Is, NIEUWE n," N jh. 1872 Zonslag 14 Angustos 1892. 174* Jurgitg üe eigendom. BUITENLAND. ABONNEMENTSPRIJS ^0t 3 maanden voor Haarlem. 0,85 yL0ot de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voor het buitenland 1,80 ^fzonderljjke nummers0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG B U R E A U: St. Janstraat Haarlem. agite MA NON AGITATB. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 1—6 regels30 Cents Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensdag- en Yrgda g-a vond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers; KüPPERS k I, AUREY. Ilenu" ^e9ens d«n feestdag van O. L. Vrouwe ,vaart zal de Nieuwe Raarlemsche Courant, 'n Plaats i. worden uitgegeven. "«n Van dinsdag, Woensdag a. s. verschijn "et dan volgende nummer zal Zaterdag 20 hoofdbegrip van de sociaal-democra- Uj„ leer bestaat in het streven naar ver- 'giog van den eigendom. ,e hiertoe te komen, worden door hen wegen iogeslagen en onder- 4j| ei00n middelen aangewend, die echter °P een doel moeten uitloopen. trj?'611 ^er voornaamste is de zucht tot ver- i0 van het algemeen stemrecht. Daar- toch hopen zjj, dat de niet-bezittende ®8eu van de samenleving niet slechts ,jej18en invloed bekomen op de regeeriug lends, maar dat zjj allengs alles be- w.r8chend worden op het gebied der Staats- l 8®ving. En met behulp dier klassen ^P®n de sociaal-democraten hun stelsel toe tey ender middel is het zaaien van on- ka Pe^®öheid bjj diegenen, waar dit meteenige op succès kan geschieden, zooals bg g 7'0°zen en bg hen die op maatschappelijk 'ed met moeilijkheden hebben te kampen, p 8°c>aal-democraten verwachten, dat zulke a°n®u er licht toe overgehaald kunnen 'den om zich aan hunne zijde te scharen, jj; Jch het einddoel van alle streven moet de vernietiging van den eigendom. Qder eigendom verstaan de socialisten do avv®l slechts dat bezit, 't welk een ieder 0j0^ Werkzaamheid en ijver verkrjjgen kan, i dat men door erving heeft bekomen. Het Po*^U8 vaa hizoudere personen of cor- I8tiëu jn g0ederen, laad of geld. ije 0ker is dit eigendom, maar het is niet 6q 68oige. De mensch bezit, behalve geld jj ?oed nog een anderen eigendom, welke "iet zoo gemakkelijk is te ontnemen. >BJ W verstand, zgo aanleg en ta- «ut, hg bezit zgne vindingskracht en ver- doh"' z^IJe lichamelijke vermogens, zjjne Wen en zgne ondeugden, zjjn huisgezin v®rdere familiebetrekkingen en nog vele 0r8 zaken, welke hem niet kunnen oat- j1811 Worden. Y 8 °ok op de vernietiging van dit alles, fiQ dezen onvervreemdbaren eigendom het All ch streven gericht? Voorzeker niet. ijj de bezittingen in geld en goed vallen 0q termen der vernietigingsidee van de 'aal-democratie, jjjeer waarschijnlijk durven zjj dit laatste t9 aan, omdat de onzinnigheid daarvan l dbidelgk in het oog zou springen. Men mensch niet berooven van hetgeen eene persoonlijkheid maakt. Alleen air,l °°d ia in staat om hem van al zjjne Ub eigenschappen te vervreemden. Zoo- Ijj.K de mensch tot in zgn vrjjen,natuur- toestand zich bevindt, gelgk hg door 4b Almachtige is geschapen, bezit bjj in e ,TerschilIeDde gaven, welke God hem heeft ^od, een kapitaal dat hem geene aard- FEUILLETON. Thomas Aniello. (Vervolg.) koö; Ja. ®rme Masaniello, zeide de vissoher- n®' °P zijn bed terugvallende. Zij hebben 8AaH°e(* ^nndeld, niet waar, en ik heb gelijk te 2 ben te vertrouwen! Maar ik heb ongelijk ik iB88«n, dat ik hen vertrouwd heb; nooit heb *«aHnne 8°b°one woorden geloofd; nooit heb ik tooi aan hunne beloften gehecht. De Onder- Sa^ be®ft mij bedrogen. d6t(j Vator Rosa beschouwde zjjn vriend verwon- 20Bd~ ?°e' Ie'd0 hfj, zoude hetgeen men mij ge- h.eeft. niet waar zjjuP Wat heeft men u gezegd, hernam Ma- a 0 treurig. ^lva'or zweeg. WaP"^öu heeft u gezegd, dat ik krankzinnig g',ls het niotP vervolgde Masaniello. ^jvator knikte toestemmend. ja, de ellendelingenI 01 daaraan herken sche macht kan ontnemen. 't Spreekt daarom van zelf, dat de sociaal democraten het uitsluitend toeleggen op den persoonleken eigendom in geld of goed. Doch even dnideljjk moet het wezen, dat ook deze niet kan vernietigd worden, want hg staat in onmiddellijk verband tot de be zitting van den mensch, die door hem ter wereld wordt medegebracht. Indien het mogeljjk zou wezen, dat de stof felijke bezittingen op de geheele aarde wer den weggenomen, dat elke rjjkdom werd opgehesen, en alle eigendom slechts be hoorde aan de gemeenschap, dan zouden geene menscheljjke wetten het kunnen ver hinderen, dat een volgenden dag weer be stond, wat den vorigen dag was vernietigd. Dit komt eenvoudig daar vandaan, dat de natuurljjke bezittingen van den mensch hem in staat stellen om zich stoffeljjken eigendom te verwerven. De krachten en vermogens, die een ieder bezit, al is het in verschillende mate, zgn er de oorzaak van, dat njj ook materiëelen eigendom kan ver krijgen. De eenige weg dus om tot het sociaal democratisch ideaal te geraken, zou zgn de wegneming van hetgeen de Schepper aan den mensch als onvervreemdbaar goed heeft geschonken. En daar dit eene besliste on mogelijkheid is, zoo volgt hieruit, dat be doelde leer in de rjj der onvervulbare her senschimmen kau geplaatst worden. Deze gedachten meeuen wg wel le mogen uitspreken en ontwikkelen, nu soms zeer ontwikkelde en goedgezinde meuschen ge- looveu, dat de sociaal-democraten nog met in alles ongeljjk hebben. Zoo dikwerf hoort men toch het socialistisch drjjven vergoelg- ken, alsof er nog wel iets goeds en ^0g8" ljjks in op te merken was. Vooral in koude winterdagen of in tijden van werkloosheid, wanneer onder de geringere standen vaak kommer en gebrek geleden worden, zgn er, die deu rjjke zgne warme kleediugtn goe e voeding misgunneu, en die weuschteu at alle meuschen op aarde in gelgk0 omstan digheden verkeerden. Doch wg moeten tegen zulke B 'n8 ten ernstigste waarschuwen. Wg e en medelgden met hen, die in kommervolle omstandigheden verkeer n. Wg betreuren het, dat de toestanden der samenleving vaak zulke schrille contrasten opleveren, g e- schouwen het als een plicht der rgkeu om hnnne minder bedeelde natnurgenooten in hunne behoeften bg te staan en hunne uoo- den te lenigen. Maar wjj weten oo dat deze toestanden geene louter mensc e gke beschikkingen zgn, en dat het niet de schuld d0r gegoeden is, dat velen gebrek he en aan het allernoodigste. Onderstellen wjj, dat in ons vaderland alle bronnen van welvaart zoo ruim v oei- den, dat ieder bewoner in zgn stand vol doende kon voorzien in de behoeften van zich zelf en zgn gezin, dat bjj kleeding, voeding en huisvesting bezat naar hg noo- dig had, zon dan de toestand volmaakt zgn? ik hen. Neen, Salvator, ik ben niet krankzinnig, ik ben vergeven, dat is alles. Salvator uitte een kreet van verbazing. Het is mjjne schuld, zeide Masaniello. aar- om heb in den voet in hunne paleizen Was het de plaats voor een Waarom heb ik hunne maaltjjden aangenomen! De hoogmoed, Salvaior, de duivel des hoogmoe s heeft mg bekoord, en ik ben gestraft. Watl riep Salvator, zouden zjj de laag eid hebben gehadP xl Zjj hebben mjj vergeven, hernam Maiame lo, met een nog forschere stem; zg hebben mg wee maal vergeven; hij en zij; hg in 8en f> wa eJ' zij door een ruiker. Het is wel de moeite waard, zich adellijk te noemen, Hertog en Hertogin te zgn, om een armen vicscher te vergeven, ie vol vertrouwen isen die gelooft, dat hetgeen bezworen, ook heilig is, en die zich zonder wan trouwen aan hunne handen overlevert. Neen, neen, zeide Salvator, Masaniello gij bedriegt u; het is de gloeiende zon, het zgn die ouafgebrokene werkzaamheden, die u voor het oogenblik vermoeid en uwe geestvermogens ver ward hebbeg. armen visscher? Wel zeker niet, wat de dronkaards, lui aards en anderen zonden er wel voor zor- g0n, dat dit evenwicht spoedig werd ver broken, en dat voor velen hun betrekbeljjk geluk veranderde in gebrek en tegenspoed. En waar nu hier te lande lang niet alle takken van welvaart in zulk een bloeienden staat verkeereu, daar is het immers duide- Igk, dat er vele moeten wezen, wier levens zon geen helder schijnsel afwerpt, maar achter donkere wolken is verborgen. Door het lot schaarsch bedeelden zullen er altjjd wezen, ea geene verordeningen of instellingen kannen tegenspoed en gebrek afwenden. Wjj moeten dus geene verbete- riug hebben van de dweepzieken, die de samenleving in een keursljjf van wetten willen dwingen, ten einde op elk gebied de volmaaktheid te verkrjjgen, en die in het vernietigen van den eigendom een middel meenen te zien tot opheffing van alle el lende. Integendeel gelooven wjj, dat dit streven niet krachtig genoeg kan bestreden worden. Hoe dieper die dwaalleer wortel vat bjj velen, des te verder zgn wjj van den goeden weg af om tot den meest wenscheljjken so cialen toestand te komen. Naar onze meening is bet geneesmiddel voor de geheele maatschappij gelegen in de persoonljjke verbetering van den mensch, weike alteen door den invloed van den godsdienst kau tot stand komen. Hierin ligt de oplossing van het sociale vraagstuk, en er is geene andere! Beweren de sociaal-democraten, dat de godsdienst aan den arme geen brood kau schenken, en dat het Curistendom, 't welk reeds 19 eeuwen heeft gewerkt, nog geen einde heeft gemaakt aan toestanden, gelgk ze nog thans bestaan, dan antwoorden wjj hierop, dat dit niet de schuld van den gods dienst i8, maar vau deu tegenstand, welken h0t christelijk bewustzjjn heeft te overwin nen. Hjj,die door een hooger beginsel wordt ge leid dan om eenvoudig zich zeiven genot te verschaffen, is werkzaam aan het heil van zich zelf en aan dat van zgn even- mensch. Hij alleen kan arbeiden aan de verbetering der maatschappij en hg zal ook zeker door zgn arbeid en zjja voorbeeld iets goeds te weeg brengen. Laat ons das niet langer schermen met stelsels, die schipbreuk moeten ljjdeu, vóór ze reeds in de volle zee van het maatschap pelijk leven zgn gekomen. Laat ons niet van wetten en verordeningen verwachten, wat zg ons niet kunnen schenken. Maar late een ieder in eigen kring, door het voorbeeld van den verheven Stichter van het Christendom geleid, doen wat in zgn vermogen is tot heil van zgne omgeving. Ban zal ougetwjjfeld voor allen meer aardsch geluk ontstaan, dan door het streven naar vernietiging van den eigendom. Dat zeggen zij, ik weet het, hernam Masa niello: ja, dat zeggen zg, en ongetwijfeld zullen heide opvolgende geslachten ook zeggen:dewjjl gjj, mgn vriend, gij mjjn Salvator, gjj, die daar zjjt, die daar voor mij staat, het zelf herhaalt, ofschoon ik u het tegendeel bevestig. Zjj hebben mjj ver geven door een glas water en eeu ruiker; en nauwelijks had ik het water gedronken, nauwejgks den ruiker geroken, of ik gevoelde, dat mjjn verstandj mjj verliet. Een koud zweet bedekte mjjn voorhoofd, de aarde scheen onder mjj te beven, de stad, de zee, de Vesuvius, alles scheen om mjj heen te wentelen. O! de ellendelingenl de valschaarde! En een gloeiende traan vloeide over de wangen van den jongen Napolitaan. Ja, ja, zeide Salvator; ja, nu zie ik,, dat het waar is. Maar Gode zjj dank, hun verraad is mislukt; Gode zg dank, gij zijt niet meer krankzinnig; Gode zij dank, de kracht van het vergif is voor de geneesmiddelen geweken en gij zjjt gered. Ja, antwoordde Masaniello, maar Napels is verloren. Verloren! en waaromP vroeg Salvator. Te Brussel kwam eene ongelnksmare van den Congo. Hodester, de hoofdagent, en de 20 agenten die hem vergezelden, zgn door de Arabieren gedood of gevangen genomen. Men weet dat er zeven agenten op de stoom boot «Angnsta» vermoord zgn; Beernaert is gevat, de factorgen der Compagnie werden vernield, en de koopwaren zgn in de handen der Arabieren. Ds Société Anonyme Beige pour le Commerce dn Haut-Congo was voor een bedrag van 300,000 fr. bjj deze nood lottige onderneming betrokken. Volgens Le Peuple is er te Charleroi in eene groote fabriek van spoorwegmateri- eel een bedrog door middel van stempelver- valsching ontdekt, dat groote overeenkomst heeft met de zaak der valsche stempels te Bochum. Eergisteren begon voor het gerecht te Berljjn het proces tegen den Commer- zienrath Anton Wolff, diens proenratie- nonder Szamatolski en den bankier JozefLeip- ziger. Wolff behoorde, als president van de zoogenaamde millioenenclnb en als chef van het oud-gerenommeerde bankiershnisHirsch- feld en Wolff, tot de meest bekende per soonlijkheden der Berljjnscne Beurs, en hg had in de voornaamste kriügen zgne cliënten. Thans is hg aangeklaagd van verduistering van 5Yj millioen aan effecten, welke zgne cliënten hem ter bewaring hadden toever trouwd. Leipziger wordt van helerjj beschul digd, daar hg ruim 4 millioen aan effecten van Wolff overnam. 8zamatolski eindelgk heet zgn chef Wolff strafbare handreiking verleend te hebben. Wolff is bovendien nog aangeklaagd van bedriegljjk bankroet, be gaan door vervaUchte boekhouding en bui tensporige private uitgaven. Als speler en sportsman moet Wolff in de laatste vijf jaren 800,000 markt hebben verbruikt. Verder wordt aangevoerd, dat Wolff en Leipziger sedert twintig jaar wisselmiterg en waag- balzige speculaties bedreven hebben, doch zóo heimeljjk, dat hun personeel tot het laatste toe er niets van bemerkte. Eerst toen het water tot aan de lippen gestegen was, werd de slnier opgelicht. Om nn de middelen tot verder speculeeren te vinden, verpandde Wolff bg Leipziger de gedepo neerde effecten. In het geheel bedraagt het passief bg de firma Wolff over de twaalf millioen. Intnsschen hebben de crediteuren nog altjjd kans, 50 percent te krjjgen, daar er meer dan vjjf millioen mark aan activa voorhanden is. Bjjt gehouden verhoor trachtte ieder der beide hoofdbeschnldigden den andere als den verleider en zichzelven als het slacht offer voor te stellen. Dc zestigjarige Wolff was zóo ontdaan, dat hjj haast geen woord kon uitbrengen. Hjj had het geducht op de zenuwen en deed niets dan schreien, zoodat twee artsen hem in de gerechtszaal ter zjjda moeeten staan. Ia het laatst vao Mei had de Fran- sche Regeering den eisch gesteld, dat haar protectoraat in het H. Land zou worden Weet gjj dan niet, antwoordde Masaniello, dat ik heden niet meer ben, wat ik eergisteren was. Wanneer ik bareel, aarzelt het volk. Men heeft aan mjj getwijfeld,Salvator; want men heeft mjj als een zinnelooze zien handelen. En daaren boven, hebben zg de menigte niet ingefluisterd, dat ik mij koning wilde maken? Dat is waar, zeide Salvator met eene sombere stem, want dat gerucht voerde mjj hier. Eu wat kwaamt gjj doenP Komaan spreek openhartig. Wat ik kwam doen? sprak Salvator: ik wilde mjj overtuigen, of het waar was; en zoo ja, zoude ik u neerstooten! Goed, Salvator, goedl zes mannen zoo als gjj, en er was niets verloren. Maar, waarom wanhoopt gjj? vroeg Salvator. Omdat, ia deze omstandigheden, ik alleeu het volk tot het doel konde leiden, dat het waarljjk eens bereiken zal, en dat morgen, dezen nacht, misschien in het volgende uur, ik er niet meer zgn zal zjjn, om het aan te voeren. En waar zult gjj dan zjjn? Wordt vervolgd.) ton), LMSf (UÜ1ÏT. j ^et Mw(|l „uiyOlt l*G «Ull.KK. I

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1892 | | pagina 1