J
J
E U W E
agite ma non agitate.
Frankrljks toestand.
ihjït e n l A N th
h 1827
Woensda
K 27 April 1892.
174* UsriaiK
Hood licht.
IIUIIliHSniE (O It AVI.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem.
Voor de overige plaatsen in Nederland
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
fr. p.
0,85
1,10
1,80
0,03
Dit blad verschjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDA
BUEEAïï: St. Janstraat Haarlem
G en ZATERDAG
MsmiNDjUr:
PRIJS DER ADVERTBWTIEN.
Van 16 regels SO Cents
Elke regel meeri
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Advertentie n worden uiterljjk Maandag-, Woenadag-
en Vrjda g-a vond voor 6 uui ingewacht.
Uitgevers: KüPPERS k I; AUB1T.
He toestanden in Frankrijk in den tegen-
woordigen tjjd komen vrjj wel overeen met
die aan bet einde der vorige eeuw. De strjjd
tegen de Katholieke Kerk wordt op eene
jyijze gestreden, welke op de maatschappe-
tike orde een ontzettend nadeeligen invloed
uitoefenen en reeds uitgeoefend heeft.
Ken land moge republiek wezen of den
®onarchalen regeeringsvorm bezitten, al-
echter moeten er zekere fundamenten
fln waarop zich bet maatschappelijke leven
ontwikkelen, en deze fundamenten zijn:
fund lens'' hnisgeziu en eigendom. Deze
schiUbooten kunnen zich historisch zoo ver-
het m 0ntwikkelea de trekken van
als r?6/18c^e'Ök aaugezicht; maar evenmin
m u eea Gotisch denkeu laat zonder aan
schop e?enmin kan men zich eene maat-
Hfir Vo.orstellen zonder godsdienst, zoc-
talüt U,18^8zin ea zonder eigendom en fei-
i aeeR er uo°it zulk eene maatschappij
s aan. Dikwerf genoeg hebben deze fuu-
JT'8» eene tegen het menscheljjk ver-
n en tegen de menschelijke natuur weer-
tno6!013^6 otjtw^kkeling aangenomeu en de
i8 a.u 60 ('er maatschappij waren er dan
geneelen al mede in overeenstemming.'!. Wa-
en echter vreeseljjke tosstanden.
e voornaamste en belangrijkste funda-
omvL" t'g0,d8'?ieQ8t' immers de godsdienst
zamfi "b.6 8lochts het hoogste doel der ge-
SST T^l? indivfd»
ZZ. lJ «od,<!1™' do boid,
andere fundamenten, huisgezin en eigendom,
hunne heiliging en onaantastbaarheid; in
den godsdienst ,s elke orde op aarde ge
grondvest. Vernietigt men den godsdienst,
dan bevordert men de anarchie. En die is
nog gevaarlijker dan de sociaal-democratie,
want deze wil nog organiseeren, de jeugd
opvoeden; zg wil nog openbaren arbeid
ofschoon onder paradijsachtige bepalingen.
Maar de anarchie vernietigt elke orde en
wil van organiseeren niets weten.
imJi e..uegen'iende eeuw heeft het geluk een
jï s ïeost te bezitten, die waar is en die
a®*!? vo'™aakt vrye ontwikkeling een
j- a 8C aPPe'ijken toestand kan scheppen,
fnci z®° ver hit de menschelijke zwakheid
ach aa ideaal der menschelijke maat-
aPPU zou kunnen verwezenlijken. Ook
diifr 1Waar njeuschen van den waren gods-
g "8 ZSÜ uigedwaald, hebben zij nog stesds
mo's e1waarh6den medegenomen, zoodat onze
®cuuppelgke toestanden in bet algemeen
Hit oven het peil van die der voor-christe-
e en anti-christelgke volken verheffen.
rj kennen niet meer de deepotieke regee-
ljjJ*81Vormei)> verachting van het mensche-
heh6 en vaa ^eD arheid, de onwaardige
n„ e'iug der vrouw; de slavernjj heelt
^enoeg opgehouden te bestaan.
neil aar a'8 nu onze moderne geleerden mee-
der'nu'i-W® ZQi^s aan de beschaving zou-
v®fffis ris'®.ndom te dankeu hebben, dan
Perjcj86n ZÖ zmh. Athene was ten tijde van
8 Z9er beschaafd, maar er heerschte
pEVlLLBTO N.
Er
^*ne spoorweggeschiedenii.
Vervolg.)
enkeln en °m den trein te laten sloppen,
kleinen kring Fassa8ier moest mede en in den
18< hejifljij Waarvoor Janus verantwoordelijk
8 den maf»!, a"es 1® de beste orde. Hjj zal
Veal. heteeW 8t, wit lioht laten zien, dat zoo-
T0dig. Daarom'i 3; rjjd gerust door, alles is
en groene »in»1.lï>eeni^ danus zorgvuldig de roode
®r de gewon0 Ul.ten u\' de lantaarns ea plaatst
den machinist Aazen 'n- Groen licht dient om
«u den trein iB V00rziehtigbeid aan te sporen
licht beteekent U^Z88m 'B laten rijden en rood
commando. Green°Tee' 8-'s een 0DTerbiddeljjk halt-
ja zelfs geene stinn machini8t of hoofdconducteur,
was, zoo dit bevel reetie, als ze op deD trein
schromelijkste ougei t?.rve!l overtreden, want de
volg kunnen zjja ken zouden daarvan het ge-
geheele treinperson^.,1 ™ode glas werkt op het
als een electrische schok,
toch nog slavernjj; ja, deze hoog beschaafde
staatsman ontdekte, dat duizenden, die reeds
gedurende een aautal jaren als Atheensche
burgers leefden, volgens hunne afstamming
eigenlijk slaven waren en hg verkocht die
menscheu ten voordeele van de openbare
schatkist. De periode van Augustus in Rome
was hoogst beschaafd en dit hoogbeschaafde
Rome amuseerde zich met de gevechten op
leven en dood der gladiatoren en verheugde
zich bij groote leesten de Christenen als pek-
fakkels te zien branden. Al het op maat
schappelijk gebied verworvene werd niet door
de beschaving zonder Christendom, maar
door het Christendom alleen verkregen.
Wanneer nu de modernen zeggen, dat
zij op den bodem der humaniteit staan en
derhalve geen Christendom noodig hebben,
dan gelden voor die lieden zeker de woor
den van den psalmist: «Slechts de dwaas
spreekt in zijn hart, er is geen God.» Wan
neer meD den basis, het Cunstendom, weg
neemt, valt alle humaniteit ineen. Even
zeker als de bloem, inplaats van vrucht te
zetten, verdort, wanneer men haar van de
moederlijke plant en van den haar voeden
den grond verwijdert, even zeker verdort
de humaniteit, als ZB gescheiden wordt van
het Christendom.
De geschiedenis beeft in dit opzicht zulke
vreeselijke voorbeelden geleverd, dat wij er
ons moeten over verbazen, dat hare lEer
zoo miskend wordt. Fran rJ °'a heeft
dikwerf het gelag moeten be taboii. De revo
lutie van het jaar 1789 was de loguohe
consequentie *aD hetgeen er in e vorige
eeuw had plaats gevonden. Zoodra anti
christelijke elementen zich van het bestaan
hadden meester gemaakt» heerschte er in
Frankrijk een toestand zoo ontzettend en
verschrikkelijk, dat niemand zeker was van
ZG't WaTen geen geloovige Christenen, die
de September moorden gelastten en de moor
denaars met twee Louis d ors per oag uit de
staatskas betaalden; het zgn geen geloovige
Christenen geweest, die de 8u''lotine zoo
lang in werking lieten, tot dat hrankrgk
voor het militaire despotisme rijp was.
Het zgn evenmin geloovige Christenen
geweest, die ia 1870 weerlooze menschen
zonder vorm van procei en geheel onschul
dig, hebben doodgeschoten. En het zija ook
geene geloovige Christenen, die ia onze
dagen in Frankrijk menschenlevens en be
zittingen verwoesten, ait geene andere be
weegreden dan om scbr k in de aderen der
maatschappij te verspreiden.
Zij, die zich aan die gruwelen hebben
schuldig gemaakt, waren «beschaafde» uia.-
nen die de humaniteit op bun schild ge
schreven badien en toch zulke ontzettende
daden van barbaarschheid hebben bedreven,
terwijl zg, die Christus bekennen voor het
honderdste deel van zulke barbaarschheid
zullen terugdeinzen.
Eu deze regel is zonder uitzondering.
Men tooneouseen geloovigen Jaeobiju,
een
geloovigen Communard,een geloovigen anar-
zooals een vjjandeljjk schot doet op eene kolonne,
die des nachts rustig voortmarcheert. Iedereen ia
plotseling doordrongen van de enkele ge lachte:
//Halt!,, De stoomfluit gilt met dikwerf herhaalde
korte toDen. Aller handen draaien de remschroeven
vast en de machinist geeft tegenkracht. De rem-
blokken drukken de nog draaiende wielen al
vaster en vaster, zoodat de vonken er afvliegen-,
eindelijk slepen zjj oyer de rails, nog een oogenblik
en de trein staat stil.
Dat alles bewerkt die roodo tooverrnit, welke
Janus du nit de lantaarn heelt genomen en op
de tafel gelegd. Het meiaj: dat in haar bedje
overeind zit, kjjkt met aandacht naar alles, wat
haar pleegvader doet. Ze babbelt met hem en
ondervraagt hem in gebroken volzinnen der pas
door haar geleerde taal. Eindelijk moet Janus het
xwarte kroeskopje in het kussen neerdrukken en
haar ernstig aanmanen nu toch te gaan slapen,
want zie, vader moet naar buiten, de trein komt
er al aan.
Het kind slaapt echter niet, want het kojje
komt ter sluiks weer uit het kussen te voorschijn.
Daar op de tafel, zie, daar ligt dat mooie glas,
waar moeder haar eens door liet kjjkan, toen wa»
chisfc, en wij zulleu ons als overwonnen be
schouwen. Maar dat is niet moguljjk.
Toch big ven de Fransche staatslieden
strjjd voeren tegen de Kerk. Zg dringen de
Kerk uit de maatschappelijke inrichtingen
met een ijver, die eene betere zaak waardig
zoude zgn, uit de hospitalen, uit de asielen,
uit de gevangenissen ja zelfs uit de kloosters
eu kerken. Want wat is bet anders, wauneer
vrijmetselaars en sociaal-democraten de ker
ken binnendringen, den kansel onder hunne
censuur stellen, de kerkmeubelen stok slaan
en gevechten leveren. Eu om de maat vol
te meten houdt men het jaargeld in van
een Bisschop, die ad limina apostolorum naar
Rome gaat.
O, mochten toch de ontzettende toestan
den,'welke thans in Frankrijk heerscben,
voor andere natiën eene waarschuwing zgn!
Dat andere volken er toch uit leeren, dat
het Christendom het allernoodzakelijkste is
voor het bestaan der maatschappij, dat el-
ken aanslag tegen het Christendom, elke
boei welke men aan zgne vrije ontwikke-
keling aanlegt, eene stoornis is in de open
bare rust en orde, die in bet voordeel is,
de leidende staatslieden mogen het gelooven
of niet van ben die de revolut» willen.
Helaas! de gebeurtenissen in Frankrgk
spreken eene taal, die voor alle volken en
individuen eene waarschuwing is. Moge die
taal door allen verstaan en begrepen wor
den voor dat bet dynamiet ook elders zgne
kracht en verwoesting op schrikwekkende
wjjze laat gelden.
Z. H. de Paus heeft bjj gelegenheid van
hei paaschfeest 12,000 lire onder de armen
van Rome doen verdoelen.
Een aardig staaltje van landeljjke
zeden - de siècle», wordt uit België
vermeld. In eene kleine gemeente van het
arrondissement Nivelles^ is eene vereeniging
opgericht, waarvan alle ingezetenen, om het
even van welke richting,lid zgn geworden.
Het streveïi der vereeniging is het maken
van besparingen.Het merkwaardige der zaak
is echter het doel, waarvoor die besparingen
dienen moeten. Gij kunt raden zoo vaak gij
verkiest, waarde lezer, gij zult ongetwijfeld
de plan'k mis slaaa die brave ge
meentenaren hebben er hunne zinnen op ge
zet voor gezamenigke rekening aan te schaf
fen een - - l^wagen!
<Iu deze eeuw van gelgkheid», dus heb
ben zij zonder twjjfel geredeneerd, «moeten
de aardscbe genietingen geljjkeljjk verdeeld
wordeD Waarom zou een onbeduidend per
soon die in de stad woont, ineen lijkwagen
ten grave gevoerd worden, terwjjl een ng-
vere landbouwer dat genot moet derven!»
Het is echter te vreezen de mensche
lijke geest is nu eenmaal niet anders dat
deze brave plattelanders spoedig niet meer
met hun lgkwagen tevreden zijn. Zjj zullen
bidders verlangen, in zwarte liverei met zil
veren boordsel, en een ceremoniemeester met
het al.of ailes wat ze zag, het hnis en de riet
halmen vader en moeder, allemaal in brand ston
den O* ze *on zoo gaarne dat wonder nog eens
willen 'zien, nmar vader heeft streng verboden,
aan die glazen te komen. Ea toch, ze liggen daar
nu zoo onbewaakt op de tafel, naast haar leitje en
vader is buiten. Even zal ze er door kijken, eventjes
maar
Janus zit voor zjjne woning, op het hakblok,
waar zjjne vrouw haar brandhout klooft en wacht
op het signaal. Dienst, kinderen en zorgen wrie-
melen in zijn half slapend brein dooreen. Daar
kraakt iets in het riet; zeker een buffel, die den
weg zoekt naar de bermsloot. Hjj zou op de ljjn
kunnen komen door den spoortrein overreden
worden, wacht, Janus zal hem even wegjagen.
Terwjjl hij zich bukt om den ossendrijversstok te
krjjgen, die onder ander gereedschap op den grond
i «./If h#»m Pffïl Hiirlrp manfal nxruv Kot Ivrvnfrl
D r r o
lint wordt hem een dikke mantel over het hoofd
geworpen; een flzeien vuist knjjpt hem bjjna de
keel dicht en voor hij uit zjjne bukkende houding
kan ops aan, ligt hij gebonden op den grond. Zjja
eroep om hulp, klinkt, hoewel dof, nog luid ge
noeg door de stoflage van den mantel heen, om
een steek met zwarte cocarde, een degen en
een Btaf. Want men wil immers doen zooals
in de groote steden en
Wat ter wereld mag dezen braven land
bouwers die dwaasheden in het hoofd ge
bracht hebben? Het ware toch al zoo een
voudig geweest, indien zg bjj het scboone
gebruik hunner vaderen bleven en voortgin
gen het !jjk van een overledene door zgne
buren naar zjjn laatste rustplaats te doen
dragen, door landbouwers, die, evenals de
ontslapene bjj zgn leveri, bard moeten wer
ken om aan de aarde, waarin deze eiudelgk
rustgaat vinden, vruchtbaarheid te verleenen.
Uit Bochum wordt gemeld, dat de be
kende redacteur Fuszangel eeue aanklacht
tegen Prins Von Bismarck heeft ingediend,
wegens diens uitlatingen over hem, Fuszan
gel, in verband met zgne bonding in het pro
ces Baare (vervalsching van stempels op
spoorwegstaveü).
Te Parijs en in tal van plaatsen in
de provinciën zijn een hoop anachisten on
verhoeds gevangen genomeD. Het is eene
ware «razzia» die onder hen is aangericht.
Over het algemeen is bij de gevangen
neming weinig verzet geweest. Heurteaux,
een berucht eu van ouds bekend anarchist,
die te Saint-Denis gepakt werd, heeft ech
ter een wanhopigeu toestand geboden, zoo
dat de beide politiedienaren, die den com
missaris vergezelden, hem slechts met moeite
meester konden worden en de politiedienaren
zich genoopt zagen hem te binden. Hg
brulde zoo verschrikkelijk, dat de baren er
wakker door werden. Op straat bleef hjj
even woest. Hg riep de naar ban werk zich
begevende arbeiders ter hulpe aan,waarbjj
bij telkens den kreet deed hooien: «Leve
de auarcbie!»
Te zijnen huize zjja eene menigte anar
chistische bladen, vlugichtiften, manuscrip
ten, manifesten aan het leger, enz. gevon
den, die natuurljjk door de politie in beslag
zgn genomen.
Eene huiszoeking is insgeljjks gedaan in
de bureaux van het blad «ia Révolte.» Ook
daar is de oogst vau in beslag genomen
papieren niet gering geweest.
Te Saint-Etienne zijn 15 anarchisten ge
vangen genomen, in andere plaatsen van
hetzelfde departement gezamenlijk nagenoeg
een geljjk geta'. Onder hen bevindt zich
zekere Dumas, een metgezel van Ravachol.
Te Dyon zjja er vjjf gepakt; te Amiens 8.
Zij allen werden sinds geruimen tijd nauw
lettend door de politie nagegaao.
Uit de in beslag genomen papieren in de
provinciën is gebleken, dat de anarchistische
bende was georganiseerd. De vervolging
beeft dan ook plaats ait kracht van de
artt. 265—267 van het strafwetboek, ge
richt tegen de vereenigingen gevormd met
misdadige oogmerken.
Het heet dat het gerecht zooveel spoed
achter de zaak zal zetten, dat, evenals met
Ravacbol het geval is, huD vonnis uitge
sproken kan worden vóór 1 Mei.
De arbeiders en bedienden der spoor
de dieven te verschrikken.
L»at dieo vent zijn mond toch houden,
hoort hij eene stem fluisteren.
Doodslaan? vraagt een andere stem.
Voor mjjn partl Gauw maar, gauw.
Neen, neen, niet doodslaan, fluistert een
derde.
Heeft hij jullie gezien e» herkend?
Neen.
Welnu, stopt hem dan zjjn muil dicht!
Waarmee?
Wel, trekt de seinvlag van den stok
zoo, ju'st houdt nem nu zjjn neus dicht. Zoodra
hjj nu een kik geelt, stop je de vlag cmder den
mantel in zjjn mond en je duwt er die met je
stok in. Stikt hjj, dan is het zjjn eigen schuld.
Zie zoo, nu zal hij wel stil wezen.
Als een takkeubos wordt Janus nu achter eene
hontmjjt geworpen en bezeert zjjn ingepakt hoofd
aan de blokken brandhout. Op eens klinkt het
helder er. doordringend, in weerwil van de ver
stikkende omgeviDg, in zjjn oor.- Ting-tang, ting-
taDg het clectrisch signaal voor den komenden
trein.
(Slot volgt.)
