174» Jurum
NIEUWE
Zomla* 29 Mei 1892
Het afnemen der bevolking in
Frankrijk.
BUITEN LA ND,
Si. 1840
Pei 3 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitonland 1,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschgnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
B U R E A TT: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels 30 Cents
Elkp regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, If oe s idag-
en Yrgda g-a vond voor 6 uui ingewacht.
Uitgevers: KüPPEBS Jt liAÜÏIÏ.
Wat men reeds lang ia Frankrijk heeft
vooruitgezien, is iu het jaar 1890 werke
lijkheid geworden. Het cijfer der geboorten
ÏB kleinerdandat dersterfgevallen.Ia Frank
rjjk vermindert dus de bevolking. Volgens
berichten door deu chef van het bureau voor
statistiek ingediend, werden er in het jaar
1890 in de Frauscke republiek 838,9"59
menscheu geboren en sterven er-876,505 per
sonen; er zijn das 37,546 raenschea meer
gestorven dan geboren, een feit, dat menigeen
fflet bezorgdheid voor de toekomst heeft ver
vuld.
Een achteruitgang in het bevolkingscijfer
wordt alt|jd aan de eene of andere alge-
Dieene ramp toegeschreven. Men tracht zich
in Frankrjjk te troosten door te wjjzen op
6e jaren 18541856 en 18701871, toen
de verhouding nagenoeg geijjk was aau die
van 1890; zelfs hot bureau voor statistiek
kan daarin troost vinden. Maar in de jareu
18541856 waren het de Krira-oorlog en
de cholera, die iu Frankrijk 100,000 rnen-
schenlevens eischten. En wanneer de jaren
1870 en 1871 eene ongunstige verhouding
aanwjjzen, dan kan zulks evenmin bevreem
dend zjjn, immers 't waren ook jaren van
oorlog; maar in het jaar 1890 bevond men
Mcb midden in den vrede.Welis waar woedde
in dat jaar in Frankrijk, geijjk overal, de
influenza, en het is een feit, dat juist in de
eerste maanden van het jaar, toen deze ziekte
het hevigst heerschte, de sterfte 't grootst
was. Zoo stierven in Januari van dat jaar
26,720 en in Februari 12,061 personen
®eer dan 'in de zelfde maanden van het vo
rige jaar.
Doch door de influenza alleen kan de
vermindering der bevolking niet worden ver
klaard. Het cijfer der overledenen overtrof
in/het jaar 1890 ongeveer tien percent dat
van het jaar 1889. Natuurljjk is de verhou
ding niet in alle departementen even on
gunstig. De zuideljjke gowesten, hoofdza
kelijk de Monden der Rhone, de hooge Alpen,
de zee-Alpen, Ardéche, Gard en Hérault
hebben de hoogste sterftecijfers, terwjji de
departementen van midden-Frankrijk in 'tal-
gemeen normaal zjjn gebleven.
Al heeft nu ook de groote sterfte van het
jaar 1890 een belangrijk aandeel iu de
vermindering van het bevolkingscijfer, toch
is de afneming van het aantal geboorten be
denkelijker en zeker een feit, dat het grootste
gevaar 9oor de toekomst oplevert. Het aan
tal geboorten was 42520 personen minder dan
het jaar te voren.
Ook het aantal huwelijken neemt allengs
al. De offieiëele cjjfera bewjjzen dat in het
jaar 1890 rnim 3600 huweljjken minder dan
iü het vorige jaar werden gesloten en deze
Vermindering der echteljjke verbindingen
dateert reeds van het jaar 1884 af. In dat
jaar werdeD in Frankrjjk 289,555 huweljjken
gesloten, in het jaar 1890 slechts 269,332.
Daarentegen wjjsthet bnreau voor statis-
FE u ILLS T O JV.
Napoleon en de Overste Delélée.
l>e naam en het proces van Generaal Moreau
herinneren mjj een dapper officier, welke zich
®ede in deze ongelukkige zaak zag gewikkeld
er eerst na eene ongenade van eenige jaren zich
san zjjn pjjnljjken toestand wist te ontrukken door
zjjne tegenwoordigheid van geest.
De
ODgenade, waarin de Generaal Moreau was
gevallen, strekte zich in den beginne uit over
allen, welke nabjj hom stonden; want men kende
de toegenegenheid en verkleefdheid waarmede
de officieren en soldaten aan zijne zijde hadden
gestreden. Zijne adjudanten, zelfs zij, dis zich
toen niet in Parjjs ophielden, werden om die reden
ook in hechtenis genomen.
Een hunner,de Overste Delé.és, was sieds eenige
maanden met verlof te Besanyon waar hjj in
den schoot van zijn gezin, stille, gelukkige dagen
sleet en zich weinig met staatkundige aangele
genheden en nog veel minder met samenzweringen
tiek op eene ontzettende toeneming der
echtscheidingen. De echtscheiding is, geijjk
bekend is, eerst sinds betrekkeljjk korten tijd
toegelaten, la het jaar 1885 toen de nieuwe
wet voor de eerste maal in toepassing werd
gebracht, werden 4277 echtscheidingen voor
de gerechtshoven uitgesproken; in de vol
gende jaren werd dit cijfer ietwat minder,
maar iu het jaar 1888 werd het genoemde
cijfer reeds met 431 overtroffeu en in 1889
hadden er 4786, in 1890 zelfs 5457 echt
scheidingen plaats. t
Door elkander telt men id Frankrjjk 159
kinderen op 100 huisgezinnen, terwijl in
andere landen meer dan o00-en in Enge
land zelfs 380 op hetzelfde aantal gezinnen
worden geteld. De grootste huisgezinnen
vindt men in de noordelijke departementen,
hoofdzakelijk in Finis'ere, waar nog 32 ge
boorten op 1000 inwoners woiden geteld,
terwjji in hetdepartement Garonne het aan
tal geboorten tot 14 per duizend inwoners
is gedaald.
De vermindering der huwelijken in brau-
rijk is voor een groot deel ook toe te schre
ven aau da droevige sociale toestanden. Voor
zeer velen wordt het moeilijk zich de mid
delen te verschaffen om een hutsgezin te
onderhonden; de vooruitzichten op winstge-
veuden of tenminste op een bestaan ople-
verenden arbeid, op eene positie, die eeniger-
mate een zorgenvrijen oudöu dag verzekert,
worden steeds geringer.
Ook in Frankrijk worden de levensmid
delen, ondanks de vermindering der bevol
king, steeds hooger in prjjs- Want ook daar
heeft het volk onder den druk der groote
kapitalisten en maatschappijen te IjjJen.
«Deze werkeljjke koningen van dan tegen-
woordigen tjjd,» aldus schrijit een medewer
ker van'het Franache tjjdschritt La science
pour tous, «zijn hardvochtige, strenge hoe
ren, die over eene groote menigte beambten
en werklieden eene ondraaglijke heerschap-
pjj voeren, zonder hen op de eene of andere
wjjs een werkeljjk equivalent te bieden.»
Men ziet met spanning de statistieke be
richten tegemoet over 1891. lot dusver
scbjjnt de Rsgeeriug nog geene p annen of
voornemens te hebben om middelen te be
ramen tot verbetering van de bestaande
zorgwekkende toestanden. Men laat voor-
loopig de influenza den zonden bok spelen.
Op de Frauschen.diealtjjd nog op revanche
gesteld zijn, moet hot een allertreurigsten
indruk maken, wanneer zg vernemen, dat
de bevolking in Duitsc'nlaad jnarljjks met
ongeveer 500,000 personen toeneemt, ter
wjji in hun eigen land eene vermindering
van 30,000 menschen officieel wordt gecon
stateerd. Zulk eene statistiek heeft voor den
op revanche belasten Franschman zeker heel
weinig troostrjjks.
Intusscben leveren de volgendejaren geene
wezenljjke verbeteringen op het gebied der
bevolkingsstatistiek, dan zal de Regeering
toch wel verplicht zijn, zich ten lange leste
met de gewichtige zaak te bemoeien; de op
lossing van een hoogst eenvoudig reken voor-
stel zal haar bewjjzen waar het anders heen-
Geheel onverwacht echter werd Delélée gevan
gen genomen, in een wagen geze en eerst op den
grooten weg naar Parijs verneemt hy van zijn
geleider, een officier der gendarmerie, dat de Ge
neraal Moreau eene samenzwering had gesmeed en
dat zjjn adjudant, mede op de lijst der saamge
zworenen stond.
Bij zijne aankomst te Parijs werd de Overste
zoo iK meen in „la Force// in strenge afzonde
ring gehouden. Zijne echtgenoote, met zonder
reden voor hem be/reesd, reisde den ongelukkige
schielijk na doch eerst na lang bidden werd haar
de toegang tot hem vergund, echter onder uit
drukkelijk beding dat zij zich met zien moest
vergenoegen: alle spreken echter was verboden.
Deze strenge maatregelen strekten zich echter
niet uit tot den zoon des gevangenen, een knaapje
van drie of vier jaar, wieu men veroorloofde zijn
vader te omarmen.Eiken morgen bracht de moeder
het kind aan een gevangenbewaaider, die het den
vader in de armen voerde. In de 'fgenwoordigheid
van dezen lastigen getuige speelt de kleine zijne
rol alleszins meesterlijk. Hjj houdt zich als of hij
hinkt en klaagt over de drukking zjjner voeten
gaat, wanneer er geene verauderiag komt
in den zeker alles behalve gunstigen toe
stand op het gebied van's lande bavolkiug.
Z. II. Paus I/io XIII heeft afwijzend be
schikt op het verzoek van in Amerika geves
tigde Duitschers, Italianen en Belgen, om
daar voor de verschillende nationaliteiten
afzonderlijke Biaschoppej of ten minste
eigen Vicarissen-Generaal te benoemen. Het
desbetreffende decreet wordt dezer dagen
uitgevaardigd.
De Koning vaa België heeft aan
negen ambtenaren, die bizonder uitgemuit
hebben bij de instructie in het geding te
gen de anarchisten, het orde-teekea voor
burgerlijke verdiensten verleend.
Dö Rechter Toppelman te Dresden, die
zich schuldig had gemaakt aan onderschui
ving van een vaisch testament, dat hjj later
had verwijderd, is door het Hooggerechtshof
tot drie jaar gevangenisstraf en ontzetting
uit zjjn ambt veroordeeld.
Door Russische landverhuizers is eene
kwaadaardige typhus-epidecnie in Eydkuh-
neu overgebracht. De Pruisische overheid
heeft mitsdien groote voorzorgsmaatregelen
verordend.
Het bjj den Boudsraad ingediende
wetsontwerp betreffende de invoering van
eenheid van tijd, bepaalt dat van 1 April
1893 de wettige tijd in Duitschland de
middelbare tijd van 15 graden oosteljjk van
Greenwich zal zjjn. Deze lengtegraad sujjdt
Duitschland bijna midden door. Da ooste-
ljjksta grens 7an het Rijk is 31 minuten
eu de westeljjkste grens 36 minuten van
dezen lengtegraad verwjjderd. Het doel van
het ontwerp is om den Midden-Earopee-
schen tjjd ook voor het maatschappelijk
leven in Duitschland in te voeren.
De Eerw. Deken van Pooinski, Voa
Ino'wrazlaw, op wien onlangs een roover-
aanval in zijne pastorie gepleegd werd, is
van de verwondingen, door de geweerscho
ten bekomen, hersteld en zal met Pinkste- i
ren weder zijne herderlijke bediening kun- j
nen waarnemen.
De Minister-President Loubet in
Fraukrjjk heeft in den Senaat verklaard
dat de Regeering voornemens is een bizon
der Ministerie van Koloniën op te richten.
Uit vrees voor nieuwe aanslagen der
anarchisten zijn de keldergaten van het pa
leis van justitie te Rouaan dichtgemetseld
en eiken avond te acht uur wordt het groote
hek gesloten. De deur vau de gang, die
onder de zittingszaal doorloopt, bljjft ge
sloten.
De advocaten hadden vroeger steeds sleu
tels bij zich, die hun toegang verschaften
tot verscheidene gedeelten van het paleis
van justitie. Deze sleutels zjjn hun niet
ontnomen, maar de sloten zjjn veranderd,
wat op hetzelfde neerkomt.
Verscheidene malen is er sprake ge
weest van het bouwen van een luchtspoor-
weg te Parijs. Thans bestudeert de Minister
op de zandkorrels, welke zich in zijne laarzen
bevinden; de Overste, den cipier den rug toe-
keerende, neemt den knaap op zijn schoot, om
hem van dezen last te bevrijden en vindt in het
laarsje van zijn zoon «en brief van zijne vrouw
die hem in weinige woorden mededeelt hoe het
met zijn proces staat, en wat hij te hopen of te
vreezen heeft.
Eindelijk werd het vonnis over da saamgezwo
renen uitgesproken. De Overste Delélée wien men
niets kon ten laste leggen, werd wel, na lang
geze.en te hebben uit de gevangenis ontslagen
doch niet vrijgesproken, schoon hjj dit met recht
had mogen verwachten, maar ward op de lijst
van de officieren der armee geschrapt en willekeurig
ouder het opzicht der politie gesteld, met hevel,
om zich op den afstand van veertig uren van
Parjjs verwjjderd te houden. Ook werd hem den
terugkeer naar Besanyon ontzegd en eerst een jaar
later 'het verhip aldaar opnieuw toegestaan.
Elka veldslag, in weikeu zjjue wapenbroeders
zich roemvol onderscheidden en tot booger ran
gen bevorderd werden, terwyl hij zich tot eene
roemlooze werkzaamheid veroordeeld zag, verwekte
van Openbare werken het plan van een on-
deraardschen spoorweg. De Minister hoopt
binnen eene maand of anderhalve maand
een besluit daaromtrent te nemen.
De Minister van Landbouw heeft het
ontwerp der Commissie aangenomen, strek
kende om de landbouw-syadicaten te mach
tigen zich, met in achtaenrng van zekere
maatregelen, te hervormen in handels
vennootschappen, ten einde credietoperatiën
te kunnen uitvoeren met de leden van het
syndicaat. Men heeft het plan een crediet-
bank voor den landbouw op te richten,
welke het papier zal disconteeren, uitge
geven door de landbouw-syndicaten. Het
kapitaal zon 50 millioen franks bedragen
en de Staat zon garantie verleeoen.
Da Fransche «Ligue» ter bevordering
van Zondagsrust telde in Februari jl. 2300
leden, in alle departementen, 17 uitgezon
derd; zij geeft een maandblad uit, dat veel
wordt gelezeD. De invloed der Yereeniging
neemt met den dag toe. Te Parjjs, Bordeaux,
Cherbourg en Tours benevens vele andere
plaatsen besloten de groote manufactories
Zondags te sluiteD. Ook de Parjjsche Ge
meenteraad schafte den Zondagsarbeid af
voor vele werklieden in dienst der gemeente,
o. a. de riool werkers. In meer dan 100 ste
den heeft de postadmistratie gemiddeld een
vierde der bestellingen op Zondag opgehe
ven. Te Lyon hebben er maar twee plaats,
te Ronbaix en Douani heeft men des Zondags
slechts éene bestelling.
Sedert 1880 heeft de vervolging, die
onder den naam van Iaïcisatie het christeljjk
onderwjjs in Frankrjjk heeft aangevallen,
te Parjjs de 136 openbare scholen opgeheven,
die door Broeders en Zusters bestuurd wer
den en onderwjjs gaven aan 47.000 kinderen.
Op het oogenblik tellen de vrjje christe
lijke scholen, die te Parjjs door de edelmoe
digheid derKatholieken gesticht zjjD, 75,000
leerlingen.
Hoewel zij uitsluitend onderhouden wor
den nifc vrjje giften, geven zjj toch aan
28.000 kinderen meer onderricht, dan toen zjj
ten laste van de stad en den Staat kwamen.
Er zijn sedert 18 jaar niet minder dan
21 millioen franks noodig geweest voor de
oprichting dezer scholen, en jaarljjks zjjn
niet minder daD 2 600.000 franks ooodig om
de uitgaven voor haar onderhoud te bestre
den.
De Italiaansche Minister-President
Giolitti ontwikkelde in de Kamer, het
miDisteriëel programma.
Zoowel in de Kamer van Afgevaardigden
als in den Senaat heeft die ministeriëele
verklaring echter een slechten indruk ge
maakt, daar men haar vaag en onbeteeke-
nend vindt.
In d8 Kamer ging het zelfs zeer storm
achtig toe. De Minister werd door verschei
dene Afgevaardigden levendig geïnterpel
leerd.
Indon Senaat heeft de Heer Gualierie
de samenstelling van het nienwe Kabinet
gegispt, omdat het te weinig senatoren in
zjjn midden telt.
in den jongen ea moedigen Overste een pjjnljjk
gesoel en hjj kende geene andere verstrooiing dan
het zegevierend heir op de landkaart te volgen.
Met duizend smeekschriften bestormde zjjne
vrienden en hij zelf den grooten Keizer. Te ver
geefs echter. Zelfs zjjn verzoek om als gemeen
vrjj williger met den ransel op den rng in de
gelederen zjjner oudewapenbroeders te treden.werd
van de hand gewezen. De wil des Keizers was
niet te buigen en op elke aanvrage volgde het
antwoord: „Hjj moet wachten!//
De inwoners van Besanyon, die den Overste
als hun medeburger beschouwden, namen een
levendig aandeel iu deonverdiende tegenwerking
van dezen dapperen officier. Zij maakten daarom
gebruik van eene gelegenheid welke zich aanbood,
om hem opnieuw aan de genade of liever aan
de gerechtigheid des Keizers aan te bevelen.
Het was, indien ik mjj niet bedrieg, na het
eindigen van den Pruisiachen veldtocht. Er kwa
men uit alia gewesten van Frankrjjk afgevaardigden
om den Keizer met zjjne nieuwe overwinningen
geluk te wenschen.
{Wordt vtrvoigd,)
C0UR4IT.
ABONNEMENTSPRIJS
elendbït:
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
ACUTE MA NON AGITATE.
