NIEUWE
üTÜTt E N L A N D.
I» 1860
Zonl8R517 Jill 1892.
176» JMffffM
Bet zit in de lucht.
abonnementsprijs
Pet 3 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor liet buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG eu ZATERDAG
BUEEAïï: St. Janstraat Haarlem.
AGITE ma non agitate.
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels 30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterljjfe Maandag-, Woensdag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uit gevers :KüPPER8fc LAUREY.
„Voor enkele dagen hebben de bladsn de
4jling medegedeeld, dat in de maand Sep-
'®mber, nog voor den aanvang der nieuwe
zitting vao de Staten-Geueraal, hetontwerp-
*p88wet door de Regeering bg de Tweede
A&mer zon- ingediend worden.
Na, te oordeelen naar de bron, waaruit
die tijding voortkwam, is het zeer goed mo-
Ke'jjb, dat het bericht volkomen de waarheid
bevatte.
Wjj twgfelen er dan ook volstrekt niet
aan, maar moeten toch de opmerking ma-
ben, dat de Regeeriug met deze voordracht
'e laat bomt, wanneer men zich ten minste
°P haar standpunt plaatst.
Zooals wg meermalen hebben herinnerd,
'chtte de Regeling in het vorige jaar de
hervorming van het kiesrecht eene noodza-
kelgke voorwaarde voor blijvende verbete
ring op staatkundig gebied. Daaruit volgde
dus natuurlijk, dat geene enkele belangrjjke
zaab door haar aan de vertegenwoordiging
T*u het volk ter behandeling mocht voor
gelegd worden, vóór het kiesrecht was her
zien.
En toch heeft diezelfde Regeeriog geen
Qogenblik geaarzeld om een der gewichtig
ste quae8tiëu ter hand te nemen, eene quaes-
welke diep ingrjjpt iu de toestanden
der maatschappij en waarvan de gevolgen
Voor de samenleving van groot gewicht
zullen wezen.
Wg bedoelen de vermogensbelasting. De
Regeering en de liberale partjj hebben met
alle beschikbare krachten gewerkt om die
wjjziging van ons belastingsysteem door te
drjjven, niettegenstaande zoowel de eerste
als de laatste hadden getuigd dat de herzie
ning van het kiesrecht moest voorgaan.
Het verwijt, dat dus de vermogensbe
lasting geene wet kan zijn, waarover de
natie haar oordeel heeft kunnen uitspre
ken, hebben de Regeering en de partg zich
zeiven op den hals gehaald.
Doch, zullen zjj denken, wat gaat ons
dat aan. Wg hebben de vermogensbelas
ting er door gekregen eu voor het overige
bekommeren wg er ons niet over, wat er van
wordt gezegd.
Na de weinig verkwikkelijke debatten
over de vermogensbelasting iu dezen zomer,
zullen wij dus waarschijnlijk even weinig
aantrekkelijke beraadslagingen krggen over
de kieswetvoordracht in den aanstaanden
winter.
Dat vooruitzicht,is voorzeker weinig op
wekkend voor hen, die gehoopt eo gewenscht
hadden, dat de bespreking van theorieën
in de Kamer eens zou plaats makeu voor
degeljjser debatten over zaken, die van meer
actueel belang mogen heeteD.
De kiesrechthervorming zal door de Regee
ring ongetwijfeld weer met betzelfde argument
FEUILLETON,
De kleine Henri.
Vervolg en slot).
Neen, zjj wilden er geen geloof aan slaan, en
gaven hem hun vermoeden te kennen, dat hy in
eene vreeselijke misdaad was batrokken gewees*,
waarvan het slachtoffer had gediend, als modtl
om er een gipsen afgietsel van ta maken. Het
was te vergeefs dat de jonge beeldhouwer dit
ontkende en ophelderingen gaf; zij waren onver
biddelijk, en verklaarden dat hij naar de gevan
genis zou gezonden wordeD, om daar den uitslag
van de tegen hem ingebrachte beschuldigingen af
te wachten. Zij wilden verder dat hij dadeljjk
een advocaat voor zjjne verdediging zou nem' n.
//Hfj zal verschijnen, heeren, op den dag van het
verhoor; vroeger kan ik zijn naam niet noemen",
zeide hij.
Uitermate verwonderd door da kalmte en zeif
beheersching, welke Henri aan den dag legde,
waran de rechters aan wie hjj werd opgeleverd,
geneigd hem «rij te laten. Zjjne jeugd, zijne schoon
heid of zjjn ernst, misschien alle drie te zamen,
deden in zoo verte hunne' gestrengheid verzachten,
dat zij hem het gebruik zijner gereedschappen
en het ontvangen van bezoeken gedurende zjjne
worden verdedigd als de vermogensbelas
ting. De liberalen, die bij de beraadslagin
gen over de nieuwe beffing geene degelgke
gronden meer konden aanvoeren, toen al
hunne oorspronkelijke wapenen hun uit de
handen waren geslageD, zullen hunne voor
stellen tot uitbreiding van het kiesrecht
natuurljjk eveneens motiveeren met de woor
den: «het zit in de lucht.»
Ja, kiesrechtuitbreidiug zit iu Ge lucht
bij heu, die meeuen langs dien weg invloed
te krggen op den gang der Staatszaken tot
doordrjjving van hunne verderfelijke begin
selen. De democraten eu socialisten trachten
de politieke atmosfeer te bederven door den
iu hun oog aarjgenamen geur, dieopstggt
uit hunne bewierooking van het algemeen
stemrecht.
Maar voor hem, die eenigszins nadenkt,
moet zulk een argument volstrekt geene
waarde hebben. De liberalen van den ouden
stempel zouden er wel hartelijk voor be
danken om toe te geven aan «e®n volks
waan van den dag,» gelijk de kiesrechtuit
breiding moet heeteo.
Zij zouden de schouders ophalen over
hunne partjjgenooten van den tegenwoordi-
gen tjjd en met medeljjden neerzien op hunne
onstandvastige jongereo, die voor de ge
ringste pressie, op hen uitgeoefend, moeten
zwichten.
Wg begrijpen deze onstandvastigheid ech
ter volkomen. De liberale beginselen bieden
aan hunne voorstanders geene degelgke basis
aan, waarop zg hun staatkundig gebouw
kunneu grondvesten, en daarom moeten zjj
telkens rondzien naar een steunpunt, waarop
z|j zich voor eeuigen tjjd bandhaven, om,
wanneer dat weder aan hunne voeten ont
zinkt, de toevlucht te nemen tot een ander.
Zoo werpen zjj zich nu in de armen der
democratie en verontschuldigen hunne zwak
heid met de bewering: de democratie zit
in de lucht.
Biedt deze wankelmoedigheid een treurig
schouwspel aan, dubbel treurig is hetiia ons
oog, omdat op dit oogenblik de belangen
van het vaderland hiervan een.speelbal wor-
den.
Wanneer toch weldra langdurige beraad
slagingen in de Kamer gehouden zullen wor
den over eene nieuwe regeling van het kies
recht, dan gaat daarmede zooveel nationale
tjjd verloren, die men zeker nuttiger zou
kunnen besteden. Het zal er mede gaan als
met de vermogensbelasting. Bg het einde
van het debat'is men verder van de wgs
dan bg bet begin. Zeker, onze belastingen
eischten herziening. Er bestaan he ugen,
welke verouderd zgn eu
die verbeterd moes
ten worden. Maar de belasting, we e men
nu krijgt, zal nog slechter werken aan de
bestaande.
En zoo zal het kiesrecht m welken
vorm de tegenwoordigeB0g0er'!1% a'e voor~
eevangeuisschap toelieten.
Het is onnoodig U blijven stilstaan by de te
leurstelling van den jongeling by ezen grooten
slag aan zjjne lang gekoesterde wenschen oega srackt
niet voor zichzelven maar voornamelj) voorzyne
goede moeder, di; bij gehoopt bad voor aan uiten
het bereik van alle aardsche bekommering te
stellen. Het zal den lezer aangenamer zy n te hooren
•dat hjj zich niet aan wanhoop overga zyn wil
was krachtig in het ontwerpen, z\)»e hand vaat
in het uitvoeren van een ander beeld, even schoon
zoo niet schooner dan het vorige.
Het is gemakkeljjk te begrijpen, dat een rechts
zaak als deze eene groote beweging in e stad
gaf. Het totnogtoe duistere leven van den jongen
beeldhouwer en de onzekerheid oaiiren zija ad
vocaat, veroorzaakten grooten BDf5" en sPanning
onder het publiek. Vel-m konden hun ongeduld
niet bedwingen en bezochten hem in e gevangenis,
eenigen werden waarschjjnlijk door nieuwsgierig
heid, anderen misschien door een edeler dryfveer
hiertoe gedwongen. Onder deze laatste waren twee
menschen, die er zeer voornaam uitzagen, en te
dien tjjde toekallig te Florence vertoefden, üe eene
was reeds ver den middelbaren lee uj voorbij,
de andere, die voor zjjn neef doorging, was een
jongmensch, met een bizonder schoon uiterlijk en
edele houding. Er scheen geene aanmerking ge
maakt te worden op de langdurigheid en het
drachten ook zal gieten na zijne herzie
ning er niet beter op zjjn. Want de eenvou
dige bedoeling met deze herziening is, om
het getal kiezers buitengewoon te vermeer
deren.
Zal men daardoor een rechtvaardiger ver
tegenwoordiging van het volk krggen dau
nu bestaat? Wij gelooveo het niet. Volstrekt
niet keuren wg alles goed, wat thans op
op het gebied van het kiesrecht bestaat. Iu
verschillende Staatscolleges toch vindt men
allesbehalve de uitdrukking der wenschau
van de meerderheid der kiezers. Zoowel de
Landsvertegenwoordiging, als die van veie
provinciën en gemeenten, is niet samenge
steld, gelijk dit behoort met het oog op de
verhouding der staatkundige partgen onder
de natie. Men kan dan ook niet zeggen,
dat het geheele volk in die Staatscolleges goed
vertegenwoordigd is.
Maar moet die waarheid ons nu voeren
tot het algemeen of bijna algemeen stem
recht? Volstrekt niet. Wg zouden wenschen
dat de kieskabel werd herzieD, en dat eene
betere indeeling der kiesdistricten en split
sing der meervoudige districten werd inge
voerd. Dan zouden vooral in de groote ste
den de minderheden meer en beter tot hun
recht kunnen komen en dan zou van eene
rechtvaardige vertegenwoordiging dar natie
sprake kunnen zjjn.
Wat men mot uitbreiding van het kies
recht bereiken wil, zal nooit langs dien weg
geschieden. De 'groote menigte zal zich als
schapen naar de stembus laten voeren door
een partijleider, die de gave bezit door
schooue woorden hun ontzag in te boeze
men.
Uitbreiding van kiesrecht is eene fictie,
waarmede men den werkman zand in de
oogen tracht te strooien, ten einde hem
blind te maken voor de exploitatie, welke
men op hem toepast. Het gaat hiermede
als met kinderen, die men om ze af te lei
den het een of ander stuk speelgoed iu de
handen geeft.
Maar de liberalen beseffeD niet, dat bet
stemrecht, waarmede zjj den werkman willen
vleien, eenmaal een zeer gevaarijjk wapen
tegen henzelven kan worden. En wanneer
de begoocheling, waarin zjj deu werkman
hebben gebracht, eenmaal voorbjj is, dan
zal dezelfde werkman zich tegen zjjoe zoo
genaamde vrienden keerenen vanheneischen,
wat hem nu wordt onthouden.
Schijnbaar zijn de liberalen thans de red
ders van den bandwerksstand. Zjj beweren,
dat zjj den werkman gelukkiger zullen ma
ken, door hem zjjne belastingen te ontnemen,
maar zjj zien niet in, dat daardoor de alge
meens welvaart zeer zal verminderen en de
werkman zjjne geringe winst zal moeten be
talen met groot verlies.
Zoo is het ook met de kiesrechtuitbrei
ding. Da liberalen willen den werkman het
dikwijls herhalen hunner bezoeken, terwijl voor
den armen Henri de tjjd,dien hjj zoo kon doorbren
gen, als heldere zonneschijn in het anders zoo
duistere tijdvak van zjjn leven wa3. Tot algemeene
verwondering was zjjne moeder naar eene nette
woning in het beste gedeelte der stad verhuisd,
hare droefgeestigheid scheen verdwenen, eu op
haar wezen straalde eene blydschap door, zooals
niemand die haar kende, vroeger bij haar had
opgemerkt.
Het is zeker een groot geheim, fluisterde men,
hoe deze verandering kan plaats hebben voor dat
het lot van haar zoon is beslist'!
Eindelyk brak de belangrjjke dag aan. De rech
ters, die den gevangene na den dag van de in
hechtenisneming niet meer gezien hadden, waren
in de groote zaal bijeen en verlangden dat de
beklaagde zou worden binnengebracht. Het lig
gende beeld werd op den grond geplaatst, evenals
vroeger met een groen kleed bedekt, terwijl daar
naast, maar aanmerkeljjk meer verheven en even
eens bedekt een ander stond. De eerste vraag was,
welken advocaat hjj had geraadpleegd.
Myne heeren, zeide hjj, ik ben mijn eigen
verdediger. Gjj twjjfeldet aan myne bekwaamheid
om eene voorstelling van den dood te geven, hier
is er een van het leven. Mijn onderwerp is: De
moord van Abel door zjjn broeder Caïu.
Beide beelden werden nu ontbloot: de doode
kiesrecht geven, maarde uitkomst zal leeren,
dat dit recht den werkman geen voordeel zal
opleveren.
Doek «het zit in de lucht» en de liberalen
bezitten niet de macht om de atmosfeer van
die gevaarijjke dampen te bevrjjdan. Zjj be
rusten er in en werken mede om den damp
kring nog onzuiverder te maken.
Wg echter achteu het onzen plicht daar
tegen ta bljjven protesteeren. Het volk mag
niet beneveld worden door onzuivere dam
pen, en gelijk wij onze waarschuwende stem
al is het met weinig succès hebben
verheven tegen de vermogensbelasting, zoo
zullen wjj ook niet ophouden op de gevaren te
wjjzen, welke vau de aanstaande kiesrecht
uitbreiding zgu te duchten.
Het algemeen Kapittel der Trappisten om
te beraadslagen over de samensmelting van
de verschillende Congregaties dier Orde, zal
in de maand October in het Fransche semi
narie te Rome worden gehouden.
De Pruisische Regeering heeft aan de
Oostergreuzen alle mogeljjke voorzorgsmaat
regelen genomen tegen de cholera.
Da anti-semietische beweging wint in
Duitschland voortdurend veld. Uit Berljjn
wordt aan de Kölnischt Volkszeitung geschre
ven, dat men zich daar toelegt op het ver-
krjjgen van «jodenvrije markten». Men wil
marktplaatsen creëeren, waar graan, meel,
eieren, hout, leer en kolen verhandeld wor
den en geene joden toegang hebben. Voor
namelijk wil men de joden weren uit den
leer- en meelhaudel. Thans wordt met dit
doel eene vergadering beleg 1. De bekende
anti-semieten Ahlwart en Stöcker hebben
op verschillende plaatsen redevoeringen ge
houden. Door laatstgenoemde werd o. a.
verzekerd, dat de Apostelen Paolus en Jo
hannes de eerste anti-semieten waren ge
weest. De Duitschers, zoo sprak bg verder,
die in den oorlog alleen God vreezen, zgn
laf ia den vrede ea vreezen dan alles in
de wereld, voornamelgk de joden, maar
God niet.
De Duitsche Keizer zal met zgn jacht
Meteor aan de Cowes-Regatta deelnemen en
daarbjj in persoon het vaartuig besturen.
Hij komt niet als gast der Koningin, maar
alleen om den wedstrijd, daar bg lid is vau
het koninkljjke jachteskader.
De walvischjager, waarop de Keizer
aan de jacht zal deelnemen, heet Duncan
Grey. De expeditie, die, als het weder gun
stig is, waarschijnlijk den 12a begonnen is,
zal vier dagen duren. Bjj ongunstig weder
zal er eerst te land eene jacht op rendieren
ondernomen worden.
Het proces tegen Buschhoff, beschul
digd van een knaap te Xanteu vermoord te
hebben, is geëindigd. De uitrpraak der jury
Abel eri de lenende Caïn. Diepe stilte heerschte
er na deze verklaring, die gevolg werd door eene
uitbarsting van bewondering, zooals nooit te voren
in de negentiende eeuw te Florence was gehoord.
De grootste bewonderaars waren zjjne vroegere
beschuldigers. Da tjjding werd dadeljjk aan den
Kon;ng gebracht, die bevel gaf de beelden te
koopen en ze in het Pitti paleis te plaatsm.
Het is onmogelijk, mjjae hearer, dat ik
aan het bevel van mjjn vo st gehoorzaam, zeide
Henri, de beelden behooren nijj niet meer toe,
daar zjj door den Keizer van Rusland zijn ge
kocht. Met het geld, dat ik er voor ontvangen
heb, is mjjn moeders tegenwoordige woning be
taald en zijn wjj voor altijd buiten het bereik der
armoede gesteld.
De heef van den Russischen Gezant Kissalieff,
had tot model voor Giïn gediend; zjj, die hem
persoonljjk kenden, herinnerden zich dadeljjk zjjn
schoon gelaat.
De verbaier van deze gebeurtenis, een Engelseh
letterkundige, heeft de beelden te St. Petersburg
gezien, in een gebouw dat geheel voor hunne
ontvangst was opgericht. De naam van den beeld
houwer was Dupré, die na dien tjjd, door da
gansche wereld is beroemd geworden.
LNIUND
