NIEUWE
BÏÏÏTÈYïTiÏDr
PS* 1851
Zondag 26 Juni 1862
17de .luruM
De bekentenissen van een ni
hilist.
iiRLMSlHECOIUUÏT.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,08
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Van 16 regels 30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentie n worden uitarljjk Maandag-, Woenidag-
en Vrgda g-a vond voor 6 uui ingewacht.
Uitgever»: KÜPPERS& IiAUKEY.
Het toeval heeft te Parijs een interessant
document aan het daglicht gebracht, waarbij
een Russisch geleerde eene rol speelde, die
echter op zekeren dag spoorloos uit de Frau-
«che hoofdstad verdween en van wien thans
'erteld wordt, dat bij in betrekking staat met
de revolutionnaire partijen iu Rusland.
Dit document is eene brochure van vier-en
dertig bladzijden, welke op dun omslagpapier
Wet primitieve letters en zonder aanwijzing
*an den naam des uitgevers of van de plaats
waar het verscheen, is gedrukt. De brochure
voert den titel: Purbibany Chalturinaw Sim-
nem Dworejedat wil zeggen: lïet verblijf van
Chalturin in het winterpaleis en als mea haar
gelezen heeft, dan heeft men een tamelijk
helderen blik iü de wjjze, waarop de nihilisten
hp hunne sameuzweringeu te werk gaan.
Tot beter begrip van de zaak moet aller
eerst worden aangestipt, dat Stefanus Chal
turin, van wien hier sprake is, in April van
het jaar 1882 te Odessa werd opgehangen.
Men weet dus onmiddellijk met wieu men te
doen heeft.
Het was Chaltarin, van wien de gedachte
uitging het winterpaleis van den Czaar in de
lucht te doen springen, om Alexander uit het
Ondermaansche te helpen. Chalturin woonde
sedert 1872 te St. Petersburg; hij was een
Wan van buitengewone, organiseerende be
kwaamheden; zijne specialiteit bestond in het
tot stand brengen van geheime bondgenoot
schappen en dan spoorloos te verdwijnen,
zoodra zjjne taak was volbracht. In eene tijd
ruimte van vijf jaar, nameljjk van het jaar
1873 tot 1878, bracht hjj in de verschillende
wjjken van St. Petersburg niet minder dan
dertien dergelijke genootschappen in 'taau-
zjjn. Eindeljjk iu October vau het jaar 1879
achtte hij het oogenblik gekomen voor de
verschrikkelijke daad;hij riep het centraal co
mité ter vergadering en verlangde, dat hem
zooveel dynamiet ter beschikking zou gesteld
worden als bp noodig achtte. Het comité gaf
toe aan zjjn eisch en bood hem de hulp der
gansche partij aan. Chalturin wees echter dit
aanbod van de band, hjj verlangde, dat men
hem alleen zou laten bandelen en hjj begaf
zich aan 't werk.
Voor alles moest hp een middel vinden om
den Russischen Keizer te kannen naderen,
't geen eene niet zeer gemakkei jjke zaak was.
Het gelukte hem als vernisser en schrijnwer
ker op een keizerlijk jacht te worden ge
plaatst en hjj toonde zich weldra zoo leerzuch
tig bn gehoorzaam en daarbp ook zoo naïef,
dat niemand er een oogenblik aan dacht, dat
de boer Chalturin uit het gouvernement Olo-
netz evenals alle nihilisten bezat hjj de
bests papieren een rbvolutionnair was.
Aan het einde der volgende maand reeds werd
Chalturin, over wien men uiterst best tevre-
FEUILLETON.
De eenige zoon.
Vervolg).
Ja, oude vader! dat is de vraag. Hebt gij als
'ader goed gehandeld? Waart gjj niet streng,
als gjj zacht iiadt moeten berispen? Hebt gij de
opvoeding van den knaap niet verwaarloosd, toen
de dood hem zijne moeder ontrukte? Hebt gij
hem zelf niet zjjne vrienden laten kiezen? En toen
'jjte slecht gekozen vrienden hem tot de ondeugd
'erleidden, hebt gjj hem toen niet met onverbid-
deljjke strengheid, in plaats van met vaderlijke
zachtheid bejegend? Sla een blik in uw hart en
Ieg openhartig, of gij niet strafwaardiger zijt dan
Uw zoon! Kan eens menschen geaardheid in éen
dag veranderd worden? Uwe eigene ondervinding
Woet u dit anders hebben geleerd. Uw zoon heeft
voor alijjd het ouderljjk huis verlaten; hjj kende
ow onbuigzamer) aard, uwe gevoelloosheid maar
*1 te goed, en daar hjj even trotsch is als gij,
zon hjj liever zjjne rechterhand afkappen, dan
haar naar n om hulp uitstrekkenDenk aan de
woorden, die gjj tot hem hebt gesproken: //oogst
wat gjj hebt gezaaid.//
Jan Hartman verliet met de wanhoop in het
hart de ouderljjke woning. Gedurende het ge-
den was, als ïernisser in hst paleis benoemd.
Gedurende dien tjjd schreef hjj aan het uit
voerend comité,dat de bewaking zoo slecht is,
dat men niet begrjjpen kau hoe het komt dat
iu de keizerljjke vertrekken niet nog meer
werd geitoleu. Tegeljjkertjjd deelde hp mede,
dat hp door nauwkeurige berekeningen tot de
ontdekking was gekomen, dat ondanks de
kronkelingen en wendingen der gangen, en
ondanks de portalen, de kelder waarin hjj
met andere arbeiders sliep, juist onder de
keizerljjke eetzaal lag.
Toen men de thuiskomst van den Keizer
verwachtte had mea Chalturin zeer noodig
in het paleis, zoodat het hem onmogelijk was
uit te gaan. Men moest hem echter van bui
ten af berichten zenden. Het comité vond
een middel eeu zekeren Kwiatkowski toe
gang tot het paleis te verschaffen. De bro
chure zegt niet welke middelen dit waren.
Wel bljjkt dat het comité te dien tpde drie
aanslagen in voorbereiding had. in Odessa,
Alexandrowsk en Moskau; het comité rekende
niet meer op Chalturin. Doch de drie aansla
gen mislukten; de Czuar, die mt De Krim
naar huis ging, reisde niet langs Odessa; te
Alexandrowsk was h6t dynamiet van slechte
qualiteit en te Moskau werd een andere trein,
dan die waarop de Keizer zich Devoud door
dynamiet zeer beschadigd. Men moest dus nu
weer tot Chalturin terugkeeren.
Van dit oogenblik af beraamde men plan
nen op welke wjjze men hem dynamiet zou
doeu toekomen. En werbelpk bp kwam ervan
in 't bezit en verborg het onder zpn bed. Den
6 September 1879 werd Kwiatkowski op toe
vallige wjjze bp gelegenheid van eene vecht
partij gearresteerd en men vond y hem een
plan van het winterpaleis, waarop de keizer
ljjke eetzaal met een kruisje was aangewezen.
Kwiatkowski werd in verhoor genomen; hjj
verried echter niets en men ontdekte met,
dat hp een der hoofden van de terroristen
was. Men stelde hem dus in vrpheid. Toch
verkeerde men in ongerustheid en daarom
werd een streng onderzoek in het paleis ge-
houden. Men vond niets; toch plaatste men
een schildwacht ook in de kelderlokalen en
op zekeren nacht terwijl Chalturin sliep,
kwam de gendarmerie in zpjm arner. Hjj
achtte zich verloren; men liet hem opstaan,
keerde zijne matras om en onderzocht zpn
koffer, waarin zich het dynamie avond. Hp
dacht op de binnenplaats te worden gedood;
de gendarmen vonden echter mets verdachts
en gingen verder.Men kon nu met gerustheid
met de dynamiel-zendingen naar e paleis
voortgaan.
Chalturin begaf zich na weder aan zpn
gruwelijk werk. Hp bracht zpu koffer bp den
stutmuur van de eetzaal en in een nacht ge
lukte het hem, op vjjf meter afstands van een
schildwacht,twee gaten in den muur te boren.
Hij dreef er twee pgpen w van vlJftl8 ®fnti-
meter lengte en zjjne mpn was
b.stond uit den groenen koffer vanChalturin
sprek met zijn vader had zjjn hoogmoed hem sterk
genoeg gemaakt, om alle verwgtingen zonder te
genspraak aan te hooren; maar toen ur achter
hem dicht viel, toen hij zich omkeerde en nog
ren laatsten blik wierp op het vertrek, dat eens
dat zjjner moeder geweest was, kwamen hem de
tranen op de wangen; hjj verborg zijn gelaat in
zjjne handen en zonk krampachtig snikkend op
de trappen van hun» buurmans uis ne er.
//Ach! waart gjj nog in leven, dierbare moeder!//
zuchtte hij, //dan zon bet zoo ver met met mg
zjjn gekomen. Gjj zoudt over de keuze mijner
vrienden een wakend ook gehou en, mjj niet zulke
harde verwjjtingen gedaan, mj) me zoo zonder
huis of dak in den nacht ter deure uitgestooten
en aan elke verzoeking prjja ff^ven hebben.
O moeder!" riep hjj, ten hemel ziende //zie op mjj
neder en heb deernis mei uw onge u ïg kind!//
Op dat oogenblik werd de deur van zijns vadars
huis geopend. Reeds waagde hg «e hopen, dat zjjn
vader berouw zou hebben over den gedanen stap
maar neen! er kwam een bediende buiten om
de vensters te sluiten. Om niet herkend te
worden stond de jongeling op en verdween om
den hoek van de straat.
Er waren verscheidene jaren verloop. De oude
Hartman wa» in eer en aanzien gerezen, en rechter
en door haar zou de Czaar worden gedood.
Io den boffer bevonden zich 120 pmd dyna
miet, voldoende om een gauschen vleugel van
het paleis in de lucht te doen springen.
Herhaalde malen zag Chalturin zich ge
noodzaakt de volvoering van zpn plan uit
te stellen. Hg ging dan steeds voorbjj een
zekeren Schelljaloff, die ook een plan tot
ontvluchting voor beiden had gemaakt en
fluisterde hem toe «onmogelijkof «nog
niet!» Eindeljjk op den avond van den 17
Februari 1880 ging Chaltarin voorbjj Schell
jaloff en sprak«'t Is gebeurd en op
hetzelfde oogenblik deed eene ontzettende
ontploffing het gansche paleis op zjjne grond
vesten wankelen. Scheljaloff en Chalturin
verlieten rustig het paleis mek de gedachte
«de Czaar is dood!»
Dicht bp het gebouw der admiraliteit
zetten zjj het op een loopen en traden eene
woning binnen van een collega-samenzweer
der, waar Chalturin in bezwjjming viel. De
mati, die maanden lang aan zpn verschrik
kelijk werk had gearbeid, had thans zij ie
krachten verloreD. Hjj lag twee uren in een
bewasteloozen toestand en toen hij weder
tot zich zelf kwam, waren zpne eerste
woorden: «Is bjj dood?» Men wist het
niet en geen der samenzweerders waagde
het uit te gaan om berichten in te winnen.
Zoo verliep de nacht, eu de politie kwam
niet. Nu ging Schelljaloff uit, keerde na
tien minuten weder terug eu riep: »'tls
misluktAls dan deed Chalturin den vree-
8eljjben eed, dat hp de wapens niet zon
neerleggen, alvorens bp den Czaar had ge
dood.
Met deze periode eindigt de brochure
men kan dus niet weten of het aandeel
van Chalturin aan den aanslag, die een
einde maakte aan het leven van Alexander II
inderdaad beslissend was, geljjk men uit
het hier verhaalde zon kunnen vermoeden.
Maar de brochure werpt in elk geval een
vreeselijk licht zoowel op den algemeenen
toestand van het Russische Rjjk als op de
organisatie der verschrikkelijke partjj dei-
nihilisten, die zoo dikwjjla de beuleenigen
harer leden had opgehangen als dood ver
klaard werd, doch die telkens haar hoofd
opstak. De brochure van Chalturin geelt
ons zulk een klaar bewjjs van de vreeseljjke
organisatie dezer schrikverwekkende man
nen, dat men zich ten zeerste vergist, wan
neer men denkt, dat hunne party opge
houden heeft te bestaan, al heeft zjj een
tjjdlang de wereld niet met schrik vervuld.De
Russische kolossus is ziek en welke mate
zjjne krankte heeft bereikt, kan men zien
uit de hier vermelde brochnre, walker in
houd wjj in 't kort hebben medegedeeld.
Da juiy te Montbrison heeft een bevesti
gend verdict uitgebracht, zonder verzach-
geworden.Men zag hem dageljjks in eene prachtige
equipage n8ar het gerechtshof rijden; men streef
de naar do onderscheiding aan zjjne keurige diners
genoodigd te worden, met éen woord, men
hield hem voor een bmjjde.uswaardig man.
Maar was hjj gelukkig? Hjj zou het geweest
zjjn, zoo hem niet éen ding ontbroken had; hjj
had niemand, wien hij liefde kon toedragen. Hjj
gevoelde, dat die neerbuigende beleefdheid en dat
betoon van diepen eerbied der lieden jegens hem
eene andere drjjfveer hadden. Ach! hoe dikwijls
verlangde hij naar tijding omtrent zjjn versboten
zoon, en hoe klaagde hjj zich nu, nadat de jaren
den sluier hem van de oogen hadden gerukt, van
wreede hartvochtigheid aan.
„Had ik slechts wat langer toegevendheid
jegens hem gebruikt," zeide hjj op zekeren morgen
zuchtend tot zich zeiven, dan zou hij zich wellicht
gebeterd hebben; hij bezat toch altjjd een goed
hart eu zijne dierbare moeder placht altijd te
zeggen, dat hij gehoorzaam was. Hjj is verleid."
Terwjjl hjj 'zoo klaagde, opende een bediende
de deur. //Het is aanstonds 10 uur,// herinnerde
hjj den rechter, het rjjtuig wacht voor de deur!//
„Goed, goed!" antwoordde de rechter, terwjjl
hjj opstond; ik had bjjna vergeten, dat van
daag het verhoor moest plaats hebben van dien
stra itroover, die den postbode heeft aangevallen.//
tende omstandigheden voor Ravachol, en
een ontkennend ten opzichte van Béala en
Soubert. Dienvolgens is Ravachol ter dood
veroordeeld, en zpn Béala en Sonbert vrij
gesproken.
Bp zpn verhoor voor het hof van assises
te Montbrison legde Ravachol dezelfde on
beschaamdheid aan den dag als bp zpn
proces te Parijs. Hg trachtte het vervaar
digen van valsche mout en het smokkelen
(van alcohol) te rechtvaardigen door te zeg-
gen, dat hp geen werk kunnende bekomen,
leven moest. Hjj pronkte met zpne anar
chistische leer, die zich ten doel stelt de
ellendige inrichting d6r maatschappij, «la
société bourgeoise,» ten onder te brengen.
Dat hg door zpne broeders in de leer ge
wroken zou worden, stond bij hem vast.
Van den moord van den stokouden klui
zenaar te Ghambles gaf hp een omstandig
verhaal. Hij hal den mau in zpn bed ge
vonden. Toen bij naar eene kast ging om
die open te breken, wilde de man opstaan.
Hij wierp hem weer op het bed, stopte hem
den mond met een zakdoek, zette zpne knie
op de wang eo worgde hem. Hij doorzocht
nu de kast, waar hjj een hoop geld vond.
Een deel daarvan nam hjj mede, gÏDg terug
naar Saint-Etienne om te eten,nam 's avonds
een rjjtnig naar het bosch, waar hjj uit
stapte om zich weer naar het huisje van
den klaizenaar te begeven, nam verder al-
wat hjj te nemen vond mede (hjj gaf op
20,000 fr. geroofd te hebben) en verklaarde
dat hjj zich voorzien had van een dolk en
eene revolver om den koeteier, die hem naar
het bosch had geredeo, dadeljjk te dooden,
indien hg eenigen argwaan had doen bljjken.
Al wat n in den weg is, ruimt gjj op,
zeide de Voorzitter van het Hof. Dat is
het leven, was het antwoord van Ravachol.
Gevraagd, of het hsm niet speet, dat hjj
ontvlocht was, toen de politie hem na dien
moord had gepakt, antwoordde hjj: Indien
de maatschappjj zooveel deed om de onge-
lukbigea te heipen, als zjj doet om hen
te straffen, dan zou veel wat nu gebeurt,
Diet voorvallen. De maatschappjj is slecht
ingericht. Gjj vergeet sprak de Voorzitter,
dat gjj niet staat voor het Hof van assises
te Parijs, waar gij terecht stondt wegens
den dynamiet-aanslag; gjj staat hier terecht
wegens moord. Ik heb het recht te
zeggen wat ik denk, eu wat ik gedaan heb
was in het belang van de werkende klasse.
Matig u niet bet recht aan te spreken
voor de werkende klasse; gij spreekt voor
de moordenaars. Hoe! gjj betwist mjj
het recht te spreken voor de werkende
klasse? Ik heb geleden onder den maatschap-
pelijken toestand en mag er mpue meening
over zeggen. Ik was een slecht werkman,
hebt gjj gezegd. Dat is mijne schuld niet.
Gij hebt getoond bekwaam te zpn in
de misdaad. Niet bizonder, want anders
zoa ik mij niet laten vangen. Maar ik heb
Met diepe buigingen en nederige groeten werd
de alom geëerde rechter op zjjn >veg naar de
gerechtszaal ontvangen, waar de belangstelling
in de thars te behandelen zaak eene groote menigte
menschen had bijeengelokt. De gevangene werd
binnengebracht. Hjj was een schoon, rank man,
van een wakker voorkomen, die aller oogen naar
zich trok, behalve dat des rechters, die, gedurende
de inleidende formaliteiten der terechtzitting, die
heden zon plaats hebben, zich bez-'g hield met
het doosnuftëlen van andere acten.
Hel verhoor begon en nu zag ook de rechter
den gevangene met een onderzoekenden blik aan.
,/Ik heb dien man meer gezien,// zeide hjj bjj
zich zeiven, «/maar waar? dat weet ik niet.//
Het misdrijf was zonneklaar bewezen. Het ge
tuigenverhoor leverde eene menigte onomstootbare
bewjjzan op, en nadat den aangeklaagde eene
formeele acte van beschuldiging was voorgelezen,
eischte de Procureur-Generaal de doodstraf.
Alvorens het //schuldig" werd uitgesproken
s'ond de gevangene op in zjjne volle lengte en
vroeg met luide stem om de vergunning, eenige
weinige oogenblikken het woord te mogen heb
ben. Da rechter willigde zjjn verzoek in, en was
verwonderd, dat een zoo vastberaden man om
zjjn leven zou willen bidden.
Wordt vervolgd.)
