NIEUWE
1841
Woensdag 1 Juni 1892.
i7d« iwnm
Ons standpunt.
bO0C
De Katholieke Kerk en de so
ciale strijd.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BUBEAÏÏ: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels 30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag-
en V r j' d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgev er»-. KüPPBBS it EAUREY.
Zij, die zich tegen 1 Juli e. k. op
dè NIEUWE H A ARLEMSCHE COURANT
of het ZONDAGSBLAD of op beide bladen
abonneereu, ontvangen de nog voor dien
tijd, dus gedurende de maand Juni verschij
nende nummers gratis.
In den verkiezingstrjjd voor de jongste
Verkiezing van de Provinciale staten hebben
wjj volgens plicht en geweten een standpunt
moeten innemen, dat enkelen der onzen heeft
gebracht tot ware razemjj. Wjj zeggen en
kelen, het waren de solisten, die optradeu in
onderscheidene kringen om ons aan verdacht
making niet alleen prijs te geven,maar die zich
ook niet hebben ontzien hand-en spandien
sten te presteeren het Bestuur der z. g. Kath.
Kiesvereeniging te Haarlem,waar hetBestuur
in stille heeft getracht een lied te zingeu ten
voordeele onzer contra-partij.
Wij echter weten, wat het zeggen wil
Katholieken te zjjn. Wjj zullen in den langen
strgd, dien wg gestreden hebben voor de on
schendbare rechten derEatholieken,deze rech
ten niet prijs geven,daarvoor en dit zeggen wg
gaarne meer bevoegden dan wg zjjn na, zjjn
wg van te goeden huize,19 eeuwen bjjna oud
en door Goddeljjk Bloed vrjjgekocht; willen
wg geen slip pedragers zgn zoomin van Cal-
vgns zonen als van de geestverwanten van
Perne'ys patriarch.
De solisten in het kamp der geweten-
loozen, mogen een lied aanheffen ter verfoei-
ing van ons gedrag, ze mogen ous brieven
toezenden vol van laster, zjj mogen in het
geheim samenspannen tegen oos blad, niets
zal ons doen terugwijken, waar wg begin
selen hebben te verdedigen, die door lage
vleiers onder ons worden prijs gegeven.
Wij hebben eeue waardigheid op te houdea
en te bedenken, dat het ons betaamt onze
'echten als vrjje Nederlanders tegenover de
calvinisten eu beginselloozen te verdedigen,
te meer hebben wij die waardigheid op te
bonden nu er enkelen onder ons verdwaald
zgu in het kamp den calvinisten, die met
weelde denkeu aan 1572 en 1853 eu elkan
der aansporen den geest der Geuzen iu el-
haar op te wekken en levendig te houden.
In Noord-Holland leden de Katholieken
een groot verlies. De Heereo Mr. Van Wa
terschoot Van der Grachteu Mr. Povel, moes
ten hun zetels afstaan, de eerste aan een
liberaal de tweede aan een anti-revolution-
nair.
Haddtn wij in de staten tot beden nog
4 zetels van den 72 ofschoon proportioneel
Ons 18 a 20 zonden toekomen, thans be
schikken wij nog maar over twee plaatsen.
O os verlies danken wij weder aan de Anti-
vevolutiounairen.
In Weesp verdrongen zjj Mr. Povel voor
een der hunnen. Kiesch was dit niet, doch
'D Haarlem dachten zjj hetzelfde spel te
spelenden toen wjj dat beletten,hebben zjj met
boozen moedwil, met schandeljjk opzet, zoo-
als men dat van calvinisten kan verwachten,
den anti-liberalen zetel prjjs gegeven. De
FË U 1 LLB T 0 N'
Napoleon en de Overste Delélée.
Vei volg).
De Overste Dc'éléa werd eenstemmig lot me
delid der afgevaardigden van het departement
«des Doubsv, gekozen, waartoe ook de Maire en
de Prefect van Besanqon behoorden, en aan wier
hoofd de achtenswaardige Maarschalk M.... stond.
Zoo was dan eindeljjk voor den Overste De
lélée het oogenblik verschenen, dat aan zjjn ou-
teerenden lediggang een einde zou maken.Hjj zou
den Keizer spreken en hjj zou met allen eerbied,
maar tevens met mannelijke waardigheid, zich over
diens langdurige, onverdiende ongenade beklagen.
Hjj was diep doordrongen van erkentenis voor
de edele verkleefdheid zijner grootmoedige me
deburgers, die hem door eeue zoo eervolle zen
ding de schoonste gelegenheid gaven om zich in
de gunst des Keizers aan te bevelen.
De afgevaardigden uit Basan^on maakten ter
stond na hunne aankomst in Parjjs bjj de Mi
nisters hunne opwachting. De Minister van politie
®am den President M. alleen en gaf hem
Heer 't Hooft wilde zich terugtrekken, wel
wetende dat hg niet gekozen kon worden,om
dat de autirevolutionnairen in Haarlem te
zwak zgn. Toch handhaafden de anti-revoln-
tionuairen dien caudidaat,op?dat deKatholieke
candidaat toch maar niet zou gekozen worden.
O! wanneer zullen de Katholieken in ge
heel Nederland toch eens gain inzieD, dat
de beginselen waarvan de anti-revolution-
nairen zoo hoog opgeven, altijd wijken voor
het eene, machtige beginsel der calvinisten'.
haat t8gen Rome!
De les te Haarlem is hard. Misschien zul
len de Katholieken het daar nu moede zgn
om nog langer het anti-revolutionnair Be
stuur der Kath. Kiesvereaniging te volgen,
en zullen zij, hopen wij, het vertrouwen op
zeggen aan mannen, die de Katholieke be
langen verwaarloozen om Dr. Kuypcr te
dienen eenerzjjds eu hot liberalisme ander-
zjjds. Dat meecen wjj meer dan voldoende
bewezen te hebben.
De Amstelbode drukt zich om het vol
gen der calvinisten door de Katholieke
Kies'ereeniging te Haarlem in gelgken zin
uit, en niet een enkel Katholiek orgaan,
heeft ons ingenomen standpunt bg de ver
kiezing voor de Provinciale Staten afge-
köWjj hebben jaren lang geprotesteerd tegen
het uitsluitiugssysteem door de hberalen op
ons iu toepassing gebracht eu zullen wg dan
nu moeten toegeven aan het exclusivisme der
calvinisten? Mogen wij ons dan met door de
liberalen, wèl door de calvinisten als paria's
laten behandelen?
De eenen deugen zoo min als de anderen,
't Is lood om oud jjzer. Als de anti-revoluti-
onnairen ons niet willen, wg zien het aan de
candidatuur van Mr. Van Waterschoot Van
der Gracht, moeteu wij dan langer hunne
süppendragers gemaakt worden? t Zou eene
ware schande zgn. Wat verbeeldt zich dat
indien de z. g. Katholieke Kiesvereniging
twea Katholieken en twee anti-revolutioa-
uairen gesteld had, wij zonden meegagaan
zgn, en uit aile kracht voorde vier cand,da
ten hebben gearbeid. Zoo deden wg vroeger
on zullen het nog doeo. Dan ware ten minste
ons grondwettig recht erkend. Maar nu de
calvinisten twee plaatsen, den Katholiek een
en de vierde plaats voor den liberaal werd
opengelaten, nu klonk ons on voorwaardelgk
neen ea moesten wij het gedrag laken van
het Bestuur der zich noemende Katholieke
Kiesvereenigiog te Haarlem wamtegeu meer
dan de helft der Roomsch Kath. Kiezers in
het district protesteerden.
Bij ons en dit zeggen wg gaarne de AW
hode na, zal nooit iemand steno vinden die
onze grondwettige rechten als Nederlanders
niet erkent.
Het doet ons leed, meer dan wö ^enjJu.Q"
nen, dat wij in dezen jammerlgken strgd,
dien wjj te voeren hebben, staan tegenover
een paar heethoofden, die halsstarrig door
gaan in hun beginseloosdrgven onpolitiek
ferrein. Maar in Godsnaam! Ook wg hebben
meer aileen gedaan en zgn toch met bezwe-
ziine bevreemding te kennen, onder de afgevaar
digden een man te zien, wien5^DS den
bekend was en wiens verschijning den Keizer
""ujD "rióu'u" .°p■■••rio'e»!
aan de blikken der hovelingen heb ik gemerkt,
Z men nog altijd ongunstig «egen» gestemd.
En ziet de Keizer u in ons midden, dan zal
hjj het aanmerken als eene openlflke poging om
zjne bevelen te trotseeren en zich daarover ten
'/Ik 'denk dat, om het Departement, den af
gevaardigden en u zeiven veel onaangenaams te
besparenHier zweeg de Maarschalk.
//Ik moest?"
„Misschien wanneer ge u, zonder opzien
te verwekken, verwijderde
Hier viel Delélée den President der deputatie
in de rede.
//Heer Maarschalk! veroorloof mg, dat ik nw
raad niet volg. Heb ik eene zoo lange reis slechts
ken. Laster en verdachtmaking moge ons
deel zgu. Mat het oog op God en met eene
onoverwinnelijke liefde tot de waarheid zul
len wjj nog wel verder komen.
Wil men iets zoeken, in den toon, vorm,
inkleediüg eu wjjze van polemiek zooals wg
die gevoerd hebben, tegenover zoo een hals-
starig verzet alswjj moesten ondervinden,dan
toch is ons betoog geweest altijd streng Ka
tholiek, correct en consequent. Liet somt jds
ook niet de toon van Louis Veuillot den
waardigen Redacteur van de Univers niet te
wenschen over? Eu toch heeft deze vurige
strjjder voor de reebteu der Katholieke Kerk
groote dingen in Frankrjjk tot stand ge
bracht. Zooder zgn blad en zgn scherpe pen
zou er in Frankrjjk gedurende het tweede
keizerrjjk geen katholieke politiek geweest
zgn, niettegenstaande er mannen waren, als
Mgr. Dupauloup, Montalembert eu Fallaux.
In onze ziekelgke dagen, waarin zeer velen
zich niet meer bewust zgn dat eer eu plicht
steeds, als nommer ém moeten gelden, bren
gen wjj in herinnering, dat fel zgn op zich
zei ven niet altjjd kwaal is.
De Zaligmaker noemde de Phariseeën, al
ba 1 Hjj eerbied voor hen, die op Mozes' stoel
z-itea,gepleisterde graven van binnen vol verrot
ting.Do H. Joannes de Dooper heette zjjne te
genstanders iu hun gezicht addtrgebroedsel.
En de Zoon Gods ranselde de joden uit
den tempel, toen het brutale volk niet naar
Zgn woord wilde luistereD, en niet ophield
Gods huis te ontheiligen.
Hebben wjj eeu paar tegenstanders die
willens en wetens de Kiezers en zelfs de leden
hunner Vereeoiging om den tain wisten te
leiden persoonljjk aangevallen, dan was dat
aanvallen niet alleen een recht, maar zelfs
een dure plicht. Wjj verdedigen eene stelling
en houden die vol tegen wie ook, behalve, te
genover onze wettige overheid, en trekken
haar alleen terug, als men ons van de on juist
heid daarvan overtuigd. Om bedreigingen
lachen wjj, en als men ons bespot, dan brengt
men on3 daarmee niet tot zwjjgen.
Als men schippert en laveert, eu ter wiile
van geld verdienen of in het maatschappeljjk
omgaan met zijn tegenpartij den meegaanden
en getnoedeljjkeu man, den braven Hendrik
zich toont,zgn beginsel weet te verloochen als
het te pas komt, dau heet men gematigd.
Daarvan hebben wjj een afschuw en daarom
heeten wg fel en is onze toon de menschen
die hun aangezicht in meer dan een plooi
kunnen zetten, te hard, te verwjjtend. Niets
natuurljjker; dat ligt zoo in den bedorven
aard vau den mensch, die tot kwaad geneigd
is. Beginselloosheid is eene ondeugd, en hare
toepassing ia zonde; de menseb, iu den toe
stand, waarin hjj nu eenmaal verkeert, is daar
gemakkeljjk voor te vinden, en als men die
beginselloosheid gematigdbeidweette noemen
dan is hg geheel uit den brand. Laag ziet hij
dan neer op heD, die hunne beginselen onver
zwakt handhaven, en de uit haar aard altjjd
hoekige waarheid vasthoudeu en beljjaeD;
hen noemt hg fel en ruw, hen gaat hg te ljjf
in hnn maatschappeljjk bestaan, en voor vui-
gen laster te verspreiden deinst hjj niet
daartoe ondernomen, om mij even als een school
knaap, door den eersten hinderpaal, die mij in den
weg komt, tersioud te laten afschrikken? Ik
ban eene ongenade moede, die ik Diet verdiend
heb, maar nog meer verveelt mij eene smadeljjke
werkeloosheid. De Keizer moge zich toornig of
zachtmoedig betoonen hjj zal mij echter zien;
hij mag mjj laten doodschieten als hjj er lust
toe heeft; want een leven, zooals ik sieds vijf jaar
moeten leiden, heeft voor mjj al zjjne waarde
verloren. Intusschen, heer Maarschalk, is het
éenige, wat ik zou kunnen doen dat ik mjj aan
de uitspraak mjjner ambtgenooten, de heeren
afgevaardigden van Besanqoo, onderwerp.
Deze keurden het besluit vau den Overste op
geenerlei wjjze af.
Op den dag der plechtige ontvangst van al de
de deputatiëu des Rjjks begaf hjj zich met hen
naar de Tuilerieën. Men zag in de zalen van dit
kasteel geene andere dan rjjk geborduurde kleede
ren en glansrijke uniformen. De te Parjjs aanwezige
Generaals, het corps diplomatique, de Ministers
en chefs der onderscheidene administratiën, de
deputatiën der departementen met hunne Pefecten
terug. Hg Btuurt zjjae trawanten er opnitom
den standvastigen in zgu beginsel afbreuk te
doen waar hjj kaD, en met een dnivelschen
glimlach op het gelaat overziet hjj zgn werk.
Hjj de gematigde huichelaar.
Neen, en dit zeggen wjj gaarne onze fiere
medestrjjders na, weg met die gematigd
heid, die in 99 vaa ds 100 gevallen een
dekkleed van beginselloosheid is! Toen Pius
IX zjjo Syllabus uitvaardigde met waarheden
zoo scherp als de punt van een kei, moest
hjj vau de ougeloovigen hooren, dat bg met
alle gematigdheid den spot had gedreven.
Maar Pius IX liet hen praten en zgn Syl
labus beeft de wereld overwonnen.
Ea toch was Pius IX de beminneljjkste
mensch der wereld.
Welnu, diea grooten Paus zgn wjj nog
niet vergeten; hem na te volgen zal ons wel
geoorloofd zgn. Hebben wjj verdachtmakin
gen en laster te verdragen, knagen eenige
ellendigen sedert laDg aan ons maatschap
peljjk bestaan, ze znllen zich de tanden stuk
bjjteo. Gematigd zgn wjj in alle mogeljjke
omstandigheden behalve in die éene, waarin
van beginselen sprake is, al spreken dui
zenden van felheid en tienduizenden van
scherpen toon.
Welke zgu de oorzaken van den socialen
oorlog, waarmede wjj worden bedreigd? Wie
zgu er ds verantwoordelijke makers van?
Vanwaar komen de anarchistische denkbeel
den, die de fabrieken verpesten en zelfs op
het platt6laud doordringen? Waaraan zjja
de begeerljjkheden van bet volk en de mach
teloosheid van het gezag toe schrijven?
Al deze abuoi-miteiteu komen voort nit
de aanvallen tegen het Cöristendom. Voor
de komst van den Heiland kende de wereld
noch naastenliefde, noch rechtvaardigheid;
overal waar Hjj niet hoerscht is de oorlog
wreedaardig, de vrede wordt niet dan met
geweld gehandhaafd, de zwakke wordt ver
drukt, de arme zieke verlaten. Immers de
geheele beschaving is gegrond op het chris-
teljjk geloof.
De groote steden en hare monumenten,
kathedralen, paleizen en museums zgn door
bet Christendom opgericht; zonder dat is er
hechts noch dunrzaame; zonder het Chris
tendom is er noch vrjjheid van weldoen,
noch familiegeluk; buiten het Christendom
kan geene macht regeeren, geen volk zjjne
waardigheid in de gehoorzaamheid bewa
ren.
Maar onze godsdienst, die de beschaving
bracht, wordt in ooze dagen vreeselgk aan
gerand door een gedeelte der hesrschende
en geletterde klassen; eene menigte invloed-
rjjke lieden zoeken het genot en den voor
uitgang buiten God en Zjjne wetten.
Wonderbare wetenichappeljjke ontdek
kingen hebben er plaats, bewonderenswaar
dige voordealen worden verkregen. Doch
nimmer werd de menscheljjke hoogmoed met
vreeselgker straffen bedreigd; de maatschap
en Maires, onderscheiden door driekleurige sjerpen
alle lieten zich hier vinden en waren in on
telbare groepen vereenigd; rij wachtten, onder een
zacht gefluister, de komst des Keizers.
Tuescben eeue dezer groepen zag men eeu officier
van eene hooge, edele gestalte, in eene zeer een
voudige, eenigszins 'verouderde uniform gekleed.
Hjj droeg om den hals noch op de borst eenig
orde-teeken, eene onderscheiding, welke toch
geen der aanwezige officieren van zjjn rang miste.
Eu deze officier was de Overste Delélée.
De President der afdeeling tot welke de Overste
behoorde, verscheen en was zeer ontsteld.Weiuigen
onder zjjne vroegere wapenbroeders schenen den
offioier te herkennen. De moedigsten onder hen
groetten hem slechts met eene nauweljjks merkbare
bniging van het hoofd, die te geljjk ongerustheid
en medeljjden verried en de voorzichtigsten ver
waardigden hem met geen enkelen blik.
Hjj zelf echter stond daar vastberaden on kalm.
Wordt vervolgd.)
H44RIIMHCHEC0IIR1IT.
