht der raii-
calen te breken.
De sociaal-democraten in den Rykedag
hebben, nog voor de sluiting der zittingen,
een collectief schryven aan hunne Parysehe
broeders gericht, dat in hartstochtelijke be
woordingen aan den veijaardag der Pary
sehe commune in 1871 herinnert.
Zij wyzen daarin op de «olidariteit der
sociaal-democrutm, waaraan het toe te
schryven is, dat de Duitsche en Pransche
broeders arm in arm gaan en hetzelfde doei
blijven volgen.
Zij gaan echter nog een stap verder. Zy
noemen de dagen vau Maart te Berlijn en
da Juni-dagen van Parys internationale
feestdagen, wijl uit de gebeurtenissen dezer
bloedige data de verbroedering der beide
volksstammen geboran werd, wier kunst
matig aangekweekt «antagonisme» heteenig
wezenlijke gevaar is voor het behoud van
den vrede in Europa.
Dit schryven werd pan het adres van
den bekenden communist Lafargue te Parijs
geadre#seerd en eindigt ongeveer mit de
volgende woorden:
«Wil den Frauschen broeders medelee-
leu, dat de tijd ons heeft ontbroken om
eene formee'e adresbeweging, ter herdeu-
kiDg der gebeuitenissen van Maari 1871
op het getouw te zetten, maar dat zy daar
omtrent niet minder het manifest indach
tig blyveo, door het Congres van Brussel
tegen het milifairisme gericht.
«Onze Frausche broeders kunnen er op
ïekenen, dat «ij Duitsche sociaal-democia-
ten te allen tijde die plichten zullen weten
te vervullen, welke de begiuseien der inter
nationale solidariteit ons opleggen.
«Gelooft hen niet, de vuige lasteraars,
die u willen diets maken, dat wy andere
mannen z0° geworden na de intrekking der
socialistenwet.
«Er is geeuerlei verandering gekomen in
den toeztand. De stryd, in plaats van een
zachter karakter verkregen te hebben, draagt
eiken dag dieper sporen van verbittering:
alle partijen zijn vereenigd tegen ons. De
S/aat en de Kerk hebben een bondgenoot
schap saugegaan tegen ous, maar met on
gebogen hoofden staan wy hen. Altijd blij-
veu wy voortschrijden, overtuigd dat wy al
ouze «yaudeu zullen verslaan.
«Leve de Commune! Leve de internati-
Rusknd blijven.
Alexander lachte hartelijk, doeh werd plotseling
ernstig, toen hij een waudelaar zag aankomen,
en vroeg den officier of hij Duitsch verstond. Toen
deze zei'ie van neen, liep hij haastig den naderende
tegemoet, sprak eenige woorden tot hem, en
zeide toen tot den officier: Nu zult ge nog een
gekroond hoofd leerm kennen; deze h. er is de
Koning van Pruisen.
Daarop sprak nq tot den vreemdeling, die wer
kelijk de Koning was: Sire, ik heb de eer Uwe
Majesteit een mjjner zceoffieiereu voor te stellen.
Dat wordt hoe langer hoe mooierl zeide
de officier; de Keizer van Rusland, de Keizer
van China en nu nog de Koning van Pruisen!
Daar moet ten glas op gedronken worden.
De beide vorsten stemden vroolijk toe en het
drieial begaf zich t.aar de Drie Kronen.
Zij gingen aan een tafeltje zitten en lieten wijn
brengen Toen zjj elkanders gezondheid dronken,
sprrk di Czsar: nu moest er nog geschut bjj
komen, dan was de toost volledig.
l)a raan kan ik u helpen! riep de overmoedige
zeeman, f? eeP zïn pistool en schoot door het
venst r.(Nog lang werd het gat in het ruit als eene
merkwaardigheid getoond.)
Mijne koniukljjke broeders, sprak hjj, neemt
onale sociaal-democratie!»
Nog noo t hefft eene parlementaire fractie
van eenig land zich veroorloofd zoo itonte
taal te richten tot een, met haar eenstem
mig denkende, fractie van een ander Par
lement.
Dit feit heeft zeer de aandacht getrokken
en veel stof geleverd tot nadenken.
De «National Zeitung» wydt een hoogst
belangryk artikel aaa de Fransche Repu
bliek, waarin betoogd wordt, dat het, voor
het behoud der Republiek eu de handhaving
der orde, noodzakelijk is, dat een merk
waardig persoon verryze, een Fransche Wa
shington opsta, die het schip van Staat voor
stranden behoedt.
Luitenant Von Salisch, te Coblenz,
die onlangs een burger dier stad, Wein-
mann genaamd, die hem uit jaloezie her-
hualdelyk op straat had beleedigd, ja zich
zelfs handtastelykheden veroorloofd had, met
zy u degen gedood heeft, werd verleden Woens
dag door den Krijgsraad tot twee jaren ves
tingstraf veroordeeld, terwjjl bjj op de rang-
ljjst der bevorderingen twaalf jaren is terug
gesteld.
De Prins Bisschop van Breslau, Mgr.
Kopp, heeft aan den Pruisischen Minister
van Eeredienst een adres overhandigd met
100.000 haudteekeningen eu 403 brieven
van Eerw. Heeren Pastoors der R.K. gemeen
ten, waarin der Regeering verzocht wordt
maatregelen te nemen voor het geven van
godsdienstonderwijs in de Poolsche taal.
Toen onlangs te Hamburg en Lnbeck
vergunning was verleend tot het houden van
optochten op den socialistischen Meidag,
werd reeds gezegd dat dit in Pruisen niet
zou mogen plaats hebben. Dit wordt thans
in een bericht nit Berlijn bevestigd, ouder
mededeeling dat buiten de beide genoemde
steden overal in het Ryk die optochten zyn
verboden.
Het gemeentebestuur te Berljjn heeft
besloten, krachtige ondersteuning t- verlee-
nen aan het denkbeeld om aldaar in 1896
eene wereldtentoo stelling te houden. Dien
tengevolge zal de Duitsche Handelsdag zich
met de verschillende organen des handels
in betrekking stellen en oederhaudelingen
openen omtrent het bijeenbrengen der noo-
dige geldmiddelen.
Tegen «Ie Matie» is eene jerechteljjke
vervolging ingesteld wegens het openbaar
maken van de acte vau beschuldiging tegen
Ravachol en zyae mede-beschuldigden, voor
dat zy ter openbare terechtzitting is voor
gelezen.
Lherot hesft per post eene kleine doos
ontvangen, inhoudende 250 gram buskruit.
Ook is hem een brief gezonden, waarin hem
bericht wordt dat hij weldra in de lucht zal
vliegen.
Naar gemeld wordt heeft deEugel-
sche Regeeriug zich tot de Fransche gewend
ter zake van eene gemeenschappelijke han
deling iu Afrika om te beletten, dat er
mjj niat twalijk; het geschut is wel klein, doch
is het weinig, Het is uit eeu goed hart.
Toen zjj opstonden, liet de officier niet af of
hjj moest de rekening betalen. Zjj gingen ramen
voort en Daar het paleis.
Daxr werden zjj door allen eerbiedig gegroet,
hetgeen den zeeman toch wat verlegen maakte.
Toen echter de Gouverneur van Odessa Alexander
naderde en hem met „Sire// toesprak, zag de jonge
man, die den Gouverneur kende, zjjne vergissing
in en gaf zjjee brieven onder vele verontschuldi
gingen aan den Keizer over.
Alexander verwjjderde zich glimlachend, maar
het voorval was niet zonder invloed voor den
zeeofficier, want des anderen daags ontving hij
eene uitnoodiging aan de keizerlijke tafel en
werd later een der voornaamste vlootvoogden van
Rusland.
Aan het a/ondmaal op den Hofbnrg bracht
de Czaar een heildronk uit //op de zanikers van
daar binnen//, en toen Keizer Frans hem ver
wonderd om uitleg vroeg, vertelde de Vorst zjjn
wedervaren en voegde er ten slotte bij: „wat
waar is, moet men openljjlt belijden. Appelka-
trien verdient haro beroemdheid volkomen".
