N J
E U W E
iTüÏT E L A N D.
1» 1828
V
rljfag 2» April 1882.
Het oud-Katholicisine
17(1# J&SFPB3
FE U1LLBT ON.
Hood licht.
- WatT 20U hLÜ S,°PPeu?
HAARLlMSt
ABONNEMENTSPBIJS
Pei 8 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaateen in Nederland fr. p. p. 1)10
Voor het buitenland 1)80
Afzonderljjke nummers0,08
Dit blad verschjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BÏÏBEAU: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA HOE" AGITATE.
PBIJS DEB ADVEBTEETIEE.
Van 16 regels 30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag-
en V r g d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KüPPEBS 1, AU RET.
Wanneer men een tak van een eeuwen
ouden eikeboom afbrak, hem in deD grond
'ette ten einde dit wortellooze gedeelte van
den eik te doen wedijveren met den krach-
tigen en van gave wortelen voorzienen bootu-
'sus en men wilde trachten dezen door den
metigen tak in de schaduw te etellen,'t zon
e®ne even vermetele als mislukte speculatie
Hogen geheeten worden, 't Jonge takje zou
eea korte poos met zjjne groene bladeren
Prflken, maar het zou toch spoedig verdor-
ren en j;en 8]0^e 8terVÉn,
beeld is de beste illustratie voor de
ge iedeuis vaa &l!e secten, welke zich in
loop der eeuwen van den overouden
hlkk8en boom der katholieke waarheid
en afgescheiden. Een zeer duideljjk be-
03 daarvoor geeft ons een blik op den te-
genwoordigen toestand van het oud-Katho-
cisme, dat een voortbrengsel was van de
aan^0sheid des geestes onzer dagen en
tt 11 zijn ontstaan zich met den nimbus
vun wetenschappelijkheid au verlichting sier-
e «om den geest van den band der druk
kende dogma's te bavrjjden.»
oe hoog de nieuwe leer ondor den schijn
*au het «oude» geloof ook haar hoofd ver-
i .boe.Z90r z0 zich bij hare eerste
tLho lDg ,n de SUDst *an ve!en mocht
trelnfeü f°) d°°r 80mmiS?eu met alle rao-
ueen °Vdde,en werd ondersteund, toch heeft
des UleUWe r'chting in de zaken
dan h»t /e° ellendiger lot ondervonden,
,?der zulke groote verwachtingen
H g0treden oud-Katholieisme.
net trad met eene ongehoorde brutali
teit op tegen de bij a twee duizend jaar
oude Kathoheke Kerk; het werd georgani
seerd, tot een stelsel verheven, dat, zonder
hechte en Bolide fundamenten op lossen grond
gebouwd en gegrondvest werd door den geest
Tan oppositie van mannen zonder ootmoed,
ah. h"?- T? V6rVal in zich bevatte 0Q, *00-
ms de tyd bewees, tot verval moest komen.
te ken zjjner onhoudbaarheid vooral
bf naald* a2ea' '8 het algeheele gebrek aan
sticht v 0 beginselen. Als men aan de.
-• ters en leiders van het oud-Katholi
de ^Lnf"ir bunne geloofsovertuiging of naar
.nr- 6 8 j gevolgeu van hun arbeid in den
logaard
en met
voor Sr,ZOuU<!eD ,Damel0k zw«gen° '1 geen
Alen hftt ZAlfArtttn linn nn» «1 :n li/vt
«W-- w gGvolgeu van i
zon^D^aar<^ ,des Heeren» zou vrageD, zy
j," n..met hun antwoord spoedig gereed
niet' h ?n- 'le'' zekerste zou zjjn, al is het
met het jmste.
I 8 'oo'heeld diene het volgende geval:
oud-R )U r®8^eilf'ie van den «Bisschop» der
lede a 'holleken studeerde eenige jaren ge
woed i66j j°D8e man in de theologie. Hjj
6 de colleges by van de Professoren,
Eene spoorweggeschiedenis.
Vervolg en slot.)
d°odsanlst! ^,°d' denkt de geknevelde in zijn
maar de tr0in stopte was alles gered,
komt de i ei?a» hoort hjj daarna roepen: //daar
Was- Als h"10' dacht da' J'0 ®1 lacg - oorbij
lantaarn st.°F!' 1® a'laa verloren. Spoedig, de
"it licht ^Sr uiten- Daar staat ze, in de kamer.
de trein ?0ge*®u'. dan marcheert hjj door. Eer
k>s is vast °°r kunnen wjj niets doen; de
JanU8 hon 1° k6^-' WÜ moeten den tijd hebben.
voetstappen°r dichtslaan van de deur en de
t«arnv, klinl^u6611^6 mannen- «Hier is de lan-
je hebt er weer: „Geef jjj nn het sein,
zoolang *erstand van en laten de anderen
het stil, h«oi ..,sch8duw hlijv en." Daarop werd
Toen be
trein, daa/tU *n de verte te dreunen de
wielen beeinn am d® trein. Hjj komt nader, de
7~~ Het ZQen i!a°htjes te rammelen,
trein atilhield-U jDU toeh wat moois zijn, als d»
gauw dan w;( ?."n was alles te vergeefs- Toe
ij0^ W11 ucht!
hem in 't dan met de lantaarn. Houd
geziehtl
DaarWiZ T sten«-
eue lang gerekte stoomfluit in de
die tot de nieuwe leer waren overgegaan.
De student, wiens ouders ook tot het oud-
Katholicisme waren toegetreden, had ge
hoopt aan de oud-katholieke bron het le
vende water van echte waarheid te kunnen
putten, om zijn grooten dorst naar kennis,
vooral in de vragen dtr dogmatiek, te stil
len.
Maar zijne teleurstelling was niet gering,
toen hjj iaplaats va i ds verwachte klaar
heid en juistheid in de behandeling ook der
belangrijkste dogma's aan het slot der ver
schillende professorale voordrachten, ge
tuigen mo8st, dat ham alles duister bleef.
Het ontbrak de verlichte hoofden op de
katheders aau den juisteu aard en bekwaam
heid aan hunne toehoorders den nit hot ver
band met de «zuil en fundamenten der
waar
heid» losgerukte geloofsschat der Katholieke
Kerk, in hun, aan het uiouwe systeem aan
gebrachte of bever opgadwongeu zin, aan
het verstand te brengen zonder waarborg
ean de zjjde vaa het gevreesde, onfeilbare
kerke!jjk gezag.
Onze theolooj? zocht ter bevrediging vaa zjja
depositum fdei hulp in clen particulieren
omgang met zijne duistere leeraren, maar
kou by niemand een bevredigend antwoord
verkrijgen. Op deze wjjze wederom in zij ae
verwaohti g teleurgesteld, wendde hij zich,
door den jjver voor bet ware en goede ver
vuld, aau de laatste hem nog overgebleven
iastantie zjjner Kerk, aan en «Bisschop,»
om van dezen de noodige ophelderingen te
verkrijgen. Maar ook de Opperherder en
leeraar der katholieke gemeente w.st h^m
geene duidelijke verklaringen te geven.
De jonge man verbet zyo «Bisschop»
onvoldaan en begreep toen, dat daar de
geest Gods niet kon wonen, waar zulk een
gebrek aan dogmatische zekerheid en vasl-
bei i in het geloof heerschte. Hy beerde
terug in den moederschoot der Kathoheke
Kerk, die hem de woorden van den Apostel
paQ 1Q8 aan Timotheus toeriep: O Iimotheus,
bewaar, wet u werd toevertrouwd; wend u
af van de zoogenaamde wysheid, welke eeni-
gen zich aanmatigen, d>e vau het geloof zjjn
afgedwaald.»
De vroegere oud-katholieke theoloog j8
thans een yverig, gelukkig, katholiek Pries
ter!
Dit enkele voorbeeld laat ons zien, dat
het eenmaal zoo hoog opgevijzelde Bysteeo^
dat eiken vasten bodem mist, nu, volgen*
den zeer natunrlyken loop der dingen, 0p
sterveu ligt. Men hoort bjjua niet meer
spreken van het oud-Katholicismejde nieuwe
leer is eene mislukte speculatie geweest;
vau den grooten opgang, welke zy zou ma
ken, is niets gekomen. Wel zjjn hier eD daar
nog de kerken, aan de Katholieken ontno-
ngchtelijke stilte.
Hoera! de trein gaat door, jubelen drie ruwe
Alles verloren! wat nu? deukt half gestikt
en schier krankzinnig van angst, de arme Janus.
Maar hoor, op de lange fluit volgen drie korte
stooten, het balt-sipaal!
Hel en duivel, roept een der ruwe klanten,
daar blaast hij immers remmen! De trein stopt!
Pak nu je biezen mtar; de duivel los! Berg
ie in het rietveld! Sla de lan aam aan stukken!
Rinkelend vliegt ze tegen den muur.
Maar moesten wjj met eerst nog met Janus
afrekenen?
Waarvoor? Maak maar dat je weg komt,
daar zjjn ze al!
Het terzijde gesehoven net sluit zich over de
vluchtende gestalten, de trein nadert het station.
Vonken springen nit de wielbanden, door de ram-
blokken omkneld; de grond dreunt, de machine
zwoegt, eene dikke rookwolk stijgt in den mane
schijn omhoog en de trein staat stil. Een aantal
flinke mannen in nette uniform springen uit den
bsgagewageD, de hoofdconducteur voorop, die
haastig en blijkbaar uit zijn humeur, op het sta
tionsgebouw toetreedt.
Waarom moeten wij hier stoppen, als er geen
mensch te zien is? Wat moet dat beteekenen?
Waarom is er rood licht gegeven?
Kjjk eens hier, chef, de sigDaal-lantaarn
ligt aan stukken, maar er zjjn geen roode scherven
onder!
Dan is het hier met nchtig; doorzoekt het
men, nog in het bezit der kwjjoende ge
meenten, maar zy worden slecht bezocht,
het getal aanhangers van het nieuwe stelsel
wordt met dea dag kleiner en de tjjd is
niet meer verre, waarin rnea zal vernemen
dat de godshuizen, waarin eenmaal de ware
leer der Katholieke Kerk verkondigd werd,
doch die door de macht van het geweld t en
dienste van de nieuwe leer werden gesteld,
gesloten zullen worden, omdat zij door nie
mand meer worden bezocht.
Von Bismarck heeft zich deerlyk bedro-
geo,toen hjj de oud-Katholieken onder zjjne
bescherming nam en hun op staatskosten
een «Bisschop» gaf.
Iuderdaad het oud-Katholicisme kan men
het best vergelijken by eeij nachtlichtje, dat
men vergeten heeft uit te blazen, welks mat
en onbeduidend vlammetje nog een wijle
aan 't brariden blijft, nu en dau even op
flikkert om echter na een korte poos voor
altijd uit gaan.
Nog een korten tjjd en het oud-Katholi
cisme behoort, als zoovele stcten, tot de ge
beurde en afgedane zaken.
De Belgische Kamer heeft een aanvang
gemaakt met de beraadslagingen over de
grondwetsherziening. De Minister-President
Beernaert gieg in eene eerste redevoering
de geschiedenis van deze zaak na, en ver-
blaarde alle voorgestelde stelsels te verwer
pen, om te aanvaarden het Engelsche stel
sel, hetwelk het kiesrecht verbindt aan het
bewonen van een huis of een gedeelte daar
van. Spreker bestreed levendig de denkbeel
den d8r revolutionnairen, voor wie het alge
meen stemrecht het middel is om een af
keurenswaardig en ondeugdeljjk programma
te verwezenlijken.
De Minister-President heeft voorts ver
klaard, dat bij geneigd is de verkiezing van
den Senaat op te dragen aan kiezers boven
de 40 jaar. De som, die, om voor den Senaat
verkiesbaar te zijn, vereischt wordt in de
belasting te betalen, wil hij lager stellen dan
nu bepaald is. Ten aanzieu van het koniuk-
1 jjk «referendum» verklaarde hij, dat inbreu
ken minder van de koninklyke macht te
duchten zij") dan van het Parlement.
Eergisteren zjjo de miliciens van de
lichtingen 1887 en 1888 voor de regimenten
infanterie, en vau die van 1888 voor de re
gimenten grenadiers en karibaoiers weder
onder de wapenen geroepen in verband met
de manifestatiëo op den len Mei.
Te Berlyn worden de tweedaagsche
beraadslagingen eener conferentie over in
richtingen tot het welzjjn van den werkmaD,
aan welke de grootste Deutsche iudustriëelen
hvis, beveelt de treinchef.
Waar zjjn de menschen!
Hjer in de kamer is niets dan een klein
kind maar wackt> daar kermt iets achter de
houtmjjti
Mjjn God, het is Janus de wachter No.
128. Da seinvlag heeft hij als een prop in den
mond! Dat gelijkt als twee druppels water op een
bezoek van bandieten. Houdt stil, eerst de prop
weg. Zie zoo, veriel nu eens, Janus, wat is er
gebeurd?
Ea als Janus weer adem geschept en zijn ge
dachten bijeenverzameld heeft, vertelt hjj wat er
gebeurd ia en zegt, dat hjj de weggejangda be
ambten verdenkt, want, dat die dieven met den
spoorwegdienst, de localiteit en den tjjd van
stoUen bekend waren, is zeker.
Jawel zegt nu de hoofdconducteur: dat is
alles mooi en goed, maar nu begrijp ik toch niet,
hoe het komt dat ons rood licht is gegeven. Dat
zullen de dieven tcfch zeker niet hebben gedaan?
Ja, zegt Janus nadenkend en met gebogen
hoofd: dat begrijp ik ook niet. Ik heb toch zelf
het roode glas uit de lantaarn genomen. Op eens
heft hjj zijn hoofd op en zegt met fonkelende
oogen: Neon, mijn goide man, het is een wonder:
een wonder is het.
Kom, kom, zegt de hoofdconducteur, laten
wjj de zaak eens onderzoeken. Vooruit, Janus,
eerst in de wachtkamer.
Men treedt binnen.
Het kind zit boven op de tafel bjj de lamp.
Als Janus binnen komt, laat ze de roode glasruit,
verscheidene Ministers deel namen, ge
sloten.
De toestand van Prini Von Bismarck
laat wederom veel te wanschen over. Hg
lijdtopnieuw aan rheumatische aandoeningen.
Het te Maagdenburg verschijnende
sociaal-democratische blad Die Volksstimme
beveelt zjjne lezers aan Mejuffrouw Werdt,
daar ter stede te boycottenomdat zij hard
nekkig weigert zichop het blad te
abonneeren.
Eergisteren hebben er te Berljju huis
zoekingen plaats gehad bij socialisten en
anarchisten. In het geheel werden 20 per
sonen gevangen genomen, bjj wie anarchis
tische en socialistische geschriften gevonden
en in beslag genomen werden.
V Niettegenstaande de politie te Parjjs
en in de proviuciëu in de laatste dagen
voor eene groote opruiming van anarchis
ten heeft gezorgd, zoodat dezen vooreerst
onscbaieljjk zjjn gemaakt, is er Maandag
avond tusschen negen en tien uur weer een
misdadige aanslag door middel van eene
ontplofbare stof te Parjjs volbracht, en wel
tegen het koffiehuis van Very op den Bou
levard Magenta, waar Ravachol is gepakt.
De gevolgen zjjn vreeseljjk geweest. Véry
werd uit den kelder te voorschijn gehaald
in een alierjainmerlykstsn toestand. Zjjne
eene been was verbrijzeld. Het hing nog
slechts door eenige stukken vleesch aan het
lichaam. Zijn gezicht en banden waren be
dekt met wonden. Het been is spoedig ge
amputeerd. Het gerucht liep dat hy een
wsinig later bezweken was, doch dit heeft
zich niet bevestigd. De vrouw van Véry,
die brandwonden in het gezicht heeft ge
kregen, verbeert zoo goed als in verstande-
1 >ozea toestand. Men vreest dat zij krank
zinnig zal worden. Ook hare dochter is zwaar
in het gezicht gekwetst. Nog drie personen
zjjn min ol meer ernstig gewond.
Groot is de stoffelijke schade. Het geheele
benedeohuis is verwoest. Alleen de muren
zjjn overeind gebleven. Ook de goederen in
den naastbijgelegen winkel zjjn vernield,
de vensterruiten van eenige tegenover het
koffiehuis gelegen huizen verbrjjzeld en meu
belen in de kamers het een op het ander
geslingerd. Een vijftiental personen, die in
een tramwageu voorby het koffiehuis reden
op het oogenblik der ontploffing, hebben
glasscherven in gezicht en handen gekregen.
Lhérot, de koffiehuisbediende, van wien
de aangifte dat Ravachol zich in de inrich
ting bevond is uitgegaan,is als door eeu won
der gespaard gebleven. Eenige minuten vóór
de uitbarsting kwam hjj van de wedrennen
terug, maar hy was na de ontploffing zoo
diep geschokt, dat by een paar uren spra
keloos bleef.
die ze in de handjes hield van schrik, vallen en
strekt huilend de armpjes naar haar pleegvader
uit. Ach, vadertjelief, niet boos zijn, geen klappen
geven. Licht zoo mooi, rood hier, buiten overal.
Toe, sla me niet!"
Aha, zegt nu de hoofdconducteur lachend:
,/daar hebben we dan onze kleine wachteres. Het
kleine ding heeft de glasruit voor de lamp gehou
den, en daarom zagen wjj buiten rood licht. Janus,
Janus, gij zijt ais door een wonder gered. Zonder
die kleiue ondeugd was er niets van je terecht
gekomen, want ze waren geëindigd met je te wur
gen als een eend, om van de kas niet eens te
spreken. Nu, de zaak is mjj duidelijk, we gaan
vertrekken. Ik zal den treingendarme hier laten.
Wel te rusten.
En de trein gaat weer verder, Janna staart in
verrukking voor zich uit; het kind klemt hjj aan
zjjn hart.
Den volgenden dag komt de sectie-ingenieur,
die weer met zjjne draisine naar huis rijdt,haite no.
128 vonrbjj. „He, Janus, goeden dag. Ik feliciteer
je, dat ik je nog feliciteert kan. Gind. op het
hoofdstation heeft je geschiedenis ze allen gc ro en
en nu zenden ze je hier een vaatje Erlauer Pas
maar op, dat de kleine meid er met te veel van
drinkt. Het wa3 toch zoo dom met van je, Janas,
om dat kind in huis te nemen. Adieu!
Die wèl doet.
Wèl ontmoet.
