NIEUWE
1848
Zftirêag 19 Jani 1892.
17ds l»HW
Een jaar levens.
BUITENLAND.
Pei 3 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,08
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
B TT R E A IT: St. Janstraat Haarlem.
Van 1—6 regels 30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
AdvertentiSn worden uiterljjk Maandag-, Woenadag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 nui ingewacht.
Uitgevers: KüPPEBS fc 1/AU R1EY.
Welhaast is een jaar verloopeo, se
dert de liberalen bier te lande, door hunne
overwinning bij de stembus voor de Tweede
Kamer, de meerderheid in dat staatscollege
verwierven en daardoor de macht in handen
kregen.
Wanneer het op politiek gebied juist zoo
ging als op dat van den koophandel, en elk
jaar eene balans werd opgemaakt van het
credit en debet der Regeering, dan zouden
wjj vreezen, dat een onpartijdig beoordeelaar
met volle recht de tekortkomingen der libe
ralen oneindig meer in aantal zou vinden
dan de voordeelen, welke hun beheer voor
land en volk heeft opgeleverd.
Slaan wjj den blik terug op het jaar, dat
achter ons ligt en vragen wij wat het libe
ralisme in dat jaar heeft gewrocht, in 't
bizonder mat betrekking tot onze wetgeving,
dan kan bet antwoord niet dan hoogst on
gunstig luiden voor de zoogenaamde voor
uitstrevende richting.
Het is zoo gering, wat de liberalen in
do jongste wetgevende periode tot stand
hebben gebracht, dat vele volbloed-aanhan
gers der Regeering, die echter het libera
lisme in al zjjue consequenties wiilen zien
doorgevoerd, teleurgesteld zich van haar
afwenden eu van haar niets meer hopen voor
's lands wetgeving.
Dagelijks kan men in de liberale bladen be
richten ontmoeten, waarin gesproken wordt
orer wetsontwerpen,die bjj deDepartementeu
van Algemeen Bestuur in bewerking heeten te
zgo, maar ondanks al die veelbelovende
tjjdingen schjjnt de Regeering in dit opzicht
met onvruchtbaarheid ta zija geslagen.
Die liberalen, welke met het tegenwoordig
Ministerie in elk opzicht medegaan, zullen
ons natuurljjk wijzen op de voorstallen, die
de Minister van Financiën aanhangig heeft
gemaakt tot hervorming van het belasting
stelsel en zij zullen natuurlyk zeer breed
uitmeten den omvangrjjken arbeid, welke
daaraan is besteed. Zjj zullen ons dan ook
vertellen, dat spoedig eene regeling van het
kiesrecht zal iogediend worden, en dat nog
vele andere vraagstukken de aandacht der
Regeering bezig houden.
Maar de beloften kunnen ons nitt schok
ken ia onze overtuiging, dat de meerderheid
der liberalen hiermede niets anders bedoelt
dan zand te strooien in de oogen der licht-
geloovige menigte, die op een dwaalspoor
wordt geleid.
Want het is zeer de vraag, of het stuk
belastinghervorming, 't welk de Minister
Piersou al vast heeft gegeven, door de volks
vertegenwoordiging zal worden aangenomen,
terwyl voorts al de beloofde wetsvoorstellen
niets meer beteekenen dan wissels op de
toekomst, welke volstrekt geene waarde
hebben.
Zeker koudeo wij ons niet in elk opzicht
met de bedoelingen van de vorige aoti-libe-
FEUILLETON.
Een telegram.
{Vetvolg en slot.)
Gewoonljjk kwamen er in den loop van den
dag tameljjk veel menschen op het k antoor, maar
zelden hield iemand zich langer dan eene minnul
bjj haar op. Wie een telegram afzend', heeft in
den regel haast. Katharina vond het niet meer
dan natuurlijk, dat ied< reen slechts zoo lang bjj
haar vertoefde, als strikt noodzaktljjk was.
Ontmoette zjj op straat mehjes van haar leeftjjd
aan de zjjde van jonge mannen, dan rees somtjjds
de vraag bjj haar op, waarom juist zij alleen
zonder gezelschap moest rondloopen. Maar zjj had
zich reeds gewend, zulke opwellingen aanstonds
te O'derdtukken; zjj «ras immers geene dame, zij
was eei.e dagloonster met deze weinig troos
tende redeneering trachtte zjj zich tot kalmte
te stemmen.
Doch nu s;dert eenige dagen verkeerde zij als
in een droom! Wanneer zjj het kantoor verliet,
volgde haar op bescheiden afstand een jonge man,
ongeveer vier-en-twintig jaar oud, blond en met
rale Regeerit g vereenigsn. Vooral wat de
regeling der levende strijdkrachten, gelyk
die in de legerwet was belichaamd, betreft,
hebben wjj niet geaarzeld daattegen onze
stem te verheffen. Maar dit neemt niet weg,
dat hare werkzaamheid gunstig afstak bjj
hetgeen de tegenwoordige liberale Regeering
tot nog toe heeft tot stand gebracht.
Het is verkeerd om voornit te loopen op
den gang van zaken, maar toch zijn wjj er
zeker van, dat wanneer de liberalen vier
jaar het roer van den Staat in handen heb
ben gehad, zjj niet veel meer dan thans voor
de belangen van het laad hebben gedaan.
Hoe dit komt, is duidelijk genoeg. Bjj
elk onderwerp, dat zij ter hand nemen, big kb
dat zjj geene rekening houden met de prakt jjk
on de ervaring. Zij gaan uit van do stelling,
dat de geheele wetgeviDg van ons land moet
worden vervormd eu verwrongen naar bet
model, dat hunne theoretische beschouwing
beeft geschapen. Wat afwjjkt van dat model,
is in hunne oogen verkeerd. Zij willen niet
letten op hetgeen andersdenkenden betoogen,
uit vrees dat éan enkele steen zal ontvallen
aan het gebouw, dat- zjj zich in hnnne ge
dachten van onze staatsinstellingen hebbeu
opgetrokken.
Die eenzjjdigheid, dat gebrek aan warke-
ljjke liberaliteit, is allen liberalen eigen en
vormt, met den verkeerden grondslag, waar
op hunne meeningen berusten, het voornaam
ste struikelblok voor het tot staud brengen
door hen van degelijke hervormingen in onze
wetgeving.
Daarom durven wjj zonder aarzelen te
voorspellen, dat, al mocbtej de liberalen vier
jaar uitdienen, zjj onze wetgeving toch geen
stap verder zullen hebben gebracht.
li tegendeel, misschien zal ons volk begif
tigd wezen met enkele wetten, als bijvoor
beeld eene op den leerplicht,maar dan zjj het
maatregelen, waarmede slechts een deel van
de natie sympathiseert, omdat znlke wetten
niets meer dan uitvloeisels zjju van de zuiver-
theoretische beschouwingen der liberalen.
Waar dit alles voor ons onomstooteljjk
vaststaat, daar kan men by ons geene blijd
schap vinden over het tegenwoordig bestuur
des vaderlands en geene medewerking bjj de
behandeling der vraagstukken, welke zich
niet op den achtergrond laten dringen.
De tjjden zyn ernstig en voor theorie-
aanbidding zgn de dageu verstreken. Alles
roept om dr handen ineen te slaan ten einde
onze wetgeving meer in overeenstemming
te brengen met de werkelijk bestaande toe
standen op maatschappelijk gebied. Meer
dan ooit heeft het vaderland behoefte aan
practische mannen, die de wetgeving getoetst
hebben aan hunne ervaring en hnnne be-
giuselen, en die niet in de toepassing van
wjjsgeerige stelsels op staatsterrein het heil
des lands zoeken.
De volksbelangen, beschouwd in het licht
vaH den godsd'enst, deze moeten door de
Regeering meer worden behartigd dan thans
een klein kneveltje. Op zekeren dag zelfs waagde
hjj h«t haar aaa te spreken. Karei VVwaa ingQ.
nieur, hij veihaalde haat van zjjne vooruitzichten,
hjj ontvouwde haar zijne huwelijksplannen. Ka
tharina kon het alles nauwelijks vatten; als een
stortregen van onverwacht geluk was het over
haar gekomen. Doch yan lieverlede keerde haar
in zooverre de bezinning terug, dat zjj hem kon
antwoorden. Haar hart sloeg voor den jongen
man, die aan haar dood en doelloos leven waarde
wilde schenken. Waartoe zjj op de aarde wasPZjjwist
liet thans In de halve vrije dagen werden nu uitstap,
jes in de omstreken der stad me. hem gemaakt.
Zjj had nauwelijks ooren voor zijne toekomstige
plannen; haar bevredigde het heden volkomen,
het heden, waarin zjj afn 16,®laac' toebehoorde.
Zjj vergeleek zich zelve in stilte met een poedel
zonder meester, die «en tehuis en bescherming
heeft gevonden. I dien er e8je wo'* den hemel
van hun geluk verduisterde, dan was het de om
standigheid,dat Karei nog van zjjne moeder afhan
kelijk was, dat zjjne moeder van een huweljjk
met de onbemiddelde lelegraphiste volstrekt niets
weten wilde, en de jongelieden er dus op konden
rekenen,nog verscheidene jaren te moeten wachten.
Katharina nam er genoegen mede Toen
echter Karei menigen avond wegbleef, begon zjj
wordt gedaan. Wjj noemen het geene be
hartiging van volksbelangen, wanneer om
de volk-'gunst wordt gevleid door het voor
stellen van belastingen, waarbjj de drnk
hoogst onevenredig op een deel der natie is
gelegd, terwjjl een ander deel by na geheel
is ontheven. Tydalyk zal men hierdoor de
gunst verwerven van sommigen, wellicht van
velen, doch over eenigen tijd, wanneer de
ontnuchtering is gekomen van den roes,
waarin die velen door het liberalisme zyn
gebracht, dan zal men zich er over beklageD,
dat msn zich door de zoete liedereu der
liberalen in slaap heeft doen wiegen.
Wij noemen het evenmin behartiging van
volksbelangen door eene kiesrechtregeling te
bewerken,waarbjj omkoopery en persoonlijke
iavloeden meer dan ooit hun invloed by de
stembus kunnen doen gelden, want eene
gioote uitbreiding van het kiesrecht, gelyk
de Regeering die wenscht, zal misschien aan
niet weinigen behagen, maar in den grond
der zaak zal de oppermacht bjj de verkie
zingen in handen komea van personen, die
op listige wjjze de groote menigte om den
tuin weten te leiden.
Zoo ook kau het geene behartiging van
volksbelangen heeten, als i ïen door deo
leerplicht invloed wil uitoefenen op het recht
der ouders en hun de vrjje beschikking wil
ontnemen van het doen onderrichten huuuer
kinderen op de wjjze, dia zjj zelf verlaugen.
Hierdoor trachten de liberalen propaganda
te maken voor <le openbare school en door
dwang te bewerken, dat deze school meer dan
thans wordt bezocht.
Er moet daarom op andere grondslagen
aan het gebouw onzer staatsinstellingen
worden gearbeid dan de tegenwoordige Re
geering doet. Gaat zij voort op den door
haar ingeslagen weg, dan zullen wjj wel
een aautal zeer geleerde en zeer liberale
betoogen in 's lauds raadzaal vernemen,
maar verbetering onzer staatsinstellingen
zal niet het resultaat dier beraadslagingen
wezen. Integendeel komen wjj veel verder
van den richtigen weg, die ons land moet
leiden tot eene wetgeving, welke geheel in
overeenstemming is met de eiscbea eu be
langen der natie.
Zoolang de liberalen aan hunne eigene
theorieën bljjven vasthouden op wetgevend
gebied en wij twyfelen er sterk aan, dat
zjj die ooit zullen verlaten kan van hen
en dus ook van dit Ministerie niets goeds
worden verwacht.
Het jaar levens, dat de Kamer en de
bestaande Regeering dus by na achter den
rug hebben, is in ons oog nutteloos geweest
voor het vaderland. Mogen de anti-liberalen
hierin eene les ontvangen hebben om, wan
neer zjj eenmaal weder geroepen worden om
het bestuur des lands te aanvaarden, meer
eensgezindheid te bbtrachten, en geringe
verschillen bjj te leggen ter bereiking van
het groote doel, waartoe men door het li
beralisme nocit kan geraken, namelyk: de
onrast te voelen. De minnaar verontschuldigde
zich door drukke bezigheden voor te wenden,
maar hij kwam al zeldzamer eu zeldzamer, en toen
hjj met zjjne moeder eens op een avond Katharina
tegenkwam, wendde hij het gelaat af, om niet
genoodzaakt te zijn haar te groetan. Dat gaf haar
een s*eek in het hart. Toch bleef zjj hopen
zjj bleef hopen, zelfs toen Karei zich in geene acht,
in geene veertien dagen vertoonde en eerst
toen hjj hare brieven onbeantwoord liesloop een
werkelijk bang vermoeden haar hart binnen.
Thans zit zjj voor den toestel.Zjj wordt geroepen.
Eene beweging harer hand en de strook papier
echnift uit de machine te voorschijn. Zjj schrjjft
wat het stift afdrukt:
Wilhelm W., te Weenen. Heden-avond
//zal de verloving plaats hebben van mijn
//Karei met Henriette F.,eene rjjke fabrikants-
/dochter. Gjj als oom moogt op dit feest niet
//ontbreken. Kom dus zoo spoedig mogelijk.
,/Karoline W
Katharina brengt deze woorden op papier, her
haalt, zooals dit gewoonte is, aan het station,
waarvan zjj de opgave ontving, de gewichtige
punten van het telegram, ontvangt van daar het
teeken //verstaan", en sluit het formulier. Zjj is
doodsbleek. Doch flauwvallen doet zjj niet, daartoe
overeenstemming der wetgeving met de be
langen van ons volk.
In België zyn de verkiezingen afgeloopen
en er heersebt overal rnst.De «Indépeodance»
geeft thans de vermoedeljjke samenstelling
der Kamers na de herstemmingen: in den Se
naat 46 Katholieken 30 liberalen,en in de.Ka-
mer 88 Katholieken.
Da herstemmingen, welke Dinsdag 21 Juni
a. s. moeten plaats hebben, zyn de volgende:
te Nyvel voor den Senaat en voor de Ka
mer elk éane tusachen een Katholiek en een
liberaal;
te Soigoies voor den Senaat tusschen een
Katholiek en een liberaal;
te Charleroi voor 4 zetels in de Kamer tus
schen 4 liberalen en 2 Katholieken (deKatho-
lieken party had hier voor 8 zetels slechts 3
candidaten gesteld);
te Bergen voor twee Kamerzetels tusschen
2 liberalen en 2 Katholieken;
te Doornik voor 1 plaats in den Senaat bn
2 plaatsen in de Kamer tusschen candidaten
der twee partgen in gelybe getale; en einde
lek
te Verviers voor Senaat en Kamer elk éene
plaats, voor den Senaat tusschen 2 liberalen
en voor de Kamer tusschen 1 liberaal en 1
Katholiek.
Et wordt in Berljjn oppositie gevoerd
tegen het afwyzend antwoord van den Rijks
kanselier op het verzoek om medewerking tot
het houden eener wereldtentoonstelling al
daar. In de vergaderiog der Yereeniging ter
bevordering van uy verheid heelt de Heer
Delbrück al de bezwaren van den Rijkskan
selier wederlegd, en daarop werd met alge
mene stemmen besloteD, het mandaat der
Commisde voor de tentoonstelling niet
slechts te handhaven, maar het zelfs uit te
breiden met eene opdracht ter voorbereiding
eener financiëele regeling der zaak. Dit be
sluit is genomen in overstemming met het
comité uit den Berlynscheu handelsstanden
met de Vereeniging van Berlynsche kooplie
den en industriëelen.
Het reeds vermelde voorstel om in het
nienwe programma der conservatieve party
den strjjd tegtn het socialisme en het joden
dom op te nemen, is in de algemeens verga
dering der conservatieven in het koninkrijk
Saksen met eenparige stemmen aangenomen.
Daarentegen was men het oneens over een
voorstel om te waarschuwen tegen het vor
men van verschillende conservatieve party-
groepen, die meer tot verbrokkeling dan tot
onderlinge aansluiting leiden. De zooge
naamde Stöcfeerianeu beschouwden dit voor
stel als eene tegen hen gerichte oorlogsver
klaring en kwamen dan ook met alle kracht
er tegen op. Met overgroote meerderheid van
stemmen werd het echter aangenomen, nadat
de voorsteller had verklaard, dat de Saksische
conservatieven toch wel met Stöcker hand
heeft zjj volgens instructie geen recht. De loopjon
gen snelt met het telegram heen De telegra-
phiate werkt voort tot des avonds acht uur preoies.
Tot zoolang eet of drinkt zjj niets, en ook haar
boek schenkt zjj geeue aandacht. Als zjj niets te
doen heeft staart zij wezenloos voor zich heen.
Om acht uur verechjjnt een revisor,om de ontvangst
van dien dag te innen. De som klopt, er ontbreekt
geen kreuzer, er is er geen te veel. Nu gaat
Katharina heen, de jongen sluit het lokaal, het
gaat als gewoonljjk. Katharina richt hare schreden
langzaam naar haar kamertje.
Daar aangekomen valt zjj wezenloos op een stoel
neder. Eansklaps verhelderen hare gelaatstrekken.
Een weemoedige glimlach verschjjnt op hare
lippen, om plaats te maken voor een zenuwachtig
trekken van haar mond. Een oogewoon leven is
haar ing-varen, zjj slaat met de armen, staat
van haar stoel op, begint te zingen, zoodat de kale
muren van haar huikje het geluid weerkaatsen.
De huisjuffrouw aan zulk een levan niet gewoon,
treedt het kamertje binnen, doch vond in plaats
van het anders stille meisje, niets dan een zinne-
looze. De arme wees was krankzinnig geworden.
HiiRLEMSCHE COURAMT.
ABONNEMENTSPRIJS
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
AGITE MA NON AGITATE.
