NIEUWE
Ni, 1833
WoensJifc 11 Mel 1892.
17de Jwxug
De sociaal democratische leer.
jUÏ ITEM I, A
In doodsgevaar.
Ik wifS-^red tqU
LMSC
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem. f 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1|80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschuilt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
B U R E A TT: St. Janstraat Haarlem.
MATMTTFNT1
AGITE MA NON AGITATE.
(Ill RAIT.
PRIJS DER ADVERTBNTIBN.
Van 16 regels 30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden nitorljjk Maandag-, Woensdag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 uui ingewacht.
Uitgevers: K P P B B S k I, A U R E Y.
De leiders der sociaal-democratische partij
gaan steeds voort aan hunne aanhangers en
allen, die bet hooren willen, de snoodste,
de gedrochteljjkste leeringen te verkondi
gen. Zoo heeft onlangs de «geleerde» so
cialist Friedrich Engels in zijne geschriften
grondstellingen verkondigd, die allerscban-
d lgkst zjju voor de meiischeljjke waardig
heid. De beruchte voorstander der sociaal
democratische begrijrpen beweeit namelijk
"iet meer of minder, dat de christelijke
Werkman geheel .en al aan het dier geljjk is;
^ij beschouwt de werklieden als menschen
ponder geest, verstand en kenuis. Volgens
kern is (}e merkman slechts een willoos iverk-
^u'gi dat ais een paard arbeidt en ten slotte
t® uiefc gaat. Zoo redeneert Engels en met
bem, tal van geestverwanten. En vermits
deze mannen, die zeggen voor bet geluk van
volk te arbeiden, hat bestaan van God
cctkenneu, wordt de christelijke arbeider
oor hen niet veel meer dan als een dier
cschouwd. En wat de sociaal-democratische
Cldars zeggen, behoeft niet te worden be-
^czen. Hunne uitspraken, meenea zjj, zijn
6Vr te' ware.
hehK **°d en de Goddelijke Voorzienigheid
alh n de 8ociaal-democraten afgedaan; een
jj6 csturend Opperwezen past niet in de door
ze'f Verk0,1digde wereldorde eu Eagels zegt
Ta'n'p9 'CQÜnen bewgzen, dat het bestaan
°d een verouderd begrip is.
God6 eiderB der onza''f?e PartÜ doen das
Hen bet hart van den werkman verdwp-
,en beweren dan nog voor het geluk
met Vo'b te arbeiden. W*ar zal dan de
cllende°1^ 611 dommer beladen arbeider, in
verhitte 6Q ÜOod' die keai t0° vaak befc le?ea
Engel, Z®d troos,; zoeken? Wellicht bjj
houdTdenLSb81 en consorten? Wat juist
•Irüd? RÜ 7<)ri£auall8'aande'1' ZB" moei!ii'ieu
ialig 1 Beloof aan God, de hoop op een
Waar rnaaiaals, eeue betere wereld,
den H bfdoonitig er]angt voor al het lij-
durèn deze aarde heeft moeten ver-
ten^*k[ bfstaat ®r bjj de lociaal-dcmocra-
socialisme \?aiivienhnaPdedik16r9^aM het
ook dat ontkenoen do°d? .Neet';
d«n u ij. Uo°o 18 dood, met
tend*1 °P; dat ia de outzet-
bren f'V meiJ8cb tot wanhoop
orengen moet. Waarom arbeidt meu da,
vvaarom zwoegt en zorgt men? Roof, plun-
«r, zorg met voor de toekomst, verschaf
een aaogenaam leven,door lengen en be-
dooH5 6r, j8 imm8r" geene vergelding; na den
iocin t°ig Ule!s meer- Aldus redeaeeren de
bedril mocrB^en* ®n zulke leugenaars en
willen8^ Z9gg8U din no8' dat ZÜ geluk
bindert -6 'g8n 0nd8r het ?o!k- Wat ver-
««oord» '6maud' vplgeu® zulk eene leer, een
Wie aar' «en dief, een ellendeling te ziju.
armen h wauneer hg zich aan de
De wet* te onttrekken
AJq i lo WUu.l
gtaf .f 00v'ge Chiisten staat vaak
zn, c V"U,1DUCU maas vaaK aan het
er geliefde verwanten en vrienden
FEO ILL El O N.
Vervolg en slot.)
bukl *ooror1U ■•Br d'e 8tem vacdaan komt. Zjj
Wa, i H kan eiet» zien.
Ti W lk voor u do;n?
ben een ki' ü6j u" ^lu°bti 81» ge me liefhebt.
erliezen. n8 doods. Er is geen oogenblik te
Ik w;ie -u Zelye> ik ben niet te redden.
25 WÏt "let beengsan.
i Ga, 0f n,eer en buigt zich over de diepte.
®o een kind#'jr7ende ïal 'b u no8 vloeken. Ik
a God«n»am doods. Niets kan mjj redden.
acbte dit ate> laat mq sterven metdage-
Ik bezive r WÜven en met u «terven, zegt xq.
!8C0?denda ;;,err,B. bet kan Dog maar een paar
'lucht! lucht, vlucht! als ge mjj liefhebt,
Gaa'f'^ b'8r' I* za^ m°l n aterren.
booren nIet beea! Aan uwe stem kan
terwijl j atnaar beneden zier. Luister,
los. A]f aar,s.!?at. Baan de platen van den ketel
•terven. moot B® binnen een minuut
en «laat met tranen in het oog een blik op
de stille groeve.Daar liggen ze allen, de dier
baren, do echtgenoot, de ouders, de broeders,
zusters en vriendeD. Eu als hg met de smart
in het hart en met een stil gebed aan al
degenen denkt, die hem lief en dierbaar wa
ren, dan slaat hg het oog ten Hemel en hg
wordt getroost door de hoop op een heer
lijk wederzien, zooals het geloof dit leert.
Ea de ongelomge socialist? Geloof en
hoop kent hg niet. Hg beschouwt het graf
als het einde voor alle dingen; hg heeft
geen hoop op wederzien. Dood is dood, met
deu dood is alles gedaan. Is dat de troost,
dien de gelukaaubreogers deu mensch,
den werkman schenken, de hoop, die zjj hem
geven? Het eenige, wat den arbeider in den
zwaren strijd om het bestaan staande houdt,
wat hem met vertrouwen en troost vervult,
't wordt uit zjju hart gescheurd. Welke
waarde moet hjj dan nog aan het leven
hechten? Wat blglt er voor hem over, wat
het leven emige waarde ge3ft?Nists,in 't ge
heel niet*.
Eu Kerk en godsdienst? Wat hebbeu
Carl 'Marx, Friedrich E igels ea hunne
geestverwanten met Kerk en godsdienst te
maken, nadat zjj «bewezen» hebben, dat er
geen God bestaat? De ontwikkelden hebben,
volgens Eugels, geen godsdienst noodig; die
is slechts voor bet domme volk; voor het
gewone volk kan ook d- godsdienst worden
ontbeerd.
Wat bigft er dus voor den werkman
over als hg den troost van den godsdienst,
de hulp en den raad der Kerk moet ont
beren in de tegenspoeden en rampen van
h t menschelijk leven? De Godsdienst komt,
volgens christelijke b.grippen, van Goden'
leidt tot God. Maar de wjjsheid van Fried
rich Eagels weet zulks beter. Hg verklaart:
de meuschen hebbeu zich zalven een gods
dienst gevormd, ieder naar zjjue behoeften
eu vo'geus zijue ontwikkeling. Hg geeft
toe dat er tene begeerte naar godsdienst
bestaat eu dat alle menschen zonder uit-
zonderiog zulk eeu aandraag gevoeld heb
ben en nog
gevoeleu, een bewijs dus, dat
de menschen niet leven kunnen zonder een
baud, die hen aan hun Sehepper, aan een
hooger Wezen verbindt. Maar ook deze band
wil de socialistische geleerde den arbei
der ontnemen.
Bestaat er volgens de moderne wereld
verbeteraars nog hawelflk geluk? Neen. Be-
bel en anderen hebben den onoplosbaroa
ba.d d*s huweljjks verscheurd. Er bestaat
geene buweljjksLoaw meer bg de socialis-
ten en daardoor wordt ook het huisgezin
ten verderve gebracht.
Men staat verbaasd, dat er nog zoovelen
zjju, die aan dergelijke valsche profeten als
Engelsen zgne geestverwantengeloof en ver?
trouwen schenken. Inderdaad het spreek
woord wordt ook hier bewaarheid: een gek
vindt altijd een zot, die hem bewondert,
't Blijft echter eene heilige plicht voor allen,
die vasthouden aau God en godsdienst de
leer der sociaal-democratie te bestrgdoa en
jt Z8J hier blqvea eu sterven! Kan ik niets
doen terwql ik hier wacht? Kan ik geen stoom
laten ontsnappen?
Neen neen dan zoudt ge dadelqk dood
Qj water ia den ketel laten komen?
Neen, neen dat zou nog erger zjjn.
Kan ik nirts voor u doen?
Ja ja ja I
Wat dai
Vluchten!
Ik heb u al gezegd dat ik blijf. Kan ik niets
voor u doen voor ons?
In Godsnaam dan? Neem dat vuurijzer bq
de deur en probeer den rooster los te maken,
Ja ik begrjjp u. Maar hoe?
Doe den haard open en stoot maar tegen
de staven.
Ja.
Zjj springt ijlings op en grjjpt de lange stang,
die bjj de deur staat.
Zij heeft meer verstand van die dingen dan
andere vrouwen; hjj heeft er haar veel van verteld.
Zjj is dapperder dan de mteate vrouwen. De ge
dachte, dat zjj hem tracht te redden, schenkt haar
de sterkte van een man.
Zjj schuift den grendel van de Tnurdeur weg
te trachten anderen tegen de dwaling te
beschermen, want de sociaal-democratie is
een smaad voor het mensch lom, zjj ont
neemt den mensch al wat edel is en wat
hem kau boter maken; zjj tracht den werk
man door baar vergift in het verderf te
storten en tegeu zulke eeue poging moet
worden gewaakt, 't geen wjj doen door nu
en dan de aandacht to vestigen op de ont
zettend gevaarlijke en memchoateerende
sociaal-democratische leer.
Z. H. Paus Leo XIII hseft nog gesne be
slissing genomen omtrent den datnm van
het aanstaande Oonsirtorie, omdat de com
missie van Kardinalen, dia de titels der can-
didaten moet onderzoeken, haar arbeid nog
Diet heeft voltooid. Deze commissie zal den
12den dezer eene laatste zittiug honden, Leo
XIII zal niaowe Kardinalen benoemen, maar
men weet nog niet hoeveel. Iu de omgeving
des Pausen wordt gezegd, dat hjj maar een
beperkt aantal zal benoemen, daar de H.
Vader het volgende jaar ter gelegenheid van
het bisschopsjubilé een belangrjjk Consis
torie wensebt te houden.
Te Cbatelet (België) is eene poging
ontlokt om de huizen van twee brouwers
in de lucht te doeu springen. De patrooen
zjjn in onbeschadiglea toestand gevonden.
Door de justitie is een ouderzoek inge
steld.
Het «Berliner Tageblatt» heeft van
ziju correspondent in Oort-Afrika een be
richt uit Zanzibar ontvangen, inhoudende:
Volgens berichten vau Arabieren is Emiu-
pacha overleden. (Volgens de vorige in om
loop zijude belichten lag hg aan de pokkeo.)
De beul vau Maagdenburg, heeft Woens
dag wederom twee doodvonnissen voltrok
ken.
De veroordeelden waren da kleine grond
bezitters Schuplas en de bij hem in dienst
zjjnde daglooner Kneckties. Op aansporing
vaa eerstgenoemde, had laatstgenoemde den
heer Gintant, een rjjken grondbezitter wiens
erf aan dat van Schupals paalde en met
wien hg voortdurend iu onmin leefde, ver
moord.
Dj sociaal-democratische Rgksdag-
Afgevaardigdede advocaat S althagen, heeft
een aanklacht ingediend tegen een ambte
naar van het Openbaar Ministerie en eenige
leden van de Rechlbauk te Chemnitz, we
gens het kwetsen der onschendbparheid van
den Afgevaardigde voor Mitweida, Schmidt.
De Procureur-Generaal bg wien de aan
klacht was ingedieud heeft de zaak in han
den gesteld vau zgu ambtgenoot bij het Hof
vau Cassatie te Dresden en deze heeft be
slist, dat er geene termen bestaan tot ver
volging.
Het Fransche Secaatslid Le Breton,
heef* een tgd geleden den Afgevaardigde
C kaulin Servimèce eenige slagen met zgne
karwats toegebracht.
De correctioneele Rechtbank te Laval
en steekt het lange jjzeT vastberaden iu de woe
dende vlammen. Zij heft de stang hoog bov<n
het hoofd, en stoot met alle kracht tegen den
jjzeren rooster. Met groot gedruisch, terwjjl de
vlammen boog omhoog slaan, valt er eene macht
van roodgloeiende kolen op de asch. De kracht der
vlammen is gebroken, een der roosterstaveu is
gevallen.
Er volgt er nog eene, en nog eene en nog
eene. De stang is roodgloeiend en buigt door.
Er zijn er vier uit.
De s'ang is rood, roept zjj naar beneden.
Koel hsar af in den koelbak buiten.
Zjj snelt heen en keert in een ogenblik terng.
met hdt sissende en roukeode jjter in de hand.
Na een poos roept zjj weer.- //Zjj zijn er alle
uit op drie na//,
Dat is genoeg. Wjj zjjn gered. Ge kunt nu
uitrusten.
Kan ik niets doen!
Neen. De machine zal nu wel van zelve
stoppen. Bust nu wat uit.
Toen ik daar zoo naar beneden tuimelde,
vertelde William Lee aan Fred. Merrick den vol
genden Maandag, nadat hjj weer terug was K®8®.
men want men had hem noodig geha 1 bq
heeft den Heer Le Breton tot 100 frs. boete
en ésn frank schadeloosstelling veroordeeld.
I j den brief van Z. H. den Paus aan
de Fransche Kardinalen,houdt Z.H. vast aan
de leer iu de laatste encykliek ontwikkeld.
De Katholieken moeten zich vereenigen,
met het doel den godsdienst te behondeD.
Tot dat doel moet men eerljjk toetreden
tot het burgerljjk gezag in den vorm waarin
het thans bestaat. Men moet de Republiek
aanvaarden, maar niet de wetgeving, als
deze in strjji is met Gods weiten en die
vaa de Kerk.
De letterzetter Hamond is overleden
aan de gevolgen der wonden, die hij bg den
dynamiet-aanslag op het koffiehuis van Véry,
op den boulevard Magenta, heeft bekomen.
Zijn doodstrijd moet vreeselgk zjjn geweest.
Da Minister van biuneulaodsche zaken
heeft besloten zgne begrafenis op staatskos
ten te doen plaats hebben.
Bjj Urzèahe, departement Corièze, ont
ploften dezer dagenj twaalf in een pakje ge
wikkelde dynamiet-bommen op een pad langs
de spoorweglgn Brive-Limoges. Schade is er
niet door aangericht.
Te Cherbourg en in eenige andere
plaatsen zjjn bommen met ontplofbare stof
gevonden, waarvan de lont was uitgebluscht.
Da staat van den handel van bet
Biitsche Rjjk over April is o igunstig. De
invoeren zjjn afgenomen met vier miLioenen,
de uitvoeren met drie millioen pond ster
ling.
Ten einde in den dienst der station-
ncerende r jjtuigen, die dreigde door de werk
staking der koetsiers te Weenen geheel op
geheven te worden, te voorzien, hebben de
meeste eigenaars dier rgtuigen het fl nke
besluit genomen met hunne mannelijke fami
lieleden de koetsiers zoo veel mogeljjk te
vervangen.
De Compagnie der omnibu-seu heeft baar
dieast, om in den nood te voorzieD, uitge
breid.
Uit Con8tantinopel wordt gemeld,
dat er paniek heersebt in het paleis van
deu Sultan, tengevolge van de ontvangst
vaa een aantal bommen. De zaak wordt
door eane Commissie onderzocht. Men ver
moedt, dat de bommea door Russen zjjn
gezonden. Dj politie onderzoekt thans
met groote zogvuldigheid de bagage der
reizigers, die Turkjja binnenkomen.
Zestig Armeniërs, die verdacht worden
van in betrekking te staan tot het revolu-
tionnaire comité in Perz zjjn in hechtenis
genomen eu naar Constantinonel overge
bracht.
Men verneemt uit Sabastopol dat,
ondanks de herhaalde vredelievende ver
klaringen van den Czaar, de Russische oor
logsmaatregelen voortduren. Groote mas
sa's troepen uit den Kaukasus en uit de
zuidoostelgke districten bewegen zich onop
houdelijk naar de westeljjke grans. Met de
oproeping der binnenlandsche reserve is
reeds een aanvang gemaakt.
het proces -verbaal tegen deu landlooper, dien men
spoedig gepakt had greep ik de zuigerstangen
mei allebei mijne armen, en eer ik wist waar ik
was, kwam ik boven op de pomp terecht ver
beeld u veertig voet iu de diejte.
De zuigers braken mijn ral, zoodat ik mjj niet
erg bezeerde, al kreeg ik een duchtigen knauw.
Ik probeerde etteljjke keeren om tegen de zt igee
op te klimmen, maar dat lukte niet. Zjj waren te
dicht bjj elkaar om met behulp van een naar bo<en
te komen, en als ik er twee pakte, werd ik air de
zuigers naar beneden gingen sneller omlaag
gehaald dan ik naar boven kon klimmen.
En zoo stond ik daar; ik bad mjjzelven al op
gegeven, waut ik wist precies aan het water eu
bet vuur, dat nog in de maohme was, dat de ketel
moest springen. Ik kan er haast niet meer aau
denken, maar ge weet zelf. boe zq toen gekomen
i, en den roos'.er heef', stukgestooten, hoe zq is
flauw gevallen en later, toen zq weer was b,geko
men, hulp beeft gebaald. Het verbaast mq nog dat
mjjne haren niet wit zjjn geworden. Ik ril nog all
ik er aan denk.
Wjj zjjn gered, omdat zq liever met mq wilde
sterven dan beengaan. Die gedachte, te is haast
te veel om te dragen!
